اختیار ۵ درصد از بودجه مجلس در دست رئیس است
امضای ۲۰میلیاردی
يكشنبه ۳ تير ۱۳۹۷
شرق
رئیس مجلس در ایران اختیارات وسیعی دارد. برخی نمایندگان مجلس بارها در تلاش بوده‌‌اند تا در قالب تفحص از هزینه‌های مجلس بتوانند به حوزه اختیارات رئیس مجلس ورود کنند اما آن‌طور که یکی از نمایندگان مجلس به «شرق» گفته، مانع اصلی در این بخش قصور قانونی در تدوین آیین‌نامه‌هاست. طبق قانون نظام ملی مجلس مصوب سال ۷۲ پیش‌بینی شده بود تعدادی آیین‌نامه در اجرای حدود اختیارات رئیس مجلس نوشته شده و مسائل را مشخص کند اما حالا به گفته محمود صادقی «۲۰سال می‌شود که تکلیف نگارش آیین‌نامه‌ها مشخص نیست».
صادقی به «شرق» می‌گوید: «یکی از موارد مربوط به اختیار رئیس مجلس در کمک‌هاست. برای نمونه رئیس مجلس می‌تواند به پنج درصد از بودجه جاری مجلس دسترسی داشته باشد و تأکید ما این است که برای نحوه دسترسی و هزینه‌کرد این پنج درصد خلأ آیین‌نامه‌ای وجود دارد و حسب قانون مصوب سال ۷۲ باید دنبال تدوین آیین‌نامه‌ها باشیم».
رئیس فراکسیون شفافیت مجلس درباره اینکه برایندتان از میزان دسترسی رئیس مجلس به منابع مالی و بودجه‌ای حسب امکان استفاده از پنج درصد از بودجه جاری چه میزان است نیز گفته «ارزیابی ما نشان می‌دهد دسترسی رئیس مجلس به بیش از ۲۰ میلیارد تومان از بودجه مجلس امکان‌پذیر است».
روایت مرکز پژوهش‌ها از اختیارات رئیس مجلس
مرکز پژوهش‌های مجلس درباره اختیارات رئیس آن جزوه‌ای دارد که در آن به حوزه اختیارات رئیس مجلس اشاره کاملی شده است. در این میان امور اداری، مالی و استخدامی مجلس، اخذ برنامه‌ها و سیاست‌های مالی، درخواست پرداخت وجوه موضوع اعتبارات مصوب مجلس از خزانه کل کشور و نظارت بر امور مالی مجلس به عنوان بالاترین مقام مسئول در امور مالی مجلس از طریق کارپردازان از جمله محورهای مندرج در این گزارش است.
همچنین رئیس مجلس نصب و عزل مدیرکل مالی و اداری مجلس را نیز برعهده دارد. نصب و عزل امین اموال مجلس نیز با رئیس مجلس است. دستور به خرید و تدارک کالاها و خدمات مورد نیاز مجلس و امضای صورت‌حساب‌های مربوط به دریافت‌ها و پرداخت‌های ماهانه مجلس جهت تحویل به دیوان محاسبات و وزارت امور اقتصادی نیز بخش دیگری از حوزه اختیارات و وظایف رئیس مجلس است. از اینها گذشته عزل و نصب بالاترین مقام اداری مجلس و امضای تمامی احکام استخدامی بر اساس آیین‌نامه‌های استخدامی کارکنان مجلس نیز در زمره وظایف ریاست مجلس درج شده است.
تلاش برای شفافیت در بهارستان
این روزها ماجرای تفحص از مجلس از سوی نمایندگانی از دو جناح چپ و راست در حال پیگیری است. اواخر مجلس نهم بود که ماجرای ساخت‌وساز‌ها و به‌ویژه احداث یک دیوار امنیتی مقابل در شمالی مجلس خبرساز شد و نقدهایی به دنبال داشت. حالا هم گاه‌وبی‌گاه اخباری مربوط به هزینه‌های بالای تعمیر یک سرویس بهداشتی در مجلس و نکاتی نظیر این رسانه‌ای می‌شود. نکته اما عدم شفافیت است. یکی از این نقدها به‌تازگی به دنبال سفرهای خارجی برخی نمایندگان به سرخط خبرها رسید. مجلس ششم اما در همین موضوع هم اقداماتی انجام داده بود و عده‌ای در قالب یک تحقیق‌وتفحص به دنبال شفافیت در سفرهای خارجی نمایندگان بودند.
محمود صادقی همچنین به نشستی اشاره دارد که به منظور شفاف‌سازی مباحث مرتبط به تفحص از مجلس در دستور کار است. ۲۰ نفر از نمایندگان کمیسیون‌های مختلف و برخی مسئولان دیوان محاسبات در این نشست حضور یافته‌اند. او درباره جمع‌بندی جلسه اخیر به «شرق» گفته «بررسی ما نشان داد که بخش قابل توجهی از مشکلات به دلیل خروج بسیاری از دستگاه‌ها از شمول قوانین نظارتی است. به این معنا که تعداد زیادی سازمان و نهاد از نظارت قانونی مستثنا شده‌اند. برای نمونه مجلس و شورای نگهبان در سال ۶۶ به موجب ماده ۶۶ قانون محاسبات عمومی کشور از نظارت مستثنا شده‌اند. همچنین تعداد قابل توجهی از دستگاه‌ها در موضوع برگزاری مناقصات از شمول قانون خدمات کشوری مستثنا شده‌اند. حالا دنبال ریشه‌یابی هستیم. قصد داریم مسائل را احصا کرده و بعد پیشنهاد اصلاحی بدهیم». رئیس مجلس در ایران با رأی مستقیم نمایندگان برای یک دوره یک‌ساله انتخاب می‌شود و با توجه به آیین‌نامه داخلی مجلس تکرار دوره ریاست مجلس منع قانونی ندارد. در ایران رئیس مجلس رئیس هیئت رئیسه مجلس نیز به شمار می‌آید. رئیس مجلس وظیفه اداره مجلس را بر عهده دارد و در صورت حضورنداشتن او در جلسه به ترتیب نواب اول و دوم رئیس عهده‌دار این سمت هستند. نخستین رئیس مجلس در ایران علی‌اکبر هاشمی‌رفسنجانی بود و پس از او به ترتیب مهدی کروبی، علی‌اکبر ناطق‌نوری، مهدی کروبی، غلامعلی حدادعادل و علی اردشیر لاریجانی در این پست انتخاب شدند.
