حذف بودجه‌بگیرهای ویژه
سه شنبه ۲۶ دی ۱۳۹۶
شرق
گروه سیاست: «ردیف‌های زیادی درست شده و معلوم نیست این پول‌ها کجا مصرف مي‌شود. ردیف‌ها در بودجه امسال کاهش یافته و من از شما کمک مي‌خواهم»؛ این استمداد «حسن روحانی»، رئیس‌جمهوری، از نمایندگان مجلس بود که روز تحویل بودجه به مجلس، از نمایندگان درخواست کرد. حالا آنها بخشی از این استمداد را در کمیسیون تلفیق اجابت کرده‌اند؛ جدول هفدهي‌ها از بودجه حذف خواهد شد؛ مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه مجلس که دیروز به تصویب نمایندگان حاضر در جلسه کمیسیون رسید. البته این مصوبه باید در صحن مجلس هم با رأی مثبت نمایندگان همراه شود. هرچند دولت برای سال ٩٧ جدول ١٧ را حذف کرد، ولی این به معنی حذف کلی نبود؛ چراکه مؤسسات، بنیادها و... به زیرمجموعه وزارتخانه‌ها منتقل شدند؛ یعنی همچنان برای آنها بودجه در نظر گرفته شده بود، ولی بدون شرایط جدول ١٧؛ یعنی نظارت‌پذیر شده بودند؛ اما عصر روز گذشته بود که «علي‌اصغر یوسف‌نژاد»، سخنگوی کمیسیون تلفیق، از حذف بودجه نهادهای خاص در بودجه سال آینده خبر داد. او به «خانه ملت» گفته که «در سال‌های گذشته دولت مواردی را به‌عنوان کمک به نهادهای خاص و مؤسسات غیردولتی آموزشی و فرهنگی ذیل عنوان جدول شماره ١٧ اختصاص مي‌داد که از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب مي‌شد».
در جدول ١٧ بودجه‌های اختصاصی برای برخی پژوهشکده‌ها، مؤسسه‌ها، دانشگاه‌ها و بنیادها دیده مي‌شد. این جدول و مبالغ آن، به غیر از بودجه‌ای بود که در ردیف‌های کلی، برای نهادهای فرهنگی کشور در نظر گرفته مي‌شد.
یوسف‌نژاد ادامه داد: «در بودجه سال ٩٧ دولت جدولی را که براساس آن به نهادهای خاص و مؤسسات غیردولتی کمک مي‌کرد، حذف کرد؛ اما بودجه آنها را در زیرفصل‌های برخی وزارتخانه‌ها قرار داد که پیش‌از‌این حدود ٢٠٠ میلیارد تومان برای کمک به این نهادها در بودجه‌های سالانه در نظر گرفته مي‌شد».
نماینده مردم ساری در مجلس ادامه داد: «کمیسیون تلفیق براساس بررسي‌هایی صورت‌گرفته تشخیص داد که کمک به نهادهای خاص و مؤسسات غیردولتی فرهنگی و آموزشی در شرایط کنونی که حاکم بر بودجه است، به صلاح نیست؛ بنابراین با پیشنهاد نمایندگان و تصویب کمیسیون تلفیق این بودجه حذف شد.
بودجه به نفع یارانه، سود وام مسکن رزمندگان و معلولان
او البته محل صرف این بودجه‌ها را هم اعلام کرد؛ «یارانه سود وام مسکن رزمندگان و معلولان». به گفته یوسف‌نژاد «این بودجه برای سود وام مسکن رزمندگان و معلولان به صورت یارانه اختصاص یافت؛ به‌گونه‌اي‌که ٨٠ درصد به‌عنوان یارانه سود مسکن رزمندگان و ٢٠ درصد به‌عنوان یارانه سود مسکن معلولان اختصاص یافت». البته بودجه این نهادها در شرایط فعلی با توجه به مصوبه کمیسیون تلفیق چیزی به‌عنوان کمک به نهادهای خاص و مؤسسات غیردولتی آموزش فرهنگی وجود ندارد و بودجه عمرانی آنها در جای خود باقی است».
پیش‌از‌این هم فراکسیون امید در بیانیه‌ای که درباره اعتراضات اخیر منتشر کرده بود، خواستار قطع بودجه مؤسسات نظارت‌ناپذیر شده بود: «معتقد هستیم تلاش برای مبارزه جدی با فساد و تبعیض، گسترش عدالت قضائی، تمهید سازوکارهای لازم برای بازسازی اعتماد اجتماعی و ارتقا و تقویت کارآمدی ارکان مختلف حکومت، تغییر جهت‌گیری بودجه سال ۱۳۹۷ به نفع اقشار آسیب‌پذیر و کمک به کاهش مشکلات معیشتی مردم از طرفی مانند حذف‌نکردن یارانه‌بگیران مستحق، حذف ردیف‌های بودجه مؤسسات و اشخاص نظارت‌ناپذیر، تعدیل و تغییر تبصره ۱۸ (گران‌شدن حامل‌های انرژی) و حذف جهشی عوارض خروج از کشور و استفاده از ظرفیت صندوق توسعه ملی برای بهبود معیشت مردم و... بخشی از مطالبات عمومی است که مجلس شورای اسلامی، دولت و سایر دستگاه‌ها باید به آن توجه ویژه داشته باشند».
سیاوشی: بودجه فرهنگی بازتوزیع شود
اما در‌این‌بین نمایندگانی هستند که موافق این حذف نبودند. «طیبه سیاوشی»، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، یکی از آنهاست. او البته به خاطر نَفس کم‌شدن بودجه فرهنگی اعتراض دارد و معتقد است که بودجه فرهنگی باید توزیع مناسبی داشته باشد.
عضو کمیسیون تلفیق بودجه درباره جلسه دیروز این کمیسیون به «شرق» مي‌گوید: «بخشی از بودجه از ردیف‌های جدول‌های متفرقه‌ای که برخی نهادهای فرهنگی مانند جامعه‌المصطفی و حتی نهادهای آموزشی زیر نظر وزارت علوم را هم شامل مي‌شود، حذف شد». سیاوشی در ادامه به انتقاداتی از این تصمیم پرداخت: «بحث این است که نمایندگان مردم تحت تأثیر فضای مجازی نباشند. جاهای دیگری را داریم که ذیل بسیاری از دستگاه‌ها با عناوینی بودجه مي‌گیرند و کسی هم سراغشان نمي‌رود». عضو کمیسیون تلفیق بودجه ادامه داد: «نباید سراغ فرهنگ بیاییم. مي‌گوییم این نهادها خروجی نداشتند؛ ما خودمان هم فارغ از جناح‌ها، هر‌کدام‌شان که آمدند، تأکید داشتیم کمّیت شما زیاد شده؛ ولی کیفیت‌تان نه».
بخش فرهنگ کمترین سهم را در بودجه دارد
عضو فراکسیون امید مجلس همچنین ابراز امیدواری کرد که محل صرف این بودجه، خودش محل فساد نشود.
او با بیان اینکه «معتقدم نظارت باید بیشتر باشد»، ادامه داد: «مؤسساتی ذیل برخی دستگاه‌ها هستند که بودجه مي‌گیرند؛ ولی خروجی مثبتی ندارند». او در پاسخ به اینکه آیا آن مؤسسات هم چنین سرنوشتی خواهند داشت؟ گفت: «سراغ آنها نخواهند رفت». او حذف این بودجه را «مُسکن پوپولیستی» دانست و گفت: «تلاش مي‌کنیم که بتوانیم برگردد؛ من این بودجه را فرهنگی مي‌دیدم و متأسفم از بودجه‌ای که از کمیسیون فرهنگی رفت». نماینده تهران در مجلس در‌عین‌حال تأکید دارد که «بسیاری از مؤسسات خروجی مناسبی نداشتند». او ادامه داد: «بخش فرهنگ کمترین سهم را در بودجه دارد و این مقدار را هم از سهم ناچیزش جدا کردند».
او اما بر توزیع درست بودجه فرهنگی تأکید دارد: «بودجه بخش فرهنگی باید به درستی توزیع مي‌شد و در جاهایی که ضرورت دارد صرف شود. همیشه تأکید کردم که مي‌تواند در عرصه‌هایی مانند سینما، تئاتر، کتابخانه‌ها و... که نیازمند بودجه هستند، هزینه شود. یعنی عرصه‌هایی که مردم منتفع شوند. یا اینکه به شکل یارانه فرهنگی برای دانش‌آموزان، دانشجویان و اقشار جامعه پرداخت شود».
سیاوشی در پاسخ به اینکه اگر این بودجه حذف نمي‌شد، آیا به این سمتی که گفتید مي‌رفت، افزود: «برای من مهم است که بودجه در فرهنگ بماند و بازتوزیع مناسب شود».
پیش از این هم برخی نمایندگان با بودجه مؤسسات این‌چنینی مخالفت کرده بودند؛ از جمله «علی مطهری» نایب‌رئیس مجلس: «بودجه جدول ١٧ هرچه کمتر باشد، بهتر است؛ چون این جدول پول‌هایی است که معمولا به‌عنوان کمک داده مي‌شود و نظارت چندانی نیز روی آن نیست. به همین خاطر، هرچه جدول ١٧ کمتر شود، بهتر است و مؤسسه‌ها روی پای خودشان بایستند و از محل فروش آثارشان اداره شوند؛ نه اینکه همیشه دستشان به سمت دولت دراز باشد؛ مگر مواردی خاص».
اما در مقابل، برخی دیگر مانند «نصرالله پژمانفر» نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، مأموریت مؤسسه‌های حاضر در جدول ١٧ را مأموریتي برگرفته از اولویت مدنظر حاکمیت و نظام دانسته و گفته بود: «دولت درواقع خواسته مقداری هزینه‌ها و ردیف‌هایش را کم کند، نخستین جایی که به ذهنش رسیده که مي‌تواند این کار را انجام دهد، حوزه فرهنگ است».
این موافقت‌ها و مخالفت‌ها با حذف بودجه مؤسسات خاص، در حالی است که روحانی روز تحویل بودجه به مجلس، از احتمال فشار بر نمایندگان برای گرفتن بودجه صحبت کرده بود: «حتما به شما مراجعه کرده و فشار مي‌آورند. باید بر این ردیف‌ها نظارت کنیم که کجا مي‌رود و چگونه هزینه مي‌شود».
برخی دیگر از نمایندگان از این فشارها صحبت کرده بودند؛ مانند علی مطهری که گفته بود: «فشار همیشه بوده و از نواحی مختلفی است». او در توضیح بیشتر درباره اینکه از کدام نواحی فشار وارد مي‌شود، از همان سازمان‌ها و جاهای دیگر نام برد.
حالا با حذف این مؤسسات در کمیسیون تلفیق، باید منتظر روشن‌شدن سرنوشت بودجه این مؤسسات در صحن مجلس بود.
