ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Thu, 24.10.2019, 12:04
کاهش تدریجی قدرت اوپک در بازارهای جهانی

خبرگزاری آناتولی

قدرت سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در بازارهای جهانی به دنبال عدم موفقیت در کاهش میزان عرضه نفت و جدایی شماری از اعضای آن به تدریج کاهش یافته، به گونه‌ای که برخی کارشناسان معتقدند این سازمان در آینده نزدیک منحل می‌شود.

اوپک طی ۳ سال گذشته نتوانست با کاهش میزان عرضه، قیمت جهانی نفت را کاهش دهد. از سوی دیگر قطر نیز امسال از عضویت در این سازمان خارج شد. اکوادور نیز خواستار خروج از آن در سال آینده شده است.

خروج اندونزی، قطر و اکوادور از اوپک، عدم صادرات نفت از سوی ایران به دلیل اعمال تحریم توسط ایالات متحده آمریکا، سیر نزولی تولید نفت خام ونزوئلا و توافق کاهش تولید نفت با روسیه باعث کاهش سهم ۱۴ کشور عضو اوپک در بازار جهانی تا ۲۹ درصد شده است.

سازمان اوپک در سال ۱۹۶۰ با هدف افزایش قیمت جهانی نفت و تشکیل بلوکی در مقابل شرکت‌های بین المللی نفتی توسط عربستان سعودی، عراق، کویت، ایران و ونزوئلا آغاز به کار کرد. طی سالهای ۱۹۶۲ تا ۱۹۷۵ کشورهای بزرگ تولید کننده نفت؛ قطر، امارات متحده عربی، اندونزی، لیبی، نیجریه، الجزایر و اکوادور به آن ملحق شدند.

با افزایش شمار اعضا، سهم اوپک در بازار جهانی نفت در دهه ۷۰ میلادی تا ۷۰ درصد افزایش یافت. اوپک همچنین کنترل میزان عرضه جهانی نفت و قیمت آن را در دست گرفت.

محمد بارکیندو، دبیر کل سازمان اوپک پیش‌روی عضویت آنگولا در سال ۲۰۰۷، اکوادور در سال ۲۰۱۷ و جمهوری کنگو در سال ۲۰۱۸ شد. او همچنین به بازگشت گابون که طی سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۵ عضو بود به اوپک در سال ۲۰۱۶ کمک کرد.

از سوی دیگر اکوادور که در سال ۱۹۷۳ عضو اوپک شد جهت افزایش تولید در سال ۱۹۹۲ از آن خارج شد. این کشور در سال ۲۰۰۷ مجددا به عضویت اوپک درآمد، اما اکنون با اشاره به ضرر اقتصادی وارد آمده به این کشور با تصمیمات اخیر اوپک اعلام کرد که اول ژانویه ۲۰۲۰ از آن خارج خواهد شد.

قطر نیز که با ادعای حمایت از ایران توسط عربستان سعودی و متحدانش در خاورمیانه به انزوا کشانده شد امسال به عضویت ۵۸ ساله‌اش در اوپک پایان داد.

ایران که به دلیل تحریم‌های آمریکا قادر به صادرات نفت نیست از سوی عربستان سعودی که رقیب آن در خاورمیانه به شمار می‌رود، در اوپک به انزوا کشانده شده است.

ونزوئلا که از بزرگترین ذخایر نفت جهان برخوردار است، به دلیل رکود اقتصادی سطح تولید نفت خام خود را کاهش داده و روند تولید در لیبی نیز به دلیل جنگ داخلی بعضا با وقفه همراه است.

اندونزی یکی از ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان که در سال ۱۹۶۲ به اوپک پیوست و با آغاز صادرات نفت در سال ۲۰۰۸ از آن جدا شد، در سال ۲۰۱۶ مجددا عضو اوپک شد اما یازده ماه بعد خواستار تعلیق عضویت خود به دلیل توافق کاهش تولید اوپک و روسیه شد.

یکی از دلایل عمده کاهش سهم اوپک در بازارهای جهانی به افزایش سطح تولید نفت شیل آمریکا از طریق فناوری حفاری افقی و شکاف هیدرولیک بازمی‌گردد.

ایالات متحده به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت خام در جهان طی ده سال اخیر با پشت سر گذاشتن غول‌های نفتی چون عربستان سعودی و روسیه، ۱۳ درصد از سهم بازار جهانی را به خود اختصاص داده است. این درحالی است که رقم مذکور ۱۰ سال قبل تنها ۶ درصد بود.

جبران کاهش تولید نفت خام از سوی عربستان سعودی که براساس توافق بین کشورهای غیر عضو به رهبری روسیه با اوپک، صورت گرفت؛ نیز از دیگر دلایل کاهش سهم این سازمان به شمار می‌رود.