امانوئل ماکرون، رئیسجمهوری فرانسه در صحن علنی کنگره آمریکا تاکید کرد که کشورش به دعوت ایالات متحده به مذاکرات برجام پیوست و اکنون که آن را امضاء کرده از آن خارج نخواهد شد مگر یقین یابد جایگزین ارزندهتری برای آن وجود دارد.
ماکرون که روز چهارشنبه (۲۵ آوریل) در حضور بیش از ۵۰۰ نماینده و سناتور آمریکایی در کنگره این کشور سخن میگفت همچنین از «ملیگرایی» انتقاد کرد و آن را تهدیدی برای پیشرفت جهان خواند.
او در این سخنرانی ضمن اشاره به اتحاد تاریخی میان فرانسه و آمریکا و ارزشهای مشترک دو کشور در حفظ آزادی و دموکراسی، به چالشهایی که به گفته او جهان در آغاز قرن ۲۱ با آنها روبروست اشاره کرد و در بخشی جداگانه به توافق هستهای با ایران هم پرداخت.
او گفت: «ما هم اکنون بک برنامه کاری برای کنترل برنامه هستهای ایران داریم به نام برجام. فرانسه برجام را که آمریکا بانی اصلی شکلگیری آن بود را امضاء کرد، حالا ما نمیتوانیم همینطوری از آن خارج شویم. این درست است که این توافقنامه همه نگرانیها را برطرف نمیکند اما ما نباید آن را بدون اطمینان یافتن از دستیابی به جایگزینی ارزشمندتر ترک کنیم. این موضع من است.»
«به همین دلیل هم فرانسه برجام را ترک نخواهد کرد؛ چرا که ما آن را امضاء کردهایم. آمریکا و رئیسجمهور شما هم باید آن را قبول کند. آنچه من به دنبالش هستم این است که پس از حصول توافق با رئیسجمهور شما، کار را بروی یک توافق جامعتر آغاز کنیم که چهار رکن اساسی دارد: اجرای مفاد توافق فعلی؛ گسترش مفاد آن به پس از سال ۲۰۲۵؛ نظارت بر برنامه موشکی ایران و مهار نفوذ نظامی ایران در منطقه... این چهار رکن که من در سخنرانی مجمع عمومی سازمان ملل هم به آنها اشاره کردم مواردی است که نگرانیهای موجه آمریکا و متحدان ما در منطقه (خاورمیانه) را هم برطرف خواهد کرد.»
ماکرون در ادامه سخنانش برای اعضای کنگره آمریکا تاکید کرد: «ما باید کار بروی این ۴ محور را فارغ از این که تصمیم آمریکا چه خواهد بود، آغاز کنیم و اجازه ندهیم که در خلاء غیاب یک چارچوب قانونی جنگ قدرتها در خاورمیانه شکل بگیرد.»
«نزدیک شدن به توافق در مورد تدابیر تازه»
همزمان خبرگزاری رویترز به نقل از نمایندگان کشورهای غربی گزارش داده است که بریتانیا، فرانسه و آلمان درحال نزدیک شدن به توافق بر سر مجموعه تازه ای از تدابیر علیه ایران هستند تا آقای ترامپ را قانع به ماندن در برجام کنند.
برایان هوک مذاکره کننده ارشد آمریکا با این سه کشور اروپایی به رادیوی ملی آمریکا، ان پی آر، گفت که «ما هنوز به مقصود نرسیده ایم، اما پیشرفتهایی داشتهایم.»
فرستادگان کشورهای غربی به رویترز گفتند که ملاقات های سه ماهه میان آمریکا و آن سه کشور درحال شکل دادن به مجموعه ای از تدابیر علیه ایران است.
یک دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا به رویترز گفت: «هدف ما قانع کردن پرزیدنت ترامپ است، ما دنبال توافق تازه ای با ایران نیستیم.»
براساس این گزارش بریتانیا، آلمان و فرانسه تحریم های تازه ای را علیه برنامه موشک های بالستیک ایران و نقش این کشور در سوریه پیشنهاد کرده اند.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه یک روز پیشتر از امکان رسیدن به توافقی تازه در مورد برنامه اتمی ایران صحبت کرده بودند.
رییس جمهوری فرانسه گفت آماده همکاری با آمریکا برای توافق جدیدی با ایران است که علاوه بر فعالیت های هسته ای ایران شامل برنامه موشک های بالستیک این کشور و نفوذ منطقه ای آن باشد.
رئیس جمهور آمریکا هم گفت «فکر میکنم شاید شانس زیادی برای انجام یک توافق بزرگتر داشته باشیم.»
دو اظهارنظر متفاوت درباره تصمیم احتمالی ترامپ
در حالیکه تنها دو هفته تا تصمیم نهایی رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا درباره آینده توافق هستهای با ایران باقی مانده است، رئیس جمهوری فرانسه و یک مقام ارشد اسرائیلی دو ارزیابی متفاوت از تصمیم احتمالی پرزیدنت دونالد ترامپ دارند.
چهارشنبه شب ۴ اردیبهشت امانوئل ماکرون در انتهای سفر خود به واشنگتن، در دانشگاه «جرج واشنگتن» در میان دانشجویان پیشبینی کرد که پرزیدنت ترامپ دو هفته دیگر از برجام خارج شود. در مقابل این اظهارنظر، «یسرائیل کاتز» وزیر اطلاعات اسرائیل روز چهارشنبه گفت ممکن است پرزیدنت ترامپ به خاطر طرح یک توافق جدید بین آمریکا و کشورهای اروپایی در زمینه برنامههای هستهای ایران، از توافق هستهای موجود خارج نشود.
هنوز کاخ سفید به این اظهارنظرها و پیش بینی ها واکنشی نشان نداده است.
رئیس جمهوری فرانسه چهارشنبه شب در پاسخ به سوالی درباره خروج احتمالی پرزیدنت ترامپ از توافق هستهای کشورهای پنج به علاوه یک با ایران گفت: نمیدانم رئیسجمهور شما چه تصمیمی میگیرد اما به نظرم، او به دلایل داخلی از این توافق خلاص خواهد شد.
وی در پاسخ به سوال دانشجوی دیگری گفت: برخی میگویند رئیسجمهور ترامپ قابل پیشبینی کردن نیست اما من برعکس فکر میکنم او اتفاقا قابل پیشبینی است. به وعدههای انتخاباتی او نگاه کنید. همین دو روز پیش در دفتر کارش باز گفت کرد که این توافق بدترین بود.
اظهارنظر آقای ماکرون در حالی است که پیشتر رئیس جمهوری آمریکا در نشستهای مشترک گفته بود ماکرون از تصمیم احتمالی او درباره برجام آگاه است.
با این حال، رئیس جمهوری ایالات متحده و همتای فرانسوی او روز سه شنبه در یک نشست خبری مشترک در کاخ سفید از تلاش برای کاهش اختلاف نظر آمریکا و اروپا در مورد توافق جامع هستهای با ایران، که واشنگتن خواستار اصلاح آن است، گفتند.
ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵ (۲۳ تیر ۱۳۹۴) در وین پایتخت اتریش به یک توافق جامع و نهایی بر سر برنامه بحثبرانگیز هستهای تهران دست یافتند.
رئیس جمهوری ایالات متحده با این استدلال که ایران با ادامه برنامه موشکی بالیستیک و فعالیتهای بیثبات کننده خود در منطقه روح برجام را نقض میکند، پایبندی تهران به توافق را تایید نکرده و تهدید به خروج از آن کرده است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان، که نقش عمدهای در حصول این توافق داشتند، در تلاش هستند تا پیش از ضرب الاجل ۱۲ مه – که پرزیدنت ترامپ طبق قانون باید بار دیگر اجرای توافق و پایبندی تهران را تایید یا رد کند – مانع از خروج آمریکا شوند.
دونالد ترامپ در نشست خبری سه شنبه، که پس از گفتوگو با امانوئل ماکرون درباره طیف وسیعی از موضوعات دوجانبه و بینالمللی برگزار شد، همچنان لحن انتقادآمیز خود را در مورد توافق حفظ کرد و آن را «مسخره» خواند.
وی این توافق را که در دولت باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین حاصل شد، «وحشتناک» توصیف کرد و گفت در عین حال یک توافق «مسخره» و «احمقانه» است؛ چرا که برنامه موشکی بالیستیک ایران و نقش تهران در یمن و سوریه را در بر ندارد.
مقام اسرائیلی: شاید ترامپ با اروپا همراه شود
در مقابل اظهارنظر رئیس جمهوری فرانسه، چهارشنبه وزیر اطلاعات اسرائیل گفت طرح مربوط به یک توافق جدید بین آمریکا و کشورهای اروپایی در زمینه برنامههای موشکی و بی ثبات سازی خاورمیانه توسط ایران، شاید پرزیدنت ترامپ را از خروج از توافق هستهای ایران منصرف کند.
کاتز گفت: هرچند تمایل پرزیدنت ترامپ این است که توافق هستهای ایران را تمدید نکند و تحریم ایران را از سر گیرد، اما پیشنهاد مورد حمایت اروپاییها می تواند نظر او را عوض کند.
به گفته این مقام ارشد اسرائیلی، اقدامات تکمیلی مازاد بر توافق هستهای ایران، میتواند اشکالات برجام را رفع کند.
منابع: بی بی سی، صدای آمریکا