بر اساس بیانیه مشترک جمهوری ترکیه، فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران که امروز پس از پایان اجلاس دو روزه آستانه در مورد سوریه، مطابق با بیانیه مشترک وزرای خارجه سه کشور در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۶ و قطعنامه ۲۳۳۶ شورا امنیت سازمان ملل متحد منتشر شد؛ هیأت های هر سه کشور حمایت خود را از آغاز مذاکرات بین جمهوری عربی سوریه و مخالفان مسلح در این نشست را اعلام داشتند.
بر این اساس سه کشور از حضور نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه و تسهیل گفتگوهای مذکور قدردانی کردند.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، ادامه متن بیانیه مذکور بدین شرح است؛
به موجب این بیانیه ترکیه ایران و روسیه بدین وسیله بار دیگر بر تعهد خود نسبت به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه به عنوان کشوری دموکراتیک، چند قومی، چند مذهبی و غیر فرقه ای که در شورای امنیت ملل متحد نیز مورد تایید قرار گرفته است، تاکید می کنند.
کشورهای مذکور معتقدند که مشکل سوریه از طریق راه حل نظامی قابل حل نیست و تنها از طریق روند سیاسی متکی بر اجرای کامل قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد قابل حل است.
این کشور ها ضمن اتخاذ اقداماتی واقعی و اعمال نفوذ بر طرفها، بدنبال تحکیم روند آتشبس بر قرار شده براساس توافق امضا شده در تاریخ ۲۹ دسامبر ۲۰۱۶ که در قطعنامه ۲۳۳۶ (۲۰۱۶) شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد حمایت قرار گرفته است، به کاهش موارد نقض آتش بس، خشونت ها، اعتماد سازی، تضمین دسترسی به کمک های بشر دوستانه بدون هیچ مانعی با سرعت و مداوم در راستای قطعنامه ۲۱۶۵ (۲۰۱۴) شورای امنیت سازمان ملل متحد و حفاظت وعبور و مرور غیر نظامیان در سوریه کمک خواهند کرد.
طرفها برای ایجاد یک مکانیزم سه جانبه جهت نظارت و تضمین پایبندی نسبت به آتشبس، ممانعت از بروز اقدامات تحریکآمیز و تعیین کلیه مدالیتههای آتشبس تصمیم گرفتند.
مبارزه مشترک با داعش و النصره و در نظرگرفتن گروههای نظامی مخالف به صورت مجزا از این گروهها را تاکید کردند.
نیاز فوری به افزایش تلاشها برای از سرگیری مذاکرات بر اساس مصوبه شماره ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل اعلام شد.
تاکید شد که نشست بین المللی مذاکرات صلح سوریه در آستانه پلتفرم مؤثری برای مذاکره مستقیم میان دولت و مخالفان سوری بر اساس مصوبه شماره ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل تشکیل داده است.
حمایت از الحاق گروههای مخالف سوری به مذاکرات ژنو که پیشبینی میشود از تاریخ ۸ فوریه ۲۰۱۷ میان دولت و مخالفان برگزار شود.
درخواست از تمام اعضای جامعه بینالمللی برای حمایت از روند سیاسی برای آغاز اقدامات لازم در چارچوب مصوبه شماره ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد.
همکاری فعال بر اساس پلتفرم آستانه در مورد برخی از موضوعات خاص فرایند سیاسی تحت تملک و هدایت سوریها تسهیل شده توسط سازمان ملل متحد به تلاش های جهانی نسبت به اجرای قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان متحد کمک نمایند.
همچنین در این بیانیه از نورسلطان نظربایف، رئیس جمهور قزاقستان و به طور کلی از مردم قزاق برای میزبانی مذاکرات صلح سوریه در آستانه تشکر شد.
نارضایتی مخالفان سوری از بیانیه پایانی نشست آستانه
پیشنهادات جداگانه مخالفان
مخالفان سوری پس از قرائت بیانیه پایانی نشست آستانه اعلام کردند که از این بیانیه راضی نیستند و نشست نتوانست آنگونه که باید انتظارات آنها را برآورده کند.
به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه اسکای نیوز عربی، هیات مخالفان در نشست ژنو پس از قرائت بیانیه پایانی به دلیل «نادیده گرفته شدن نقش نظامی ایران در سوریه»، اعلام کردند که از این نشست رضایت ندارند.
مخالفان سوری پیشتر مطالباتی مانند «خروج تمامی گروههای شبه نظامی خارجی و نیروهای وابسته به ایران از سوریه» را مطرح کرده بودند که نماینده دولت این کشور گفته بود در صورت تداوم چنین خواستههایی مذاکرات قابل ادامه نخواهد بود.
مخالفان سوری گرچه نشست آستانه و بیانیه پایانی آن را در کل پذیرفتهاند اما پیشنهاداتی نیز در قالب یک طرح جدا مطرح کردند و اعلام کردند که برخی از آنها را طرف روسی متعهد شده انجام دهد و برخی را در نشستهای آتی پیگیری خواهند کرد.
محمد علوش، رئیس هیات اعزامی مخالفان سوریه در مذاکرات آستانه که مخالفاتشان را با این مذاکرات اعلام کرده بودند با بیان این که نظام سوریه آتشبس در این کشور را در هفت منطقه نقض کرده بر لزوم خروج نیروهای خارجی از سوریه از جمله نیروهای ایران، حزبالله لبنان و عراق تاکید کرد.
وی همچنین متن بیانیه مخالفان را قرائت کرد که در آن بر موارد زیر تاکید شده است:
- انجام اقدامات بازدارنده علیه ناقضان آتشبس در سوریه و کمک رسانی به ساکنان مناطق درگیر
- لغو محاصره مناطقی که تحت کنترل نظام سوریه است از جمله وادی بردی، غوطه شرقی دمشق و جنوب آن و حمص
- آزادی تمامی بازداشت شدگان توسط نظام سوریه
- مکلف شدن روسیه به آزادی همه زندانیان از زندانهای نظام حاکم سوریه
- تاکید بر پایبندی به آتشبس و لزوم پایبندی همه گروهها به آن
- تاکید بر برکناری بشار اسد، رئیسجمهور سوریه از قدرت و دیگر گروههای حاکم بر سوریه و تمامی کسانی که دستشان به خون مردم سوریه آلوده است
- تاکید بر لزوم اجرای بیانیه ژنو یک در تاکید بر خروج تمامی نیروهای خارجی از خاک سوریه
- درخواست از تمامی کشورهای جهان برای اتخاذ اقداماتی در حمایت از مخالفان و غیرنظامیان سوری
علوش: خروج گروههای تروریستی خارجی از سوریه ضروری است
محمد علوش، رئیس هیئت مخالفان رژیم اسد در مذاکرات صلح سوریه در آستانه پایتخت قزاقستان در گفتگو با خبرنگاران گفت: «اخراج گروههای تروریستی خارجی از سوریه برای پایداری این آتشبس سراسری در این کشور ضروری است.»
وی خاطرنشان کرد: موضوع اصلی مذاکرات آستانه توقف نقض آتشبس بود، بنابراین تمامی طرفها را به پایبندی به آتشبس فرا میخوانیم.
علوش همچنین سازمان ملل متحد و کشورهای ضامن مذاکرات آستانه را به اعمال تحریم علیه طرف ناقض آتشبس در سوریه فراخواند.
او افزود: هدف ما رسیدن به یک راه حل سیاسی واقع و پایدار در سوریه است که این راه حل باید در چارچوب بیانیه نشست ژنو-۱، قطعنامه شماره ۳۱۱۸ و ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد باشد.
به گفته رئیس هیئت مذاکره کننده مخالفان رژیم اسد، دستیابی به راه حل سیاسی به صورت محاکمه بشار اسد و تمامی عاملان خونریزی در سوریه در پیشگاه عدالت ممکن خواهد بود.
اسامه ابوزید سخنگوی هیئت مذاکره کننده مخالفان رژیم اسد نیز اظهار داشت: برخی پیشنهادات خود مربوط به چگونگی مکانیزم سهجانبه برای نظارت بر نقضهای آتشبس سوریه که در پایان مذاکرات آستانه تصمیم تشکیل آن گرفته شد را به هیئت روسیه ارائه کردیم.
او ادامه داد: «ترکیه و روسیه طی یک هفته پیشنهادات مذکور را بررسی و پاسخ را ارائه خواهند کرد. این کشور همچنین به ما وعده داد که برای آزادی ۱۳۰۰۰ زندانی سیاسی زن که در زندانهای رژیم اسد به سر میبرند تلاش خواهد کرد.»
ابوزید در پایان گفت: روسیه به وزارت دفاع رژیم اسد در باره نقض متعدد آتشبس هشدار داده و تهدید کرده که نیروهای رژیم و حامیان آن را از وادی بردی بیرون خواهد راند.
توافق روسیه و ترکیه برای تشکیل دولت «وحدت ملی» در سوریه
یکی از اعضای مخالفان سوریه از وجود توافق میان ترکیه و روسیه برای تشکیل دولت وحدت ملی در سوریه خبر داد.
به گزارش ایسنا، محمد الشامی، عضو هیات مخالفان سوریه در مذاکرات آستانه در گفتگوی تلفنی با خبرگزاری آلمان گفت: براساس اطلاعاتی که به دست ما رسیده ترکیه و روسیه با تشکیل دولت وحدت ملی در سوریه بدون لطمه زدن به شخص بشار اسد، رئیسجمهور این کشور توافق کردهاند.
وی گفت: پیشنهاد این توافق به ایرانیها و نمایندگان رژیم اسد یا طرف دیگری برای بیان دیدگاهشان داده نشده و تنها صحبت از یک توافق میان ترکیه و روسیه است. صحبتهایی درباره توافقهای محرمانه وجود دارد اما مهمترین نتیجهای که حاصل شده، این است که مذاکرات میان مخالفان و رژیم اسد به صورت غیرمستقیم خواهد بود و هشتم فوریه موعد آغاز مذاکرات ژنو میباشد.
الشامی گفت: روسها میخواهند بیطرف باشند و به مذاکرات ادامه دهند. طی جلسه نخست با همکاری ترکیهایها برای نزدیک کردن دیدگاهها تلاش کردند. نمایندگان رژیم اسد مخالف حضور عربستان و قطر بود اما بر این هیات فشار وارد شد. مخالفان هم با حضور هیات ایران مخالف بودند اما بر آنها نیز فشار وارد شد.
الشامی گفت: مهمترین مسائلی که در مذاکرات آستانه مطرح شد درباره مشخص کردن گروههایی است که مأموریت مبارزه با گروههای تروریستی را برعهده خواهند داشت. لیست این گروهها نیز بعدا صادر خواهد شد. مخالفان با درج داعش در لیست گروههای تروریستی موافقند اما خواهان درج نام ۴۲ گروه دیگر نیز در این لیست شدهاند که از جمله آنها ۴۰ گروه شیعی هستند و در رأس آن حزبالله لبنان، حزبالله عراق، النجباء عراق، شبه نظامیان «ابوالفضل العباس» و ارتش سوریه دموکرات و نیروهای صالح مسلم هستند.
وی تأکید کرد: مواضع هنوز مشخص نشده و لیست گروههای تروریستی مشخص نشده است اما روسها و ترکیه تصمیم گرفتهاند حملات علیه داعش و جبهه النصره را ادامه دهند.