اوپک به سقف اولیه کاهش تولید باز می‌گردد
شنبه ۲ تير ۱۳۹۷
پیروزی دیپلماسی نفتی ایران
جهان صنعت
نشست اوپک در حالی روز گذشته به کار خود پایان داد که خط و نشان‌های زنگنه برای پایبندی به ادامه توافق کاهش تولید نفت جواب داد و تلاش‌های او برای حمایت از منافع ایران به نتیجه رسید.
بنا بر تصمیم نشست ۱۷۴ اعضای اوپک، آن دسته از اعضا که در توافق حضور داشته (غیر از نیجریه، لیبی و ایران) و بیش از میزان تعهد خود کاهش تولید داده‌اند، براساس سهم تعیین‌شده خود تولید خواهند کرد به گونه‌ای که در این شرایط میزان پایبندی مجموع اعضای اوپک کاهش می‌یابد و به رقم ۱۰۰ درصد می‌رسد.
با اجماع روز گذشته اعضای اوپک در نشست صد و هفتاد و چهارم این سازمان، پایبندی ۱۰۰ درصدی به توافق همکاری اوپک و غیراوپک که نوامبر ۲۰۱۶ حاصل شده بود، تثبیت شد.
نشست اعضای اوپک در وین در حالی به پایان رسید که اعضا اعلام کردند توافق قبلی اوپک (نوامبر ۲۰۱۶) مبنی بر کاهش تولید تا سقف یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه همچنان به قوت خود باقی است.
بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران هم پیش از برگزاری این نشست اعلام کرده بود ایران با هرگونه افزایش تولید نفت اوپک مخالف است زیرا بازار با عدم تعادل مواجه نیست.
زنگنه اعلام کرده بود: به هر آنچه منافع ایران را به خطر بیندازد، عمل نمیکنیم و هر تصمیمی مبنی بر افزایش تولید را وتو خواهیم کرد.
بیژن زنگنه اعلام کرده بود که اوپک لازم نیست توافق کاهش تولید را تغییر دهد.
وزیر نفت ایران تاکید داشت که اوپک هم‌اکنون نیز عرضه خود را بیش از میزان توافق پایین آورده است. زنگنه با اعلام این نکته، راهکار حل اختلاف‌ها را این دانسته بود که این سازمان پایبندی به توافق کاهش تولید را به ۱۰۰ در صد برساند.
در حالی که اوپک توافق کرده بود تولید خود را نسبت به اکتبر ۲۰۱۶ تنها یک میلیون و ۱۷۶ هزار بشکه در روز کاهش دهد، میزان کاهش تولید این سازمان در ماه می امسال به یک میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه در روز نیز رسید.
زنگنه پیشنهاد داده بود که هر کشور به سطح تولید مورد تعهد خود بازگردد. البته بسیاری از کشورهایی که تولید خود را فراتر از توافق کاهش داده‌اند، امکان افزایش تولید را ندارند و پایبندی بیش از حد آنها، داوطلبانه نیست.
بندهای این توافق به شرح زیر است:
۱- توافق همکاری کشورهای عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) برای کاهش در مجموع روزانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه‌ای (یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه اوپک و ۶۰۰ هزار بشکه کشورهای غیرعضو اوپک) همچنان معتبر خواهد بود.
۲- اعضای اوپک و غیراوپک در ماه‌های گذشته یک میلیون بیشتر از میزان تعهد خود کاهش عرضه در بازار داشته‌‌اند و این بدان معناست که به جای یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز، دو میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه کاهش عرضه صورت گرفته است، به گونه‌ای که اکنون میزان تعهد و پایبندی آنها حدود ۱۵۰ درصد است.
۳- بنابر تصمیم نشست ۱۷۴ اعضای اوپک، آن دسته از اعضا که در توافق حضور داشته (غیر از نیجریه، لیبی و ایران) و بیش از میزان تعهد خود کاهش تولید داده‌اند، براساس سهم تعیین شده خود تولید خواهند کرد، به گونه‌ای که در این شرایط میزان پایبندی مجموع اعضای اوپک کاهش می‌یابد و به رقم ۱۰۰درصد می‌رسد.
۴- در صورت عملی شدن این تصمیم، در عمل روزانه یک میلیون بشکه نفت بیشتر وارد بازارهای جهانی خواهد شد که این به معنای افزایش تولید نیست و تنها به منزله پایبندی ۱۰۰ درصدی به توافق همکاری اوپک و غیراوپک است در همین حال ممکن است امکان روانه شدن همه این یک میلیون بشکه به بازار وجود نداشته باشد و میزان کمتری وارد بازار شود.
۵- اگر یکی از اعضای حاضر در این توافق کاهش تولید قابل توجهی داشته باشد، برای جبران این کاهش تولید با آن کشور مذاکره و در صورت توافق طرف‌ها، جبران این کاستی انجام می‌شود.
این در حالی است که عربستان و روسیه از مدت‌ها قبل سیاست افزایش تولید اوپک به میزان یک میلیون بشکه و لغو توافق کاهش تولید اوپک که از ابتدای سال ۲۰۱۷ به اجرا گذاشته شده است را دنبال می‌کردند.
در چند سال اخیر پس از کاهش قیمت هر بشکه نفت که تا حدود ۳۰ دلار هم رسید، اعضای اوپک به همراه چند کشور غیرعضو در سال ۲۰۱۶ توافق کردند برای مدیریت بازار و بهبود قیمت‌ها از تولید روزانه خود تا حدود ۸/۱ میلیون بشکه بکاهند. این ابتکار کارساز واقع شد و اکنون سطح قیمت‌ها بهبود قابل توجهی پیدا کرده است. حال آنکه مخالفان افزایش عرضه بر لزوم رعایت توافق و حفظ سطح قیمت‌ها با تثبیت تولید تاکید دارند.
از سوی دیگر کشورهای مصرف‌کننده نیز به شدت به دنبال افزایش عرضه هستند. اکنون هر بشکه نفت بسته به کیفیت آن از حدود ۷۰ تا ۷۵ دلار قیمت دارد. علاوه بر این افزایش نزدیک به ۵/۱ درصدی تقاضا، مصرف و نیاز جهانی نفت را بیشتر از گذشته کرده است.
پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال‌جاری میلادی مصرف روزانه نفت خام به ۱۰۰ میلیون بشکه در روز برسد. به نوشته رویترز در این شرایط ادامه محدودیت عرضه نفت موجب افزایش بیشتر قیمت‌ها و به ضرر مصرف‌کنندگان می‌شود.
نکته اینجاست که افزایش قیمت می‌تواند زنگ خطر را برای همه تولیدکنندگان به صدا درآورد زیرا علاوه بر افزایش تدریجی نیاز کشورهای جهان به نفت، سطح ذخایر استراتژیک اکنون به شدت کاهش یافته و ممکن است ادامه این شرایط، قیمت را به شدت افزایش دهد.
این وضعیت ضمن کند کردن روند رشد اقتصادی جهان باعث افزایش شدید سرمایه‌گذاری در اکتشاف و استخراج نفت‌های غیرمتعارف در اقصی نقاط جهان می‌شود. نتیجه این تحولات کاهش تقاضا و افزایش عرضه است که ممکن است بار دیگر افت شدید قیمت را به همراه داشته باشد.
