جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - Friday 29 March 2024
ايران امروز
iran-emrooz.net | Tue, 20.04.2021, 9:17

چهار سناریو برای برون‌رفت لبنان از بن‌بست سیاسی

میدل ایست نیوز: در سایه تقابل علنی میان «میشل عون»، رئیس جمهوری و «سعد الحریری»، نخست‌وزیر مامور تشکیل کابینه، به نظر می‌رسد پرونده تشکیل دولت جدید وارد دوری باطل شده است.

در شرایطی که به نظر می‌آید هیچ ابتکار خارجی برای برون‌رفت لبنان از رکود سیاسی کنونی به جز ابتکار مورد پیشنهاد فرانسه مطرح نیست و همچنان گروه‌های لبنانی بدون توجه به منافع ملی و البته خشم فزاینده مردم از تداوم اوضاعِ به شدت نابسامان موجود به سهم‌خواهی‌های حزبی ادامه می‌دهند، چهار سناریو داخلی برای خروج از وضعیت رکود سیاسی لبنان مطرح است:

سناریو نخست: کناره‌گیری سعد الحریری از تشکیل دولت

میشل عون در ۱۷ مارس گذشته در گفت‌وگویی تلویزیونی از الحریری خواست در صورتی که ناتوان از تشکیل دولت نجات ملی است، اعلام کناره‌گیری کرده تا راه را برای ورود شخصیت‌های توانمند باز کند همچنین گروه‌های همسو با عون در پارلمان نیز درخواستی مشابه از الحریری مطرح کرده‌اند.

این سناریو که مورد نظر عون، جریان ملی آزاد به رهبری جبران باسیل داماد وی و برخی گروه‌های هم‌پیمان با آنهاست، با مخالفت شدید الحریری مواجه شده است که بنا به رای اکثریت پارلمانی و نیز حمایت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در تشکیل دولتی به رهبری خود اصرار دارد.

همچنین قانون اساسی لبنان و میثاق ملی هیچ کدام، نخست‌وزیر مامور تشکیل دولت را ملزم به کناره‌گیری نمی‌کنند و هیچ محدودیت زمانی برای تشکیل دولت قائل نیستند و روند تشکیل دولت جدید می‌تواند ماه‌ها و سال‌ها به طول بیانجامد بدون اینکه هیچ الزامی برای کناره‌گیری نخست وزیر مامور تشکیل کابینه یا تسریع در روند آن وجود داشته باشد لذا رئیس جمهوری این کشور در این باره هیچ قدرتی برای اعمال‌نظر بر وی ندارد و تنها خود نخست‌وزیر مامور تشکیل کابینه می‌تواند در این باره تصمیم‌گیری کند، الحریری هم بارها اعلام کرده که استعفا نخواهد داد.

سناریو دوم: استعفای رئیس جمهوری

این سناریو که توسط الحریری بر اساس معادله «کناره‌گیری در مقابل استعفا» در واکنش به سخنان عون مطرح شده است مورد حمایت برخی گروه‌های سیاسی نظیر سمیر جعجع و دیگر احزاب هم‌پیمان جریان المستقبل (به رهبری الحریری) قرار دارد.

این سناریو نیز همانند سناریو پیشین بنا به دلایل متعدد از جمله نبود حمایت گروه‌های سیاسی نمی‌تواند تحقق پیدا کند، علاوه بر این، برکناری عون بدون حمایت گروه‌های مسیحی می‌تواند منجر به آشوب‌های امنیتی و در ادامه بروز جنگی داخلی در این کشور شود کما اینکه بعید است که عون به صورت داوطلبانه دست به این اقدام بزند چرا که وی نه با ذهنیتی ملی‌گرایانه بلکه با رویکردی حزبی با لبنان و بحران‌های آن در تعامل است و بیشتر به رئیس حزب می‌ماند تا رئیس جمهور!

از همین رو، وی به ستیز برای کسب سهم‌های مورد نظر در دولت بدون هیچگونه امتیازدهی ادامه خواهد داد تا اینکه در سال بعد ردای ریاست جمهوری را بر تن داماد خود یعنی جبران باسیل کند.

سناریو سوم: فعال‌سازی دولت پیشبرد امور حسن دیاب

سناریو سوم فعال‌سازی دولت پیشبرد امور به ریاست حسن دیاب است که در پی انفجار سهمگین و ویرانگر بندر بیروت، استعفا داد اما این سناریو که از سوی برخی گروه‌های سیاسی مخالف الحریری و نزدیکان عون مطرح می‌شود، با مخالفت دیاب رو به رو شده است که نخست خواستار اعلام حمایت پارلمان از این سناریو است.

نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان در واکنش به این سناریو و درخواست از وی برای تفسر قانون مربوط به دولت پیشبرد امور گفته است: موضع قانون اساسی درخصوص حیطه وظایف و اختیارات دولت پیشبرد امور بسیار صریح و روشن است؛ این دولت تنها می‌تواند به پیشبرد امور ضروری کشور که به سود مردم است و ضرری را از آنها دفع می‌کند؛ اقدام کند.

سناریو چهارم: درخواست برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی

این سناریو که یکی از مهم‌ترین مطالبات شهروندان معترض و به پا خاسته لبنانی در برابر دستگاه حاکمه و احزاب حاکم این کشور به شمار می‌رود با سد فراکسیون‌های پارلمانی رو به رو است که ضمن مخالفت با این سناریو، در تلاش برای تصاحب سهم‌های بیشتر در دولت آتی هستند.

در سایه سناریوهای پیش‌گفته و اهداف ناهمساز و متناقض گروه‌های سیاسی لبنان و عدم آمادگی‌شان برای امتیازدهی متقابل، تنها تهدیدات ضمنی فرانسه برای افزایش فشار بر این گروه‌ها و احتمال اعمال تحریم اتحادیه اروپا علیه‌شان برای برون‌رفت از این بحران و تشکیل دولت جدید باقی مانده است؛ دولتی تکنوکرات که قادر به بازیابی اعتماد داخلی و بین‌المللی باشد و بتواند بحران پیچیده و چندلایه این کشور از بدهی‌های خارجی گرفته تا اوضاع نابسامان معیشتی، بداشتی، امنیتی و سیاسی را حل و فصل کند و اصلاحات مورد درخواست نهادهای بین‌المللی را جامع عمل بپوشاند. در غیر این صورت تنها راه پیش روی مردم لبنان حرکت به سمت انقلابی فراگیر علیه دستگاه حاکمه است تا بتوانند با برچیدن ساختار کنونی، طرحی نو دراندازند و با تشکیل نظام سیاسی به دور از سهم‌خواهی‌ها و بر اساس اصل شایستگی، اصلاحات مورد نیاز را به پیش ببرند و لبنان را از وضعیت اسفبار کنونی برهانند.




 

ايران امروز (نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايت‌ها و نشريات نيز ارسال می‌شوند معذور است.
استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024