ايران امروز

راهکار “گروه بین‌المللی بحران” برای حل بحران هسته‌ای

خبرگزاری مهر: برای پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان هیچ راهی جز اعتراف به حق ایران در دستیابی به چرخه سوخت هسته ای وجود ندارد و برای کنترل بحران بر سر برنامه هسته‌ای ایران غرب باید مشوق های عملی تری به تهران پیشنهاد کند که حقوق این کشور در آن رعایت شده باشد.
گروه بین المللی بحران ICG در پژوهشی مشروح با طرح استراتژی بالا نوشت: هیچ راه حل ساده ای برای خروج از بحران هسته ای ایران وجود ندارد. ایران که از موقعیت عراق و افزایش بهای نفت جسارت پیدا کرده، بر حق خود برای توسعه چرخه کامل سوخت هسته‌ای و ادامه برنامه غنی سازی اورانیوم پافشاری می‌کند.

نویسنده این تحلیل خاطر نشان می کند: به نظر می رسد که تاکنون دیپلماسی اروپا با شکست روبروشده است؛ از یک سو بعید به نظر می رسد که شورای امنیت سازمان ملل برای اعمال تحریم های سخت علیه ایران موافقت کند و از سوی دیگر اقدام نظامی ، هم خطرناک و هم بی تاثیر خواهد بود.

گروه بین المللی مدیریت بحران دو راهکار را برای یک مصالحه از طریق مذاکره پیشنهاد می کند؛اولین راهکار"غنی سازی صفر" است، یعنی توقف کامل برنامه غنی سازی از سوی ایران در مقابل پذیرش حق این کشور برای غنی سازی و تهیه تضمین شده آن از منبع دیگری مثل روسیه. البته از آنجایی که ایران عدم تمایل خود را در این رابطه اعلام کرده است، آمریکا باید از مشوقهای بیشتری استفاده کند. راهکار دوم هم "غنی سازی محدود و معلق" است. هر چه جامعه بین المللی و به ویژه غرب، آشکارا حق ایران را نه تنها برای تولید انرژی هسته ای صلح آمیز،بلکه حق آن برای غنی سازی در جهت مصرف داخلی را بپذیرد ایران نیز توافق خواهد کرد تا به مدت چند سال برنامه غنی سازی را به تاخیر بیندازد.

در ادامه این تحلیل آمده است که هر چه تطمیعها (مخصوصا از جانب آمریکا) و تهدیدهای خاصی (مخصوصا از جانب اروپا) روی میز قرار بگیرد – مثل مشوقهای متوالی مناسب به همراه تحریم های سنگین- این امکان وجود دارد که روند مذاکرات با موفقیت سپری شود.

به گزارش مهر، گروه بین المللی بحران در بخش مربوط به گزینه " غنی سازی صفر" به موارد ذیل اشاره می کند:

1. ایران، اروپا و روسیه با حمایت آمریکا توافق می‌کنند که ایران غنی سازی را متوقف کند و در مقابل ایران تهیه تضمین شده بین المللی اورانیوم ، دسترسی به فن آوری پیشرفته هسته‌ای ، تضمین های امنیتی با حمایت آمریکا و لغو تدریجی تحریم ها با از سرگیری روابط دیپلماتیک طبیعی با آمریکا، را دریافت خواهد کرد.

2. آمریکا در مقابل آن:

الف) متعهد می‌شود که از زور علیه ایران استفاده نکند.

ب) در حق ایران در دستیابی به فن آوریها و مواد هسته ای با اهداف غیرنظامی، تحت معاهده ان پی تی مداخله نمی کند.

ج) از مشوقهای اقتصادی اتحادیه اروپا ، در جاییکه لازم باشد، مخصوصا با حمایت از پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی حمایت می کند.

د) نقش منطقه ای ایران را به رسمیت می شناسد و در رایزنیها با تهران درمورد بازسازی عراق و آینده سیاسی آن مشارکت می کند.

3. اگر ایران موافقت کند تا گامهایی را در مسائل نگران کننده واشنگتن( مثل حمایت از گروههای نظامی) بردارد، آمریکا:

الف) دارایی های ایران را در آمریکا از حالت مسدود شده خارج می کند.

ب) تحریم ها را لغو می کند.

ج) روابط دیپلماتیک طبیعی را از سر می گیرد.

در بخش راهکار " غنی سازی محدود و معلق " نیز:

4. اتحادیه اروپا آمادگی خود را در جهت به رسمیت شناختن حق ایران به دستیابی چرخه کامل سوخت هسته ای تحت بند 4 ان پی تی، به اطلاع ایران می رساند، البته اگر ایران همه فعالیتهای غنی سازی خود را به تعویق بیندازد،درخواست پروتکل الحاقی را از سرگیرد و درباره اجرای توانایی غنی سازی بر اساس پذیرش جامعه بین المللی مذاکره کند.

5. ایران و اتحادیه اروپا با حمایت از چین و روسیه برای طرح سه مرحله "غنی سازی محدود و معلق" با ارکان زیر توافق می کنند:

الف) مرحله 1 ( 3-2 سال)

* آژانس بین المللی انرژی اتمی به ارزیابی خود تحت توافق پادمانهای جامع و پروتکل الحاقی تا زمان رسیدن به این نتیجه که فعالیت هسته ای اعلام شده ایران برای اهداف صلح آمیز است، ادامه می دهد.

* ایران همه فعالیتهای غنی سازی خود را در داخل به تعلیق در می آورد، ساخت و آزمایش همه سانتریفیوژها را متوقف می کند به بازرسان آژانس اجازه بازرسی مداوم را می دهد؛ پروتکل الحاقی را تایید می کند و ساخت تاسیسات آب سنگین و فعالیتهای جداسازی پلوتونیوم را به تعلیق در می آورد.

* اتحادیه اروپا حق ایران به غنی سازی اورانیوم را به رسمیت می شناسد،همکاری در زمینه مسائل تجاری غیر نظامی را آغاز می کند، سرمایه گذاری در بخش گاز طبیعی ایران را تشویق می کند و به تهیه کنندگان اروپایی اجازه می دهد تا در ساخت و تهیه نیروگاههای هسته ای ایران شرکت کند.

ب) مرحله 2 ( 4-3 سال) :

* آژانس به تلاش خود تحت توافق پادمانها و پروتکل الحاقی تا زمانی که به این نتیجه برسد که هیچ ماده و فعالیت اعلام نشده ای وجود ندارد، ادامه می دهد؛

* ایران فعالیتهای غنی سازی خود را با نظارت بالا و در سطح پایین درداخل و حداکثربا چند صد سانتریفیوژ اولیه انجام می دهد ، و غنی سازی آن بیش از5 درصد نخواهد بود،زیرا این مقدار برای تحقیق و توسعه کافی است؛ اورانیوم غنی شده یا در خارج از کشورذخیره می شود و یا فورا به میله های سوختی تبدیل می شود، و همه سانتریفیوژهای غیرمصرفی توسط آژانس پلمپ می شود.

* اتحادیه اروپا همکاری اقتصادی خود را توسعه می دهد.

مرحله 3 ( به طور نامحدود):

* آژانس به این اقدام با توجه به توافق پادمانها و پروتکل الحاقی رجوع می کند و عادی سازی روابط بین طرفها وجود دارد.

* تاسیسات چرخه سوخت در مقیاس صنعتی ، مخصوصا برای غنی سازی اورانیوم، بر اساس مالکیت مشترک چندجانبه به عهده گرفته می شود.

* ایران از بازفراوری سوخت مصرف شده و ایجاد ساختار آب سنگین ، به طور نامحدودی ، خودداری می کند.

6. آمریکا در زمینه توافق ایران با این پیشنهاد و با توجه به همراهی ایران، بر اجرای مشوقهای لیست شده در توصیه های 2 و 3 که در بالا به آن اشاره شد ، توافق می کند.

7. روسیه در زمینه توافق ایران با این پیشنهاد توافق می کند که :

الف) بازگشت سریع همه سوخت مصرفی را که از طریق روسیه تهیه شده، ازبوشهرو توسط ایران دریافت کند.

ب) در طول مرحله 1، مواد هسته ای را از نیروگاه تبدیل اورانیوم اصفهان ذخیره کند.

ج) در طول مرحله 2، اورانیوم غنی شده در سطح پایین را از تاسیسات آزمایشی سانتریفیوژ، ذخیره و یا به میله های سوختی تبدیل کند.

8. اتحادیه اروپا، روسیه و چین توافق می کنند که در صورت مخالفت ایران یا عدم همکاری با این پیشنهاد، از اقدام شورای امنیت سازمان ملل و اعمال تحریم های شدید علیه ایران حمایت کنند که شامل :

الف) ممنوعیت بر فروش یا انتقال همه فن آوریهای هسته ای و موشکی، فناوری دومنظوره و سلاحهای غیر اتمی .

ب) تعیین ضرب الاجلی بر توافقهای اقتصادی جدید و ممنوعیت بر سرمایه گذاری جدید در صنعت و ساختار نفت و گاز ایران.

ج) اعمال محدودیتهایی بر واردات تولیدات نفتی و تولیدات غیرنفتی و یا گازی.

د) تحریم زمینی، هوایی و دریایی برای جلوگیری از وارد کردن فناوریهای هسته ای و یا دومنظوره به ایران است.