ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Tue, 29.11.2016, 7:41
جهش ناگهانی دلار

«اعتماد» افزایش چشمگیر قیمت دلار را بررسی کرد

دلار در آستانه ثبت رکود جدید قیمتی است؛ اگرچه تا امروز دولت دهم پرچم‌دار بیشترین نرخ برای دلار با قیمت سه هزار و ٨٤٥ تومان بود اما دولت یازدهم هم با نزدیک شدن به این رقم، به زودی جای همتای سابقش را خواهد گرفت.

روز یکشنبه، در حالی نرخ دلار به سه هزار و ٨٥٠ تومان رسید که این امر از افزایش ٣٠٠ تومانی ارزش واحد پولی ایالات متحده در سه ماه گذشته خبر می‌دهد. برخی این روند را ناشی از حرکت بانک مرکزی برای یکسان‌سازی نرخ ارز دانسته و عده‌ای دیگر افزایش معاملات صوری را دلیل چنین شتابی می‌دانند؛ البته همه بر این مساله تاکید دارند که نوسانات ارز آسیب‌های جدی به اقتصاد خواهد زد و تداوم این روند به هیچ عنوان به سود اقتصاد ایران نخواهد بود.

روز یکشنبه نرخ دلار، با شتابی کم‌سابقه، به رقم سه هزار و ٨٥٠ تومان رسید و هر چند در انتهای روز قیمت آن به سه هزار و ٨١٥ تومان کاهش یافت، اما همین نرخ هم پس از اسفندماه ١٣٩١ تکرار نشده بود؛ آخرین باری که قیمت دلار در ایران به بیش از سه هزار و ٨٠٠ تومان رسید، اسفند ماه سالی بود که دولت دهم آخرین روزهای خود را سپری می‌کرد. پس از نرخ سه هزار و ٨٤٥ تومانی که در بهمن سال ١٣٩١ ثبت شد، دلار قیمتی بیش از سه هزار و ٨٠٠ تومان را تجربه نکرده بود حال با نرخی که روز یکشنبه برای این واحد پولی تعیین شد، دولت یازدهم بالاترین نرخ دوران خود را به جای گذاشت. این درحالی است که احتمال افزایش بیشتر نرخ واحد پولی ایالات متحده وجود دارد و اگر چاره‌جویی لازم اندیشیده نشود، قیمت این ارز در آخرین روزهای سال می‌تواند رکورد بیشترین قیمت در تاریخ ایران را هم بشکند. نرخی که اگرچه پس از رسیدن به آن در روز یکشنبه، فروشندگان بازار کرکره‌های خود را با همان قیمت در میانه روز، پایین نکشیدند اما در آخر وقت معامله این رقم به ٣ هزار و ٨١٥ تومان کاهش یافت. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که ظرف روزهای آینده ثبت رکود قیمتی دلار، اتفاق محتملی است و حتی پیش‌بینی می‌شود دلار امریکا با قیمتی حدود سه هزار و ٩٠٠ تومان ارزش‌گذاری شود.

هرچند صحبت از اثرات طرح وعده داده شده یکسان‌سازی نرخ ارز شد اما نباید تاثیرات نرخ بودجه‌ای دلار را در این نوسانات اخیر نادیده گرفت. پس از آنکه شنیده‌ها از نرخ دلار سه هزار و ٣٠٠ تومانی در بودجه ٩٦ حکایت کرد، این رشد ٣٠٣ تومانی در بودجه سال ١٣٩٦ سایه‌اش بر بازار آزاد ارز هم افتاد.

به هر حال، عواملی چون کسری بودجه دولت و عدم تحقق درآمدهای نفتی ظرف شش ماه نخست سال جاری، در کنار طرح مبارزه با پولشویی که ورود و خروج بیش از ١٠ هزار دلار به کشور را ممنوع کرده، هم جزو عوامل افزایش قیمت دلار محسوب می‌شوند؛ اما آن‌چه به نظر می‌رسد تاثیر بیشتری بر افزایش واحد پولی ایالات متحده داشته باشد، سیاست‌های بانکی است. بانک مرکزی روند افزایش گام به گام قیمت دلار برای یکسان‌سازی نرخ ارز را در پیش گرفته که همین امر تاثیرات مشهودی بر بازار داشت. از سوی دیگر به نظر می‌رسد رد پای صرافی‌های بانک‌ها و به ویژه بانک‌های دولتی میان قیمت فزآینده دلار وجود دارد، چرا که این صرافی‌ها به عنوان تزریق‌کنندگان ارز در بازار می‌توانند به نوعی تعیین‌‌کننده قیمت‌ها باشند که این روزها نرخ‌ها را بالاتر اعلام کرده‌ و در نهایت موجب افزایش قیمت در بازار می‌شوند. نرخ‌هایی که البته از سوی بانک مرکزی به آنها اعلام و اجرایی می‌شود.

در نمودار مقابل، تحولات قیمتی دلار امریکا ظرف سه ماه گذشته را مشاهده می‌کنید. منبع این نمودار «اقتصاد آنلاین» است.

نوسان نرخ ارز زیان هنگفتی برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت

در همین رابطه، غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی گفته است: حتی یک ساعت بروز نوسان در بازار ارز می‌تواند میلیاردها دلار ثروت خلق کند و در عین حال زیان هنگفتی برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت و موضوع مقطعی بودن نوسان‌ها بهانه است.

او اضافه کرده که: بی‌توجهی به این نوسان‌ها به بهانه مقطعی بودن آن زیانبار است و سیاست چند نرخی ارز می‌تواند رانت ایجاد کند و فساد به همراه داشته باشد.  به گفته نماینده مردم رشت در مجلس، برخی واسطه‌ها و دلالان در بازار با نرخ‌سازی دلار از این محل سودهای میلیاردی کسب می‌کنند و به اقتصاد ملی آسیب وارد می‌سازند.

جعفرزاده در پاسخ به این پرسش که با توجه به تلاش دولت برای مهار تورم و بهبود رشد اقتصادی، آیا افزایش نرخ ارزها مانند دلار به منزله افت ارزش پول ملی نیست، گفته است: افت ارزش پول ملی به این اندازه قابل پذیرش نیست، زیرا بخشی از موضوع به نقدینگی و کاهش حجم پول در جامعه مربوط می‌شود و نه ارزش پول ملی و دولت نیز جلوی افزایش فزاینده نقدینگی را گرفته است.

افرایش معاملات صوری و افزایش تقاضا برای دلار

سهراب اشرفی، کارشناس بازار ارزهم معتقد است اتفاق خاصی در حوزه اقتصاد و سیاست رخ نداده و این افزایش قیمت با توجه به سنت سال‌های گذشته رخ داده است. هر ساله در آذر ماه نوسانات نرخ دلار آغاز می‌شود و این موضوع متاثر از ایام اربعین، آغاز سال نو میلادی و بورس بازی دلالان است.

اشرفی با تاکید بر اینکه نرخ فعلی دلار واقعی نیست، می‌گوید: متاسفانه بانک مرکزی در سیستم خود به دلالان توجهی ندارد و این در حالی است که باید بانک مرکزی دلالان را مدیریت کند. زمانی که بانک مرکزی در طرح‌های خود نگاهی به دلالان داشته باشد می‌تواند راهکارهای قانونی برای مدیریت دلالان تهیه و تدوین کند. به گفته او اگر بورس ارز وجود داشته باشد معاملات به طور شفاف و قابل رویت انجام می‌گیرد اما در حال حاضر معاملات کاغذی و صوری است که تا حدودی بر افزایش قیمت دامن می‌زند.

او با اشاره به اینکه حجم نقدی دلار در بازار کاهش یافته است، می‌گوید: با افزایش معاملات صوری میزان تقاضا برای دلار افزایش یافته و این موضوع عاملی شده تا حجم نقدی دلار در بازار کاهش یابد.

اشرفی در واکنش به این گفته که برخی از کارشناسان بر این باورند حجم قابل توجهی از نقدینگی بازار ارز توسط قاچاقچیان برای خرید کالای قاچاق از بازار جمع‌آوری می‌شود، تصریح کرده: این نکته درست است و حجمی از دلار بازار برای تامین کالای قاچاق از بازار تهیه و تامین می‌شود. حتی در زمان تک نرخی ارز بازار آزاد از بین نخواهد رفت زیرا این بازار مشتریان خاص خود را دارد.

این کارشناس بازار ارز در پاسخ به این سوال که برخی از کارشناسان بر این باورند که افزایش نرخ ارز خواست دولت برای اعمال تک نرخی است، بیان کرد: دولت و بانک مرکزی همواره به دنبال ثبات و آرامش بازار ارز بوده و به نظر می‌رسد که افزایش فعلی قیمت دلار خواست دولت نباشد.


***

انتخاب ترامپ بر تلاطم بازار ارز افزود

خبرگزاری ایرنا
دوشنبه ۸ آذر ۱۳۹۵

خبرگزاری ایرنا: مشاور رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: روابط ایران و غرب و برخی ابهام ها درباره آن که با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رییس جمهوری جدید آمریکا به آنها دامن زده شده، عامل اصلی تلاطم بازار ارز در روزها و هفته های گذشته بوده است.

«ایرج ندیمی» درباره نوسان قیمت ارز در بازار افزود: در ۳۷ سال گذشته عوامل زیادی خارج از مناسبات پولی، مالی، بانکی و اعتباری بر نرخ ارز در کشور تاثیر گذاشته که بخش مهمی از آن عوامل خارجی مانند سیاست خارجی کشور و مسائل مترتب بر ارتباطات بوده است.

به گفته این مسوول، نظام توزیع و چگونگی استفاده از آن، قاچاق و... از عوامل داخلی بوده که در سال های گذشته بازار ارز را متاثر کرده است.

ندیمی ادامه داد: امروز مردم با ابهام هایی در زمینه اصل تامین مالی و ارزی روبرویند و لازم است بویژه در بحث برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) روشنگری هایی صورت بگیرد.

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی یادآوری کرد: اینک تقاضای عمده ای برای ارز در بازار وجود ندارد و بجز ۵۰ تا ۶۰ دلاری که زایران در هفته های گذشته برای صدور روادید عراق نیاز داشتند، پیشنهاد جدیدی برای واردات به کشور یا انجام سفرهای زیارتی نداریم.

وی گفت: در تهیه و خرید دلار دو عامل اساسی خریدهای خارجی و ذخیره سازی با نگاه سرمایه ای نقش دارد که مورد نخست به راحتی از سوی دولت قابل کنترل است.

مشاور رییس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: سرمایه گذاری افراد با ذخیره سازی دلار و ارز نیز به عواملی همچون نرخ سود بانکی و نوسان های بورس و بازار سرمایه وابسته است.

وی تصریح کرد: دولت با توجه به روند رو به رشد دلار، بزودی در مباحث بودجه ای، ارزی و شورای پول و اعتبار تصمیم هایی می گیرد، زیرا تداوم روند موجود به کاهش هرچه بیشتر ارزش پول ملی و گرانی در جامعه می انجامد و این موضوع بویژه برای دولت مطلوب نیست.

به گزارش ایرنا، بازار آزاد ارز تهران در هفته های گذشته شاهد رشد قیمت برخی ارزهای عمده بویژه دلار آمریکا بوده است؛ به گونه ای که نرخ دلار در مبادلات به بیش از ۳۷ هزار ریال نیز رسید.

برخی فعالان بازار سکه و ارز، اعلام پیشین دولت درباره اجرای طرح یکسان سازی نرخ ارز در نیمه دوم سال را علت اساسی این افزایش می دانند و برخی نیز معتقدند این افزایش ها مقطعی است و جهش قیمت دلار مانند آنچه در بحران ارزی سال ۹۱ شاهد بودیم، رخ نخواهد داد.

انتخاب رییس جمهوری جدید آمریکا، رشد تقاضای ارز در هفته های گذشته بویژه سفرهای اربعین و نزدیک شدن به آغاز سال نو میلادی (دوازدهم دی ماه) از دلایل این افزایش مطرح شده است.

نرخ دلار در بازار آزاد تهران هر روز نسبت به روز پیش افزایش می یابد. صرافان ارز و سکه در معاملات یکشنبه بازار آزاد تهران، هر دلار آمریکا را با ۳۰۱ ریال افزایش قیمت نسبت به شنبه ۳۷ هزار و ۵۷۷ ریال داد و ستد کردند.