ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Fri, 19.02.2021, 8:22
آیا واقعا ایران خودرا بی‌نیاز از سلاح اتمی می‌داند؟

خبرگزاری آناتولی: حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در جلسه هیئت دولت این کشور اعلام کرد: همانطور که بارها گفتیم در برنامه دفاعی کشور ما جایی برای سلاح کشتارجمعی، از جمله هسته‌ای وجود ندارد و نخواهد داشت و این تصمیم قاطع نظام است.

این درحالی است که دو روز پیش از این اظهارات، دکتر احمد بخشایش اردستانی، عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران در مصاحبه خود با وبسایت «دیپلماسی ایرانی» متعلق به صادق خرازی، سفیر پیشین ایران  در سازمان ملل گفته بود: ساخت سلاح هسته‌ای تنها راه حل جمهوری اسلامی ایران برای خروج از چالش‌ها و بن‌بست‌های سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی مربوط به برجام و پرونده فعالیت‌های هسته‌ای است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل و پژوهشگر حوزه امنیت در ادامه همچنین اظهار داشته است: «تا زمانی‌که ایران به بمب هسته‌ای دست پیدا نکند، این چالش‌ها و مشکلات کمابیش و با شدت و ضعف در دوره‌ها و ادوار مختلف ادامه پیدا خواهد کرد. پس باز هم تاکید می‌کنم برای برون رفت از این شرایط و خاتمه دادن به این فشارها، ایران باید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند».

سیدمحمود علوی، وزیر اطلاعات ایران نیز ده روز پیش با بیان اینکه براساس فتوای رهبر آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای رهبر این کشور تولید سلاح هسته‌ای حرام است، گفت: «اگر جمهوری اسلامی ایران را به سمت سلاح هسته‌ای هل بدهند دیگر تقصیر ایران نیست، بلکه تقصیر آن‌هایی است که ایران را هل داده‌اند».

وزارت امور خارجه آمریکا این سخنان علوی را «بسیار نگران‌کننده» دانسته است. به همین دلیل خبرگزاری «تسنیم» وابسته به سپاه پاسداران از وی به شدت انتقاد کرد. علی خضریان، نماینده مردم تهران نیز اعلام کرده است که طرح سوال از علوی تهیه و در سامانه مجلس ثبت شده است تا این عضو کابینه پاسخگوی نمایندگان باشد.

روحانی سخنان فوق را برای رفع نگرانی ناشی از اظهارات علوی گفته، اما بعید است وزیر اطلاعات ایران بدون هماهنگی با نهادهای بالادستی چنین موضعی؛ آن‌هم در تلویزیون رسمی این کشور بیان کند. ناگفته نماند که وزیر اطلاعات در ایران باید به تایید خامنه‌ای برسد و خود را بیشتر به او پاسخگو می‌داند تا رئیس‌جمهور. به همین دلیل است که به گفته بخشایش اردستانی، «وزیر اطلاعات بعد از گذشت چند روز برای جبران اظهارات خود اقدامی نکرده است».

بخشایش اردستانی که در گذشته معاون دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه ایران نیز بوده در دفاع از علوی گفته است: «مواضع وزیر اطلاعات نمی‌تواند به معنای تقابل با فتوای مقام معظم رهبری درخصوص حرام‌بودن ساخت سلاح هسته‌ای باشد. فتوای دینی بنا به اقتضائات و شرایط زمانی و مکانی تغییر پیدا می‌کند. لذا همانطور که مقام معظم رهبری در یک بازه زمانی و با توجه به شرایط سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی مربوط به پرونده فعالیت‌های هسته‌ای، ساخت سلاح اتمی را حرام دانستند، می‌توان در شرایط دیگری این فتوا را تغییر داد».

مسئولین بلندپایه ایران طی چند دهه گذشته همواره وجود هرگونه قصد و اقدامی برای تولید سلاح هسته‌ای را تکذیب کرده‌اند، اما این سیاست با تردید بسیاری، حتی از سوی حامیان حکومت این کشور همراه بوده است. از سویی، برنامه هسته‌ای ایران، بخشی از دکترین دفاعی (نظامی) و تحت کنترل کامل سپاه پاسداران به مدیریت افرادی مانند سرتیپ محسن فخری‌زاده و فریدون عباسی بوده است.

از سوی دیگر، برخی طرفداران حکومت ایران در داخل و خارج بر لزوم دستیابی به سلاح هسته‌ای تاکید کرده‌اند. به‌عنوان مثال؛ افرادی مانند علی علیزاده، احسان منصوری، پوریا استرکی و حمزه غالبی که ساکن اروپا هستند و به‌عنوان کارشناس در رسانه‌های خارجی از دخالت نظامی ایران کشورهای منطقه‌ دفاع می‌کنند در شبکه‌های اجتماعی خواهان ساخت بمب اتم توسط این کشور شده‌اند.

برخی کارشناسان ایرانی مسائل هسته‌ای مانند مهران مصطفوی و بهروز بیات و غیره از قصد حکومت این کشور برای ساخت بمب اتمی خبر داده‌اند. بیات که قبلا کارشناس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده در مصاحبه با «دویچه وله» گفته است: «ایران می‌خواهد به قابلیت ساخت جنگ‌افزار هسته‌ای برسد، اما من تردید دارم که تصمیم بگیرد بمب بسازد. ایران با محاسبات خودش فکر می‌کند که این برایش یک گنجینه استراتژیک است که قابلیت ساختن بمب را داشته باشد و نه خود بمب را».

همانطور که بیان شد، بعید است دو مسئول سرشناس جمهوری اسلامی در رسانه‌های معتبری مانند صدا و سیما و وبسایت «دیپلماسی ایرانی» چنین سخنانی را از روی خبط و خطا و بدون هماهنگی به زبان آورده باشند، به‌ویژه اینکه تهران اجازه داده است بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از مرکز تولید اروانیوم فلزی که برای ساخت بمب هسته‌ای مناسب است، بازدید و گزارش تهیه کنند.

چرا مسئولین به عمد اظهارات ضد و نقیض و پالس‌های غیرمستقیم درباره توان یا قصد خود برای سلاح هسته‌ای ارائه می‌کنند؟ به نظر می‌رسد با توجه گزارش مذکور و همچنین ۳۲ گاوصندوق حاوی حدود ۵۰ هزار صفحه و ۱۶۳ سی‌دی و ویدئو و طرح از اطلاعات برنامه هسته‌ای ایران که اسرائیل ربوده و احتمالا در اختیار آمریکا، اروپا قرار گرفته، تکذیب برای این کشور دشوار شده و قصد کرده‌اند که از این تهدید (ساخت بمب اتم) برای گرفتن امتیاز از دولت جو بایدن استفاده کنند.

در پایان باید پرسید که آیا ایران در عمل به بمب اتم دست خواهد یافت؟ دکتر یدالله کریمی‌پور، استاد مسائل ژئوپلتیک در کانال تلگرام خود نوشته به دلایل زیر، دستیابی درونی ایران به بمب هسته‌ای، بس سخت‌تر از سال‌های پیش شده است: «هر ۵  کشور عضو دائم شورای امنیت در جلوگیری از پیوستن ایران به باشگاه دارندگان تسلیحات هسته‌ای یکپارچه هستند. چین و روسیه نیز همپا و بلکه پیشاهنگ ایجاد مانعیت در هرگونه تلاش ایران برای دستیابی احتمالی به اینگونه جنگ‌افزارها خواهند بود، زیرا آن را مخالف استراتژی جهانی و منطقه‌ای خود می‌دانند».

وی «کنترل منطقه‌ای» را مانع دیگری بر سر راه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای دانسته و گفته است: «به گمانم، با وجود رخنه اسرائیل اشغالگر و دولت‌های منطقه در برخی مراکز حساس جمهوری اسلامی، که پیامدهایش در اشکال ترور مدیران و متخصصان هسته‌ای، خرابکاری در تاسیسات، نفوذهای سایبری، سرقت اسناد، جانمایی کانون‌های برخی کنش‌ها و... نمایان شده است، پاسداری از اصل محرمانگی در این زمینه بس سخت شده باشد. مهمترین نتیجه این کنترل، دستکم تعویق چند ساله و بلکه تعلیق برخی کوشش‌ها در این‌باره خواهد بود».