گزارشگران بدون مرز(RSF) برای نخستین بار در بیلان سالانه خود آماری کلی از قربانیان خشونت علیه آزادی اطلاع رسانی ارائه میکند. در سالهای گذشته موارد خشونت علیه خبرنگاران، شهروندخبرنگاران و همکاران رسانهها به تفکیک اعلام میشدند. راست این است که شهروندخبرنگاران در سالهای اخیر به ویژه در حکومتهای سرکوبگر و یا در کشورهای در حال جنگ، نقشی گاه تعیین کننده در تولید و انتشار خبر داشتهاند. در این بیلان که از روز نخست ژانویه ۲۰۱۶ (۱۱ دیماه ۱۳۹۴) تا روز نخست دسامبر ۲۰۱۶ ( ۱۱ آذرماه ۱۳۹۵) را در بر میگیرد. آمارها تا جایی که ممکن بوده به تفکیک ارائه شده است.
** ۵۲ روزنامهنگار در جهان به گروگان گرفته شدهاند
* سوریه ۲۶
* یمن ۱۶
* عراق ۱۰
** روزنامهنگاران زندانی در جهان
* ترکیه ۱۰۰
* چین ۱۰۳
* سوریه ۲۸
* مصر ۲۶
* ایران ۲۴
* بقیه جهان ۱۲۵
امروز ۳۴۸ روزنامهنگار در سراسر جهان زندانی هستند. این شمار زندانی نسبت به سال گذشته افزایشی۶درصدی را نشان میدهد. شاخصها نشان از رشد نگران کننده زندانی کردن روزنامهنگاران در جهان دارد. درصد روزنامهنگاران حرفهای در زندان افزایشی ۲۲ درصدی داشته است،
سرکوب روزنامهنگاران در جهان با ضرباهنگی جهنمی افزایش مییابد. دم دروازهای اروپا، ترکیه سیاست رعب و وحشت دهها روزنامهنگار به زندان کشانده و این کشور را به بزرگترین زندان جهان برای روزنامه نگاران بدل کرده است. در کمتر از یک سال رژیم اردوغان کثرتگرایی رسانهای در ترکیه را با نظارهگری ساکت اتحادیه اروپا نابود کرده است.
این افزایش در ترکیه و پس از کودتای نافرجام چهار برابر شده است. در ترکیه امروز بیش از صد روزنامهنگار و همکار رسانهها در بند هستند. گزارشگران بدون مرز درباره ۴۰ تن از آنها باور دارد که به دلیل فعالیت رسانهای زندانی شدهاند. گژروی اقتدارگرایانه رئیس جمهور اردغان بیش از هر جای دیگر خود را در بازداشتهای جمعی خبرنگاران و به سکوت وادار کردن صداهای منتقد نشان میدهد. برای بازداشت خبرنگاران نیازی به اتهام قضایی نیست، اینگونه آمار بازداشتهای خودسرانه رو به افزایش دارد.
پس از ترکیه کشورهای چین، سوریه، مصر و ایران نزدیک به دو سوم روزنامهنگاران زندانی را در خود جای دادهاند.
امروز در جهان۵۲ خبرنگار به گروگان گرفته شدهاند و همه نیز مرد در مناطق جنگزده و در خاورمیانه به دام افتادهاند. ۸۹ درصد آنها خبرنگاران محلی هستند. گروگانگیری خبرنگاران در سال جاری رشدی ۳۵ درصدی داشته است. دو کشور عراق و سوریه خطرناکترین کشورها برای خبرنگاران در جهان هستند. گروه دولت اسلامی به تنهای ۳۶ تن از این گروگانها را در اختیار دارد.
سوریه همچنان در صدر خطرناکترین کشور برای خبرنگاران در جهان قرار دارد. جهادگران گروه دولت اسلامی خبرنگاران را به هدف اصلی خود بدل کردهاند. هدفگیری روزنامهنگاران امری سودمند است، نه تنها برای باجگیری و چرخاندن ماشین جنگ و یا اعمال فشار بر دولتها که برای حاکم کردن جو ارعاب و ترور و به سکوت وادار کردن هر صدای منتقدی در کشور. پس از سوریه یمن قرار دارد که بسیجیان شیعه حوثی به ربودن خبرنگاران و یا همکاران رسانهها اقدام میکنند. در عراق ستیزهجویان داعش ۱۰ خبرنگار و همکار رسانهها را موصول از دو سال پیش گروگان گرفتهاند.
این است که مناطق وسیعی از سوریه و عراق و یمن امروز به «سیاهچالهای اطلاعرسانی» تبدیل شدهاند.
** ۳۴۸ روزنامهنگاران زندانی در جهان
* ۱۸۷روزنامهنگار
* ۱۴۶ شهروندخبرنگار
* ۱۵ همکار رسانهها
۲۱ زن روزنامهنگار زندانی؛ ۶.۵ درصد روزنامهنگاران زندانی در جهان زن هستند. در سال گذشته تنها ۵ درصد خبرنگاران زندانی در جهان زن بودند ۵ روزنامهنگار خارجی در زندان ۱٫۵ درصد روزنامهنگار زندانی خارجی هستند.
نرگس محمدی (ایران)در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ١٣٩٤ماموران وزارت اطلاعات پس از بارها تهدید و احضار، نرگس محمدی را در ظاهر برای سپری کردن شش سال محکومیتاش بازداشت و روانه زندان اوین کردند. محاکمه وی در تاریخ اول اردیبهشت ۱۳۹۵در شعبه پانزده دادگاه انقلاب تهران برگزار شد و برای سه اتهام به ۱۶ سال زندان محکوم شده است. پنج سال برای «اجتماع و تبانی علیه نظام» یک سال برای «برای تبلیغ علیه نظام» و ده سال برای تاسیس و همکاری با انجمن لگام، انجمنی برای لغو مجازات اعدام ، هدفی که در ایران که در ایران تحمل نمی شود. ۷ مهرماه ۱۳۹۵ وکلای نرگس محمدی از تأیید محکومیت وی از سوی شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر تهران مطلع شدند. بنا بر ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی و با درنظر داشت «مجازات اشد»، نرگس محمدی باید ١٠ سال زندان را تحمل کند. وی که به دلیل چند بیماری باید در روز چند دارو مصرف کند از درمان ضروری محروم است. رگس محمدی یکی از چهار «قهرمانان آزادی اطلاعرسانی» بود که به مناسبت سوم ماه می روز جهانی آزادی مطبوعات، شهرداری پاریس به آنها مدال اهدا کرده بود.
«حفاظتگر روزنامهنگاران»
در برابر خطرهای رو به افزایشی که خبرنگاران با آنها روی در روی قرار گرفتهاند گزارشگران بدون مرز(RSF) خواهان معرفی یک گزارشگر ویژه برای امنیت روزنامهنگاران است.. این گزارشگر باید تحت نظر دبیر اول سازمان ملل متحد کار کند. تا امروز قطعنامههای متعدد سازمان ملل برای امنیت خبرنگاران و مبارزه با مصونیت از مجازات نتیجهای رضایتبخش نداشته است.
رسانهها، روزنامهنگاران و سازمانهای جهانی مردم نهاد، چهرههای برجسته جهانی از این میان ایرنا بوکوا با حمایت از پیشنهاد گزارشگران بدون مرز (RSF)، خواهان برگزیدن «حفاظتگر روزنامهنگاران» شدند. این ائتلاف جهانی تأکید کرده است که « بنا بر پیشنهاد گزارشگران بدون مرز نماینده ویژه دبیر اول سازمان ملل متحد در امر امنیت روزنامهنگاران برگزیده شود و سازمان ملل و دولتهای عضو باید به نماینده ویژه اعتبار فراخور سیاسی، توان کنش فوری و مسوولیت هماهنگ کردن اقدامهای سازمان ملل در امر امنیت روزنامهنگاران را بدهد.»