ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Thu, 18.02.2021, 22:13
هشدار غرب به ایران درباره عواقب تعلیق پروتکل الحاقی

وزارت خارجه بریتانیا اعلام کرد در نشست وزیران خارجه آمریکا و اعضای اروپایی برجام تاکید شد که ایران «هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند» و در عین حال به تهران درباره «عواقب شدید» تعلیق پروتکل الحاقی هشدار دادند.

وزیران خارجه آمریکا و اعضای اروپایی برجام روز پنجشنبه ۳۰ بهمن نشست مجازی خود را درباره آخرین تحولات پرونده هسته‌ای ایران آغاز کردند.

این نشست با حضور وزیران خارجه آلمان، بریتانیا و فرانسه به میزبانی پاریس انجام شد و وزیر خارجه آمریکا نیز به صورت مجازی در آن حضور داشت.

بر اساس گزارش وزارت خارجه بریتانیا، در این نشست بر منافع امنیتی اساسی و مشترک مبتنی بر حفظ رژیم منع گسترش تسلیحات کشتار جمعی تاکید شد.

این گزارش در ادامه گفته است وزیران خارجه کشورهای اروپایی عضو برجام و آمریکا نگرانی خود را از اقدامات اخیر ایران از جمله تولید «اورانیوم فلزی» و غنی‌سازی بالای ۲۰ درصد اعلام کردند.

هشدار به ایران درباره تعلیق پروتکل الحاقی

وزارت خارجه فرانسه نیز گزارشی از نشست وزیران خارجه اعضای اروپایی برجام و آمریکا منتشر کرده و می‌گوید این کشورها تاکید کرده‌اند که ایران باید به تعهدات هسته‌ای خود باز گردد.

این گزارش از قول آنتونی بلینکن وزیرخارجه آمریکا می‌گوید هما‌ن‌طور که جو بایدن رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا تصریح کرده است، اگر ایران به تعهدات برجامی خود پایبند باشد، آمریکا نیز آماده اقدام مشابه است و می‌تواند با ایران وارد مذاکره شود.

بیانیه منتشر شده می‌افزاید در همین چارچوب، آمریکا و اعضای اروپایی برجام از ایران می‌خواهند که از برداشتن گام‌های اضافی، خصوصا در زمینه تعویق پروتکل الحاقی و اعمال محدودیت در زمینه بازرسی‌های آژانس، خودداری کرده و عواقب «شدید» آن را در نظر داشته باشد.‎

بر پایه پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای معروف به «ان‌پی‌تی» که ایران در توافق هسته‌ای اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته است، بازرسان آژانس مجاز خواهند بود هر زمان که لازم می‌دانند سرزده از تأسیسات هسته‌ای ایران بازرسی کنند.

اما مجلس ایران در مصوبه‌ ۱۱ آذر امسال خود که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، دولت را ملزم کرد که اگر تا سوم اسفند، تحریم‌های مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از کشور اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.

بیانیه تروئیکای اروپایی و آمریکا درباره برجام

وزیران خارجه آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان با صدور بیانیه‌ای ضمن ابراز نگرانی از کاهش تعهدات هسته‌ای توسط ایران،‌ از این کشور خواستند به برجام پایبند بماند. سه کشور اروپایی و آمریکا تاکید کردند در صورت بازگشت ایران به تعهدات برجامی، ایالات متحده نیز به توافق هسته‌ای بازمی‌گردد.

به گزارش ایسنا، آلمان، فرانسه، انگلیس و آلمان روز پنج‌شنبه با صدور بیانیه‌ مشترکی نوشتند: درخصوص ایران سه کشور اروپایی و ایالات متحده منافع اساسی خود در خصوص حفظ نظام عدم اشاعه هسته‌ای را به اشتراک گذاشتند. در این خصوص سرانجام برجام دستاوردی در دیپلماسی چندجانبه بود. سه کشور اروپایی از عزم ایالات متحده برای بازگشت به دیپلماسی و ازسرگیری گفت‌وگوهای عمیق و قابل‌اتکا بین تروئیکای اروپا و آمریکا استقبال کردند.

در ادامه بیانیه آمده است: سه کشور اروپایی بر هدف مشترک خود مبنی بر بازگشت ایران به پایبندی کامل به تعهداتش ذیل برجام تاکید کردند. وزیر خارجه آنتونی بلینکن تاکید داشت که مطابق با گفته‌های جو بایدن، اگر ایران به پایبندی دقیق تعهداتش ذیل برجام بازگردد، ایالات متحده نیز همینکار را خواهد کرد و حاضر است که در این خصوص به گفت‌وگو با ایران مشغول شود.

در ادامه بیانیه این چهار کشور آمده است: در  همین راستا، سه کشور اروپایی و آمریکا از ایران خواستند که از برداشتن گام‌های بیشتر بویژه در زمینه تعلیق پروتکل الحاقی و محدودسازی فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران خودداری کند. سه کشور اروپایی و آمریکا در تاکید بر ماهیت خطرناک تصمیم برای محدودسازی دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متحد هستند و ایران می‌خواهند پیامدهای چنین اقدامات پرمخاطره‌ای را خصوصا در این برهه که فرصتی جدیدی برای دیپلماسی ایجاد شده، درنظر بگیرد. آن‌ها بر حمایت‌ کامل از نقش بی‌طرفانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مدیرکل آن در زمینه تلاش برای اجرای راستی‌آزمایی‌های ضروری و نظارت بر تعهدات هسته‌ای ایران ذیل برجام تاکید کردند.

تروئیکای اروپا و ایالات متحده در این بیانیه عنوان کردند: سه کشور اروپایی و آمریکا همچنین نگرانی مشترک خود درخصوص اقدام اخیر ایران مبنی بر تولید اورانیوم تا سقف غنای ۲۰ درصد و اورانیوم فلزی را ابراز کردند. این فعالیت‌ها هیچ‌گونه توجیه موجه غیرنظامی ندارند. تولید اورانیوم فلزی گامی کلیدی در جهت تولید سلاح هسته‌ای محسوب می‌شود.

در این بیانیه نوشته شده است: سه کشور اروپایی از چشم‌انداز بازگشت ایران و آمریکا به پایبندی به برجام استقبال کردند. سه کشور اروپایی و آمریکا بر عزمشان مبنی بر تقویت برجام و رسیدگی به نگرانی‌های امنیتی جامع‌تر درخصوص برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران به همراه طرف‌های منطقه‌ای و جامعه بین‌المللی وسیع‌تر تاکید داشتند. سه کشور اروپایی و آمریکا به همکاری بایکدیگر برای رسیدن به این اهداف متعهد هستند.

این چهار کشور همچنین ضمن ابراز نگرانی از «وضعیت حقوق بشر در ایران» خواستار آزادی زندانیانی شدند که به گفته آنها به صورت خودسرانه بازداشت شده‌اند.

واکنش ایران

در همین حال، وزیر خارجه ایران لحظاتی بعد از نشست یاد شده به آن واکنش نشان داد و در توئیتی نوشت که «تروئیکای اروپایی باید به جای سفسطه و تحمیل مسئولیت به ایران، به تعهدات خود پایبند باشد و خواستار پایان دادن به میراث ترامپ، تروریسم اقتصادی علیه ایران باشد».

محمدجواد ظریف می‌گوید اقدامات ایران که از آن به «اقدامات اصلاحی» یاد کرده است «پاسخی به تخلفات ایالات متحده و تروئیکای اروپایی» بوده است و «‏ما عمل در مقابل عمل را دیگر دنبال خواهیم کرد».

قبل از آغاز این نشست، هایکو ماس وزیر خارجه آلمان هشدار داده بود که اقدامات اخیر ایران در برنامه هسته‌ای بازگشت ایالات متحده آمریکا به برجام را به خطر می‌اندازد و «بازی با آتش است».

جن ساکی سخنگوی کاخ سفید نیز روز پنج‌شنبه اعلام کرد «ایران فاصله‌ای طولانی از پایبندی» به برجام دارد و گفت که تمرکز دولت آمریکا معطوف به جلوگیری از دستیابی تهران به قابلیت‌های هسته‌ای است.

طی چند روز گذشته رئیس‌جمهوری سوئیس، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و رئیس کمیسیون اروپا درباره پرونده هسته‌ای تهران با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، تلفنی گفت‌وگو کرده‌اند.

خانم مرکل در گفت‌وگو با رئیس‌جمهوری ایران خواستار «ارسال علائم مثبت برای ایجاد اعتماد و افزایش شانس برای حل دیپلماتیک مناقشه هسته‌ای» شده بود.

در این میان شارل میشل رئیس کمیسیون اروپا نیز روز پنجشنبه اعلام کرد که با حسن‌ روحانی گفت‌وگو و بر اجرای کامل برجام تاکید کرده است.

او با انتشار توئیتی نوشت اتحادیه اروپا از اجرای کامل برجام حمایت می‌کند و برای حفظ فضای دیپلماسی در این مرحله حساس، برداشتن گام‌های مثبت ضروری است.

هایکو ماس: ایران در پی تنش‌زدایی نیست، با آتش بازی می‌کند

از سوی دیگر وزیر خارجه آلمان روز پنج‌شنبه هشدار داد که اقدامات اخیر ایران در برنامه هسته‌ایش بازگشت ایالات متحده آمریکا به توافق هسته‌ای را به خطر می‌اندازد و «بازی با آتش است».

هایکو ماس گفت: «هر چه فشارها افزایش یابد، دستیابی به یک راه‌حل سیاسی سخت‌تر می‌شود».

ایران در نامه‌ای به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده که از روز ۲۳ فوریه (۵ اسفند) «اجرای اقدامات شفاف داوطلبانه» در چارچوب برجام را متوقف می‌کند.

بر پایه پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای معروف به «ان‌پی‌تی» که ایران در توافق هسته‌ای اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته است، بازرسان آژانس مجاز خواهند بود هر زمان که لازم می‌دانند سرزده از تأسیسات هسته‌ای ایران بازرسی کنند.

اما مجلس ایران در مصوبه‌ ۱۱ آذر امسال خود که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، دولت را ملزم کرد که اگر تا سوم اسفند، تحریم‌های مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از کشور اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.

هایکو ماس با اشاره به این تحولات گفت که مذاکره «در شرایط کنونی به شکل قابل ملاحظه‌ای پیچیده شده است چرا که ایران آشکارا در پی تنش‌زدایی نیست، بلکه می‌خواهد به تنش‌ها دامن بزند و این امر در حکم بازی با آتش است».

آلمان پیش از این در مورد اخراج بازرسان آژانس به ایران هشدار داده و آن را «کاملا غیرقابل قبول» خوانده بود. یک دیپلمات آلمانی به خبرگزاری رویترز گفته است: «ما از ایران می‌خواهیم که از این اقدام صرفنظر کند».

همچنین آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در مکالمه‌ای با رئیس‌جمهوری ایران خواستار «ارسال علائم مثبت برای ایجاد اعتماد و افزایش شانس برای حل دیپلماتیک مناقشه هسته‌ای» شده است.

مقامات جمهوری اسلامی می‌گویند که اگر تحریم‌ها برداشته شود ایران هم «به‌طور کامل» تعهدات خود را در قالب برجام انجام خواهد داد.‎

با این حال آمریکا در واکنش به نامه ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته است که «ایران در مسیر اشتباهی قرار دارد، اگرچه هنوز راه دیپلماسی باز است».

دولت دونالد ترامپ در اردیبهشت سال ۹۷ از توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران خارج شد و تحریم‌های شدید علیه تهران وضع کرد. ایران یک‌سال بعد در واکنش به این اقدام، به صورت مرحله به مرحله از تعهدات هسته‌ایش عدول کرده است.

دولت جو بایدن که از بیستم ژانویه در آمریکا بر سر کار آمده است می‌گوید که ایالات متحده آماده بازگشت به برجام است مشروط به این‌که ایران به تعهداتش پایبند باشد. تهران می‌گوید که اول آمریکا باید به برجام برگردد.


منابع: رادیو فردا، ایسنا