دویچه وله: دولت ترامپ برای سنجش توافق هستهای در صدد بازدید از «پایگاه‌های نظامی مشکوک» ایران است. این اقدام بخشی از رویکرد تهاجمی‌تر دولت ترامپ برای ممانعت از «دستیابی ایران به بمب اتمی» عنوان شده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از از یک مقام ارشد آمریکایی نوشت که «دولت ترامپ در تلاش برای سنجش کم و کیف توافق هستهای در پی بازرسی از پایگاه‌های نظامی مشکوک ایران است.»
بنابر این گزارش، قصد دولت ترامپ وادارکردن تهران به اجازه دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایگاه‌ها و تاسیسات نظامی است که به ظن نهادهای اطلاعاتی آمریکا، ایران ممکن است در آنها مشغول نقض توافق باشد.
آسوشیتدپرس می‌نویسد که «بازرسی یکی از مولفه‌های رویکرد تهاجمی‌تر دولت ترامپ برای ممانعت از دستیابی ایران به بمب هستهای است.»
یک مقام رسمی آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، به آسوشیتدپرس گفته است که این تلاش‌ها شامل بحث با کشورهای اروپایی برای مذاکره بر سر یک متمم الحاقی برای از سرگیری توسعه فعالیت‌های هستهای ایران پس از پایان محدودیت‌های برجام در یک دهه آینده است.
دونالد ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی خود به شدت مخالف توافق برجام بود، ولی پس از به قدرت رسیدن از به‌هم‌زدن آن خودداری کرده و تشدید فشار بر ایران را عمدتا در زمینه‌های مربوط به فعالیت‌های موشکی این کشور یا برای ممانعت از «تلاش ایران برای بی‌ثبات‌سازی منطقه» دنبال کرده است.
وزارت خارجه آمریکا چند روز پیش در چارچوب گزارش ۶ ماهه از عملکرد ایران در ارتباط با برجام، تایید کرد که این کشور همچنان به این توافق عمل می‌کند. این لحن مثبت ظاهرا یکی از دلایل اختلاف کاخ سفید با وزارت خارجه عنوان می‌شود، اختلافی که از جمله پشتوانه‌های شایعه مربوط به استعفای رکس تیلرسون است.
دونالد ترامپ اخیرا در مصاحبه با روزنامه وال استریت ژورنال گفته است انتظار دارد که در گزارش سوم که ماه سپتامبر قرار است ارائه شود، عدم پایبندی ایران به توافق هستهای و برجام اعلام شود. او افزوده است: «من فکر می‌کنم که آنها پایبند نخواهند بود. من فکر می‌کنم آنها دارند از آمریکا سوء استفاده می‌کنند. آنها از رئیس‌جمهوری به نام باراک اوباما بهره برداری کردند؛ کسی که اصلا نمی‌دانست که چه کار غلطی داشت انجام می‌داد. من این انتظار و توقع را ندارم که ایران به توافق پایبند بماند.»
آسوشیتدپرس هم در ادامه گزارش خود می‌نویسد که اگر ایران با بازرسی‌ها مخالفت کند، ترامپ پشتوانه‌ای قوی برای بیان این ادعا خواهد داشت که ایران در حال نقض توافق است و نقض و شکست توافق را به گردن این کشور خواهد انداخت. و اگر ایران با بازرسی‌ها موافقت کند، موضع آن افرادی در دولت ترامپ تقویت خواهد شد که به دنبال حفظ توافق هستند و این نرمش ایران را پشتوانه ادعای خود خواهند کرد که «توافق به شکل مؤثری موجب تقویت امنیت ملی آمریکا می‌شود.»
بازرسی از پایگاه‌ها و تاسیسات نظامی ایران یکی از مسائل مناقشه‌انگیز در مذاکرات هستهای بود. به خصوص بازرسی پایگاه نظامی پارچین که ظن آزمایش‌های هستهای برای تولید سلاح اتمی در آن می‌رفت به موضوع کشمکش ایران و کشورهای غربی بدل شد و نهایتا توافقی دو طرفه برای حل این معضل به دست آمد.
ادامه مخالفت و موافقت با برجام در ایران
در ایران نیز شماری از دولتمردان جمهوری اسلامی نسبت به این امر که ایران متهم به نقض برجام یا خروج آن شود هشدار داده‌اند و آن را بازی در زمین آمریکا توصیف کرده‌اند. حسن روحانی در سخنرانی روز ۲۸ تیر خود در این زمینه گفت: «امروز یکی از توطئه‌های آمریکایی‌ها این است به‌گونه‌ای برخورد کنند که ایران بگوید دست از تعهدات خود برداشته و به امضای خود متعهد نیست، این توطئه اخیری است که آمریکا طراحی کرده و به‌اعتقاد من هرگز موفق نخواهد بود.»
علی لاریجانی نیز امروز، پنجشنبه (۵ مرداد / ۲۷ ژوئیه) در سخنانی در مشهد از متهم‌شدن ایران به نقض یا خروج از برجام ابراز نگرانی کرده است: «آمریکایی‌ها نمی‌خواهند برجام را به دست خود از بین ببرند بلکه می‌خواهند با تبلیغات فضایی ایجاد کنند که روند سرمایه گذاری در ایران با مشکل روبه رو شود همچنین آنان قصد دارند ایران را عصبانی کنند که ایران، خودش در قبال برجام عکس‌العملی را نشان دهد که آنها می‌خواهند.»
این در حالی است که برخی چهره‌های تندرو در میان اصولگرایان خواهان نقض برجام و اعلام خروج ایران از آن شده‌اند. مجتبی ذوالنور، رئیس کمیسیون هستهای مجلس آشکارا از مسئولان جمهوری اسلامی خواسته است که ، رویکرد خود را نسبت به برجام و آمریکا تغییر دهند. او گفته است: «ما معتقدیم جنس برخورد تقابلی ما باید از جنس اقدامات آمریکایی‌ها باشد؛ لذا چون کار آنها نقض برجام است، کار ما نیز باید از همین جنس باشد.»
پیشنهاد و توصیه رئیس کمیسیون هستهای مجلس، نقض برجام و تعهدات برآمده از توافق هستهای است. به باور او، ایران باید اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند، سطح فعالیت سانتریفوژها را به حالت قبل برگرداند و غنی‌سازی اورانیوم را افزایش دهد و به میزان ۳۰۰ کیلوگرم تعیین شده در برجام نیز پایبند نماند.