روز شنبه در دهها شهر ایران از جمله در تهران، تبریز، اصفهان، شیراز، نیشابور، کرمانشاه رشت، ارومیه کرج، اسلامشهر سنندج، گرگان، بوشهر و بهبهان علیه افزایش قیمت بنزین تجمعهای اعتراضی برگزار کردند. در برخی شهرها تجمعها با سرکوب خشونتآمیز نیروهای ضدشورش مواجه شد. فرماندار سیرجان کشته شدن یک نفر در ناآرامیهای این شهر در پی افزایش قیمت بنزین را تایید کرد.
اعتراضها در استان تهران در برخی خبرگزاریهای دولتی نیز منعکس شد. خبرگزاری مهر نوشت اهالی شهریار، رباط کریم، بهارستان، دماوند، قدس و پردیس با خاموش کردن خودروهایشان از تصمیم اخیر دولت انتقاد کردهاند: «در مسیرهای تردد خودروها در خیابانهای اصلی بهارستان، رباط کریم، خیابان ولیعصر شهریار، خیابان کامیون داران پردیس به سوی تهران و شمال کشور، میدان جهاد دماوند و برخی دیگر از خیابنها، توقف خودروها موجب انسداد مسیر تردد شد.»
مهر به نقل از یکی از معترضان اهل دماوند نوشته که با توجه به گرانیهای موجود، اصلاح سه برابری قیمت بنزین، اوضاع را برای قشر ضعیف جامعه سخت میکند. این خبرگزاری مینویسد نیروی انتظامی با معترضان شهریار و ملارد همراهی داشته و این باعث شده که تجمعها با مسالمت صورت گیرند.
روز شنبه همچنین یدالله صادقی، سرپرست فرمانداری سیرجان کشتهشدن یک نفر در اعتراضهای روز جمعه این شهر را تایید کرد. سرپرست فرمانداری سیرجان مدعی شد که عدهای “سودجو” به تخریب اموال عمومی، ایراد خسارت به پمپ بنزینها و تلاش برای دسترسی به مخازن اصلی شرکت نفت پرداختند.
او به خبرگزاری ایسنا گفت: «یکسری افراد مجروح شدند که در حال بررسی این موضوع هستیم که این افراد به چه شکل مجروح شدند و نمیتوانیم با یقین صد در صدی بگوییم که با تیر مستقیم نیروهای امنیتی یا از جای دیگر مجروح شدند زیرا برخیها از پشت و برخی نیز از بغل ضربه خوردند. ضمن آنکه تاکید داریم که هیچ کدام از نیروهای امنیتی دستور شلیک مستقیم را نداشتند و فقط برای حفاظت از مخازن حساس سوخت کشور مجوز شلیک تیر هوایی را داشتند که این کار را نیز انجام دادهاند.»
یدالله صادقی عنوان کرده که شهروند کشته شده سیرجانی از افراد عادی بوده و دلیل کشته شدن او در پزشکی قانونی شهرستان در حال بررسی مسئله است.
همچنین برخی خبرنگاران مستقل اعلام کردهاند که مدیران رسانهها آنها را از درج گزارش یا طرح مربوط به گرانی بنزین منع کردهاند. مهدی احمدیان کارتونی را که بر این اساس در روزنامه آرمان ملی چاپ نشده در توییتر به اشتراک گذاشته و نوشته است: «از روزنامه دستور آمده که هیچ طرحی با محوریت گرانی بنزین چاپ نخواهد شد...»
محمد مساعد، روزنامهنگار، با بررسی سهم نازل تیتر و مطالب انتقادی در باره افزایش قیمت بنزین در صفحه اول ۲۵ روزنامه سراسری کشور، نوشته است: «میزان بازتاب صدای بخش بزرگی از جامعه در رسانههایی که همگی یارانه کاغذ، سهمیه آگهی دولتی، طرح ترافیک و دهها حمایت مستقیم و غیرمستقیم دیگر از جیب مردم میگیرند گویای بسیاری چیزهاست...»
با اینحال رسانههای نزدیک به محافل نظامی و سپاه، اعتراضات مردمی را پوشش میدهند. خبرگزاری فارس با اعلام ترافیک سنگین در مسیر شمال به جنوب بزرگراه امام علی تهران، “توقف عمدی” و “خرابکارانه” چند خودرو در انتقاد به گرانی بنزین را عامل قفل شدن تردد در این بزرگراه دانسته و افزوده که برخی رانندگان با بوق زدن به گرانی بنزین اعتراض میکنند.
پروانه سلحشوری: مدتهاست مجلس در راس امور نیست
اعتراضهای گسترده مردم واکنش نمایندگان مجلس را در پی داشت که ظاهرا در تصمیمگیری درباره قیمت بنزین کنار گذاشته شهاند. محمدرضا تابش، نایب رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرگزاری ایسنا عنوان کرده که اگر به زعم سران سه قوه، افزایش قیمت بنزین اجتناب ناپذیر بود، باید همه جوانب امر را در نظر میگرفتند و با توجیه مردم روش بهتری را برای اجرا کردن این تصمیم به اجرا میگذاشتند.
تابش گفته که سران سه قوه و اعضای شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا باید دلایل اتخاذ این تصمیم را اعلام کنند. او هشدار داده که مبادا با دفع وقت، یک موضوع اقتصادی به یک مسئله سیاسی و امنیتی مبدل شود. او از رئیس مجلس درخواست کرده که هرچه زودتر برای تشکیل جلسه فوقالعاده مجلس فراخوان دهد تا جو روانی منفی ناشی از افزایش قیمت بنزین با حضور عوامل تصمیمگیری بررسی شود و مجلس برای بازگرداندن آرامش به مردم اقدامی انجام دهد.
اما پروانه سلحشوری، نماینده مجلس در توییتی نوشته است: «از وقتی بنزین گران شده مردم در تماسهای مکرر ابراز نگرانی میکنند. هموطنان عزیز مدتهاست مجلس در راس امور نیست. این موضوع در جلسه سران سه قوه تصمیمگیری شده. همین یک رکن دمکراسی را نیم بند داشتیم که فاتحه آن هم خوانده شد. مجلس بعدی را تعطیل کنید. خودش اقتصاد مقاومتی است.»
در عین حال، نمایندگان مجلس در واکنش به گرانی بنزین، طرحی دو فوریتی برای توقف افزایش بهای سوخت ارائه کردهاند. مجتبی ذوالنور، نماینده قم و رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته که موافقت تلفنی تعدادی از نمایندگان را برای لغو اقدام دولت گرفته است و روز یکشنبه ۲۶ آبان طرحی دو فوریتی به این منظور به مجلس ارائه میشود. خبرگزاری صدا و سیما مینویسد: «روز یکشنبه در جلسه غیررسمی و با حضور دستگاههای اجرای مرتبط موضوع افزایش قیمت بنزین و این که آیا از نظر شرایط زمانی و اجتماعی این کار به مصلحت بوده و پیامدهای مثبت و منفی این تصمیم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.»
بهرام پارسایی، نماینده مجلس نیز در توییتی نوشته است: «در جامعه ما که حداقل درآمد صد الی ۱۵۰ دلار است، قیمت منصفانه یک دهم دلار یعنی حدود هزار تومان است. این که قیمت کم دلیل اصلی مصرف بالای بنزین اعلام شود آدرس غلط است. عامل اصلی، تولیدات بی کیفیت و پرمصرف مافیای خودروسازی است. به جای فشار به مردم این غده سرطانی را درمان کنید.»
در طول عمر گرانقدرم! این همه تظاهرات و اعتراضات مردمی رو از دور و نزدیک دیدم، بدون شک زیباترینش این بوده: pic.twitter.com/RUoo4eX8Xg
— Arash Ashourinia (@ashourinia) 16. November 2019