«اینک زمان مذاکره با ایران است»
ویلیام برنز و جک سالیوان، دو عنصر کلیدی مذاکرات هسته‌ای دولت اوباما، در یادداشتی مشترک در شماره روز دوشنبه ۲۲ مهر “نیویورک‌تایمز” نوشتند:
شش‌سال پیش در همین ماه، در حال انجام گفت‌وگوهایی با ایران بودیم که در نهایت به توافق هسته‌ای برجام منجر شد. آن‌موقع، زمانی بود که دیپلماسی مخاطرات قابل‌توجه و نویدهای مهمی داشت. امروز از آن نویدها کاسته شده و مخاطرات رو به ازدیادند.
با اذعان به اینکه دولت آمریکا علی‌رغم پایبندی ایران به برجام از این توافق خارج شد، وضعیت فعلی محصول “انتظارات غلط” از سوی هر دو طرف است. اکنون ما در مرحله خطرناکی هستیم. داستان اینکه ما چطور به اینجا رسیده‌ایم به انتظارات غلط از هر دو طرف برمی‌گردد.
ایران تصور کرد می‌تواند تا زمان خروج ترامپ از توافق صبر کند و ایالات‌متحده با روی کار آمدن رییس‌جمهور دیگر در سال۲۰۲۱ به‌سادگی به برجام بازخواهد گشت.
اما فشار تحریم‌ها که به صورت یکجانبه از سوی آمریکا اعمال شد، قابل‌توجه‌تر از آن چیزی بود که ایران پیش‌بینی کرد. مشخص شد که طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای هم تا حد زیادی قادر به جبران این تحریم‌ها نبودند.
دولت ترامپ هم به سهم خود این باور غیرواقع‌بینانه را داشت که کارزار فشار حداکثری و اقدامات تهدیدآمیزش ایران را به زانو زدن و قبول شرایط آمریکا وادار خواهد کرد. اما نمی‌دانست که ایران هم کارت‌های خاص خودش را برای بازی دارد.
اگر بر همین رویه باقی بمانیم، به‌زودی به لبه پرتگاه می‌رسیم. مسائل سیاستی که در واشنگتن درباره آنها بحث می‌شود، اغلب درباره این است که کمربند ایمنی بپوشیم یا خیر. به جای این کار باید، قبل از آنکه دیر شود فرمان دیپلماسی را به دست بگیریم و به سمت مسیر کم‌تنش حرکت کنیم.
هر دو طرف باید در انتظارات خودشان تجدیدنظر کنند و به اقدامات گام به گام برای تنش‌زدایی رو بیاورند.
ایالات متحده بدون نوعی تخفیف در تحریم‌ها -خواه به صورت مستقیم یا با وساطت اتحادیه اروپا- قادر به آوردن ایران پای میز مذاکره نخواهد بود. ایالات‌متحده علاوه بر این، باید ۱۲پیش‌شرط پامپئو برای مذاکره با ایران که پامپئو سال گذشته اعلام کرد را رها کند. رژیم سرسخت و کاردان ایران چنین اعلانیه‌های تسلیم‌آمیزی را صادر نخواهد کرد.
لازم است ایرانی‌ها هم واقع‌بین‌تر شوند. تصور موافقت ایالات‌متحده با رفع تحریم‌ها، بدون ضمانت‌هایی از جانب ایران مبنی بر آغاز فوری مذاکرات بر سر یک توافق تکمیلی که در آن دست‌کم چارچوب‌های زمانی توافق تمدید شده و به مسائل راستی‌آزمایی و موشک‌های بالیستیک ایران پرداخته می‌شود، غیرعملی است.
اگر از ما بخواهید مسیری برای دیپلماسی پیشنهاد دهیم؛ ما می‌گوییم که نباید از نقطه‌ای که امروز در آن قرار داریم، آغاز کنیم.
