iran-emrooz.net | Sat, 25.03.2006, 9:22
“ایران بزرگترین چالش است”
گفتگوی هفته نامه آلمانی "دی تسایت" با فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امورخارجه آلمان پیرامون ایران ، آمریکا ، اروپا، فلسطین و ...
سئوال: آقای وزیر، ١٢٢ روز است که شما وزیر امور خارجه هستید. در این مدت کوتاه که در عین حال بلند هم هست، با کدام چالش بزرگ روبرو بودید؟
پاسخ: این ١٢٢ روز سرشار از چالش‌ها و آزمون‌های کوچک و بزرگ بود. اما بزرگترین چالشی که من با آن روبرو بودم و هنوز هم هستم رفتار با برنامه هسته‌ای ایران است.
ـ ایا این چالش بزرگی برای همه دنیا است و یا اینکه مانند مسئله عراق باردیگرما با علم کردن یک سناریوو تأکید بر خطرناک بودن آن مواجه هستیم؟
ـ بحث‌های جاری بین سه کشور اروپایی و هم چنین در چارچوب ابتکار سه بعلاوه سه، یعنی سه کشور اروپایی و کشورهای آمریکا، روسیه و چین به خوبی گویای آن است که تجربه عراق درس عبرتی برای همه است. امروز هیچ کس در رفتار خود دچار ساده انگاری نمی‌شود. در مورد ایران مسئله قبل از هرچیز وابسته به حفظ یکپارچگی جامعه جهانی است.
ـ مشخص ترین و بزرگترین تهدیدی که از ایران ناشی می‌شود، چیست؟
ـ در واقع تهدید ناشی از ایران می‌تواند به اثبات رسیدن همان ظنی باشد که البرادعی در سخنان خود در سال ٢٠٠٣ ابراز کرده است. یعنی اثبات اینکه ایران واقعا فعالیت‌های آزمایشی خود را در رابطه با برنامه اتمی بطور موفقیت آمیز انجام داده است. این برنامه اهدافی فراتر از استفاده صلح آمیز از تأسیسات هسته‌ای دارد. اثبات این موضوع به معنای وجود تهدید دوگانه است: از یک طرف به کارگیری این سلاح را در یک جایی و برای همیشه نمی‌توان منتفی دانست، و از طرف دیگر وجود یک کشور دیگر مسلح به سلاح هسته‌ای در خاورمیانه تلاش و همت بی وقفه دیگر کشورهای این منطقه را برای دست یابی به این سلاح تقویت خواهد کرد. این مسئله به نوبه خود پیامدهای دیگری هم دارد: نخست آنکه بر خلاف روند مطلوب ما موجب افزایش بی ثباتی در منطقه خواهد شد، و دوم اینکه خلاف گرایش و روند حاکم بر کشورهای خواهان عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای است.
ـ آیا آمریکا باید با ایران در رابطه با مسائل دیگر غیر از عراق وارد مذاکره شود؟
ـ اگر آمریکا آماده است تا بر سر موضوعی با ایران وارد مذاکره شود، در آنصورت درک این مسئله چندان ساده نخواهد بود که این موضوع آن موضوعی نباشد که بی تردید در سال‌های احیر بزرگترین نگرانی جامعه جهانی بوده است. نظرهمکار انگلیسی من، جاک استراو، غیر از این هم نیست.
ـ آیا ایران بخاطر ضعف اقتصادی مجبور به همکاری مشترک نیست؟
ـ دو موضوع بر ایران تأثیر گذار بود: یکی اینکه بر خلاف انتظار ایران و در نتیجه فعالیت سه کشور اروپایی، ما موفق شدیم که جامعه جهانی را آنجا که مربوط به جاه طلبی هسته‌ای ایران است یکپارچه نگهداریم. دیگر آنکه هدف اولیه تلاش‌های اروپایی‌ها در مذاکرات این بود که ایران بنا به درک منافع اقتصادی اش به این نتیجه برسد که با کشورهای همسایه و دیگر کشورهای جهان رابطه‌ای قانونمند برقرار کند.
ـ آیاغرب کمتر از ایران از درگیری در حوزه اقتصادی واهمه دارد؟
ـ درصورتی که احساس شود که ایران به یک همکاری مشترک اقتصادی با غرب نیاز مبرم دارد و هرگاه ما در صدد آن هستیم ایران را به سمت اتخاذ یک رفتار مشخص سوق دهیم، در آنصورت نباید پیشاپیش و شتاب زده خود را از بکارگیری هرگونه امکان محروم کنیم.اما اینکه در نهایت همه اینها به تحریم اقتصادی از جانب سازمان ملل منجر خواهد شد و یا نه نمی‌توانم پیشاپیش بگویم. در این مورد فقط می‌توان پیش بینی کرد که مواضع چین و روسیه چه خواهد بود.اما ما هنوز به این مرحله نرسیده ایم.
ـ چرا هند می‌تواند سلاح اتمی داشته باشد اما ایران این اجازه را ندارد؟
ـ موضع من همان خواهد ماند که همیشه هم بوده است: ما باید با گسترش سلاح هسته‌ای مقابله کنیم. در مورد هند تفاوت در آن است که هند دارای سلاح هسته‌ای است و بعنوان کشوری که پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضاء نکرده فعالیت‌های خود را با قوانین این پیمان هم تنظیم نکرده است. من قصد آن را ندارم که در اینجا بگویم که پاسخ به سؤال شما خیلی آسان است. اما اظهارات شخص البرادعی ما را به تأمل فرا می‌خواند. البرادعی می‌گوید که قبل از آنکه بطور شتاب زده این مورد را محکوم کنیم بهتر است که نخست مشترکا روی این موضوع تأمل کنیم که آیا این تلاش ارزش آن را دارد که یک کشوری که پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضاء نکرده است و در عین حال دارای سلاح هسته‌ای است گام به گام به زیر سقف تجمع کشورهای خواهان عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای نزدیک کنیم و آن را هرچه محکم تر به این جمع پیوند دهیم. اما سوال دیگری که اکنون می‌تواند مطرح شود آن است که با در نظر گرفتن مذاکرات جاری با ایران آیا زمان دیگری برای این توافق مناسب تر نبود؟
ـ آیا زمانیکه جورج بوش سوغاتی خود را برای هند بسته‌بندی می‌کرد شما را در جریان امور قرار داد؟
ـ معمولا هر شب او به من زنگ می‌زند، اما این بار این کار را نکرد(می‌خندد). اما از شوخی که بگذریم ما مطلع بودیم که آمریکایی‌ها و هندی‌ها روی چنین پیمانی در حال گفتگو هستند ولی از جزئیات آن اطلاع نداشتیم.احساس من این بود که برای کشورهای آن منطقه غیرمترقبه بود.
ـ حل هیچ منازعه‌ای در خاورمیانه بدون در نظرگرفتن مسئله فلسطین قابل تصور نیست. اکنون حماس لیست اعضای کابینه دولت خود را اعلام کرده است. پیشنهاد شما به اتحادیه اروپا چیست و چه عکس العملی باید از خود نشان دهد؟
ـ از زمان اعلام نتایج انتخابات تا کنون رفتار اتحادیه اروپا بسیار منطقی بود. ما برای همکاری مشترک با چنین دولتی و همچنین ادامه کمک‌های مالی شرایطی اعلام کردیم. تا تشکیل دولت جدید و اعلام برنامه اش کشورها ی اروپایی دست به هیچ گونه فعالیتی که به بی ثباتی رییس جمهور عباس و دولت خودگردان منجر شود، نخواهند زد. ما در این مدت پیشاپیش و بطور محدود عملکرد خود را نشان دادیم و به حماس این فرصت و امکان را دادیم تا مسئولانه رفتار کند و خود را برای تشکیل چنین دولتی آماده کند. حال اگر ما پاسخ مثبتی دریافت نکنیم، باید تصمیم بگیریم که با در نظرگرفتن وضعیت مردم فلسطین کمک‌های مالی و انسانی چگونه و در کدام چارچوب ادامه دهیم.
برگردان: مجید روشن زاده ـ برلین
.(JavaScript must be enabled to view this email address)