واکنش‌ها به سخنرانی ترامپ درباره برجام
بیانیه رهبران آلمان، فرانسه و بریتانیا
رهبران سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا در بیانیه مشترکی بعد از موضع گیری رئیس جمهوری آمریکا درباره عدم پایبندی ایران به برجام، ضمن تاکید دوباره بر پایبندی شان بر توافق هسته‌ای، از اینکه آینده این توافق به خطر بیفتد، نگرانی خود را ابراز کرده‌اند.
در این بیانیه آمده است: ما رهبران فرانسه، آلمان و بریتانیا از تصمیم رئیس‌جمهوری ایالات متحده، دونالد ترامپ، مبنی بر عدم تایید پایبندی ایران به توافق جامع اتمی در مقابل کنگره این کشور، آگاهی یافتیم و از تبعات احتمالی ای کهاین تصمیم ممکن است به همراه داشته باشد نگران ایم.
موضع گیری آنها بعد از سخنرانی روز جمعه پرزیدنت ترامپ است که در تبیین سیاست های جدید آمریکا علیه ایران اعلام کرد به دلیل تخلفات ایران از برجام، آزمایش های موشکی و همچنین بی ثبات سازی در خاورمیانه، پایبندی ایران را به توافق هسته ای تایید نمی کند. آقای ترامپ همچنین از خزانه داری خواست، سپاه پاسداران را تحریم کند.
آنگلا مرکل، امانوئل ماکرون و ترزا می در بیانیه مشترک شان نوشته اند: ما قاطعانه به برجام و اجرای همه‌جانبه آناز سوی تمام طرف‌ها پایبندیم. حفظ برجام در راستای منافع امنیت ملی مشترک ما است. توافق هسته‌ای سرانجام ۱۳ سال دیپلماسی بود. این توافق پیشرفتی است برای جلوگیری از انحراف برنامه هسته‌ای ایران به سمت اهداف نظامی. برجام با اکثریت قاطع آرا تحت قطعنامه ۲۲۳۱ در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رسیده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مکررا و به واسطه برنامه راستی‌آزمایی خود و همچنین پیگیری‌های بلند مدت، پایبندی ایران به توافق را تایید کرده‌است. بنابراین مااز کنگره و دولت آمریکا دعوت می‌کنیم، پیش از اتخاذ هر تصمیمی که ممکن است به توافق اتمی خدشه وارد کند،(مثلا بازگشت تحریم‌هایی که به موجب توافق برداشته شده‌اند) تبعات احتمالی تصمیم‌شان بر روی امنیت آمریکا و متحدان‌‌اش را در نظر بگیرند.
رهبران سه کشور اروپایی تاید کرده اند: ما در عین حالی که برای حفظ برجام تلاش می‌کنیم، از بابت برنامه موشک‌های بالستیک ایران و فعالیت‌های این کشور در منطقه، که بر منافع امنیت اروپایی ما اثر می‌گذارند، نگرانی‌هایی داریم. ما آماده‌ایم که برای پرداختن به این مساله، با مشارکت مستقیم ایالات متحده و دیگر طرف‌های درگیر، تمهیدات درخوری در اتخاذ کنیم. از ایران انتظار داریم، برای متوقف کردن اقدامات بی‌ثبات‌کننده و تلاش در راستای راه‌حل‌های مذاکره شده، گفتگویی سازنده در پیش گیرد.
آنگلا مرکل، امانوئل ماکرون و ترزا می افزوده اند: دولت‌های ما متعهد شده‌اند تا مراقب حفظ برجام باشند. به طور مستقل، ما باید طوری عمل کنیم تا نگرانی‌های گسترده مشترک ما، مورد توجه قرار گیرند.
در بخش پایانی رهبران آلمان، فرانسه و بریتانیا تاکید کرده اند: ما از وزاری خارجه خود خواسته‌ایم تا همراه ایالات متحده آمریکا، راه‌های پیشرفت در این مسائل را مورد مطالعه قرار دهند.
***
واکنش موگرینی به سخنرانی ترامپ
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در کنفرانسی مطبوعاتی در بروکسل گفت نمی‌توان توافقی را زیرپا گذاشت که شورای امنیت تصویب کرده است. او افزود که لغو برجام جزو اختیارات رئیس جمهور آمریکا نیست.
دقایقی پس از سخنرانی دونالد ترامپ در باره استراتژی جدید آمریکا در قبال ایران، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به سخنان او واکنش نشان داد.
نکات اصلی واکنش خانم موگرینی از این قرارند:
* آژانس هشت مرتبه پس از بازرسی‌های قوی تایید کرده که ایران به تعهداتش عمل کرده است.
* برجام موضوع آمریکا نیست توسط شورای امنیت تایید شده است و به جامعه بین‌المللی مربوط است.
* برجام باعث شد و همیشه باعث می‌شود که ایران به سلاح هسته‌ای دسترسی پیدا نکند.
* برجام رکن اصلی عدم دستیابی به سلاح هسته‌ای است. ما مسئولیت داریم که از برجام برای امنیت خودمان هم حمایت کنیم.
* روندهای داخلی آمریکا پس از سخنرانی پرزیدنت ترامپ به دست کنگره افتاده است.
* از موگرینی در کنفرانس مطبوعاتی سوال شد که آیا ترامپ می‌تواند برجام را لغو کند؟ اگر تیلرسون خواستار توافق جدیدی بشود چه جوابی می‌دهید؟
* موگرینی گفت برجام یک توافق دو جانبه نیست بلکه یک متمم طولانی بر قطعنامه شورای امنیت است و هیچ کشوری نمی‌تواند مصوبه شورای امنیت را به تنهایی زیر پا بگذارد.
* روشن است که در دست هیچ رئیس جمهوری در هیچ کجای دنیا نیست که بتواند توافقی را لغو کند که در شورای امنیت مصوب شده و برنامه راه را نشان میدهد.
* رئیس جمهور آمریکا اختیارات زیادی دارد اما لغو برجام جزو اختیاراتش نیست. بقیه کشورها از برجام حمایت می‌کنند و آنها که اهل معامله هستند می‌دانند باید طرف مقابل هم اهل مذاکره باشد. باید از تهران پرسید که ایا می‌خواهد دوباره وارد مذاکره شود؟
* نمی‌توانیم توافقی را زیر پا بگذاریم که جامعه بین‌المللی تایید کرده است. من انتظار دارم همه به برجام پایبند باشند.
***
یوکیا آمانو: تهران به همه تعهداتش در برجام پایبند است
یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در واکنش به موضع رئیس‌جمهور آمریکا در عدم تأیید پایبندی ایران به تعهدات برجام، بار دیگر گفت تهران به همه تعهداتش بر مبنای برجام پایبند است.
در بیانیه آقای آمانو که شامگاه جمعه منتشر شده، آمده است که فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت آژانس همه عناصر مرتبط با مسئله هسته‌ای تحت برجام را پوشش میدهد.
در این بیانیه تأکید شده که ایران هم‌اکنون پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه اجرا می‌کند که به گفته آژانس ابزار راستی‌آزمایی قدرتمندی است که به بازرسان آژانس دسترسی بیشتری به اطلاعات و اماکن میدهد.
آقای آمانو در پایان تأکید کرده است که ایران تحت قوی‌ترین رژیم راستی‌آزمایی موجود در دنیاست.
***
روحانی: ثابت شد برجام مستحکم‌تر از آن است که ترامپ فکرش را می‌کرد
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در واکنش به اعلام سیاست تازه دونالد ترامپ گفت «ایران غافلگیر نشد» و سخنان آقای ترامپ نشان داد که «برجام مستحکم‌تر از آن چیزی است که این آقا در دوران رقابت‌های انتخاباتی فکر می‌کرد.»
آقای روحانی گفت: «ما تا زمانی که از منافع برجام برخورداریم در چارچوب منافع ملی به برجام احترام می‌گذاریم. ما با آژانس بین‌المللی همکاری کردیم و در چارچوب معاهدات بین‌المللی با آژانس همکاری خواهیم کرد اما اگر روزی منافع ما تامین نشود، بدانند ایران لحظه‌ای درنگ نخواهد کرد و به آنها پاسخ خواهد داد.»
او با اشاره به مخالفت قدرت‌های اروپایی با تصمیم آقای ترامپ گفت: «آمریکا امروز تنهاتر از همیشه در برابر برجام قرار گرفته است. در توطئه‌هایش علیه ملت ایران تنهاتر از همیشه است.»
حسن روحانی گفت انگار آقای ترامپ نمی‌داند توافق هسته‌ای یک توافق دوجانبه بین ایران و آمریکا نیست، بلکه توافقی بین‌المللی است. او گفت: «نه بندی به برجام اضافه می‌شود و نه بندی کم خواهد شد.»
او گفت ایران برنامه موشکی خود را تقویت می‌کند.
او از عبارت «خلیج عربی» در سخنان آقای ترامپ انتقاد کرد و گفت حتی نقشه‌های نظامیان آمریکا هم «خلیج فارس» را نشان می‌دهند.
آقای ترامپ در حالی از عبارت «خلیج عربی» استفاده کرد که در متن رسمی سیاست جدید آمریکا در قبال ایران، «خلیج فارس» ذکر شده است.
ترامپ در صحبت‌هایش گفت آمریکا در کنار قربانیان حکومت ایران، یعنی مردم ایران، ایستاده است.
حسن روحانی در واکنش به این بخش از سخنان آقای ترامپ گفت: «شما نمی توانید بین ملت و حکومت فاصله بیندازید. نمی‌توانید بین مردم ایران و رهبر محبوب و عظیم الشان فاصله بیندازید.»
آقای روحانی همچنین در واکنش به اتهام‌ها علیه سپاه و تحریم آن گفت: «سپاه در کنار ملت‌های منطقه و در برابر تروریسم ایستاده است.»
***
امانوئل مکرون: فرانسه از برجام دفاع می‌کند
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، در گفتگوی تلفنی با حسن روحانی، گفت اتحادیه اروپا و فرانسه قاطعانه از برجام دفاع می‌کنند.
رییس‌جمهور فرانسه در این گفت‌وگوی تلفنی تاکید کرد که پاریس مصمم است روابط خود را با تهران در همه عرصه ها گسترش دهد.
مکرون به تلاش‌های آمریکا علیه برجام اشاره کرد و گفت: اتحادیه اروپا و فرانسه قاطعانه از برجام دفاع می‌کنند و به اجرای کامل آن متعهد هستند و از ایران نیز می‌خواهیم به رغم تلاش‌های واشنگتن، به همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داده و به تعهداتش در برجام پایبند بماند.
وی با بیان اینکه در سال آینده میلادی از جمهوری اسلامی ایران در قالب هیاتی عالیرتبه دیداری رسمی خواهد داشت، گفت: دامنه ای گسترده ای از موضوعات دوجانبه ، منطقه ای و بین المللی وجود دارد که مایلم در آن سفر با مقامهای ایرانی راجع به آنها گفت و گو و تبادل نظر کنم.
رییس جمهور فرانسه سیاست‌های کاخ سفید در قبال برجام را ناشی از اختلافات داخلی واشنگتن برشمرد و بار دیگر از واشنگتن خواست به تعهداتش پایبند بماند.
***
استقبال عربستان و اسرائیل از راهبرد جدید ترامپ
دولت‌های عربستان و اسرائیل بلافاصله پس از اعلام راهبرد جدید آمریکا علیه ایران از آن استقبال کردند. عربستان سعودی ایران را به بی‌ثبات‌کردن منطقه متهم کرد و نتانیاهو سخنان ترامپ را مهم توصیف کرد.
دولت عربستان سعودی با انتشار بیانیه‌ای از سخنان ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و راهبرد جدید او علیه ایران استقبال کرد.
در این بیانیه آمده است که ایران از لغو تحریم‌های اقتصادی برای بی‌ثبات کردن منطقه استفاده کرده و برنامه موشکی ایران به تهدید جدی علیه منطقه بدل شده است.
بیانیه عربستان با تروریستی توصیف‌کردن حزب الله لبنان و انصارالله یمن، ایران را به حمایت از این گروه‌ها متهم کرد. این بیانیه همچنین ایران را به انتقال تجربیات موشکی خود به انصارالله متهم کرده، موشکی‌‌هایی که «عربستان را هدف قرار می دهند»
همزمان بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل اندکی پس از سخنان رئیس جمهور آمریکا، ضمن استقبال از راهبرد جدید آمریکا علیه ایران، از دونالد ترامپ آمریکا تشکر کرد و به وی تبریک گفت..
***
بایدن: لغو یک طرفه برجام آمریکا را منزوی می‌کند
جو بایدن معاون اول باراک اوباما پس از آنکه ترامپ پایبندی ایران به برجام را رد کرد گفت: در صورتی که برجام را به خطر بیندازیم این ایران نیست که منزوی می شود بلکه این موضوع باعث انزوای آمریکا خواهد شد.
بایدن افزود: حقیقت این است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متحدان ما در اروپا و حتی خود مقامات دولت ترامپ بر پایبندی ایران به برجام تاکید دارند. بنا بر این اعلام عدم پایبندی ایران به برجام از سوی ترامپ خلاف منطق و مستندات موجود است و باعث ایجاد یک تهدید غیرضروری برای امنیت ملی آمریکا می‌شود.
وی افزود: در نهایت لغو یک طرفه برجام از سوی ما نه تنها باعث انزوای ایران نمی‌شود بلکه آمریکا را منزوی می‌کند.
بایدن گفت: توافق هسته‌ای ایران درباره یک چیز است؛ از بین رفتن تهدید ناگهانی که یک ایران هسته‌ای می‌تواند علیه منطقه، اسراییل و آمریکا ایجاد کند. برجام هرگز قرار نبود ما را از اقدامات لازم برای مقابله با اقدامات تحریک‌آمیز و برهم زننده ثبات ایران منع کند. اکنون ترامپ موضع مذاکرات ما را تضعیف کرده است و باعث از دست رفتن دست برتر ما می‌شود که می‌تواند به تضعیف اتحاد ما با متحدان خود شود. این اقدام باعث صدمه دیدن اعتبار آمریکا خواهد شد.
***
حمایت سه عضو ارشد مجلس نمایندگان آمریکا از استراتژی ترامپ علیه ایران
اد رویس رئیس کمیته امور خارجی مجلس و کوین مک‌کارتی رهبر اکثریت جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا، به همراه مک تورنبیو لیز چنی از اعضای ارشد این مجلس، با صدور بیانه‌ای مشترک از استراتژی جدید ایلات متحده در برابر ایران که امروز توسط پرزیدنت اعلام شد حمایت کردند.
در این بیانه گفته شده است، «اعلام امروز رئیس جمهوری به درستی بر طیف کاملی از تهدیدهای مرگبار رژیم ایران متمرکز بود. روابط ما با ایران نباید از طریق یک توافق هسته‌ای معیوب تعیین شود. از یمن تا لبنان، ایران در تلاش برای تحمیل اصول مذهبی ظالمانه خود در سراسر منطقه است.»
این بیانیه، با اشاره به حمایت رژیم ایران از گروه‌های تروریستی مانند حزب الله لبنان، تقویت رژیم دیکتاتوری بشار اسد در سوریه، دامن زدن به بی‌ثباتی در عراق از طریق درگیری‌‌های قومی، و نقض حقوق مردم ایران، می‌گوید «ما نمی‌توانیم اجازه دهیم چنین رژیمی تبدیل به یک قدرت هسته‌ای شود.»
این چهار عضو ارشد مجلس نمایندگان آمریکا در انتهای بیانه امروز خود، ضمن اعلام حمایت از تلاش دولت پرزیدنت ترامپ برای مقابله با این تهدیدهای جمهوری اسلامی، بر تعهد خود برای همکاری با او در جهت رفع نقایص توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ قدرت‌های جهانی با ایران تاکید کردند.
رئیس جمهوری ایالات متحده بعد از ظهر جمعه ۲۱ مهر ۱۳۹۶ استراتژی جدید واشنگتن در برابر ایران را اعلام کرد و با بیان این که نمی‌تواند پایبندی تهران به توافق اتمی دو سال پیش با قدرت‌های جهانی را تایید کند، گفت این توافق نقایص زیادی دارد، اما صحبتی از خروج از آن توافق نکرد.
دونالد ترامپ با اشاره به سیاست‌های منطقه‌ای تهران گفت، رژیم ایران همچنان به دامن زدن به درگیری و وحشت آفرینی در خاور میانه و ورای آن ادامه میدهد و پس از مشورت‌های گسترده با متحدانتمان امروز استراتژی جدید برای مقابله با طیف کاملی از فعالیت‌های مخرب ایران را اعلام می‌کنم.
وی با بیان این که اجرای این استراتژی با اعمال تحریم‌های سنگین علیه سپاه پاسداران ایران آغاز می‌شود، اعلام کرد به وزارت خزانه داری ایالات متحده این اختیار را داده است تحریم‌های جدیدی علیه این نهاد انقلابی نظامی ایران، بابت حمایت از تروریسم و فعالیت های بدخواهانه آن، وضع کند.
دقایقی پس از سخنرانی پرزیدنت ترامپ، وزارت خزانه‌داری از قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست دستور اجرایی مقابله با تروریسم جهانی و تحریم آن خبر داد. نخستین بار است که آمریکا سپاه پاسداران را تحت دستور اجرایی ۱۳۲۲۴ خزانه داری برای مقابله با تروریسم جهانی تحریم می‌کند.