ایران و آمریکا، معامله‌شان نشد، چرا؟
روزآروز: در آخرین دیدار کابینه حسن روحانی با آیت‌الله خامنه‌ای خطاب به دولت روحانی گفتند: «در این دولت معلوم شد که اعتماد به غرب جواب نمی‌دهد و آنها کمک نمی‌کنند و هرجا که بتوانند ضربه خواهند زد و اگر جایی هم ضربه نمی‌زنند به این دلیل است که نمی‌توانند.»
مبنای این جمع‌بندی، مشکلات پیش آمده در مذاکرات وین بود که برای احیای برجام انجام می‌شود: «آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.» جمع‌بندی آیت‌الله خامنه‌ای از موضع آمریکایی‌ها این بود: «آنها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق.» این اولین‌بار است که به طور رسمی و در بالاترین سطح، مشکلات مذاکرات اخیر درباره برجام، اعلام می‌شود.
بعد از این دیدار، وب‌سایت خامنه‌ای.آر گفتگویی با کاظم غریب‌آبادی را منتشر کرد که موید نظر آیت‌الله خامنه‌ای بود و مواردی که رهبر انقلاب به ایجاز گفته بود، تشریح می‌کرد. غریب‌آبادی عضو هیات مذاکره‌کننده و نماینده ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین است.
به گفته او طرف‌های غربی در مذاکرات خود خواستار گنجاندن سه موضوع در بیانیه وزاری شرکت‌کننده در مذاکرات شده‌‌اند: تقویت روابط اقتصادی و تجاری بیم‌الملل ایران، تضمین منافع «عدم اشاعه ای برجام» و حمایت و تقویت امنیت منطقه‌ای. به گفته آقای غریب‌آبادی «کل تفاهم را به پذیرش بندی در خصوص انجام گفت‌وگوهای آتی در مورد مسائل منطقه‌ای گره زدند که کاملاً با موضوع مذاکرات غیرمرتبط و مضر است. رفع برخی تحریم‌ها و همچنین خروج نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست گروه‌های تروریستی را مستقیماً به پذیرش این بند منوط کردند.»
از صحبت‌های غریب‌آبادی چنین به نظر می‌رسد که خواسته‌های ایران رفع کامل تحریم‌ها، لغو تحریم افراد و سپاه پاسداران، تضمین فعالیت شرکت‌های خارجی در ایران و تضمین عدم خروج آمریکا از برجام است. همچنین به نظر می‌رسد طرف مقابل هم از حضور شرکت‌های جهانی در اقتصاد ایران استقبال می‌کند اما خواستار مذاکره درباره مسایل موشکی و حضور منطقه‌ای ایران و گرفتن تعهد از ایران برای انجام این مذاکرات در قالب برجام است؛ شروطی که ایران قبول نکرده است.
مذاکرات احیای برجام از اواخر تیرماه و بعد از اظهارنظر کمیسیون ويژه‌ای که در شورای‌عالی امنیت ملی تشکیل شده، متوقف شده است. این کمیسیون ادامه این مذاکرات توسط دولت روحانی را به صلاح ندانسته و عملاً ادامه آن را به دولت رئیسی سپرده است. حالا باید دید دولت رئیسی که با کسری بودجه و نارضایتی شدید مردمی روی کار می‌آید، درباره مهم‌ترین مسئله بین‌المللی ایران چه سیاستی را در پیش می‌گیرد.
