ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Sat, 30.12.2017, 18:57
سومین روز اعتراض‌ها در ایران

اعتراض‌ها در شهرهای مختلف به فقر و فساد در ایران برای سومین روز  متوالی ادامه یافت. این اعتراض‌ها روز شنبه  به تهران نیز کشیده شد. شعارهای معترضین تهران بیشتر سیاسی بود. در بسیاری از تجمع‌های روز شنبه برخوردهایی میان پلیس و تجمع‌کنندگان صورت گرفته‌است.

به گزارش کلمه، برخلاف شعارهای روزهای گذشته که در ابتدا اقتصادی بود، شعارهای معترضین تهران بیشتر سیاسی بوده است، از جمله شعارهای داده شده: «نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران»، «مرگ بر روسیه»، «دانشجو می‌میرد ذلت نمی‌پذیرد» «اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا»، «مرگ بر دیکتاتور»، «حکومت زور نمی‌خوایم پلیس مزدور نمی‌خوایم»، «استقلال آزادی جمهوری ایرانی»، «نیروی ضد شورش خجالت خجالت»، «دیکتاتور حیا کن کشورمو رها کن»، «مردمو ذله کردین اسلامو پله کردین»، «جمهوری اسلامی نمی‌خوایم نمی‌خوایم»، «می‌میریم می‌میریم ایرانو پس می‌گیریم»، «ایرانی می‌میرد ذلت نمی‌پذیرد»، «مرگ بر بسیجی»، «نیروی انتظامی حمایت حمایت»، «ما تماشاگر نمی‌خواهیم به ما ملحق شوید، «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم»، «دانشجو می میرد ذلت نمی پذیرد»، «حتی اگر بمیریم دیگه عقب نمی‌ریم» و شعارهایی علیه مسئولان ارشد جمهوری اسلامی بوده است.

اکثر تجمع‌کنندگان دانشجو بوده و مقابل در ورودی دانشگاه تهران در خیابان انقلاب جمع شده بودند. در یکی از فیلم‎‌های منتشر شده تعدادی از نیروهای امنیتی قصد ورود به دانشگاه را داشتند که دانشجویان معترص با بستن درب دانشگاه مانع از ورود آنان شدند.

همچنین به گزارش ایلنا یکی از مسئولان وزارت علوم با بیان اینکه در اتفاقات امروز دانشگاه تهران سه دانشجو بازداشت شدند که دو نفر از آنان آزاد شده است از پیش‌بینی تهمیدات لازم برای امنیت کوی دانشگاه خبر داد.  یکی از مسئولان وزارت علوم گفت: دانشجویان دانشگاه تهران با اتوبوس هایی که در داخل دانشگاه مستقر شده بودند از دانشگاه خارج شده و تمهیدات لازم برای برقراری امنیت کوی دانشگاه پیش بینی شده است.

پس حضور مردم در خیابان انقلاب کم کم این اعتراضات گسترده شد و حد فاصل میدان انقلاب تا میدان فردوسی را در برگرفت.

***

مطالبات اقتصادی یا آزادی سیاسی؟

به گزارش خبرگزاری‌های خارجی، برخی از معترضین به علل اقتصادی و در اعتراض به افزایش قیمت‌ها و شرایط اقتصادی به خیابان آمده بودند و برخی دیگر در انتقاد از سیاست خارجی شعار می‌دادند. برخی از آنان خواستار آزادی زندانیان سیاسی و آزادی بیشتر اجتماعی بودند و برخی دیگر خواستار اصلاحات اقتصادی بودند.

شبکه خبری «ای بی سی» با انتشار گزارشی درباره اعتراضات اخیر در شهرهای مختلف ایران می‌نویسد: «تظاهرکنندگان طیف گوناگونی را تشکیل می‌دادند و خواسته‌های آنان نیز مختلف بوده‌اند.»

ای بی سی افزوده است: «معترضان به سیاست خارجی ایران شعار «نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران» را سر دادند و معترضان به عملکرد روحانی شعار علیه روحانی. اعتراضات از روز پنجشنبه در مشهد آغاز شد و تا جمعه دامنه آن به کرمانشاه، رشت قم و تهران نیز کشیده شد.»

روز گذشته کرمانشاه شاهد حضور معترضین در خیابان و بروز خشونت بوده است. اختلاف‌نظر در مورد منبع اصلی اعتراضات وجود دارد. رسانه‌های وابسته به جریان اصول‌گرایی در باره تجمعات مردم می‌نویسند تظاهرکنندگان در اعتراض به فساد در سیستم بانکی و عملکرد دولت روحانی به میدان آمده بودند و بخشی از اصلاح طلبان نیز معتقد هستند که شروع این تجمعات کار مخالفین دولت در جهت تضعیف آن بوده است.

***

تعطیلی مترو و مدارس

همچنین عصر روز  شنبه مدیر روابط عمومی شرکت بهره‌برداری مترو از عدم پذیرش مسافر در دو ایستگاه مترو خط ۴ خبر داد. محمدیان در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: دو ایستگاه متروی تئاتر شهر و میدان انقلاب در حال حاضر مسافرگیری ندارد.

همچنین از حدود ساعت چهار عصر تجمع‌هایی در حدفاصل چهارراه ولیعصر تا میدان انقلاب مشاهده می‌شود و درحالی که تعدادی از تجمع کنندگان در خیابان دانشگاه اقدام به آتش زدن سطل آشغال و پرتاب سنگ می‌کردند، پلیس در تلاش است کنترل اوضاع را دردست بگیرد و تجمع‌کنندگان را که اکثرا شعارهایی غیرمرتبط با مشکلات اقتصادی و عمدتا در ضدیت با ارکان نظام سر می‌دهند، متفرق کند.

همچنین ستاد بحران استان تهران اعلام کرد که به دلیل آلودگی هوا ،فردا تمام مقاطع تحصیلی و آموزشی تهران تعطیل است. پس  از تهران و اراک، مدارس اصفهان هم تعطیل شد.

این تجمعات در شرایطی برگزار می‌شود که عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور از مردم تقاضا کرده است که در تجمعات غیر قانونی شرکت نکنند و اگر قصد تجمع دارند درخواست دهند، بررسی شود.

به گزارش بعضی از شبکه‌های خبررسانی گرگان، شیراز، اراک، همدان، اهواز، آمل و چند شهر دیگر شلوغ شده و مردم معترض به خیابان آمد‌ه‌اند.

***

گزارش فارس از تجمع مقابل دانشگاه تهران

خبرگزاری فارس نوشت:  برخلاف دیگر تجمعات در شهرهای مختلف که بیشتر در اعتراض به وضعیت معیشتی و در اعتراض به گرانی بود، تجمع معدود مقابل دانشگاه تهران بیشتر رنگ و بوی سیاسی داشت.

در این تجمع به هیچ وجه شعاری در اعتراض به گرانی سر داده نشد و شعارها بیشتر با مضامین سیاسی و ساختارشکنانه از جمله «نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران»، «مرگ بر روسیه»، «دانشجو می‌میرد ذلت نمی‌پذیرد» و شعارهایی تند علیه مسئولان نظام است.

فارس تعداد تجمع کنندگان که اکثرا دانشجو هستند را حدود ۵۰ تا ۷۰ نفر اعلام کرد که تعدادی از آن‌ها داخل دانشگاه تهران و تعدادی در خیابان هستند.

برخی تجمع‌کنندگان در حال سنگ‌پرانی به ماموران انتظامی هستند و این تجمع موجب ایجاد ترافیک در خیابان انقلاب شده است.

فارس افزود: درخواست تجمع کنندگان از مردم برای همراهی کردن، به دلیل سر دادن شعارهای تند و ساختارشکنانه و نیز دعوت رسانه‌های ضدانقلاب برای برپایی آن، با بی‌اعتنایی مواجه شد.

***

بازداشت حدود ۸۰ نفر در اراک

ایلنا: یک مقام مسئول در اراک از بازداشت حدود ۸۰ نفر در اتفاقات شنبه شب اراک خبر داد و گفت: حدود سه الی چهار نفر دچار مصدومیت شدند که مساله آنها جدی نبود.

یک مقام مسئول در اراک در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در مورد اتفاقات شنبه شب در این شهر، گفت: عده‌ای قصد ورود و تخریب به برخی از اماکن دولتی اراک داشتند که با تدابیر اندیشیده شده مهاجمان به اهداف خود نرسیده و اکنون وضعیت شهر تحت کنترل است.

وی از بازداشت حدود ۸۰ نفر خبر داد در اتفاقات شنبه شب خبر داد و افزود:‌ حدود سه الی چهار نفر دچار مصدومیت شدند که مساله آنها جدی نبود. وی در مورد میزان خسارات وارده به اماکن دولتی اراک گفت: هنوز برآورد خسارت نشده است.

***

اختلال در تلفن‌های همراه

گزارش‌ها حاکی از این است که اینترنت گوشی‌های تلفن همراه در بعضی مناطق قطع شده و بعضی خطوط تلفن هم دچار اختلال شده است. اما این قطعی و اختلال سراسری نیست.

***

گزارش از حمله به اماکن دولتی

تصاویر و گزارش‌هایی از تهران، مشهد، اراک، اهواز، دورود، گوهردشت، کرج و چند شهر دیگر در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های رسمی ایران منتشر شده که آتش زدن و حمله به بانک‌ها، ساختمان‌های دولتی و خودروهای نیروی انتظامی را نشان می‌دهد. در بعضی ویدیوها صدای معترضان شنیده می‌شود که در باره روشن کردن آتش برای خنثی کردن اثر گاز اشک آور حرف می‌زنند.

***

تیراندازی در دورود

گزارش شده که تیراندازی به سوی معترضان در شهر دورود استان لرستان پس از آن بوده که عده‌ای از معترضان در مقابل ساختمان فرمانداری شهر تجمع و آتش روشن کردند. گزارش‌های تأیید نشده حاکی از کشته شدن عده‌ای از مصدومان است. تصاویری هم از جسد یک نفر منتشر شده که به نظر می‌رسد گلوله به چشم او خورده و گفته می‌شود از کسانی است که امروز در تظاهرات دورود مورد اصابت گلوله قرار گرفته است.

***

کانال تلگرامی آمدنیوز مسدود شد

کانال تلگرام آمدنیوز از دسترس خارج شده است. کاربران با مراجعه به این کانال با این پیام روبرو می‌شوند که این کانال دیگر در دسترس نیست. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران ساعاتی پیش بدون اشاره مستقیم به آمدنیوز، در توییتر از مدیر تلگرام خواسته بود که جلوی فعالیت «یک کانال تلگرامی» را بگیرد که به گفته او خشونت را در میان معترضان ایرانی ترویج می‌کرد.

پاول دوروف، مدیر تلگرام هم در پاسخ نوشت که اگر این حرف درست باشد، تلگرام ناچار خواهد بود چنین کانالی را مسدود کند. آمدنیوز در روزهای اخیر در بعضی پست‌های خود معترضان را به پاسخ دادن به خشونت مأموران انتظامی و امنیتی فرا خوانده بود. آمدنیوز پس از توییت آقای آذری جهرمی، کانال‌های جایگزینی را به کاربران خود معرفی کرده بود. این کانال پیش از مسدود شدن حدود یک و نیم میلیون مشترک داشت.

***

آغاز فاز اغتشاش در تهران

خبرگزاری فارس نوشت:
«تعداد محدودی از اغتشاشگران لحظاتی قبل در خیابان انقلاب منتهی به میدان فردوسی بخش زیادی از اموال عمومی را تخریب کردند.  تعداد محدودی از اغتشاشگران به خیابان انقلاب آمده بودند لحظاتی قبل از در مسیر خیابان انقلاب منتهی به میدان فردوسی دست به تخریب اموال عمومی زدند.»
«این افراد با یورش به ایستگاه اتوبوس و نرده های بی.آر.تی اقدام به تخریب اینها کرده و با به آتش کشیدن سطل های زباله برای سایر شهروندان مزاحمت ایجاد کردند. این افراد نرده های میان خیابان را کنده و با سنگ به شیشه های ایستگاه بی ار تی حمله کردند.»

***

خبرگزاری فارس:
هشدار «منبع امنیتی»: پروژه کشته‌سازی در پیش است

خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران به نقل از «یک کارشناس مسائل امنیتی» پیش‌بینی کرده که «رسانه‌های ضدانقلاب برای جلوگیری از سرد شدن اعتراضات در فاز بعدی وارد پروژه افزایش شدید خشونت‌های خیابانی و درنتیجه پروژه کشته‌سازی خواهند شد».
او همچنین پیش‌بینی کرده که «خشونت‌های خیابانی» افزایش خواهد یافت تا جلوی سرد شدن اعتراض‌ها گرفته شود. این مطلب خبرگزاری فارس پس از آن منتشر شد که در شبکه‌های اجتماعی تصاویر و گزارش‌هایی از تیراندازی در دورود و اصابت گلوله به دست کم دو نفر منتشر شده بود.

***

احمد خاتمی: عده اندکی در قم تجمع کرده بودند

به گزارش عصرایران، مهمترین بخش‌های سخنراین سیداحمد خاتمی در قم به این شرح است:

- حوادث روزهای اخیر، فتنه جدید است

- خاستگاه فتنه جدید رژیم صهیونیستی است

- تشکیل دهندگان این اغتشاشات سه گروه بودند

- مردم فریاد می زنند مرگ بر گرانی. باید به داد مردم برسند

- اعتراض در این نظام آزاد است مگر اینکه مخل به استقلال نظام باشد

- ضدانقلابی که در این ماجراها بودند، به خصوص آنها که در مشهد در جوار مرقد امام رضا علیه السلام شعارهای هنجارشکن دادند، شایسته اشد مجازات هستند

- عده اندکی در قم تجمع کرده بودند

- نگذارید ضدانقلاب به نام مردم کرمان شعار هنجارشکنانه بدهد

- معرکه گردان صحنه این اغتشاشات و حلقه وصلی که تحریک می کند جاهای مختلف شلوغ شود، سایت آمدنیوز است و مردم باید بدانند حامی مالی این سایت بهایی ها هستند و از امریکا دستور می گیرد و این سایت آتش بیار معرکه است و از مسوولان وزارت ارتباطات می خواهم اگر توانش را دارند این سایت ضدانقلاب را له کنند و اجازه ندهند این سایت ضدانقلاب فرآروده های انقلاب اسلامی را از بین ببرد.

- کسی که می گوید رییس قوه قضائیه غاصب است، معنای حرفش تعریض به ولایت است

- کسی که نان و نمک نظام را خورده، اکنون حرف هایی می زند که حرف ضد انقلاب است

***

نوری‌همدانی: رفع گرانی و بیکاری خواسته به حق مردم است

به گزارش فارس حسین نوری‌همدانی درباره اعتراض‌ها به فقر و فساد گفت: این اعتقاد وجود دارد که مردم خواسته حقی دارند و پشتیبان آنها هستیم، زیرا از گرانی، سختی معیشت و بیکاری رنج می‌برند که با جلسه، سخنرانی، الفاظ و آمار و ارقام درست نمی‌شود، رفع این گرانی، فقر و بیکاری خواسته به حق مردم است و ما پشتیبانی می‌کنیم.

وی عنوان کرد: در مملکت مالباختگانی هستند که برای ما نامه می‌نویسند که ما به مراکزی پول دادیم و دولت اقدام نمی‌کند پول را پس بگیریم این در حالی است که دولت به واسطه بانک‌ها دیرکرد دریافت می‌کند و بارها بیان شده دیرکرد حرام و رباست ولی دریافت می‌کند.

همدانی اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب در عید نوروز پس از تذکرات، در زمینه تولید و اشتغال هشدار دادند ولی هنوز مشکلات، گرانی و سختی معیشت باقی است. باید بین کلمات رهبر و کار خودتان تفکیک کنید و در بین شما افرادی هستند که در زمینه موضوع قاچاق و ربا مسؤولیت دارند ولی اقدام نمی‌کنند.

نوری‌همدانی عنوان کرد: اکنون حرکت‌هایی در شهرها به وجود آمده و امروز دشمن حرکت‌ها را پخش کرد، بنابراین به مردم بیان می‌کنیم هوشیار باشید که عده‌ای موج‌سواری می‌کنند. نگذارید عده‌ای وارد شوند که از ابتدا مخالف انقلاب و نظام و فتنه‌گر بودند و طوری شعار می‌دهند که نظام را زیر سؤال می‌برند.

***

نماینده مجلس: ریشه اعتراضات  مردمی اقتصادی است

عضو کمیسیون انرژی با اشاره به اینکه مشکلات اقتصادی کشور مربوط به یک دوره نیست، گفت: دولت کمترین توجه را به اقتصاد مقاومتی ندارد.

غلامرضا شرفی نماینده اصولگرای آبان در مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، درباره علل اعتراضاتی که اخیرا در کشور شکل گرفته است، گفت: عمق علت این تجمعات مشکلات اقتصادی است که گریبانگیر مردم شده است.

وی ادامه داد: البته این موضوع را باید اشاره کنم که وجود مشکلات اقتصادی صرفاً مربوط به این دولت و یا دولت قبل نبود، مشکلات انباشته شده طی سال‌های متمادی است که الان این معضل را به وجود آورده است.

وی با اشاره به اینکه مردم خوشبختانه نسبت به حقوق خود آگاه شده‌اند و از طرق مختلف مدنی به دنبال احقاق حقوق خود هستند، گفت: این یک امر مبارکی است و ما شاهد هستیم که مردم معتقد به اصل نظامند اما متأسفانه مسئولان نسبت به خواسته‌های اقتصادی آنها توجهی نداشته است.

شرفی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر شاهد تجمعات مختلف در بخش‌های اقتصادی شامل فولاد، نفت، قرارداد موقت‌ها، تأمین اجتماعی و دیگر دستگاه‌های اقتصادی بوده‌ایم گفت: متأسفانه طی این سال‌ها کسی پاسخگوی این مشکلات نبود و از همه بدتر آنکه مسئولان دولتی ظاهراً طرح‌هایی را اجرایی می‌کردند که هیچ سبقه مطالعاتی برای آن وجود نداشت و یا حتی نمونه‌های مشابه خارجی را نیز بررسی نکرده بودند، در حالی که اگر کار مطالعاتی و کارشناسی بر روی آنها صورت می‌گرفت قطعاً شاهد وقوع این اتفاقات نبودیم.

وی با تأکید بر اینکه متأسفانه شعارهای دولت با وجود گذشت ۵ سال محقق نشده است، گفت: در یک دوره دولت حل مشکلات اقتصادی را منوط به حل مشکلات هسته‌ای کرد و پس از آن توافق هسته‌ای امضا شد، اما مشکلات اقتصادی برطرف نشد که این موضوع نشان می‌دهد دولت مسیری را که انتخاب کرده اشتباه بوده است.

این عضو کمیسیون انرژی با اشاره به اینکه امیدوارم در سال‌های باقی‌مانده از عمر دولت دوازدهم شاهد تغییر در رفتار اقتصادی این دولت باشیم، گفت: اما روند پیش‌رو نشان می‌دهد این اتفاق رخ نخواهد داد.

وی با اشاره به اینکه دولت هیچ توجهی به اقتصاد مقاومتی ندارد، گفت: ظاهراً مسئولان دولتی درک درستی از اقتصاد مقاومتی نداشته و یا کارشناسان و مشاور آنها این موضوع را به درستی برای مسئولان تبیین نکرده‌اند که اگر کمترین توجه به اقتصاد مقاومتی صورت می‌گرفت قطعاً این مشکلات  وجود نداشت.

***

سه نکته درباره تظاهرات اعتراضی روزهای اخیر: صدای مردم را باید شنید

عصر ایران؛ جعفر محمدی

روزهای گذشته، برخی شهرهای ایران شاهد تجمعات اعتراضی بوده که بعضاً کار به درگیری و تنش هم کشیده است.

در این باره نکاتی چند قابل تأمل است:

۱ - «حتی اگر با نگاه امنیتی هم به موضوع نگاه کنیم، باید در کنار مردم باشیم»؛ این جمله را نه یک رسانه اصلاح طلب و نه یک چهره مدافع آزادی‌های مدنی که یکی از رسانه های جریان اصولگرا نوشته و منتشر کرده است.

از وقتی که تجمعات اعتراضی در برخی شهرها شکل گرفته، جریانی که تا دیروز مخالف هر گونه تجمع اعتراضی مردم در هر زمینه ای بود، یا چرخشی آشکار نسبت به موضع تاریخی خود، حمایت از این اعتراضات را در دستور کار خود قرار داده است.

این استقبال بی‌سابقه از برگزاری تظاهرات ضد دولتی، بسیار معنی دار است و این گمانه زنی را در برخی تحلیلگران تقویت می کند که جریان دلواپس، معرکه گردان وقایع اخیر است. بر اساس این تحلیل، “محدودسازی فضای سیاسی کشور به بهانه اعتراضات اخیر” و “به شکست کشاندن سریع تر دولت روحانی” دو هدف این طراحی سیاسی است.

۲ - هر چند تحلیل فوق، با توجه به دلایل و قرائن فراوان می تواند قابل تأمل باشد ولی حتی در صورتی که کاملاً هم مقرون به واقع باشد، بزرگ ترین اشتباه دولت می توان این باشد که در همین تحلیل باقی بماند.

فارغ از این که چه جریانی و با چه هدفی اعتراضات اخیر را شکل داده است، آنچه مسلم است این که بستر اجتماعی این نارضایتی ها به طور ملموسی وجود دارد. مردم به شدت از وضع موجود ناراضی هستند و بیش از نارضایتی از وضع امروز، نگران فردایشان هستند.

ندیدن علت اصلی اعتراضات و بسنده کردن به عوامل محرک، خطایی راهبردی با عواقبی غیر قابل پیش بینی خواهد بود.
سه نکته درباره تظاهرات اعتراضی روزهای اخیر: صدای مردم را باید شنید

۳ - جریان محافظه کار نیز می کوشد این اعتراضات را به گرانی و بیکاری محدود نماید؛ قطعاً این دو مورد مردم را می آزارد ولی دامنه اعتراضات مردم، فراتر از این هاست و اصلاح برخی رویکردهای سیاسی و مدیریتی در راستای کارآمدی و نیز مبارزه با فساد سازمان یافته، خواسته های مهم تری هستند.

یادمان نرود که همه کسانی که در تظاهرات چند روز گذشته حضور داشته اند، بخش هایی از مردم ایران بوده اند که مطالبات خود را فریاد می زدند. باز یادمان نرود که عموم مردم، اصولاً خطر نمی کنند و در کوچه و خیابان خود را در معرض برخورد و بازداشت قرار نمی دهند مگر آن که واقعاً مستأصل شوند و به این نتیجه برسند که صدایشان شنیده نخواهد شد جز با فریاد. همه باید صدای این مردم را بشنوند؛ کسانی که دل نگران نظام هستند به خاطر نظام، مدافعان دولت به خاطر دولت و دوستداران ایران به خاطر ایران....

***

آینده این تظاهرات به کدام سو است؟

خبرگزاری تسنیم روز شنبه  ۹ دی ۱۳۹۶ نوشت:

تظاهرات پراکنده‌ای که از چند شهر استان خراسان بویژه از مشهد و در اعتراض به مسایل عمومی و اقتصادی آغاز شد، موضوع تحلیل‌های گوناگونی قرار گرفته است. برخی آن را خودجوش می‌دانند که مردم جانشان به لب رسیده، برخی آن را مقدمه‌ای برای بستن فضای سیاسی و تلگرام می‌دانند، برخی آن را در چارچوب رقابت‌های سیاسی داخلی معرفی می‌کنند؛ و خلاصه هر کسی برحسب فضای ذهنی و مفروضات و یا حتی مطلوبیت‌های خود، تحلیلی را ارایه می‌کند. بنده در این یادداشت می‌کوشم که خیلی مختصر تبعات و زمینه‌های هر سناریویی را تحلیل و سپس تصویری از آینده احتمالی آن ارایه کنم.

فرض می‌کنیم که هیچ دستی پشت این اتفاقات نیست. و مردم به صورت خودجوش به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی وارد این عرصه شده‌اند، در این صورت می‌توان این پرسش‌ها را طرح کرد.

چرا در سال‌های گذشته بویژه در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ که رشد اقتصادی منفی و تورم تا حدود ۳۵ درصد بود، و حتی مسایلی چون هجوم به فروشگاه‌های مواد خوراکی و خرید همه برنج‌های بازار را شاهد بودیم، شاهد چنین اتفاقاتی نیستیم؟ آیا مردم آن زمان بی‌خیال وضع معیشت خود بودند، یا آنکه در حضور خیابانی محتاط بودند و آن را پرهزینه می‌دانستند؟ به طور قطع حالت اول پذیرفتنی نیست، ولی کاهش هزینه حضور خیابانی کاملاً معقول است. این کاهش هزینه یا متاثر از روندی الزامی است و کسی نمی‌تواند مانع ادامه آن شود یا آنکه قابل کنترل است. اگر قابل کنترل است، پس مسئولیت آن به عهده کسانی است که کنترل را شل کرده‌اند، ولی اگر کسانی نیستند که کنترل کرده باشند و اکنون هم قادر به جلوگیری از آن نیستند، در این صورت باید دانست که این رویدادها محدود به این امور به ظاهر معیشتی نخواهد شد. چرا؟

به این علت ساده که اگر مردم در گذشته نمی‌توانستند آنچه را که در ضمیر خود دارند بروز دهند، خواست‌ها و نگرش‌های آنان در هیچ حوزه‌ای آزادانه نیز منعکس نمی‌شده است و در نتیجه حکومت‌کنندگان از درک چیزی که دیده یا بروز داده نمی‌شود عاجز بوده‌اند. و بطور قطع مردم در حوزه‌های دیگر هم دارای نظراتی هستند که از نگاه ساختار پنهان مانده است و همین بزرگ‌ترین زیان برای آنانی است که مانع بروز این رفتارها شده‌اند، زیانی که با دست خود رقم زده‌اند و هنگامی که این رفتارها بروز پیدا می‌کند، همچون دومینو مناطق و موضوعات گوناگون را در برخواهد گرفت.

اگر این اتفاقات ناشی از دخالت دست‌های خارجی است، در این صورت باز هم این انتقاد وجود دارد که چرا اجازه نداده‌ایم که مردم ما در داخل کشور در ذیل گروه‌های نام و نشان‌دار متشکل شوند و به صورت مسئولانه رفتار کنند؟ بنابراین در این وضع نیز حداقل بخش مهمی از مسئولیت متوجه تصمیم‌گیران داخلی است.

اگر این رویدادها برنامه‌ریزی و کنترل شده است، در این صورت باید گفت که خطرناک‌ترین حالت همین سناریو خواهد بود. زیرا حکایت از وجود رفتارهای غیرقانونی و رقابت‌های مخرب میان نیروهای سیاسی می‌کند. متأسفانه برخی از اظهارنظرات و موضع‌گیری‌ها نشان داد که حداقل از بروز این اتفاقات خوشحال شده و استقبال کرده‌اند. ولی مشکل از آنجا آغاز می‌شود که بخواهیم با تور و قلاب ماهیگیری که برای گرفتن ماهی‌های کوچک است یک کوسه را شکار کنیم، روشن است که کوسه تور و قایق را با خود خواهد برد.

پرسشی که مطرح می‌شود این است که سرانجام این اقدامات چه خواهد شد؟ پاسخ به این سوال خیلی مهم است. در یک جامعه توسعه‌یافته، اعتراضات مدنی است. یعنی مطالبه مشخص است. مثلاً تغییر یک قانون یا اعتراض به یک شخص یا رفتار معین. اعتراضات سازمان‌یافته است. سخنگو دارد. اگر دولت بخواهد می‌تواند با سخنگویان آن گفتگو کند و به تفاهم برسند. اعتراضات به امور دیگر سرایت نمی‌کند، زیرا نیازی نیست، هر کس بخواهد می‌تواند در امور دیگر هم اعتراض کند.

ولی اعتراضاتی از این نوع که نه مطالبه مشخصی دارد، نه سازماندهی رسمی دارد، نه سخنگو و برپاکننده شناخته شده‌ای دارد، یا به سرعت تمام می‌شود یا به ناچار سیاسی و فراگیر و رادیکال می‌گردد. چاره‌ای جز تخریب و درگیری ندارد. این اعتراضات ماهیتی ندارند که برخی از سیاسیون منتقد بتوانند آن را مالاخود کنند. اعتراضات هدفمندتر نیز در تاریخ این کشور غیرقابل کنترل شد، چه رسد به این اعتراضاتی که فاقد هدفمندی روشن است. بنابراین اعتراضات اخیر یا آنچه که در آینده رخ دهد، جز استهلاک بیشتر سرمایه اجتماعی و از میان بردن نظم و آرامش نتیجه دیگری ندارد. ولی مسأله مهم این است که حکومت باید تمهیداتی بیاندیشد که مردم بتوانند اعتراضات مدنی خود را با شعارهای مشخص، سازمان‌یافتگی لازم و حتی سخنگویان و تشکیلات شناخته شده بروز دهند. فراموش نکنیم آنچه که نقطه قوت یک حکومت محسوب می‌شود، دیری نخواهد پایید که نقطه ضعف آن خواهد شد.