هشت‌میلیون چك برگشتی در سه‌ماهه اول سال!
تازه‌ترین آمارها از برگشت 4/2 میلیون فقره‌ای چك‌های برگشتی تا مبلغ ۳۰ هزار میلیارد تومان در سه ماهه اول امسال خبر می‌دهد. این رشد در شرایطی بین شاخص‌های بانكی خودنمایی می‌كند كه كارشناسان دلیل عمده این موضوع را گسترش حجم اقتصاد، نقدینگی و مبادلات بانكی ارزیابی می‌كنند.
به گزارش ایسنا، آمار سه ماهه ابتدایی امسال حاكی از آن است كه نسبت چك‌های برگشتی به چك‌های مبادله شده از نظر تعداد 6/3 درصد و از نظر مبلغ 1/3 درصد بوده كه برای بخش حقوقی به ترتیب 1/0 و 9/0 درصد ثبت شده است. این آمار بیانگر آن است كه حجم چندانی از چك‌های حقوقی برگشت نخورده كه میزان مبادلات و مقبولیت چك در این بخش را مورد توجه قرار می‌دهد.
در عین حال آمارهای به دست آمده از عملكرد سال گذشته شبكه بانكی در حوزه مبادلات چك، نشان می‌دهد كه تعداد چك‌های برگشتی با افزایش سه میلیونی از پنج به هشت میلیون فقره رسیده كه بیانگر رشد ۶۰ درصدی آن است. اما بررسی مبلغی، از افزایش دو برابری خبر می‌دهد. از سوی دیگر با توجه به اینكه مقایسه چك‌های برگشتی با چك‌های برگشتی در مقاطع زمانی متفاوت، معیار مناسبی برای سنجش نیست و باید نسبت به چك‌های مبادله شده در هر دوره مورد مقایسه قرار گیردف میانگین این نسبت طی ۱۵ ماهه دی ماه ۱۳۹۳ تا اسفند ماه ۱۳۹۴ از نظر تعداد سه درصد و مبلغ 6/2 درصد و در بخش حقوقی از لحاظ تعداد 1/0 و مبلغ 4/0 درصد بوده است.
اما مقایسه وضعیت چك‌های برگشتی دیگر كشورها از جمله تركیه، امارات و تایلند طی ۱۰ ماهه منتهی به سال ۲۰۱۵ براساس آنچه در وب‌سایت بانك‌مركزی آنها اعلام شده، حاكی از آن است كه نسبت تعداد چك‌های برگشتی به تعداد كل چك‌های مبادله شده به ترتیب 3/3، 1/4 و 1/1 درصد بوده است. در این شرایط هرچند تعداد چك‌های مبادله شده در ایران چندین برابر تركیه، امارات و تایلند است با این وجود میزان سهم چك‌های برگشتی از كل چك‌های مبادله شده در ایران در مقایسه با این سه كشور تفاوت چندانی ندارد. همچنین سایر آمارها حاكی از آن است كه سهم چك‌ها در مبادلات نسبت به ابزارهای دیگر از جمله خودپرداز، ساتنا، پایا، شعب، پایانه فروشگاهی، اینترنت و تلفن با وجود سهم 7/1 درصدی از نظر تعداد كه سهم اندكی است از نظر مبلغ 7/38 درصد، سهم قابل توجهی از مبادلات را به خود اختصاص داده كه این ارقام حاكی از حجم بالای ارزش مبادلات از طریق چك است.
گرچه عنوان «چك‌های برگشتی» در نگاه اول ذهن مخاطب را به سمت كسری موجودی برای تامین منابع لازم در چك سوق می‌دهد اما علت تمامی چك‌های برگشتی، كسر موجودی نیست بلكه برخی به دلایلی مانند نقص امضا، خط خوردگی، مغایرت درج مبلغ حرفی و عددی و نظایر آن برگشت می‌خورند. این در حالی است كه بررسی بیشتر در رابطه با چرایی گسترش حجم چك‌های برگشتی به ویژه در سال‌های اخیر نظر مدیران بانكی و كارشناسان این حوزه بر این بود كه افزایش حجم اقتصاد، نقدینگی و مبادلات بانكی در این باره از جایگاه قابل توجهی برخوردار است.
