سخنگوی شورای نگهبان: نظارت بر نمایندگان مجلس مستمر می‌شود
فارس: عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در برنامه نگاه یک که از شبکه یک سیما پخش شد، درباره اهمیت سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری درباره انتخابات گفت: ما باید به عقب بازگشته و وضع انتخابات در کشور را به‌طور دقیق‌تر بررسی کنیم. این عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به این‌که در حوزه انتخابات کمتر شاهد تحول بودیم، افزود: به‌تدریج رقابت‌های سیاسی سنگین‌تر و شدیدتر می‌شد اما قوانین ما نتوانستند خود را با این تغییرات منطبق کنند؛ چرا که حداقلی بوده و سازوکارهای ساده‌ای پیش‌بینی کرده‌اند.
سخنگوی شورای نگهبان گفت: به خاطر همین ضعف‌ها و مشکلات در بحث انتخابات به وجود می‌آمد و مجلس نیز نتوانست آن‌طور که شاید و باید قوانین را به‌گونه‌ای اصلاح کند که منطبق با شرایط باشد؛ ازجمله در مسائل مربوط به تبلیغات، هزینه‌ها، شرایط منتخبان، نحوه تأیید صلاحیت‌ها و.... او همچنین گفته است: وقتی شرایط حداقلی برای داوطلب‌شدن قرار می‌دهیم، هر کسی می‌آید و ثبت‌نام می‌کند و در انتخابات اخیر مجلس شاهد بودیم که ١٢هزار نفر ثبت‌نام کردند که هر چند نشان‌دهنده اشتیاق مردم و رویکرد مثبت به سرنوشت کشور است، اما هیچ جای دنیا این‌گونه نیست که ١٢هزار نفر برای ٣٠٠ صندلی وارد گردونه رقابت شوند.
کدخدایی به فقدان سازوکارهای درون‌‌حزبی دنیا در ایران برای تأیید صلاحیت داوطلبان اشاره کرد و افزود: در ایران صرفا مدرک تحصیلی و شرط سنی را داریم لذا افراد زیادی برای انتخابات ثبت‌نام میکنند که صلاحیت‌شان در هیأت‌‌های اجرایی و نظارت احراز نمی‌شود که موجب بروز مشکلاتی برای خود آنان و نظام می‌شود.
عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به امکانات متفاوت داوطلبان برای استفاده از امکانات عمومی و دولتی مانند صداوسیما برای تبلیغات گفت: در همه کشورهای دنیا بر هزینه‌های تبلیغات انتخاباتی نظارت میکنند.
او با اشاره به کمک‌های دولتی، احزاب، شرکت‌ها و فعالان سیاسی و اقتصادی به کاندیداها در دنیا خاطرنشان کرد: کشورهای انگلستان، آمریکا و آلمان فعالیت‌های شدید حزبی داشته و مقررات سختی نیز در حوزه هزینه‌های تبلیغاتی انتخاباتی دارند که باید منابع آن را اعلام کنند.
سخنگوی شورای نگهبان گفت: در جایی هم مانند بند ١٠ سیاست‌های ابلاغی به شورای نگهبان درباره شرایط کاندیداهای ریاست‌جمهوری مستقیم اشاره شده؛ البته در اصل ١١٥ قانون اساسی شرایط متعددی برای کاندیداها در نظر گرفته شده اما شاخص‌ها روشن نیست و در اینجا شورای نگهبان خود تکلیف دارد که ورود کند.
کدخدایی در پاسخ به سوال دیگری درباره موضوع منع ورود نیروهای نظامی در انتخابات در سیاست‌های ابلاغی عنوان داشت: در قانون فعلی منع مداخله نظامیان در انتخابات و مجازات آن معین بوده است هر چند کشور ما از مداخله نظامیان در انتخابات مبرا بوده، اما صحبت‌هایی می‌شد که برخی نظامیان را متهم به دخالت در انتخابات می‌کردند.
سخنگوی شورای نگهبان گفت: اگر خدای ناکرده نماینده محترمی مرتکب جرایم و تخلفاتی شد، آیا امکان برخورد هست؟ شورای نگهبان البته در گذشته هم معتقد بود که این نظارت استصوابی در بررسی اقلیت‌ها تا پایان دوره ٤ساله هست اما عملا آنچه اجرا می‌شد چون در قوانین هم در نظر گرفته نشده و شفاف نبود اختیارات شورا در این زمینه برگشت به زمان تصویب اعتبارنامه‌های منتخبان می‌کرد و بعد از آن شورا ورود نمی‌کرد.
کدخدایی افزود: الان در بند ١٣ سیاست‌های ابلاغی امر بسیار جامعی در نظر گرفته شده است و آن این‌که اگر من الان نماینده شده‌ام نماینده برای چه کاری شده‌ام؟ از مردم حوزه انتخابیه رأی گرفته‌ام که در مجلس انجام وظایف قانونی داشته باشم یا این‌که بروم به دنبال کارهای شخصی و یا مسائل دیگر؟
او همچنین تشریح کرد: در بند ١٣ سیاست‌های ابلاغی نظارت بر حسن اجرای وظایف نمایندگی مورد تأکید قرار گرفته است؛ اگر کسی برای نمایندگی مجلس آمد، آیا می‌توان بدون حساب و کتاب در فعالیت‌های اقتصادی حضور داشته باشد؟ چرا که حضور در مجلس امکان استفاده از مجموعه‌ای از اطلاعات را در اختیار نمایندگان قرار می‌دهد؛ آیا می‌تواند فعالیت اقتصادی داشته باشد؟
کدخدایی گفت: اگر فردی شرایط نمایندگی را در ابتدای ورود داشته باشد، ولی ٢سال بعد از نمایندگی این شرایط را از دست بدهد، چه اقدامی باید کرد؟
او تصریح کرد: در قبال این موضوع از جهت نظری در قوانین انتخابات با یک سکوت مواجه بودیم و بحثی را در این زمینه نداشتند؛ اما در بند ١٣ سیاست‌های ابلاغی انتخابات به این نکات اساسی اشاره شده است و همچنین وجود یک سازوکار برای استمرار شرایط نمایندگی برای دوره ٤ساله.
کدخدایی افزود: نکته‌ای که اکنون در بند ١٣ سیاست‌های ابلاغی انتخابات آمده است جامع‌تر از اینها است. هم وضع ذکر شده جاری در شورای نگهبان را در بر می‌گیرد و هم فراتر از آن بعد از تصویب اعتبارنامه نمایندگان در مجلس که ضرورت دارد که سازوکاری برای نظارت بر استمرار آن شرایط وجود داشته باشد.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی درباره استفساریه اخیر مجلس در مورد اختیارات شورای نگهبان گفت: اجازه دهید این مصوبه به ما برسد و در شورای نگهبان راجع‌به آن بحث و نظر خود را اعلام کنیم.
او با اشاره به این‌که اکنون سازوکار قانونی برای استمرار نظارت شورای نگهبان بر صلاحیت کاندیداها وجود ندارد، بیان داشت: تنها چیزی که اکنون در بحث نظارت داریم قانونی درباره نظارت بر عملکرد نمایندگان است که این قانون نیز در رفت و برگشت‌هایی که با شورای نگهبان صورت گرفته به صورت حداقلی تصویب شده ولی خیلی اطلاع‌رسانی درباره آن نشده که تا چه اندازه توانسته است در پیشگیری از تخلفات موثر باشد و تا چه اندازه نتوانسته است.
