مستندات محکومیت مایکل وایت به ۱۰ سال حبس روشن نیست
جاناتان فرانکس سخنگوی خانواده مایکل وایت شهروند آمریکایی زندانی در ایران که به ۱۰ سال حبس محکوم شده است به کمپین حقوق بشر در ایران گفت آنها هنوز کپی حکم صادره را دریافت نکرده‌اند و از مستندات و مدارکی که منتهی به این حکم شده بی‌خبر هستند. این سخنگو به کمپین گفت مایکل وایت در چهار جلسه دادگاهی که به این حکم منتهی شده بدون وکیل انتخابی بوده و فقط در یکی دو جلسه وکیل تسخیری داشته که تسلطی به زبان انگلیسی نداشته و نمی‌توانسته با موکلش ارتباط بگیرد.
همچنین به گفته آقای فرانکس، خانواده مایکل وایت هنوز اجازه ارتباط با مایکل را در زندان مشهد نیافته‌اند. جاناتان فرانکس به کمپین گفت تاکنون فقط دو بار مایکل وایت توانسته با نماینده سفارت سوییس در زندان وکیل آباد و «با حضور نماینده وزارت اطلاعات» ملاقات داشته باشد.
مایکل وایت، ۴۶ ساله، اهل ایالت کالیفرنیا و عضو سابق نیروی دریایی آمریکا متی پس از ورود به ایران در اوایل مرداد ۹۷ بازداشت شد. به گفته مادر مایکل وایت به نیویورک تایمز، او قرار بوده ۲۷ جولای ۲۰۱۸ از ایران خارج شود که هرگز این سفر اتفاق نیفتاده است. مایکل وایت که اکنون در زندان وکیل‌آباد مشهد به سر می‌برد در اسفند ماه ۹۷ برای دو اتهام «توهین به رهبری» و «پست عکسی در شبکه‌های اجتماعی» به ۱۰ سال حبس از سوی دادگاه عمومی مشهد محکوم شده است. هنوز از مستنداتی که منجر به این دو اتهام و نهایتا به حکم سنگین ۱۰ سال حبس شده هیچ اطلاعی در دست نیست. به گفته مادر مایکل وایت او برای دیدن دوست دختر ایرانیش به ایران سفر کرده بود.
برای اولین بار خبرگزاری رویترز روز ۲۵ اسفند ماه در گفت‌وگو با مارک زید، وکیل آمریکایی خانواده مایکل وایت خبر داد او برای دو اتهام به ۱۰ سال زندان محکوم شده است.
تاکنون مقامات ایرانی اطلاعات اندکی درباره مایکل وایت داده‌اند و وزارت امور خارجه آمریکا نیز واکنشی رسمی نسبت به این پرونده نداشته است. غلامعلی صادقی، دادستان مشهد ۲۰ اسفند ماه یعنی پنج روز قبل از علنی کردن حکم ۱۰ سال حبس از سوی وکیل مایکل وایت به خبرگزاری ایرنا گفته بود که حکم او صادر شده اما اطلاعاتی از جزییات آن ندارد. اما او در ادامه گفته بود در پرونده مایکل وایت «اتهام امنیتی نیر وجود دارد.» و هم دارای شاکی خصوصی است و هم شاکی عمومی.
جاناتان فرانکس سخنگوی خانواده مایکل وایت به کمپین درباره اتهامات او گفت: «ما می‌دانیم که اتهامات مایکل چیست اما مستندات آن برای ما روشن نیست. نمی‌دانیم برای توجیه توهین به رهبری چه شواهدی است. درباره اتهام انتشار عکسی در شبکه‌های اجتماعی، فکر می‌کنیم عکسی که آنها درباره‌اش صحبت می‌کنند مربوط به دختری باشد که برای دیدنش به ایران رفت و در اینستاگرام منتشر شده است اما دقیقا نمی‌دانیم چرا جرم تلقی شده است.»
فرانکس در توضیح بیشتر این عکس که غیراخلاقی هم نیست گفت: «مایک و آن دختر ایرانی کاملا پوشیده بودند و بیرون روی نیمکتی نشسته‌اند. فقط یک عکس دو نفری است. ما گیج هستیم که این عکس چه مشکلی دارد. اگر آنها لخت بودند برایمان قابل درک بود اما چنین چیزی نیست. اکانت اینستاگرامش هم بسته شده ولی نه از جانب ما، فکر می‌کنیم خود مقامات ایرانی این کار را انجام داده‌اند.»
سخنگوی خانواده وایت درباره حکم او گفت: «ما هنوز کپی حکم او را نگرفته‌ایم بنابراین هیچ اطلاعی از جزییات آن نداریم. نمی‌دانیم قاضی که بوده، در چه شعبه‌ای بوده. فقط به ما گفته شده که پرونده در دست دادستان مشهد بوده و در دادگاهی معمولی در مشهد محاکمه شده نه در دادگاه انقلاب.»
سخنگوی خانواده مایکل وایت درباره نحو برگزاری دادگاه‌های او گفت: «ما می‌دانیم حدود چهار مرتبه او را به دادگاه بردند و بیشتر بدون حضور مترجم و وکیل بوده. فقط یکی دو جلسه آخر مترجم حضور داشته و یک وکیل تسخیری که انگلیسی نمی‌دانسته. توجه داشته باشید اطلاعاتی که ما داریم براساس گفته‌های مایکل در ملاقاتی است که با دپیلمات‌های سوییسی در زندان داشته در شرایطی که مامور وزارت اطلاعات در کنار او ایستاده بوده و گفته چه چیزهای می‌تواند و نمی‌تواند بگوید.»
جاناتان فرانکس در ادامه گفت: «مایکل به دیپلمات‌های سوییسی گفته که حداقل دو جلسه دادگاه بدون وکیل یا مرتجم برگزار شده و جریان دادرسی را هیچ نفهمیده چون فارسی بلد نیست. در یکی دو جلسه آخر دادگاه برای او وکیل تسخیری تعیین کردند که هنوز نمی‌دانیم کیست.»
آقای فرانکس در پاسخ به این سوال که آیا خانواده‌اش وکیلی برای او در ایران انتخاب کرده‌اند، گفت: «ما یک وکیل ایرانی برای او انتخاب کردیم که پذیرفته درخواست تجدیدنظر بدهد. در حال حاضر در مرحله چگونگی پرداخت به این وکیل هستیم.»
سخنگوی خانواده وایت با تاکید بر اینکه از زمان بازداشت تاکنون خانواده او هیچ ارتباطی با مایکل نتوانسته بگیرند در پاسخ به اینکه نتیجه ارتباط وزارت خارجه آمریکا با مقامات ایران چه بوده، گفت: «تنها راه ارتباطی سفارت سوییس در ایران است و هر کاری در توان بوده انجام داده است. دیپلمات‌های سوییسی دوبار با ماکیل ملاقات داشته‌اند و بیشتر اطلاعات ما از این طریق به دست آمده، وزارت خارجه آمریکا در وضعیت دشواری قرار دارد چون در داخل ایران پرسنل ندارد و کاملا متکی به سوییسی‌ها هستند. و اینکه سوییسی‌ها توانسته‌اند به او دسترسی کنسولی داشته باشند هم غیرمنتظره و هم مثبت بوده است.»
این سخنگو درباره درخواست‌شان از مقامات ایران گفت: « یکی از درخواست‌های ما این است که ایران به حقوق اولیه مایکل احترام بگذارد. بین ایران و آمریکا پیمانی در مورد دسترسی کنسولی و نحوه برخورد با اتباع دو کشور وجود دارد و با وجود اینکه در زمان شاه منعقد شده هنوز لغو نشده اما براساس آن ایران در مورد دستگیری مایکل به هیچ‌وجه به تعهدات خود عمل نکرده است.»
جاناتان فرانکس درباره وضعیت سلامتی این شهروند آمریکایی زندانی گفت: «ما در مورد سلامتی‌اش اطلاعات ضد و نقیضی دریافت کرده‌ایم. او برای بیماری‌های جدی که پیش از زندان داشته به مراقبت‌های دائم پزشکی نیاز دارد. ایرانیان فکر می‌کنند که سلامتی‌اش بهتر از چیزی است که ما فکر می‌کنیم. اما تا زمانیکه یک پزشک مستقل از صلیب سرخ بین المللی یا سازمان ملل یا پزشکی که سوی سفیر سوییس انتخاب شده باشد سلامت او را تایید نکند نمی‌توانیم راضی باشیم. حرف دکترهای زندان در ایران مادرش را راضی نمی‌کن. همان‌طور که اگر یک زندانی ایرانی در آمریکا مورد معاینه یک دکتر آمریکایی قرار می‌گرفت مادر او را هم راضی نمی‌کرد.»
آقای فرانکس همچنین درباره ضرب و شتم مایکل وایت طبق آنچه مادر این زندانی در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز اشاره کرده بود، گفت: «مایکل به دیپلمات‌های سوییسی گفته که بعد از دستگیری در بازداشتگاه مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. ما حدس می‌زنیم پیش از انتقال به بند عمومی زندان حدود دو ماه در بازداشتگاه بوده و ضرب و شتم در آن دوران بوده است.»
اگرچه مایکل وایت برای دو اتهام محکوم به ۱۰ سال حبس شده اما طبق ماده ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات توهین به رهبری بین شش ماه تا دو سال زندان دارد. از موارد دیگری که منجر به صدور چنین حکمی شده تا کنون اطلاعاتی منتشر نشده است.
برای اولین بار پس ار رسانه‌ای شدن بازداشت یک آمریکایی در زندان مشهد، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز ۱۹ دی ماه با تایید این خبر گفت خبر بازداشت وایت در همان روزهای نخست «به اطلاع دولت امریکا» رسیده است. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به جای توضیح درباره علت بازداشت او، اخبار رسانه‌های آمریکایی مبنی بر وضعیت بد این زندانی در زندان وکیل‌آباد را تکذیب کرد و این گزارش‌ها را «دروغ» خواند. او این اخبار را حاصل «فضاسازی، تشدید جنگ روانی و دروغ‌پردازی‌های هدفمند» نامید و گفت: «این گزارشات دروغ و نادرست به شدت تکذیب می‌شود.»
دو روز پیش از گفته‌های سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، مادر مایکل وایت در گفت‌وگو تلفنی با روزنامه نیویورک‌تایمز در تاریخ ۱۷ دی ۹۷ گفت فرزندش قرار بوده «روز ۲۷ جولای» از طریق پرواز تهران -دوبی از کشور خارج و به آمریکا بازگردد اما هرگز این پرواز اتفاق نیفتاده است. مادر آقای وایت گفت پس از آن بی‌خبری از فرزندش را گزارش داده و وزارت امور خارجه و وزارت امنیت داخلی با برای یافتن فرزندش در تماس بوده‌اند.
به گفته خانم وایت، او «سه هفته پیش» از این گفت‌وگو از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا متوجه زندانی شدن فرزندش در ایران شده است. با این حال بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز ۱۹ دی ماه گفته بود موضوع بازداشت آقای وایت در «نخستین روزهای دستگیری از طریق دفتر حفاظت منافع آمریکا در تهران به اطلاع دولت آمریکا رسید و دولت متبوع وی از همان ابتدای بازداشت در جریان این دستگیری قرار داشته است.»
مادر این شهروند آمریکایی در مصاحبه با نیویورک تایمز هدف سفر پسرش به ایران را ملاقات دوست دختر ایرانی‌اش عنوان کرد و گفت او پیش از بازداشت با ویزا معتبر «پنج یا شش بار» بار دیگر به ایران برای همین منظور سفر کرده و هیچ مشکلی برایش پیش نیامده است.
مادر این شهروند آمریکایی همچنین گفت فرزندش دچار بیماری آسم شدید است و به دلیل داشتن تومور در ناحیه گردن تحت شیمی درمانی و مراقبت‌های پزشکی بوده و اکنون نگران وضعیت فرزندش است.
