iran-emrooz.net | Wed, 19.07.2006, 16:48
بازگشايی پرونده حكومت وحشت خمرهای سرخ
دويچه وله: از روز دوشنبه ۱۰ ژوييه، در كامبوج دادگاه ويژه وابسته به سازمان ملل متحد رسيدگی به پرونده حاكمان جنايتكار دوره خمر سرخ آغاز كرده است. پيشبينی شده نخست يك دادستان از كامبوج و يك دادستان غيركامبوجى مسؤولان عالىمقام رژيم خمر سرخ را شناسايى كنند و گامهاى قانونى عليه آنها را بردارند. تا كنون تنها دو تن از دهها نفر مسؤول عالىرتبه آن دوره ترور دستگير شدهاند؛ باقى آنان بىمزاحمتى در كامبوج زندگى مىكنند.
هدف دادگاه برقرارى عدالت براى مردم كامبوج است و نيز مجازات مسؤولان حكومت ترور خمر سرخ. ۱۷ قاضى كامبوجى و ۱۳ قاضى غيركامبوجى، از جمله از ژاپن، فرانسه، امريكا، اتريش، لهستان، استراليا و سرىلانكا، در اين دادگاه به قضاوت خواهند نشست.
در دوره حكومت خمرهای سرخ، از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹، حدود دو ميليون نفر به قتل رسيدند. تمامى يك ملت به طور سيستماتيك در هم كوبيده شد و ريشههاى فرهنگىاش نابود گشت. خمرهاى سرخ مىخواستند حكومت دهقانىاى ناب در كامبوج برقرار كنند. جمعيت شهرنشين، روشنفكران و كسانى كه تا حدودى تحصيلكرده بودند به طور سيستماتيك به قتل رسيدند. ملت كامبوج در دوره خمر سرخ تمامى قشر روشنفكر خود را از دست داد. گنجينههاى فرهنگى اين كشور نابود شدند.
خمرهاى سرخ مىخواستند گذشته اين كشور را از بين ببرند. كودكان را از پدر و مادرشان جدا مىكردند و آنان را كه به قتل نمىرساندند در اردوگاههاى تربيتى نگاه مىداشتند تا از آنان انسانهايى جديد، عناصرى براى جامعهاى جديد بسازند.
براى كار دادگاه كامبوج مدت سه سال در نظر گرفته شده است. بسيارى شك دارند كه مسؤولان اصلى آن جنايتها، كه امروز بين ۷۵ تا ۸۰ سال سن دارند، تا پايان كار دادگاه زنده باشند و مجازاتى محتمل را تجربه كنند.
***
سى سال از حكومت وحشت خمر سرخ در كامبوج گذشته است و اينك محلهايى كه سند جنايتهاى آن دوره است تبديل به مكانى براى بازديد جهانگردان و مردم كامبوج شده است. راههايى باريك از ميان گورهاى جمعى مىگذرد، زير پايت بقاياى استخوانها و تكه پارههاى لباسهاى قربانيان است.
ساكومان در سال ۱۹۷۸ به دنيا آمده، يك سال پيش از آزاد شدن ملت كامبوج به وسيله ارتش ويتنام. ساكومان خود حكومت ترور پول پوت را آگاهانه تجربه نكرده است. او به عنوان راهنما بازديدكنندگان را همراهى مىكند و برايشان از بيرحمىهاى خمر سرخ مىگويد. در راه به استخوانهايى كه از زير خاك بيرون آمده است اشاره مىكند و مىگويد: ”نگاه كنيد، همه جا استخوان از زير خاك بيرون زده است، باران كه میآيد استخوانها بيرون میآيند.“
براى خود او نيز آنچه در آن دوره گذشته باوركردنى نيست. مىگويد: ”به اين درخت نگاه كنيد. اينجا بچههاى نوزاد را كشتهاند، آن هم جلوى چشم مادرانشان. بعد از آن مادرها را هم كشتند و همه را با هم در گور جمعى دفن كردند. “
خمرهاى سرخ دو ميليون نفر را به قتل رساندند. مردم شهرنشين، روشنفكرها و هر كسى كه تحصيلكرده بود را به اسم دشمن نظام كشتند. ساكومان در اين باره مىگويد: ”زنجير زندانیها را باز مىكردند. بايد اينجا كنار گورها زانو مىزدند، بعد با چوب بامبوس يا چكش يا تبر مىزدند به كلهشان و مىانداختندشان توى گور. بعضى وقتها زندانیها هنوز پس از ضربه به كلهشان زنده بودند. اما همين طور آنها را زنده به گور مىكردند.“
در سراسر كامبوج ۷۷ محل بازديد از جنايتهاى خمر سرخ وجود دارد، كه ۲۰ هزار گور جمعى را دربر مىگيرند. بيشتر اين گورها در سالهاى دهه ۱۹۸۰ كشف شدند. ساكومان توضيح مىدهد: ”اين گورهاى جمعى در سال ۱۹۸۰ كشف شدند چون بوى نامطبوع جسد مردهها مىآمد. ۱۲۹ گور جمعى در اينجا پيدا شدند.“
در مركز شهر پنوم پنه، پايتخت كامبوج، موزه توئول سلنگ واقع است. خمر سرخ ساختمانى را كه مدرسه بود تبديل به زندان كرده بود. در آن دوره ديگر كسى به مدرسه نمىرفت. تحصيل برابر با حكم اعدام بود. همه كامبوجىها مجبور به كار در مزارع بودند. سهم غذا براى هر كس يك كاسه كوچك برنج بود.
تان واندى كه ۳۷ ساله است در دوره خمر سرخ خردسال بود. از خاطرات خود مىگويد: ”شش سالم بود، اما مجبور بودم در مزرعه كار كنم. صبح تا شب. تا امروز هم وقتى از خمر سرخ حرف مىزنم مو بر تنم راست مىشود.“
در موزه توئول سلنگ راهنماى موزه اتاقى را نشان مىدهد و مىگويد: ”در اين اتاق كه قبلا كلاس بود سلولهاى انفرادى درست كرده بودند. زندانیها را در اينجا بازجويى مىكردند. بعد هم كه شروع به پاكسازى خود رهبران خمر سرخ كردند، بازجوييها در همينجا انجام مىشد. كسانى را كه حين بازجويى مىمردند پشت اين خانه خاك مىكردند. كسانى كه از بازجويى جان سالم به در مىبردند را لب گورهاى دسته جمعى مىكشتند.“
خمر سرخ بيش از ۲۰ هزار نفر را در اين زندان كوچك بازجويى و شكنجه كرد و كشت. تان واندى در زمان به قدرت رسيدن خمر سرخ ۶ ساله بود. ۱۳ نفر از اعضاى خانواده او را، از جمله پدرش را خمرهاى سرخ به قتل رساندند.