خبرگزاری خبرآنلاین:
شاید انتخابات اخیر هیات رئیسه مهمترین پیام سیاسی خود را نه از صندلی ریاست و نواب رئیسی بلکه از ۹ صندلی دیگر هیات رئیسه صادر کند، آنجا که فراکسیون امید دو کرسی مهم خود در هیات رئیسه مجلس را از دست داد و به رقیب خود در فراکسیون ولایی تقدیم کرد.
تکلیف پاستور و بهشت که مشخص شد، نوبت به بهارستان رسید. زیر ساختمان هرمی شکل خانه ملت، امروز دومین انتخابات هیات رئیسه مجلس دهم برگزار شد تا تکلیف ۱۲ کرسی مهم این مجلس مشخص شود. ۱۲ صندلی که در سال اول به نفع ولاییهای مجلس چینش شده بود.
ائتلافهای پشت پرده رونمایی شد
زمزمههای قبل از انتخابات میگفت فضای انتخابات امسال مبهم تر از سال اول خواهد بود، اگر در انتخابات سال اول، فرصت لابی و رایزنی را به هیچ طیف حاضر در پارلمان نداده بود، اما رایزنیها و لابیها برای انتخابات سال دوم از مدتها پیش آغاز شده بود.
ائتلافهای پشت پرده یکی بعد از دیگری رونمایی میشدند، خبرها میگفت فراکسیون مستقلین و امید قرار نیست در یک جناح قرار بگیرند، گویی رایزنیهای پشت پرده فراکسیون ولایی و مستقلین آنقدر نتیجهبخش شده بود که حتی مدل ورود به انتخابات را مشخص کنند، مدلی که در آن هیچ سهمی برای فراکسیون امید وجود نداشت و ۱۲ کرسی ریاست به صورت ۶ به ۶ بین دو فراکسیون تقسیم شده بود.
سوی دیگر فراکسیون امید بود که بیکار ننشست و رایزنیها برای برهم زدن ائتلاف مستقلین و ولاییها را آغاز کرد، ماجرای حذف مطهری از هیات رئیسه مجلس از سوی طیفی از ولاییها همان نقطه عطفی بود که فضا را به نفع فراکسیون امید کرد تا بتواند طیفی از مستقلین را در ائتلاف با ولاییها دچار تردید کند.
شاید همین تردیدها بر سر نزدیکیهای فراکسیونی بود که در نهایت معادلات پارلمانی را به چند ساعت مانده تا انتخابات هیات رئیسه موکول کرد. آنجا که در جلسه رایزنی روسای سه فراکسیون با علی لاریجانی هر سه فراکسیون تن به ائتلافی برابر دادند.
۶۴ رای باطله در گلدان انتخابات ریاست مجلس
لاریجانی تنها گزینه ریاست شد، فراکسیون امید دو سهم در نواب رئیسی داشت و دو فراکسیون دیگر هرکدام یک سهم. دیگر کرسیهای هیات رئیسه هم به شکلی برابر بین سه فراکسیون تقسیم شد.
توافق لحظات پایانی روز سه شنبه امروز به صحن مجلس هم رسید، لاریجانی در کرسی ریاست ابقا شد و صندلی نواب رئیسی بازهم پزشکیان و مطهری را پذیرا گردید. اما همانقدر که رای باطله ۶۴ تایی ریخته شده در انتخابات مربوط به ریاست مجلس محل سوال و ابهام بود، آرای ۶۷ تایی هادی قوامی کاندیدای مستقلین و رای ۱۰۷ تایی حاجی بابایی کاندیدای فراکسیون ولایی هم محل سوال شد.
در واکاوی آرای باطله ریخته شده به گلدان در انتخابات ریاست مجلس بدون شک میتوان طیفی از پایداریها تا ولاییها و فراکسیون امیدیها را جستجو کرد، همانهایی که برخی نظرشان به کاندیداتوری پزشکیان بود و طیفی دیگر چون پایداریها که از ابتدا سرناسازگاری با ریاست لاریجانی داشتند.
اما آرای داده شده به دو رقیب پزشکیان و قوامی هم جالب توجه به نظر میرسد، ۱۰۷ رای حاجی بابایی به عنوان کاندیدای فراکسیون ولایی با اینکه ظرفیت این فراکسیون بین ۸۰ تا ۱۰۰ رای برآورد میشود حکایت از جواب دادن رایزنیهای این فراکسیون با مستقلین دارد گویی طیفی از مستقلین در نزدیکی با فراکسیون ولایی رای خود را به سبد نامزد فراکسیون ولایی ریختهاند.
امری که بالعکس آن رخ نداده، یعنی رای ۶۷ تایی هادی قوامی را شاید بتوان رای خالصی برخواسته از فراکسیون مستقلین برآورد کرد. هرچند ظرفیت رای فراکسیون مستقلین را شاید بتوان بیشتر از رای قوامی برآورد کرد اما بدون تردید طیفی از این فراکسیون هم در همراهی با فراکسیون امید به دو نامزد این فراکسیون رای داده است نه نامزد فراکسیون متبوعشان.
مهمترین پیام سیاسی انتخابات هیات رئیسه از کجا صادر شد؟
اما از سه صندلی مهم هیات رئیسه به ۹ صندلی بعدی که برسیم معادلات فراکسیونی کاملا متغیر میشود. شاید انتخابات اخیر هیات رئیسه مهمترین پیام سیاسی خود را از روی همین صندلیها صادر کند، آنجا که فراکسیون امید دو کرسی مهم خود در هیات رئیسه مجلس را از دست داد و به رقیب خود در فراکسیون ولایی تقدیم کرد.
گویی آنکه قدرت لابیهای فراکسیون ولایی در جذب رای مستقلین مجلس در این صندلیها کارگر افتاده است تا محمدقسیم عثمانی و یوسف نژاد در نتیجه همین لابیهای پشت پرده جای خود را به محمدحسین فرهنگی و اسدالله عباسی دو نامزد فراکسیون ولایی بدهند. و سهم فراکسیون ولایی در صندلیهای هیات رئیسه سنگین تر از سال اول شود.
ضعف فراکسیون امید مجلس در لابیهای درون پارلمانی باز هم در همین نقطه خود را نشان داد، فراکسیونی که سال اول با تصور اینکه همه افراد راه یافته به مجلس با لیست امید بر عهد خود پایبند هستند تصور میکرد که میتواند کرسیهای هیات رئیسه را قبضه کند اما در نهایت همان توصیف کواکبیان رقم خورد، افرادی که با لیست امید وارد شدند اما زنبیل خود را در صف رقیب گذاشتند.
جدا شدن طیفی از فراکسیون امید و قرار گرفتن آنها زیر پرچم مستقلین گرچه این فراکسیون را تا حدی خالصسازی کرد اما تصور اینکه مستقلین در معادلات درون پارلمانی به فراکسیون امید نزدیک هستند نه ولایی همان نقطهای شد که ناکامی فراکسیون امید را رقم زد.
گویی مستقلین مجلس قرار نیست مشی ثابتی در رابطه با دو فراکسیون دنبال کنند بلکه در بزنگاههای پارلمانی رای شان را به سمت یکی از دو فراکسیون بچرخانند. ارایی خاکستری و تاثیرگذار که اینبار صندلیهای هیات رئیسه را به ضرر فراکسیون امید چینش کردند.
گزارش ایلنا از حاشیههای انتخاب هیئت رئیسه
انتخابات هیات رییسه اجلاسیه دوم مجلس درحالی با ابقای اکثر اعضای هیات رییسه سال نخست همراه بود که این جلسه با حواشی زیادی نیز روبرو شد.
به گزارش ایلنا، بعد از مدتها لابی و رایزنیهای درونفراکسیونی و بیرونفراکسیونی بالاخره تکلیف انتخابات هیات رییسه مجلس شورای اسلامی روشن شد و جالب آنکه با نگاهی به نتایج این انتخابات درونپارلمانی درمییابیم، نمایندگان خارج از سه فراکسیون بیشترین تاثیرگذاری را در این انتخابات داشتند.
بر این اساس درحالی که علی لاریجانی بدون اینکه رقیبی داشته باشد، با ٢٠٤ رای از مجموع ٢٦٨ آرای و البته ٦٤ رای باطله برای دومین سال در دوره دهم مجلس به ریاست رسید و برای دهمین سال پیاپی ریاست پارلمان را برعهده گرفت، مسعود پزشکیان و علی مطهری نواب رییس اجلاسیه نخست، برای سال دوم نیز با رای بالاتر از سال اول ابقاء شدند.
تَکرار نایب رییسی پزشکیان و مطهری
تکرار نایب رییسی پزشکیان و مطهری در اجلاسیه دوم شاید از اهمیت سیاسی و رسانهای بیشتری نسبت به انتخاب مجدد لاریجانی و همچنین نحوه انتخاب دیگر اعضای هیات رییسه برخوردار بود. از حدود ۱۰ روز پیش و پس از آنکه دو فراکسیون نمایندگان ولایی و مستقلین ولایی در توافقی با یکدیگر زمینهساز حذف مطهری از هیات رییسه شدند، موج رسانهای شدیدی در راستای حمایت از این نماینده عضو فراکسیون امید ایجاد شد که بر اساس آن، اعلام شد این تصمیم دلائل سیاسی پنهانی دارد و بعضاً آنرا ناشی از دیدار اسفندماه سال گذشته گروهی از اعضای «لیست امید» با سیدمحمد خاتمی عنوان کردند. با این حال، پس از رایزنیهای متعدد مستقلین از خواسته خود عقبنشینی کرده و اعلام کردند که به هیچ عنوان قصد ندارند اقدامی علی مطهری سازماندهی کنند.
درنهایت این حواشی کار را به آنجا رساند که قرار شد فراکسیون امید بار دیگر پزشکیان و مطهری را بهعنوان گزینههای خود معرفی کند، مستقلین از هادی قوامی و یکی از دو گزینه امید که همان مطهری باشد، حمایت کند و نمایندگان ولایی نیز با معرفی حمیدرضا حاجیبابایی در این بخش با دیگر فراکسیونها رقابت کنند. رقابتی که سرانجام با پیروزی قاطع امید همراه شد و پزشکیان و مطهری بار دیگر نواب رییس مجلس شدند.
ماجرای کاندیداتوری ناگهانی یوسفنژاد
اما این پایان ماجرای مربوط به حذف مطهری و پزشکیان نبود و ادامه این داستان، زمانی نمایان شد که لاریجانی بهعنوان رییس جلسه علنی امروز اسامی کاندیداهای ۶ کرسی دبیران را قرائت میکرد. در این میان درحالی که از ابتدا قرار بود هر فراکسیون ۲ گزینه معرفی کند و این دو گزینه نیز بنابر رایگیری روز گذشته مجمع عمومی محمدعلی وکیلی و فریده الادقباد بودند، ناگهان گروهی از اعضای فراکسیون امید از علیاصغر یوسفنژاد نیز درخواست کردند که خود را بهعنوان کاندیدا معرفی کند.
یوسفنژاد نیز ابتدا اعلام کرد که قصد کاندیداتوری ندارد و پس از اصرار مجدد اعضای فراکسیون امید، به سرعت خود را به صندلی محمدرضا عارف رییس این فراکسیون رساند و پس از مشورت با او، اعلام کاندیداتوری کرد. تصمیمی که در ادامه به دلخوری اعضای فراکسیون مستقلین انجامید و بر این اساس، کاظم جلالی رییس این فراکسیون با حضور در کنار صندلی عارف، دقایقی با او گفتوگو کرد.
پشتپرده جدل جلالی با عارف
بنابر اعلام یک عضو فراکسیون امید که نخواست نامش فاش شود، در این گفتوگو جلالی نسبت به کاندیداتوری یوسفنژاد اعتراض کرده و گفته است که اعضای امید نباید بیش از دو کاندیدا معرفی میکردند و عارف نیز در پاسخ گفته است که مستقلین نیز گفته بودند در نهایت قوامی را متقاعد میکنند به نفع گزینههای امید کنارهگیری کند و به این دلیل که آنها بدعهدی کردهاند، به یوسفنژاد اجازه کاندیداتوری داده است. بماند که درنهایت نه یوسفنژاد و نه اولادقباد موفق به کسب آرای لازم نشده و از حضور در هیات رییسه بازماندند.
جشن پیروزی امید مقابل دوربینهای خبری
با این همه، نشست علنی امروز مجلس محل حواشی دیگری نیز بود اما شاید مهمترین حاشیه همان پیروزی مجدد فراکسیون امید در حفظ دو کرسی نواب رییس باشد و این درحالی بود که پس از اعلام این پیروزی، پزشکیان و مطهری بههمراه گروهی از نمایندگان عضو فراکسیون امید خود را به گوشهای از صحن رسانده و مقابل دوربین عکاسان ابراز خوشحالی کردند.
فریادهای غیرفراکسیونی جعفرزاده ایمنآبادی
نکته جالب دیگر در این رابطه این بود که غلامعلی جعفرزاده ایمنآبادی نایب رییس نخست فراکسیون مستقلین که از هادی قوامی برای نایب رییسی حمایت کرده بود، در زمان اعلام اسامی کاندیداهای نواب رییس، با صدای بلند از مطهری حمایت کرد. بماند که هنگامی که اسامی نامزدهای دبیران اعلام میشد نیز این نماینده بار دیگر از نمایندهای نام برد که ازسوی فراکسیونش مورد حمایت قرار نگرفته بود. نماینده رشت زمانی که اسامی کاندیداهای دبیری اعلام میشد با صدای بلند نام آشوری را صدا کرد که بهصورت مستقل از سه فراکسیون کاندیدا شد و از قضا بیشترین رای را نیز به دست آورد.
تبریک عارف و پزشکیان به لاریجانی
از دیگر حواشی جالب نشست علنی امروز مجلس زمانی بود که محمدرضا عارف رییس فراکسیون امید با حضور در جایگاه هیات رییسه به علی لاریجانی برای انتخاب مجددش بهعنوان رییس مجلس تبریک گفت. این درحالی بود که مسعود پزشکیان نایب رییس نخست مجلس و از اعضای فراکسیون امید نیز عارف را همراهی میکرد.
تلاش جلالی برای ابراز رفاقت با مطهری!
دقایقی بعد نیز کاظم جلالی رییس فراکسیون مستقلین ولایی دست مطهری را گرفت و او را با خود به جایگاه هیات رییسه برد و دقایقی با لاریجانی صحبت کرده و به یکدیگر تبریک گفتند. به نظر میرسد اقدام نمادین جلالی به این دلیل بود که بار دیگر نشان دهد او و فراکسیونش بهدنبال حذف مطهری نبودهاند. البته جلالی روز سهشنبه هفته قبل در جلسهای با حضور مطهری و حاجیبابایی رییس فراکسیون نمایندگان ولایی این مسئله را رسماً تایید کرده و گفته بود که با نمایندگان ولایی با فرمول ۶+۶ به توافق رسیده که این توافق عملاً به معنای حذف مطهری بود. توافقی که درنهایت بهدلیل فشار رسانهای و همچنین فشار سیاسی فراکسیون امید ملغا شد!
ابقای اکثر اعضای هیات رییسه اجلاسیه نخست
در این میان ابقای اکثر اعضای هیات رییسه مجلس ازجمله نکات جالب دیگر این انتخابات بود. بر این اساس، علاوه بر لاریجانی، پزشکیان و مطهری، نمایندگانی همچون قاضیزاده هاشمی، رنجبرزاده، وکیلی و کاتب که ازسوی سه فراکسیون مجلس مورد حمایت قرار داشتند در هیات رییسه ابقاء شدند و بهجز این افراد نیز حتی احمد امیرآبادی فراهانی و محمد آشوری دو عضو هیات رییسه اجلاسیه نخست که از حمایت فراکسیونهای خود برای انتخابات اجلاسیه دوم بیبهره بودند نیز بار دیگر بهصورت شخصی کاندیدا شده و موفق به کسب رای از صحن شدند. با این حساب تنها تغییر در هیات رییسه اجلاسیه دوم نسبت به سال نخست، حذف یوسفنژاد و عثمانی دو عضو فراکسیون امید و جایگزینی اسدالله عباسی و محمدحسین فرهنگی دو عضو فراکسیون نمایندگان ولایی بجای آنها بود.
بیمهری صحن به سهمیه زنان و اهل سنت
اما شاید تنها اتفاق ناراحتکننده در این انتخابات عدم اقبال صحن علنی مجلس به نمایندگان زن و اهل سنت مجلس بود. بر این اساس درحالی که فراکسیون امید با درنظر گرفتن سهمیهای ویژه برای این دو گروه از نمایندگان و درحالی که از سهمیه سه نفره خود برای ۹ کرسی دبیران و ناظران، دو کرسی را به این گروهها اختصاص داده و فریده اولادقباد بهعنوان تنها زن کاندیدای هیات رییسه و محمدقسیم عثمانی بهعنوان تنها نماینده اهل سنت کاندیدا را به صحن معرفی کرد، نمایندگان به آنها رای نداده و حال اجلاسیه دوم درحالی کار خود را آغاز میکند که نهتنها همچون اجلاسیه نخست خالی از حضور زنان است، بلکه تنها نماینده اهل سنت حاضر در هیات رییسه اجلاسیه نخست نیز از هیات رییسه اجلاسیه دوم حذف شده است.