گری سیمور: احتمال تمدید مذاکرات وجود دارد
یکشنبه ۲۷ مهر ۱۳۹۳
یک مذاکره کننده پیشین آمریکا گفت: از آن جایی که در برخی از موضوعات، مثل باز طراحی راکتور آب سنگین اراک و تاسیسات غنی سازی فردو پیشرفت‌هایی حاصل شده است می‌توان انتظار داشت که دو طرف ایران و 1+5 (در صورت نرسیدن به توافق با 3 آذر) خواستار تمدید زمان مذاکرات باشند.
به گزارش ایسنا، گری سیمور، معاون مرکز تحقیقاتی امور بین‌المللی دانشگاه هاروارد در گفت‌و‌گو با اندیشکده بلفر درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ داده است.
سوال: با توجه به این که مذاکرات مستقیمی میان مقامات ایرانی و آمریکایی درباره برنامه هسته‌ای ایران و صورت گرفته است اما شواهد نشان می‌دهد، احتمال دست یافتن به یک توافق جامع تا ضرب الاجل تعیین شده (24 نوامبر) زیاد نیست، در حال حاضر ارزیابی شما از روابط ایران و آمریکا چیست؟
پاسخ: به نظر من این موضوع کاملاً مشخص شده است که حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران برخلاف آن چه تصور می‌شد، مواضع نسبتاً سختی درباره برنامه هسته‌ای ایران دارد؛ مردم ایران امیدوار بودند با انتخاب او به عنوان رییس‌جمهور ایران بتواند با آمریکا درباره مساله هسته‌ای به توافق دست یابد، اما به نظر می‌رسد به دلیل آن که روحانی هم اکنون از سوی مجلس این کشور تحت فشارهای شدیدی قرار دارد؛ نرمش کم‌تری در مذاکرات نیز خواهد داشت که البته آمریکا برای رسیدن به توافق به نرمش بیش‌تری از سوی ایران نیاز دارد؛ بنابراین مردم ایران نیز به توافق هسته‌ای با آمریکا امیدوار نیستند؛ از طرف دیگر، پیدایش بحران داعش در منطقه باعث شده است دو کشور یک دشمن مشترک حداقل از لحاظ تاکتیکی داشته باشند، این موضوع باعث خواهد شد که دو طرف نخواهند در مساله هسته‌ای با یکدیگر تقابل زیادی داشته باشند؛ حداقل تا زمانی که دو طرف تلاش می‌کنند با دشمن مشترک خود ” داعش” در عراق مبارزه کنند.
سوال: آیا شما احساس می‌کنید که این مساله که آمریکا خواستار پیوستن ایران به ائتلاف علیه داعش است، به رسیدن به یک توافق جامع کمک خواهد کرد؟
پاسخ: من این‌طور فکر نمی‌کنم. البته این مساله یکی از قواعد سیاسی ایران است که در قبال نرمش آمریکا در مذاکرات هسته‌ای به مبارزه علیه داعش کمک کند و شاید به ائتلاف تشکیل شده بپیوندد، اما موضع آمریکا دراین باره این است که ایران نیز مثل آمریکا در راستای منافعش خواستار نابودی داعش است؛ بنابراین من فکر نمی‌کنم که واشنگتن حاضر باشد به ایران برای انجام اقدامی که در راستای منافع خود ایران است؛ امتیازی بدهد.
سوال: در حال حاضر چه عواملی مانع از رسیدن ایران و آمریکا به یک توافق هسته‌ای جامع است؟
پاسخ: موضوع اصلی که همواره محور مذاکرات بوده است؛ بحث کاهش ظرفیت غنی‌سازی ایران برای جلوگیری از تولید سلاح هسته‌ای در این کشور است؛ که در این باره جزییات فنی مثل تعداد و نوع سانتریفیوژها، اعمال محدودیت در گسترش دادن و تحقیقات هسته‌ای مطرح است؛ در این مرحله از مذاکرات که مذاکره کننده‌ها به بحث درباره این جزییات پرداخته‌اند، مشخص شده است که دو طرف مخالفت‌های زیادی در این باره دارند.
سوال: آیا این مذاکرات در مورد آن تعداد از سانتریفیوژهای ایران است که هم اکنون فعال هستند؟
پاسخ: بله؛ هم اکنون مذاکرات درباره تعداد 10 هزار سانتریفیوژ فعال ایران است؛ ایرانی‌ها تعداد 10 هزار سانتریفیوژ نصب شده دیگر نیز دارند که البته آن‌ها فعال نیستند؛ در حال حاضر موضع ایالات متحده آمریکا کاهش 10 هزار سانتریفیوژ فعال به تعداد هزار و 500 سانتریفیوژ است که کاملا پاسخگوی نیاز ایران برای تولید سوخت مورد نیاز راکتورهای تحقیقاتی‌اش است.
از طرف دیگر آمریکا خواستار آن است که این محدودیت‌ها تا مدت 20 سال دیگر نیز وجود داشته باشد. هم‌چنین مذاکره کننده‌های ایرانی نمی‌توانند در جریان مذاکرات از برخی خط قرمزها مثل مذاکره نکردن درباره کاهش ظرفیت غنی‌سازی نمی‌توانند عبور کنند؛ هم‌چنین ایران خواستار آن است که ایران تا پایان سال 2021 تاسیسات هسته‌ای‌اش را گسترش دهد.
با توجه به این اختلافات عمیق و البته نبود نرمش کافی در هر دو طرف، احتمال رسیدن به یک توافق هسته‌ای جامع تا پایان نوامبر اندک است.
سوال: به نظر شما آیا ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 قادر خواهند بود در پایان نوامبر در صورت نرسیدن به توافق همانند تابستان گذشته مذاکرات را تمدید کنند؟
پاسخ: دو طرف مایل هستند که در صورت نرسیدن به توافق تا پایان ضرب الاجل درباره امکان تمدید مذاکرات با یکدیگر مذاکره کنند؛ چون وضعیت موجود اگرچه عالی نیست، اما به سود دوطرف است.
از دیدگاه ایرانی‌ها، آن‌ها در این شرایط از وضع تحریم‌های بیش‌تر غرب علیه آن‌ها جلوگیری کرده‌اند. از دیدگاه ایالات متحده نیز آمریکا توانسته است بخش زیادی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران را متوقف کند. به علاوه دو طرف با توجه و ظهور داعش در عراق میلی به ادامه تقابل با یکدیگر ندارند. از آن جایی که در برخی از موضوعات، مثل باز طراحی راکتور آب سنگین اراک و تبدیل تاسیسات غنی سازی فردو به بخش تحقیقاتی پیشرفت‌هایی حاصل شده است می‌توان انتظار داشت که دو طرف خواستار تمدید زمان مذاکرات باشند.
