تغییرات اقلیمی، جنگ‌های آینده را رقم می‌زند
روزنامه شهروند
٦٥٠میلیون نفر در مناطقی زندگی می‌کنند که سیل و خشکسالی آنها را در مرز انفجار قیمت‌های موادغذایی قرار داده است
تغییرات شرایط آب‌و‌هوایی مشکل تازه‌ای است که به فهرست بحران‌های دنیا اضافه شده‌است؛ اتفاقی که می‌تواند به تنش‌های بین ملت‌ها دامن بزند و حتی موجب در گرفتن درگیری‌های تازه‌ای بشود. ارزیابی و تحقیق پیرامون این رویداد شوم استراتژی تازه سازمان‌های امنیت ملی دولت‌هاست. بحث تا آن‌جا پیش رفته که جاسوس‌ها و ماموران اطلاعاتی عالیرتبه آمریکایی تصور می‌کنند چالش عمده امنیت ملی آمریکا در آینده به چنین موضوعی اختصاص یابد.
پنجشنبه گذشته اسنادی منتشر شد که به نوعی نقشه راه خطرات پیش‌روی جهان در آینده بود. هدف از انتشار این اسناد کمک به سازمان‌های امنیتی آمریکا بود تا درخصوص بزرگترین مشکلات دنیا در ٤سال آینده که نیازمند مطالعه و تحقیق بیشتر است تصمیم‌گیری کنند. طبق این اسناد کمبود آب در کنار رقابت شدید بر سر موادغذایی و انرژی، رهبران بین‌المللی را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. در متن این گزارش عنوان شده است همزمان با تغییرات جمعیت، محدودیت منابع، تأثیرات اقلیمی و خطرات ناشی از شیوع جهانی بیماری‌های عفونی، بسیاری از دولت‌ها برای برطرف کردن نیاز‌های اساسی مردم خود با چالش‌هایی مواجه خواهند شد.
فشار‌های ناشی از افزایش جمعیت جهان، همراه با تأثیرات آلودگی و تغییرات آب‌و‌هوایی بسیاری از منابع اصلی تأمین آب مورد نیاز مردم و کشاورزی را با خطر مواجه کرده است. بیش از نیمی از تالاب‌های جهان ناپدید شده‌اند و تغییرات آب‌و‌هوایی در گوشه‌و‌کنار جهان منجر به تغییر الگو‌های اقلیمی و کمبود آب شده است. بنا بر استراتژی اعلام‌شده از سوی دفتر مدیریت اطلاعات ملی آمریکا که نظارت بر تمامی سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا را برعهده دارد، بحث کمبود اکنون تهدیدی جدی برای امنیت جهان محسوب می‌شود و سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا نیز آن را در رده موضوعاتی مانند گسترش سلاح‌های کشتار‌جمعی، تروریسم، حملات سایبری به زیرساخت‌های حیاتی قرار داده‌اند. نشانه‌های آینده‌ای حرکت به سوی آینده‌ای تاریک از هم‌اکنون نیز قابل مشاهده است. در شرق آفریقا خشکسالی منجر به درگیری‌های مرگباری بین قبایل سومالی برای دسترسی به آب آشامیدنی شده است. بنا بر تخمین برنامه جهانی غذا در سازمان ملل متحد دست‌کم ٦٥٠میلیون نفر در مناطقی زندگی می‌کنند که سیل و خشکسالی آنها را در مرز انفجار قیمت‌های موادغذایی قرار داده است. نگرانی و کنجکاوی افکار‌عمومی در سال‌های اخیر تا به آن‌جا پیش رفته است که حتی سبک جدیدی از سینما با موضوع بحران‌های زیست‌محیطی به وجود آمده است که هسته اصلی فیلمنامه‌های آن تغییراتی در شرایط اقلیم جهان است که آن را در وضعیتی آخر‌الزمانی قرار داده است.
جامعه اطلاعاتی برای مقابله با اثرات مخرب تغییرات جهانی آب‌و‌هوا، همچون دیگر تهدیدات گسترده، در نظر دارد تا بر جمع‌آوری اطلاعاتی درخصوص عوامل اصلی این پدیده و درک و فهم عمیق آن متمرکز شود. مسائلی نظیر این‌که چگونه نگرانی‌ها درخصوص منابع طبیعی بر اقدامات دولت‌ها در شرایط مختلف تأثیرگذار است.
این اولین‌باری نیست که مقامات امنیتی آمریکا درخصوص احتمال رقابت خشونت‌آمیز کشور‌ها بر سر تأمین نیاز‌های زندگی هشدار می‌دهند. در استراتژی اطلاعاتی پیشین که در سال ٢٠٠٩ منتشر شد نیز به خطرات ناشی از تغییرات آب‌و‌هوایی اشاره شده بود. اما استراتژی تازه دربردارنده فوریت‌های بیشتری درخصوص این مشکل است و عنوان می‌کند که کمبود‌ها می‌تواند به تشدید درگیری‌های منطقه‌ای منجر شود که در شرایط فعلی نیز در سراسر جهان موج می‌زند، چه در کشور‌های جنگ‌زده و چه در مناطقی که در معرض چنین تهدیداتی قرار دارند.
وزارت دفاع آمریکا نیز زنگ خطر را به صدا درآورده است. در بررسی ٤ساله اقدامات نظامی که در سال ٢٠١٠ منتشر شد، تغییرات آب‌و‌هوایی برای نخستین‌بار در فهرست تهدیدات پیش‌روی ایالات متحده قرار گرفته است. همچنین در سال ٢٠٠٩ نیز سازمان سیا مرکزی را برای مطالعه مخاطرات امنیتی تغییرات آب‌و‌هوایی تأسیس کرد.
