مهمترین حرفهای هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان
درباره اوضاع منطقهای
«شرایط بسیار حساس و جدی در منطقه داریم و افزایش تنش در منطقه بهسود هیچکس نیست. تنشی که در منطقه وجود دارد بسیار خطرناک است و شاید با یک اتفاق کوچک، سبب شود، یک زنجیره اتفاقهایی بیفتند که اوضاع از دست در برود. ما عضو شورای امنیتایم و در این چاچوب برای جلوگیری از افزایش تنشها تلاش میکنیم. با همه مقامهای منطقه که دیدار کردم هیچکس خواهان افزایش این تنشها در منطقه نبود و این پیام را از منطقه به ایران آوردم.»
درباره برجام
«برای اجرای تعهداتمان در برجام تلاش میکنیم اما معجزه هم نمیتوانیم بکنیم. در حال تلاش برای اجرایی کردن سازوکار مالی اتحادیه اروپا با ایران هستیم. بیرونرفتن آمریکا از برجام سبب شد ایران از برجام سود اقتصادی نبرد؛ ما و دیگر کشورهای اروپایی تلاش میکنیم امکان تجارت را فراهم کنیم. ولی اروپا نمیپذیرد ایران به خاطر اجرانشدن تعهدها یکی از کشورهای برجام، تعهدهایاش را کاهش دهد.»
درباره سوریه و یمن
«درباره سوریه و یمن نیز امروز صحبت کردیم؛ باید از تلاشهای سازمان ملل دراینباره حمایت شود و این مسائل راهحل سیاسی دارند و نه نظامی. علاقهمندیم با ایران دراینباره صحبت کنیم. ایران در منطقه نفوذ زیادی دارد و از این نفوذ استفاده میکند. بهسود ما و منطقه است که راهحل سیاسی پیدا و درگیریهای نظامی پایان گیرد.»
درباره اسراییل
«دوستی نزدیکی بین آلمان و اسراییل وجود دارد و مسوولیت و اصلی که برای ما وجود دارد است و تاریخ به ما داده و اینکه من امروز در ایران هستم این حقیقت را تغییر نمیدهد.»
****
سخنان طریف در نشست خبری با هایکو ماس
درباره برجام
«جمهوری اسلامی ایران ثابت کرده که به تعهدات خود پایبند است و ۱۵ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی این مسئله را ثابت کرده است. اما ایران موظف است به همان میزان که به تعهداتش پایبند است از حقوق مردم ایران دفاع کند. یکی از این حقوق همان مسألهای که درماده ۳۶ برجام به رسمیت شناخته شده است. اقدامات جدید ایران کاملاً منطبق با حقوق شناختهشده در ماده ۳۶ برجام است. ما آمادگی داریم این اقدامات را برحسب اقدامات عملی شرکای برجام ادامه بدهیم و برخی را متوقف کرده یا بازگشت دهیم.
من در ملاقات به دوست و همکارم گفتم که خواسته ایران صرفاً اجرای برجام است. توجه دوستان اروپایی را به مواد یک تا سه ضمیمه دوم برجام و همینطور بیانیههای کمیسیون مشترک در سطح وزرا و مدیران سیاسی جلب کردم که بعد از خروج آمریکا از توافق هستهای صادر شده است.»
درباره اسرائیل
پرسش خبرنگار روزنامه آلمانی «بیلد»: «خیلی از توافقات بین المللی با ایران منوط به نگاه ایران به اسرائیل است در حالی که شما میگوئید اسرائیل باید نابود شود، نگاه شما به اسرائیل چگونه است؟»
پاسخ ظریف: «مشکل خاورمیانه، سیاستهای تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و حمایت بدون حد و مرز آمریکا از این جنایتها است. مشکل این است که برخلاف همه قواعد حقوق بینالملل اشغال قدس شریف و بلندیهای جولان به رسمیت شناخته شده و سیاستهای ضد حقوق بشری رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین فراموش شده است. مشکل منطقه ما این است که آمریکا تلاش کرده با یک جنایت جدید به نام معامله قرن حقوق مردم فلسطین را زیرپا بگذارد. اینها است که موجب مشکل در منطقه ما شده است. شما باید از رژیمی سوال کنید که دارای بمب هستهای است. نتانیاهو در کنار نیروگاه دیمونا که بمب هستهای میسازد، میایستد و میگوید ما ایران را نابود خواهیم کرد و او باید به سوال پاسخ دهد.
درباره جنگ علیه ایران
«هیچکس نمیتواند علیه مردم ما اقدامی بکند مگر اینکه پاسخ قاطعی دریافت کند. ما شروعکننده هیچ جنگی نبودهایم و نخواهیم بود اما اگر کسی بخواهد جنگ را علیه ما شروع کند، آن کشور پایان دهنده جنگ نخواهد بود.»
توان موشکی ایران
«در مورد بحثهایی که آمریکا و اروپا مطرح میکنند دو نکته وجود دارد؛ اول اینکه ما توافقی داریم که حاصل دو سال مذاکره فشرده و ۱۲ سال کار دیپلماتیک است. آیا این توافق را اجرا کردند که تقاضای مذاکره در خصوص موضوعات دیگر را دارند؟ آنها نخست باید نشان دهند که توافق کردن با آمریکا فایده دارد بعد درخواست مذاکره دیگر را بدهند.
موضوع دوم این است که چه کسی باعث بیثباتی در منطقه است. آیا ما بودیم که به صدام سلاح دادیم؟ آیا ما بودیم که از القاعده حمایت کردیم؟ آیا ما بودیم که نخستوزیر لبنان را زندانی کردیم؟ آیا ما بودیم که هر روز غیرنظامیان یمن را بمباران میکنیم؟ آیا ما از داعش و جبهه النصره در سوریه حمایت کردیم یا آنکه سلاحهای آمریکایی بود که از طریق عربستان به آنها داده شد؟
آیا ما مناطق اشغالی دیگران به دیگران بخشیدیم؟ قدس و جولان را ما بخشیدیم؟ آیا ما در لیبی و سودان شر به پا میکنیم؟ اگر قرار باشد درباره رفتار تنش آفرین در منطقه صحبت شود دیگران هستند که باید به سوالات پاسخ دهند. ضمناً ما یک تفاوت دیگر هم با دیگران داریم. ما هفت هزار سال است که در این منطقه هستیم. دیگران از کجا آمدند؟»
جنگ اقتصادی علیه ایران
«ما امروز گفت و گوی خوبی با آقای ماس درباره نحوه کاهش تنش در منطقه داشتیم. گفت و گوهای منطقهای پیشنهاد همیشگی ایران به همسایگانش بوده و خوشحالیم که آقای ماس به عنوان وزیر امور خارجه آلمان از آن حمایت میکند. همواره به همسایگان خود اعلام کردهایم که آماده مذاکره هستیم و پیشنهاد ما برای ایجاد مجمع گفت و گوهای منطقهای همیشه روی میز است.
تنش جدید در منطقه نتیجه جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران است. ترامپ اعلام کرده است ما در جنگ با ایران قرار داریم. تنها راه کاهش تنش توقف جنگ اقتصادی است نمیشود توقع داشت جنگ اقتصادی علیه مردم عادی ایران در جریان باشد و کسانی که این جنگ را به راه انداختهاند یا از آن حمایت میکنند در امان باشند. ما معتقدیم آلمان و اتحادیه اروپا میتوانند نقش مهمی در پایان دادن به جنگ اقتصادی ایفا کنند و از این تلاش و نقش آنها استقبال میکنیم.»
سفر شینزو آبه به تهران
«آقای شینزو آبه به عنوان نخست وزیر ژاپن و نماینده این کشور به ایران میآید. دهههاست که تعامل دوستانهای بین دو کشور ایران و ژاپن وجود دارد، انتظار داریم در جریان سفر آقای شینزو آبه به تهران مذاکرات خوبی بین مقامات دو کشور در ارتباط با موضوعات مختلف از جمله مسائل اقتصادی صورت بگیرد.»
****
سخنان روحانی در دیدار با هایکو ماس
خروج آمریکا از برجام
«خروج آمریکا از برجام جز تأثیرات منفی در تعامل کشورها و امنیت منطقه حاصلی نداشته است. جمهوری اسلامی ایران هرگز با اعمال تحریم و فشار در بنبست قرار نگرفته و نخواهد گرفت و اگر کشورهای اروپایی، معتقدند که برجام به نفع مناسبات ایران و اتحادیه اروپا و توسعه صلح، ثبات و امنیت منطقه است؛ باید سریعتر برای حفظ آن تلاش کرده و اقدامات عملی و جدی داشته باشند.
ایران همواره در توسعه و تقویت ثبات و امنیت منطقه، تأثیرگذار بوده و نقشآفرینی مثبتی داشته و امنیت امروز منطقه مرهون تلاشهای ایران است. توسعه ثبات و امنیت در منطقه یکی از آثار برجام به عنوان توافقی است که پس از ۱۲ سال تلاش، کوشش و مذاکرات متعدد، حاصل شده. آمریکا با خروج یکجانبه از برجام توافقات ۷ کشور مذاکرهکننده و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را زیر پا گذاشت و اقدامات تروریستی را در منطقه آغاز کرد، اما متأسفانه در این راستا شاهد عکسالعمل مسوولانه و مناسبی از سوی اروپا در قبال آمریکا نبودیم.»
تحریمهای اقتصادی
«آمریکا با تحریم های ظالمانه در مسیر تروریسم اقتصادی حرکت میکند و بخصوص معتقدیم که باید در برابر کسانی که دارو و غذا را به روی مردم میبندند، ایستادگی کنیم. در طول یکسال گذشته علیرغم مواضع نسبتاً مناسب سیاسی، در مقام عمل شاهد هیچ اقدام جدی از سوی اروپا، نبودیم و اکنون باید به گونهای تصمیمگیری و اقدام کنیم که به نفع ما، شما و همه کشورها و منطقه باشد. جنگی که آمریکا یک سال است علیه ایران آغاز کرده، هرگز به نفع هیچکس نخواهد بود و ملت ایران هم در این مدت ثابت کرده که در برابر فشارها و زورگوییها مقاومت خواهد کرد.
از اروپا انتظار داریم تا در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا علیه ملت ایران ایستادگی و مقاومت کرده و به تعهدات خود در برجام عمل کند. اقدام آمریکا در جلوگیری از واردات مواد غذایی و دارویی به ایران برای اعمال فشار بر مردم و در راستای تصمیم آنها برای ایجاد ناامنی در منطقه است. امنیت منطقه هرگز با اعمال فشار و تحریم ملت ایران حاصل نخواهد شد.»
مشکلات منطقه
«ابتدا باید مبدأ تنشها در منطقه به طور دقیق مشخص شود تا بتوانیم به راهحلی مناسب برای رفع مشکلات منطقه دست پیدا کنیم. برجام گامی مهم در جهت توسعه ثبات و امنیت منطقه بود، اما هنگامی که آمریکا از این توافق خارج شده و دیگر مذاکرهکنندگان نیز به تعهدات خود عمل نمیکنند، چطور میتوانیم در مسیر توسعه امنیت در منطقه گام برداریم.
امروز برجام که میتوانست و می تواند پایهای برای گفتگو و دیپلماسی در جهان باشد، به دلیل اقدامات یکجانبه آمریکا و بدعهدیهای صورت گرفته به عاملی برای بدبینی به اصل مذاکره تبدیل شده است. مسیر اشتباهی که آمریکا در تحریم ملت ایران انتخاب کرد، امروز بسیاری از کشورهای دیگر را هم با مشکل مواجه کرده است.
ایران دنبال سلاح هستهای نیست
«امروز ارکان کشور و ملت ایران قطعاً از یکسال گذشته متحدتر و منسجمتر است و مطمئناً تصمیمات آمریکا هیچ نفعی برای آنها و دیگر کشورها از جمله اتحادیه اروپا نداشته است. برای اداره کشورمان در هر شرایطی برنامهریزی کردهایم، اما معتقدیم هنوز فرصت نجات این توافق وجود دارد و اتحادیه اروپا میتواند در این مسیر نقشآفرینی مثبتی داشته باشد.
ایران به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست. وقتی کشوری طبق ۱۵ گزارش اخیر آژانس به مقررات پادمان متعهد بوده و مهمتر از آن براساس فتوای رهبری ساخت سلاح هستهای را حرام میداند، این ادعا هرگز نمیتواند، درست باشد.
جمهوری اسلامی ایران میخواهد تا براساس مقررات بینالمللی قطعنامه ۲۲۳۱ و توافق برجام به درستی اجرا شود. کشورهای عضو اتحادیه اروپا بویژه آلمان بتوانند در این راستا نقش سازنده خود را به خوبی ایفا کنند.»
****
بخشهایی از سخنان هایکو ماس در دیدار با حسن روحانی
«ما و اتحادیه اروپا به دنبال کاهش تنشها در منطقه هستیم و در این راستا از هیچ تلاشی دریغ نخواهیم کرد.
خروج یکجانبه آمریکا از برجام را اقدامی اشتباه و نادرست بود. آلمان با سیاستهای آمریکا علیه ایران اختلافنظرهای زیادی دارد و تلاش میکند تا با همکاری دیگر کشورهای اروپایی بویژه فرانسه و انگلیس برجام را حفظ کرده و تعهدات خود را عملیاتی کند.
اتحادیه اروپا به طور متحد در حال تلاش برای حفظ و توسعه همکاریهای اقتصادی با ایران است.
پایبندی ایران به تعهدات خود در توافق هستهای پس از یکسال از خروج آمریکا از برجام نشان از رهبری هوشمندانه و سیاستمدارانه این کشور در عرصه بینالمللی است.
اگر کسی با تاریخ ایران آشنا باشد به خوبی میداند که استراتژی فشار حداکثری علیه ملت ایران هرگز جواب نمیدهد و بر همین اساس اتحادیه اروپا به دنبال تلاش همه جانبه برای حفظ برجام است.
معتقدیم اگر برجام به پایان برسد، کسانی که به دنبال افزایش تنشها در منطقه هستند، از آن سوء استفاده خواهند کرد و بر این اساس اطمینان میدهم که آلمان با همکاری نزدیک شرکای اروپایی خود به دنبال حل و فصل مسایل و حفظ برجام است.»