یک کارشناس وزارت نیرو که نخواست نامش فاش شود، در گفتگو با کانال تگلگرامی «راهبرد» درباره دلایل تشدید بحران ریزگردها و قطع برق در استان خوزستان به این نکات اشاره کرد:
* بحران خوزستان، یک بحران عمیق زیست محیطی با تبعات شدید امنیتی، اقتصادی و اجتماعی است.
* حدود ۷۰ درصد تالاب هورالعظیم که چون فیلتری برای زیست بوم خوزستان عمل میکرد، خشک شده است.
* بر اثر برداشت آب بالادست کرخه و کارون و نیز برنامه عجیب وزارت نفت علاوه بر اینکه این تالاب از کارکرد طبیعی خارج شده، بلکه به یکی از کانون های بکر و مستعد ریزگرد بدل شده است.
* حجم عجیب ریزگردها این بار چنان وسیع بوده که در ترکیب با رطوبت هوا، لایهای از گل و خاک بر تاسیسات و شبکه برق استان نشانده.
* مشکل اینجاست که این لایه رساناست و موجب اتصال در شبکه برق میشود. از مدار خارج شدن شبکه همانا و فلج شدن استان همان.
* در پیمایشی که دانشگاه شهید چمران به سفارش استانداری خوزستان انجام داده بود، بیش از ۹۰ درصد کارکنان بومی استان، خواستار انتقال از خوزستان هستند و این یعنی تهی شدن یکی از کانونهای تمدنی و مناطق توسعهای کشور از سرمایه انسانی.
* متاسفانه سوءمدیریت منابع آبی که آن هم ناشی از بیتدبیری محض در آمایش صنعتی و کشاورزی استانهای همجوار است، منجر به تبدیل تدریجی جلگه خوزستان به عنوان دومین استان حاصل خیز کشور به بیابان شده است.
* واقعیت آن است که تاثیر تغییر اقلیم خوزستان در مقایسه با سوءمدیریت و فقدان برنامهریزی آنچنان هم شدید نیست.
* از ۱۶ میلیارد مترمکعب آبی که در رودخانههای استان جاری بود، اکنون فقط ۷.۵ میلیارد مترمکعب آب وارد استان میشود!
* مهمترین و عاجل ترین کاری که برای خوزستان و البته سایر مناطق پر ریسک اقلیمی می توان انجام داد این است که دولت بپذیرد چیزی به نام «برنامهریزی توسعه و آمایش سرزمین» وجود دارد!
***
«همگرایی علیه ریزگردها»
محمد کیانوش راد، نماینده اهواز در مجلس ششم و عضو ارشد حزب اتحادملت، در یادداشتی تلگرامی نوشت:
حل مشكل ریزگردها در خوزستان نیازمند عزمی ملی است. آقای روحانی همانگونه كه در هفتههای آغازین دولت با تشكیل كمیتهای ویژه، نجات دریاچه ارومیه را در دستور كار دولت قرار داد، در موضوع بحران ریزگردها باید بطور ویژه موضوع را پیگیری كند.
این حداقل انتظار خوزستانیها از دولت تدبیر و امید است. سازمان محیط زیست، بهتنهایی توان اجرایی چنین امر مهمی را ندارد.
دولت باید كمیته ویژه و با اعتباری خارج از اعتبارات استانی و ملی را بدین مهم اختصاص دهد. با شرایط فعلی دولت، سالها مردم اسیر گرد و غبار خواهند بود.
طرح ٥٥٠ هزار هكتاری كه بدستور و خواست مقام رهبری آغاز شده بود، تنها پس از موافقت رهبری با تخصیص بودجه از صندوق توسعه ملی مرحله پرشتاب اجرایی خویش را طی نمود كه میتوان آن را یكی از موفقیتهای دولت روحانی در خوزستان برشمرد.
دولت اكنون نیز میتواند و باید با تعیین كمیتهای ویژه حداقل با حضور وزرای جهادكشاورزی، نفت و نیرو، وزیر امور خارجه، محیط زیست واستاندار خوزستان، و با اخذ مجوز از رهبری برای تامین اعتبار از صندوق توسعه ملی، انجام عملیات مطالعاتی و اجرایی را آغاز كند. تنها با اعتبارات ویژه و مجری مشخصی، مثل جهادكشاورزی میتوان به شتاب اجرایی حل معضل ریزگردها اطمینان داشت.
با توجه به تجربه موفق وزارت جهادكشاورزی در امر احیاء و توسعه طرح عظیم ٥٥٠ هزارهكتاری زمینهای كشاورزی، وزارت جهاد میتواند مجری و محور اجرای نهال كاری، وزرات نفت مجری مالچ پاشی، و وزارت نیرو مجری تامین آب و احیای تالابهای در حال مرگ خوزستان باشد. تشكیل این كمیته بصورت ویژه و با دستور و پیگیری شخص آقای روحانی، میتواند از گسترش بحران زیست محیطی، در خوزستان جلوگیری كند.
در این راه همه، از نمایندگان مجلس، نمایندگان مجلس خبرگان، شوراهای شهر و روستا، فعالان محیط زیست، فعالان اجتماعی و سیاسی، احزاب و تشكلهای سیاسی و صنفی، اصحاب رسانهها، ائمهجمعه و جماعات در راه پیگیری این مطالبه ضروری و همگانی و با محوریت استانداری و امام جمعه محترم و نماینده ولی فقیه در استان میتوان و باید كمك گرفت.
همگرایی همه خطوط سیاسی برای حل معضل و بحران گسترش گرد و غبار و ریزگردها در خوزستان لازم و ضروری مینماید. هركس به سهم خویش باید این مطالبه و خواست همگانی را دنبال نماید. هر بحرانی با اراده عمومی و همگرایی قابل حل خواهد بود.
***
«روحانی وزیر نیرو را برکنار کند»
یادداشت دیگری از محمد کیانوشراد، نماینده اهواز در مجلس ششم
بحران خوزستان را جدی نگرفتهاند. خوزستان وضع اسفباری دارد. روحانی وزیر نیرو را بركنار كند. در غیر اینصورت، استیضاح وزیر نیرو باید در دستور كار نمایندگان خوزستان قرارگیرد.
مردم كلافه شدهاند؛ حتی در هشت سال جنگ تحمیلی، مردم چنین روزهایی را به یاد ندارند. مسولان نیز بعضا متناقض سخن میگویند و مردم سرگردان.
بر اساس گزارش مركز پژوهش های مجلس در سال ٩٢ استان خوزستان با مشكلات حادی دست به گریبان است.
خوزستان به استانی مهاجرفرست تبدیل شده است و مهاجرت از خوزستان در حال گسترش است. (پیش از انقلاب خوزستان استانی مهاجرپذیر بود). نرخ رشد جمعیت در خوزستان حتی از متوسط كشور كمتر است.
جمعیت چهار شهر آبادان، مسجدسلیمان، رامشیر، هفتگل درچند ساله گذشته به شدت كاهش یافته و مسجدسلیمان هم بدلیل بی توجهی و بیكاری و فقر مردم در حال تخلیه شدن است.
اولین شهر نفتی ایران، محرومترین شهر كشور است. نرخ رشد مشاغل در خوزستان كمتر از متوسط نرخ كشوراست. نرخ رشد بیكاران در خوزستان از متوسط كشور بیشتر است.
امید به زندگی در خوزستان یك سال از نرخ متوسط كشور كمتر است. درصد قبولی در آموزش و پرورش بدلیل كمبودهای مختلف از همه استان های كشور كمتر است.
وضعیت وخیم آب شرب مردم و وضع نامطلوب آب كارون، خشك شدن تالاب ها، گسترش ریزگردها، فقر، بیكاری، و در كنار آن تبلیغات و تحركات امنیتی و وضعیت استان در قبال همسایگان منطقه ای و... بحران هاب خوزستان است.
اینها از همه نظر خطر برای استانی استراتژیك برای كشور است. چشم انداز آینده خوزستان نگران كننده و فاجعهآمیز است.
بارها و بارها گفتهایم وضع خوزستان بحرانی است؛ اما كمتر پاسخ قانع كنندهای مردم شنیدهاند. پیشنهاد داده شده، اما توجه جدی كمتر دیده شده است.