ايران امروز

مذاكرات ايران و آمريكا به تعليق درآمد

آفتاب: مذاكرات ايران - آمريكا، هنوز شروع نشده، متوقف شد. روزنامه گاردين مدعی شد كه دولت آمريكا، مجبور شده مذاكرات خود را با تهران، به طور موقت، تعليق نمايد. اين روزنامه نوشت: به دنبال اعتراض دولت بغداد به انجام مذاكره با تهران بدون مشاركت عراقی ها، آمريكا تصميم به تعليق موقت اين مذاكرات گرفته است.
دولت آمريكا قصد دارد تا زمان تشكيل دولت دائمی و رسمی در عراق، مذاكره با تهران را به تعويق بيندازد.
مذاكراتی كه قرار است بين ايران و آمريكا برگزار شود، نخستين تماس رسمی ديپلماتيك بين دو كشور در ربع قرن اخير بوده است.
گاردين از قول مقامات آمريكايی نوشت: از آنجايی كه مقامهای عراقی نيز در اين مذاكرات احتمالی حضور خواهند داشت، برای انجام آن بايد منتظر تشكيل دولت جديد اين كشور شد.

مذاكرات ايران و آمريكا در يك سفارت آغاز شد
پيش از اين هفته نامه عرب زبان الوطن خبر داد كه مذاكرات ايران و آمريكا درباره عراق از هفته گذشته در سفارتخانه يكی از كشورهای هم پيمان آمريكا در عراق عملا آغاز شده است. به نوشته الوطن در اين ديدار ، دو طرف در خصوص بررسی مسايل اساسی درمورد عراق و تعيين يك جدول كاری توافق كردند. برپايه اين جدول كاری دو طرف درباره روند سياسی عراق از جمله تشكيل دولت آينده اين كشور، نيروهای وابسته به جمهوری اسلامی در عراق و چشم انداز حضور نيروهای نظامی آمريكا در عراق و چگونگی اين حضور نظر خود را با طرف مقابل مبادله خواهند كرد.

آمريكا در ايران دفتر می زند
هم زمان با اين اتفاقات راس ويلسون سفير آمريكا نيز در آنكارا اعلام كرد كه" دولت آمريكا در تلاش است تا در آينده ای نزديك يك دفتر نمايندگی در ايران بازكند. نشريه ترك زبان "تركيش ويكلی" از قول راس ويلسون سفير آمريكا در آنكارا اعلام كرده است كه دولت آمريكا در تلاش است تا در آينده ای نزديك يك دفتر نمايندگی در ايران بازكند.
چند هفته پيش نيز كاندوليزا رايس وزير امور خارجه آمريكا اعلام كرده بود كه اقداماتی در زمينه توسعه فعاليت های دفاترنمايندگی آمريكا در نقاط مختلف جهان در حال انجام است.
در همين زمينه ويلسون با اضافه كردن به سخنان رايس افزود :"دولت آمريكا در نظر دارد كه آژانسی نيز در ايران باز كند."

نگاهی به مناسبات دو كشور
پس از آنكه دانشجويان خط امام در سال ٥٨ سفارتخانه آمريكا در تهران را تسخير كردند، سطح مناسبات دو كشور به حالت تعليق در آمد و سپس روابط ايران و آمريكا كاملا قطع شد. از آن پس ايران مكررا از آمريكا به عنوان دشمن اصلی خود نام برد و مقامات آمريكايی در جريان جنگ ٨ ساله ايران و عراق آشكارا از عراق حمايت می كردند. ضمن آن كه پول های ايران را نيز بلوكه كردند.اين اقدامات تا سال ١٩٩٨ كه قانون داماتو از سوی آمريكا بر عليه ايران به اجرا در آمد ادامه داشت . در اين سال مقامات امريكايی يك گام به پيش برداشتند و ايران را تحريم اقتصادی كردندكه پيرو آن خصومت ميان دو كشور افزايش يافت.
با اين حال آمريكا از طريق تاسيس دفتری در سفارت سوئيس از منافع خود حفاظت می كرد. تا اين كه بيل كلينتون از حزب دموكرات به رياست جمهوری آمريكا رسيد. سياست نرم او در قبال ايران خصوصا پس از رياست جمهوری سيد محمد خاتمی در ايران و اتخاذ سياست تنش زدايی در ديپلماسی ايران باعث نرم شدن نگاه های دو كشور به يك ديگر شد. محمد خاتمی بلافاصله پس از رياست جمهوری در گفتگوی زنده ای كه با شبكه جهانی سی ان ان داشت از ديوار بلند بی اعتمادی ميان دو كشور سخن گفت و از لزوم ارتباط مردم دو كشور. بعد از اين سخنان ايران اعلام كرد كه منتظر گام های مثبت آمريكاست.اما اين گام برداشته نشد تا اين كه مادلين آلبرايت وزير خارجه وقت آمريكا از رفتار گذشته امريكا خصوصا در دوران دكتر مصدق ابراز تاسف كرد و از اين بابت عذر خواهی نمود.او گفت رفتار گذشته امريكا در ايران باعث آن شد دموكراسی ديرتر به ايران برسد. سخنان آلبرايت اگرچه از سوی دولت تهران با استقبال روبرو شد اما واكنشی در پی نداشت.

مذاكره بر سر افغانستان
روابط در يك سطح كه نه خصمانه بود و نه دوستانه باقی ماند. پس از جنگ افغانستان ، ايران و امريكا بر سر اين كشور در ژنو پشت ميز مذاكره نشستند و ايران متعهد شد به آمريكا در تثبيت دولت جديد افغانستان كمك كند. حسن نيت ايران جواب عكس گرفت. زيرا جرج بوش كه به رياست جمهوری آمريكا رسيده بود ايران را در محور شرارت قرار داد. روابط مجددا به روزهای يخی بازگشت و پس از روی كار آمدن محمود احمدی نژاد نگاه های دو كشور به يك ديگر خصمانه شد. ضمن آنكه امريكا در تلاش بود تا از طريق پرونده هسته ای ، فشار های خود را بر ايران افزايش دهد.

لاريجانی: شورای امنيت مسول مذاكره است نه وزارت خارجه
در گرماگرم ارجاع پرونده ايران به شورای امنيت ، برخی در ايران از ضرورت گفتگوی دو كشور ايران و آمريكا سخن به ميان آوردند. حتی شايعاتی نيز در گرفت كه محمد جواد اردشير لاريجانی از سوی برادر خود علی لاريجانی دبير شورای عالی امنيت ملی ايران مامور مذاكرات با آمريكا شده است. پيش از اين يك بار علی لاريجانی در كنفرانس مطبوعاتی خود در پاسخ به خبرنگار روزنامه شرق اعلام كرده بود كه اگر قرار باشد مذاكراتی ميان دو كشور ايران و آمريكا انجام شود ، از سوی ايران شورای عالی امنيت ملی تصميم گير اصلی است و وزارت خارجه ايران در اين خصوص نقشی بر عهده ندارد.

تا اين كه پس از آنكه پرونده ايران به شورای امنيت گزارش شد ، عبدالعزيز حكيم رييس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق از ايران خواست بخاطر منافع و مصلحت ملت عراق با آمريكا مذاكره كند. حكيم روحانی شيعه بانفوذ عراق گفت:‌ «من از رهبران محترم جمهوری اسلامی ايران می‌خواهم آشكارا با آمريكا مذاكره كنند و روی نكات مورد اختلاف خود درباره عراق به تفاهم برسند.انتظار می‌رود دولت ايران اين گفتگوها را در آينده آغاز كند.» يك روز پس از اين اظهارات علی لاريجانی پيشنهاد مزاكره با آمريكا را پذيرفت وگفت :" تهران با پذيرش درخواست سيد عبدالعزيز حكيم، افرادی را برای مذاكره با آمريكا در خصوص مسايل عراق مشخص خواهد كرد تا به آينده‌ عراق كمك شود"

آمريكايی ها چند بار پيغام داده بودند
خبرگزاری فارس نيز از به نقل از يك مقام آگاه در شورايعالی امنيت ملی آورد كه "خليل‌زاد سفير آمريكا در عراق از مهرماه ٨٤ چند بار علنا و به شكل محرمانه اعلام كرد قصد دارد از سوی دولت آمريكا با ايران در خصوص مسائل عراق مذاكره كند. اما ايران اعتنايی به اين درخواست نكرد. آنها تصور كردند دليل بی اعتنايی ايران آنست كه خليل زاد از طرف خود چنين پيشنهادی را مطرح كرده است لذا رايس وزير امور خارجه آمريكا نيز در سفر به اروپا اعلام داشت، خليل‌زاد از سوی آمريكا ماموريتی برای گفت‌وگو با ايران دارد. اين بار نيز ايران به اين درخواست تمايلی نشان نداد. پس از آنكه اكثر رهبران و مسئولان عراقی در ملاقات با مسئولان ايرانی اين موضوع را مطرح و اعلام كردند اين مذاكرات می‌تواند به نفع ملت عراق باشد، جمهوری اسلامی اعلام كرد با توجه به عدم اعتماد به آمريكا و ابهامات مسئله ضروری است موضوع با دقت بيشتری مورد بررسی قرار گيرد."

پس از اين اتفاقات رايس وزير خارجه ايالات متحده اطمينان خاطر داد كه مذاكرات دو كشور انجام خواهد شد و شبكه خبری بی بی سی نيز خبر وقوع زود هنگام اين مذاكرات را داد.اين تحولات در حالی روی می دهد كه راس ويلسون سفير آمريكا در آنكارا اعلام كرده است كه دولت آمريكا در تلاش است تا در آينده ای نزديك يك دفتر نمايندگی در ايران بازكند. هدف از باز كردن چنين دفتری به گفته ويلسون بهبود روابط، بالا بردن سطح آگاهی آمريكا در مورد ايران ودرك بهتر از اوضاع داخلی ايران است.

بايد منتظر ماند
بدين ترتيب به نظر می رسد كه مناسبات دو كشور وارد مرحله جديدی شده است و بايد منتظر تحولات آتی كه بسيار تعيين كننده هستند بود. زيرا آمريكاييان از يك سو بودجه ٨٥ ميليون دلاری عليه ايران اختصاص داده اند و از سوی ديگر در تلاش هستند تا از طريق مذاكره با ايران منافع خود را حفظ كنند. با اين حال كارشناسان معتقدند مذاكرات دو كشور بسيار پيچيده و سنگين خواهد بود. يكسوی اين مذاكرات مسايل عراق و به تبع آن سوريه و لبنان و حزب الله خواهد بود و سوی ديگر آن پرونده هسته ای ايران است.