مجلس ۱۰ نفر از اعضای شورای شهر تهران کاست
اعتماد / حمیدرضا خالدی
در حالی که اعضای شورای شهر چهارم تهران از سال گذشته زمزمه‌هایی را برای افزایش تعداد اعضای شورا سر داده بودند، دیروز نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب ماده‌ای از طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات شوراهای اسلامی، در جریان تصویب اصلاحیه موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران، رای به کاهش ۳۰ درصدی اعضای شورای شهر تهران حتی از عدد کنونی دادند. براساس این اصلاحیه که با ۱۶۲ رای موافق، ۱۱ رای مخالف و دو رای ممتنع از مجموع ۲۰۲ نماینده حاضر در مجلس به تصویب رسید، تعداد اعضای شورای شهر از ۳۱ نفر کنونی به ۲۱ نفر کاهش پیدا خواهد کرد.
اعضای کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی مجلس در جریان ارایه این طرح در صحن علنی دلیل خود را برای این ریزش شدید سیاسی شدن شورا‌ها در شهرهای بزرگ و به خصوص در تهران عنوان کردند. ضمن آنکه ارایه‌دهندگان این اصلاحیه مانند کولیوند، معتقدند که افزایش بیش از حد اعضا باعث شده تا اختلاف‌نظر در شوراهای شهرهای بزرگ بسیار زیاد شود. در مقابل تمامی اعضای شورای شهر به این اصلاحیه اعتراض دارند و معتقدند که این مصوبه باعث کاهش کیفیت نظارت و انجام وظیفه شورا خواهد شد. دوستی به عنوان یکی از اعضای شورا معتقد است که اگر تعداد اعضا زیاد است چرا خود نمایندگان تهران در مجلس ۳۱ نفر هستند؟ این انتقاد‌ها در حالی صورت می‌گیرد که این اصلاحیه دیروز به تصویب رسیده و با توجه به اینکه هیچ منافاتی هم با شرع و قانون ندارد، بعید است شورای نگهبان هم با آن مخالفت کند. بدین‌ترتیب به نظر می‌رسد از سال بعد تهرانی‌ها باید ۲۱ نفر را برای عضویت در شورای شهر انتخاب کنند نه ۳۱ نفر. اما با این وجود شنیدن نظرات دوطرف در مورد دلایل این تصمیم و عواقب آن می‌تواند نشان‌دهنده ابعاد مختلف این اصلاحیه باشد. در این بین اصلاحیه دیروز مجلس بند دیگری هم داشت که کمتر به آن پرداخته شد. اصلاحیه‌ای در مورد چگونگی استیضاح شهردار از سوی شورا. کولیوند در مورد این اصلاحیه نیز می‌گوید: در اصلاحیه استیضاح شهردار، تلاش شده تا روند استیضاح سخت‌تر شود تا هم شهردار‌ها احساس امنیت بیشتری کنند و هم اعضا در انتخاب شهردار دقت بیشتری داشته باشند. مثلا در این اصلاحیه آمده است که شهردار بعد از دو بار تذکر اعضا می‌تواند استیضاح شود. با این وجود هنوز اطلاعات دقیقی در مورد مفاد این بخش از اصلاحیه مجلس منتشر نشده است و خود اعضای شورای شهر هم از آن اطلاع چندانی ندارند.
مجلس: شورا‌ها نیازی به این همه اعضا ندارند
محمد جواد کولیوند، عضو کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی مجلس به عنوان کمیسیونی که این اصلاحیه را به صحن مجلس برده است در مورد دلیل این تصمیم‌گیری می‌گوید: تعداد بالای اعضای شورای شهر در شهرهای بزرگ و به خصوص در تهران باعث شده تا اختلافات در این نهاد‌ها به‌شدت افزایش پیدا کند. این امر در‌‌نهایت هزینه‌های شهر را بالا می‌برد و تمرکز تصمیم‌گیری را نیز کاهش می‌دهد. وی با ذکر اینکه در سه دوره قبل با این وجود که تعداد اعضای شورای تهران ۱۵نفر بود عملکرد بهتری از امروز داشتند، می‌گوید: مگر قرار است پارلمان محلی راه بیندازند؟ اگر چنین تصمیمی دارند حق با آنهاست ولی در غیر این‌صورت، محلی برای بهانه‌گیری‌ها وجود ندارد.
دوستی: شورا برای مردم مثمر ثمر‌تر است یا مجلس؟
اسماعیل دوستی، از اعضای شورای شهر در نقد این مصوبه به دشواری کار شورای چهارم اشاره می‌کند و می‌گوید: ما در این دوره با وجود ۳۱ عضو و ۵ کمیسیون به زحمت می‌توانیم از پس لوایح و طرح‌هایی که می‌آید برآییم و در مناطق حضور پیدا کنیم، حالا اگر قرار باشد تعداد اعضا ۲۱ نفر شود مسلما کیفیت کار ما هم پایین خواهد آمد. وی خطاب به نمایندگان مجلس با طرح سوالاتی می‌گوید: الان تهران در مجلس ۳۱ نماینده دارد. واقعا این نمایندگان چندبار در بافت فرسوده حاضر شده‌اند؟ چقدر به صورت رودررو با مردم و مشکلاتشان آشنا شده‌اند و آن‌ها را حل کرده‌اند؟ چند بار به فرحزاد سر زده‌اند؟ چند بار به مساجد سر زده‌اند؟ و... پس چرا درخواست کاهش تعداد اعضای نمایندگان مجلس را نمی‌کنند؟ دوستی در پاسخ به این سوال که آیا در جریان تدوین این طرح با شورا مشورتی شده بود یا نه؟ می‌گوید: ما که اصلا در جریان نبودیم. فقط گویا چمران (رییس شورای شهر) در جلسات آن‌ها شرکت کرده و با این اصلاحیه و کاهش مخالفت کرده بود ولی اعضای کمیسیون به دلایل وی توجهی نکرده بودند.
صابری: این اصلاحیه عقلایی نیست
علی صابری، عضو حقوقدان شورای شهر نیز با انتقاد از اصلاحیه کاهش تعداد اعضای شورای شهر می‌گوید: این مساله چندان موضوع پیچیده‌ای نیست. وقتی تعداد جمعیت شهری اینقدر زیاد است باید سیستم مدیریتی و اداره آن هم به تناسب همان جمعیت باشد. برای همین هم بوده که از چند سال قبل بحث افزایش تعداد اعضای شورا از ۱۵ به ۳۱ نفر مطرح بود تا اینکه در شورای چهارم اجرایی شد. وی این رویه مجلس را توهینی به اعضای شورا می‌داند و می‌گوید: دوستان در مجلس باید دلیل بیاورند که چرا شهر تهران به ۳۱ عضو نیاز ندارد؟ آیا عملکردشان بد بوده یا به دلیل منطق جدیدی به این نتیجه رسیده‌اند که تعداد باید کاهش پیدا کند؟ اما این شیوه تصویب، واقعا توهین‌آمیز است. وی با اشاره به دلایل مجلس برای اتخاذ چنین تصمیمی می‌گوید: استدلال ارایه‌دهندگان این اصلاحیه این است که با افزایش تعداد اعضا، شورا بیش از پیش سیاسی می‌شود، ولی من می‌خواهم بگویم دقیقا برعکس است. هر چقدر تعداد کمتر شود، فقط امکان رای آوردن کاندیداهای مستقل کمتر و در عوض امکان انتخاب چهره‌های سیاسی بیشتر می‌شود؛ در حقیقت با اینکار، فضای شورا چند برابر امروز سیاسی خواهد شد و این آفتی بزرگ برای شورا خواهد بود. صابری در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به اینکه واکنش شورا در مورد این اصلاحیه چه خواهد بود، می‌گوید: این اصلاحیه به تصویب رسیده است و کاری از دست ما برنمی‌آید. تنها کاری که می‌توانیم بکنیم اعتراض «مدنی» است. البته این مساله را حتما امروز در صحن شورا هم مطرح می‌کنیم و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهیم ولی در کل کاری نمی‌شود کرد.
اقبال شاکری: تصمیم عجولانه‌ای بود
دکتر اقبال شاکری، رییس کمیته عمران شورای شهر نیز یکی دیگر از منتقدان سرسخت این اصلاحیه است. وی با تاکید براینکه هیچ کدام از اعضا در جریان تهیه و تدوین این اصلاحیه نبودند، می‌گوید: من دیروز درجلسه غیر علنی هم به خود شورا انتقاد کردم و گفتم چرا باید اینقدر تعاملمان با مجلس کم باشد و در جریان چنین تصمیم‌گیری‌های مهمی نباشیم؟ وی با اشاره به اینکه به اذعان اکثر مدیران و مردم و کار‌شناسان، عملکرد شورای چهارم بهتر و مثمر ثمر‌تر از شوراهای قبل بوده است، می‌گوید: یکی از دلایل این امر همین افزایش تعداد اعضا از ۱۵ به ۳۱ نفر بوده است. چرا که با این افزایش شورای چهارم بهترتوانست از عهده مسوولیت‌های خود برآید. شاکری با تاکید براینکه با تصویب اصلاحیه یاد شده، قدرت نظارت شورا و عملکرد آن به‌شدت تضعیف خواهد شد، می‌گوید: این یک امر بدیهی است که تعداد نمایندگان باید براساس جمعیت و وسعت یک شهر تقسیم شود. حالا چرا نمایندگان مجلس چنین تصمیمی گرفته‌اند، مساله‌ای است که واقعا جای سوال بسیاری دارد.
