خاتمی رفت / محمدجواد اكبرين

بعد از انتشار هزاران تصویر و خبر از فاجعه‌ای که در سرکوب اعتراضات آبان ۹۸ اتفاق افتاد و سه روز بعد از پیام میرحسین موسوی که «ولی‌فقیه با اختیارات مطلقه» را مسئول این جنایت معرفی کرد سید محمد خاتمی گفت: «در همین مورد اخیر دولت باید بسیار سپاسگزار رهبری باشد که با موضع گیری خود امواج مخرب سازمان داده شده علیه دولت و ملت را به محاق بردند.».

جالب‌تر اینکه در این نشست، جمعی از ایثارگران جنگ به دیدار آقای خاتمی رفته بودند و سخنگوی مجمع ایثارگران پیش از سخنرانی ایشان به او گفت: «روزی که ما و رفقایمان رفتیم امنیت کشور را تأمین کنیم، فکر نمی‌کردیم روزی گلوله مغزمان را هدف بگیرد/آرام آرام داریم به مرگ تدریجی عادت می‌کنیم/استبداد سرکش و تام و تمام در هر بخش ایجاد شده/شخص شما نمی‌توانید سکوت کنید و حضور نداشته باشید و همراه مردم نباشید...» (*وبسایت خاتمی)

یکسال پیش همین جا در یادداشتی نوشتم: «خاتمی عزیز، نماد ما و نماد اصلاحاتی است که دیگر نه فشار از پایین می‌آورد نه توانی برای چانه‌زنی در بالا دارد. نه قرار تازه‌ای دارد و نه تَکرار نیازموده‌ای. نه استراتژی منسجمی دارد نه تشکیلات مقتدری. از مبدأ شرکتِ بی‌شرط در انتخابات آغاز می‌کند و مقصدش “باری به هر جهت” است. دفاع از اصلاحاتِ موجود، دیگر دفاع از یک خاکریز نیست، بلکه خوشبینانه: پناه‌بردن به نوستالژی و رؤیاست...بدون رهایی از بندِ نظر و عمل خاتمی عزیز، نه به نشانه و نشانیِ تازه‌ای می‌رسیم و نه به اصلاحِ اصلاحات...برای رهبر مادامَ‌العمری که حلقه‌ی وصل تمام مفاسد کشور است انسجام ایرانیان اهمیتی ندارد، وگرنه آشتی ملی را به سُخره نمی‌گرفت. این “اصلاحاتِ تدریجی” نیست؛ رضایت به ویرانیِ تدریجیِ ایران است...».

حالا یکسال پس از آن یادداشت، آقای خاتمی ترجیح داده حتی صدای ایثارگرانی که از «استبداد سرکش و تام و تمام» با او درددل می‌کنند را با «سپاسگزاری بسیار از رهبری» پاسخ دهد.

رفت و آمد رهبران سیاسی، تیترهایی است مثل «امام آمد» یا «شاه رفت». معنایی بیش از آمدن و رفتن یک نفر دارد و آغاز یا پایانِ یک دوره را نشان می‌دهد. خاتمی خرداد۷۶ آمد و «در حد توان و ظرفیتِ» خود برای نجات ایران کوشید، اما انتخاب نهائی‌اش در بزنگاهِ تاریخی آبان۹۸، پایان او بود. خاتمی رفت.