بالا گرفتن تنشهای جهانی و منطقهای و اصرار جمهوری اسلامی بر تداوم سیاست خارجی ستیزهجو، نگرانیها نسبت به رشد آسیب پذیری کشور و گسترش ریسکهای محاسبه نشده را افزایش داده است. در این میان اظهارات تهدید آمیز رئیس جمهور آمریکا مبنی بر خروج از برنامۀ جامع اقدام مشترک هستهای ایران و گروه ۱+۵ موسوم به برجام، وضعیت خاصی را رقم زده و دوباره مدار روابط خارجی را در مسیر تشدید تنشها قرار داده است.
تهاجمیتر شدن ترامپ و تقویت موضع جناح بازها در دولت آمریکا و بهویژه حضور چهره افراطی چون جان بولتون همراه با افزایش اختلافات بر سر سیاستهای منطقهای و برنامه موشکی بین ایران واروپا نگرانیها نسبت به وضعیت آیندۀ کشور و بخصوص خطر رویارویی نظامی در سطح محدود و یا گسترده را تشدید کرده است.
برجام در شرایط کنونی با توجه به روندی که طی کرده و جمهوری اسلامی به تعهدات فنی یا تکنیکی خود تا مقطع فعلی پایبند بوده و ماجراجویی هستهای را متوقف ساخته است، تاثیر مثبتی در کاهش بیثباتیها و نگرانیهای امنیتی در خاور میانه به طور نسبی داشته است. از این رو، به هم خوردن توافق جامع هستهای چشم انداز تیره تری را در مقایسه با بازگشت به دوران قبل از برجام برای امنیت منطقه ترسیم کرده و ریسک برخوردهای نظامی مستقیم و یا غیر مستقیم بین دولتهای ایران و آمریکا و یا تبدیل رویارویی بلوکهای همسوی ایران و عربستان سعودی، از جنگهای نیابتی به منازعه مستقیم را افزایش میدهد. اما پیامد مخربتر مرگ برجام، بر روی اقتصاد و زیرساختهای توسعهای ایران است. بازگشت تحریمهای کمر شکن و حتی بازسازی بخشی از آنها اقتصاد رنجور از بحران ساختاری و مزمن ایران را با تنگناهای شدیدتری مواجه ساخته، معضلات بیکاری، رکود و فرار سرمایه را تشدید کرده و ابرچالشهای چندگانۀ امنیتی، اقتصادی و زیست محیطی در ایران را تعمیق میبخشد.
اگرچه سیاستهای مخرب دولت ترامپ و فشارهای حکومتهای عربستان و اسرائیل بقاء برجام را با تهدید مواجه ساخته، خواست آنها در تغییر مفاد توافقی که توسط طرفهای مذاکره بعد از روندی طولانی و نفس گیر بر روی آن موافقت شده و حکومت ایران به تعهدات خودش در کل عمل کرده، غیر منطقی و ناموجه است و پیامدهای منفی برای رویکردهای دیپلماتیک و حقوقی در دنیا دارد، اما در عین حال نمیتوان نقش تصمیمات غلط نهاد ولایت فقیه و ضعف دولت روحانی در تبدیل برجام به یک تغییر پایدار در سیاستگذاری خارجی نظام را که منجر به شکننده شدن برجام و کاهش کارایی و اثرات مثبت آن شده است، نادیده گرفت.
خامنهای و نیروهای همسو، بهویژه در سپاه پاسداران، در فردای شکل گیری برجام کوشیدند این توافق را به یک اتفاق موردی تقلیل داده و مانع تغییرات معنادار در سیاست خارجی شوند. در طول دو سال گذشته علی خامنهای و نیروهای مستقر در نهاد ولایت فقیه با تاکید بر راهبرد سیاست خارجی دشمن محور به تقابل با آمریکا و اتخاذ سیاست توسعه طلبانۀ منطقهای ادامه داده و در نتیجه، نظام عملا مسیری معکوس با منطق برجام را که مبتنی بر تنش زدایی و اتخاذ راهکار برد- برد در مناقشههای خارجی بود، پیموده است. دولت روحانی و اصلاح طلبان نیز با فرصت سوزی و برخورد منفعلانه در برابر رویکرد تهاجمی رهبری و اصول گرایان افراطی در خنثی سازی ظرفیتهای برجام، برای بهبود سیاست خارجی و تعقیب منافع ملی نه تنها نتوانستند برجامهای بعدی را در کل حوزههای اختلاف با آمریکا و رویاروییهای منطقهای تحقق بخشند، حتی به تدریج در سیاستهای منطقهای نظام حل و هضم شدند.
در واقع ارادۀ روحانی در آشتی با دنیا تنها در قبل از برجام و در بستری که پیشاپیش با تصمیم نظام به عقب نشینی هستهای در پوشش» نرمش قهرمانانه» هموار شده بود، به شکل موردی مجال عمل یافت و بعد از آن دولت اعتدال فقط در حد حرف تبدیل برجام به الگو را تا مدتی طرح کرده و سپس در چرخشی آشکار عقبنشینی کرد.
سیاست مسلط کنونی نظام که دشمنی با غرب را وجه راهبردی خود تعریف کرده، دیپلماسی کشور را گروگان رشد «بیداری اسلامی» نموده، با توجیه «عمق استراتژیک» بر روی نابودی اسرائیل سرمایه گذاری نموده، به نام دفاع از اماکن مقدس شیعه و مهار تهدید در بیرون از مرزها در تباه سازی زندگی مردمان منطقه مشارکت کرده و در نزدیکی و اتحاد راهبردی با روسیه تا جایی پیش رفته که از این همسایه شمالی برای ورود به خلیج فارس دعوت میکند و پایگاههای نظامی کشور را در اختیار آن قرار میدهد، در میان مدت و درازمدت، موقعیت منطقهای و جهانی ایران را با لطمه زدن به استقلال کشور و منافع ملی، با آسیبهای بزرگ و چه بسا جبران ناپذیر مواجه ساخته است. هزینه شکست توسعه طلبی خارجی ولی فقیه تاحدی زیاد هست که نه تنها امتیازات ناپایدار کنونی را بر باد میدهد، بلکه تهدیدی بزرگ را متوجه حفظ تمامیت ارضی و از دست رفتن منافع ژئوپلتیکی و ژئواکونومیکی ایران میکند.
کسانی که در داخل حکومت ایران بر طبل نزاع کوبیده و مشابه اول انقلاب، ارزیابیهای غلطی از اوضاع دارند و چه بسا درگیری جنگ را باز» موهبت» به شمار میآورند، هستی ایران و ایرانی را در قماری خطرناک به بازی گرفته و خواب آشفتهای برای میهن دیدهاند. در نقطۀ مقابل، آن دسته از نیروهای اپوزسیون که بر روی تشدید تنش در روابط خارجی ایران سرمایه گذاری کرده و مستقیم و یا غیرمستقیم مشوق و مروج ایده رهاییبخشی از طریق اشغال نظامی و یا برخورد میلیتاریستی آمریکا با جمهوری اسلامی هستند و دست کمک به سمت ترامپ دراز کردهاند نیز، بیراهۀ تباهی آوری را پیشروی مردم ایران قرار دادهاند.
در این راستا، ما مدافعان گذار مسالمت آمیز از جمهوری اسلامی به جمهوری عرفی، با تاکید بر مولقههایی چون «رعایت منافع ملی و امنیت ملی به عنوان راهبرد موثر در سیاست خارجی»،» نفی سیاست خارجی دشمن محور و ایدئولوژیک جمهوری اسلامی» و» ضرورت درس آموزی از روندی که منجر به جنگ هشت ساله با عراق شد و هزینههای سنگینی را بر کشور تحمیل نمود «، گسترش منازعههای خارجی با غرب و بلوک همسو با عربستان سعودی در منطقه را، برای ایران و ایرانی خطرناک ارزیابی میکنیم. پایداری موفقیتهای نظامی مقطعی کنونی معلوم نیست و در درازمدت تهدیدات بزرگ و جدی را متوجه امنیت ملی ایران خواهد کرد. ما بر این باوریم آنچه صلح، استقلال و همزیستی مسالمت آمیز با دنیا را در ایران در شکل مناسب پایدار میسازد. استقرار دمکراسی سکولار از طریق مبارزات خشونت پرهیز مردم ایران است.
متوقف ساختن مداخله مخرب در سوریه، لبنان و عراق بهخصوص حمایت از حضور بشار اسد در قدرت و همراهی با تشکیل دولت انتقالی از نیروهای میانه هر دو طرف جنگ داخلی سوریه و در عین حال دفاع از موقعیت و منافع مشروع ایران در خاور میانه راه خروج کشور از مشکلات منطقهای است.
در این چارچوب، دستیابی به منافع ملی مستلزم تغییراساسی در سیاست منطقهای، پایان دادن به صدور انقلاب اسلامی، توقف فعالیتهای تقابلی سپاه قدس در خاورمیانه و اجتناب از هر فعالیتی است که مستقیم یا غیر مستقیم به تحریک نیروهای مترصد برخورد نظامی با ایران بپردازد.
کشور ایران به هیچ عنوان تاب گسترش جنگهای نیابتی کنونی به رویارویی نظامی مستقیم و شکل گیری جنگی دیگر در منطقۀ آشوب زدۀ خاور میانه را ندارد. بدینترتیب تاکید میکنیم کماکان کاربست الگوی تنش زدایی با غرب، تحکیم روابط دوستانه با دنیا و اتخاذ روابط متوازن با دو بلوک قدرت جهانی، مسیر عبور سالم کشور از بحرانهای بالقوه و بالفعل است.
در فضای واقعی سیاست دنیا، بهخصوص ماهیت دولتهای خاورمیانه و مولفههای مختلف قدرت، تقویت نیروی دفاعی در قالبی غیر تهاجمی برای ایران رویکردی موجه است اما برخورداری از این حق به خاطر ماجراجوییهای جمهوری اسلامی و مداخله غیر سازنده در کشورهای منطقه و بهخصوص سلطه جویی در چارچوب گسترش قدرت ولی فقیه شیعه در جهان اسلام و تبلیغ بر سر نابودی کشور اسرائیل منازعات منطقهای را تشدید کرده است. از اینرو جمهوری اسلامی لازم است بر سر برنامۀ موشکی و سیاستهای منطقهای با اتحادیۀ اروپا وارد مذاکره شود. راهکار برد- برد در اینجا هم میتواند کارساز واقع شود. هدف گفتگوها باید خاور میانۀ امن و مهار رقابت تسلیحاتی باشد تا توافق و چارچوب سیاسی و حقوقی کارامدی برای مهار همۀ منابع بیثباتی، اعم از بلند پروازیهای حکومتهای ایران و عربستان سعودی و همچنین توسعه طلبی ترکیه تدوین شود.
همچنین، سیاست دوگانۀ کشورهای غربی که از یک طرف برای ایران محدودیت قائل میشوند و از طرف دیگر به تقویت گستردۀ قوای نظامی عربستان سعودی و کشورهای همسو میپردازند، نه تنها از عوامل بیثباتی است، بلکه عدم توازنی که به وجود آورده، با توجه به اختلافات تاریخی و مرزهای تثبیت نشدۀ خاور میانه، مشوق جنگ و رویاروییهای نظامی است.
در عین حال باید توجه داشت که در جهان امروز، بهویژه برای کشوری مثل ایران، قدرت نرم از جمله جایگاه مناسب در تقسیم کار بین المللی، توان اقتصادی بالا، برخورداری از مزیتهای علمی و فنی، دوری از انزوا و در هم تنیدگی با شبکه جهانی اقتصاد، اهمیتی بیشتر از قدرت نظامی دارد.
در پایان، بار دیگر تاکید میکنیم صلاح ایران و ایرانی در حضور فعال در جامعۀ جهانی و دور شدن ابرهای سیاه جنگ و تحریمهای مضر به حال مردم و زیرساختهای توسعهای کشور است. از مردم ایران و همه نیروهای آزادی خواه و دلسوز میهن دعوت میکنیم تا با فعالیتهای هدفمند و مستمر خود اجازه ندهند در این مقطع حساس بلوک قدرت کشور را به سمت تشدید راهبرد تقابلی در سیاست خارجی سوق دهد.
سازمانها:
اتحاد جمهوری خواهان ایران،
سازمانهای جبهه ملی ایران در خارج از کشور،
همبستگی جمهوری خواهان ایران
اشخاص:
امضای بیانیه لزوما به معنی وابستگی یا عدم وابستگی فرد امضا کننده به سازمانهای مبتکر این اقدام و تهیه کننده بیانیه نیست. امضا کنندگان تنها چارچوب کلی و محورهای اساسی بیانیه را مورد تائید قرار میدهند.
۱- اهری مریم
۲- اکبری خسرو
۳- افتخاری بیژن
۴- افشاری علی
۵- ابراهیمزاده مهدی
۶- انصاری وهاب
۷- احسانیپور مهرداد
۸- اویسی سعید
۹ - ارشاد اردوان
۱۰- برنوشیان علی
۱۱- براتی مهران
۱۲- بیات بهروز
۱۳- بندری خسرو
۱۴- بهودی محمد
۱۵- پرزین حبیب
۱۶- پارسا میثاق
۱۷- پارسا کوروش
۱۸ – پورموذن نورالدین
۱۹- پورمندی احمد
۲۰- پرویز مهدی
۲۱- پورعیسی میلاد
۲۲- توحیدی نیره
۲۳- تقدیری محمد
۲۴- جمشیدی رودباری فردوس
۲۵- جواهری فرزاد
۲۶- چرندابی رضا
۲۷- چمن آرا هرمز
۲۸- حمیدیان نقی
۲۹- حاتمی عیسی خان
۳۰حسینپور پرویز
۳۱- حیدریان محسن
۳۲- خلف اسفندیار
۳۳- خانبابا تهرانی مهدی
۳۴- درزی منصوره
۳۵- درویشپور مهرداد
۳۶- دریامج داریوش
۳۷- رجبنژاد حسن
۳۸- رجائی صمصام الدین
۳۹- رحمانیان کمال
۴۰- راهی حسن
۴۱- رضائی هوتن
۴۲- رضائی کرمانشاهی فرهنگ
۴۳- زهتاب حسن
۴۴- زنگنه حمید
۴۵- زرگریان اسماعیل
۴۶- سهرابی توفیق
۴۷- ستوده بهروز
۴۸- سلیمی کوروش
۴۹- سلیمانی ساسان
۵۰- سیاسی ارسلان
۵۱- شکرآبی الهه
۵۲- شریعتمداری حسن
۵۳- شیرزاد رضا
۵۴- شبآهنگ داراب
۵۵- شب افروز مسعود
۵۶- شمس آبی
۵۷- شیرازی حمید
۵۸- شیخانی حسن
۵۹- شرفی امیر ساسان
۶۰- صالحپور شهلا
۶۱- صنعتی مهدخت
۶۲- صمدیان حسن
۶۳- طیروچی اسدالله
۶۴- عظیمی فرزانه
۶۵- علمداری کاظم
۶۶- علی اصغری محمد صادق
۶۷- علوی رضا
۶۸- علیجانی رضا
۶۹- عربزاده حسن
۷۰- علوی حسین
۷۱- عزیزی آرش
۷۲- علی ابوذری میترا
۷۳- عماری مناف
۷۴- فولادی فیروزه
۷۵- فتاح عباسعلی
۷۶- فروزی نادر
۷۷- فروزنده علی
۷۸- فرهنگ منصور
۷۹- فرید سیامک
۸۰- فتوحی امیر حسین
۸۱- فانی یزدی رضا
۸۲- قریشی رضا
۸۳- قادری سیامک
۸۴- کردوانی کاظم
۸۵- کهنموئیپور ارسلان
۸۶- کریمی اسفندیار
۸۷- کیابی جلال
۸۸- کریمی حکاک احمد
۸۹- کریمی رضا
۹۰- کشتگر علی
۹۱- کوثری حمید
۹۲- گوشه علی
۹۳- لیماکشی مزدک
۹۴- ملک محمدی مرتضی
۹۵- میرعربشاهی مهدی
۹۶- ملک پروین
۹۷- مختاری منوچهر
۹۸- مختاری پرویز
۹۹- منوچهر مقصود نیا
۱۰۰- میرمالک ثانی محمود
۱۰۱- مقصود لو احمد
۱۰۲- محققی ابوالفضل
۱۰۳- مشعوف احمد
۱۰۴- محمدی یوسف
۱۰۵- مهدی علی اکبر
۱۰۶- نیکی مرتضی
۱۰۷- نقاشان نقی
۱۰۸- نوائیان داوود
۱۰۹- نایب هاشم حسن
۱۱۰- نعمتی جمشید
۱۱۱- هاشمی نادر
۱۱۲- هاشمی احمد
۱۱۳- هودشتیان عطا
۱۱۴- یگانه فرهاد
۱۱۵- یوسفی اشکوری حسن
۱۱۶- یکتا علی
۱۱۷- یاسری مهشید
نهادهای حامی:
انجمن همبستگی ایرانیان تکزاس
انجمن همبستگی جمهوریخواهان- مونترال
انجمن همبستگی جمهوریخواهان ایران- لس آنجلس
انجمن همبستگی جمهوریخواهان - نیویورک
انجمن جمهوریخواهان ایران - واشنگتن دی سی
شبکه همبستگی ملی ایرانیان - فرزنو
انجمن همبستگی جمهوریخواهان- اورنج کانتی