یک روز پس از حادثه تصادف مرگبار قطارها در ایستگاه هفت‌خوان سمنان، مدیرعامل راه‌آهن ایران استعفا کرد. محسن پورسیدآقایی، این خبر را در گفتگو با بخش خبری ۲۱ شبکه یک تلویزیون اعلام کرد و گفت که عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی با این استعفا موافقت کرده است.
در حادثه تصادف دو قطار مسافربری در ایستگاه هفت‌خوان سمنان، ۴۵ نفر جان خود را از دست دادند. این حادثه ساعت ۷:۴۷ صبح جمعه ۵ آذر ۹۵ اتفاق افتاد.
مدیرعامل مستعفی راه‌آهن همچنین در بخشی از این گفتگو گفت سیستم ATC که برای مدیریت تردد قطارها در مسیر راه‌آهن مشهد استفاده می شود، به طور دستی و با راهنمایی مامور ایستگاه، توسط راهبر قطار خاموش شده است.
او همچنین یخ زدن چراغ قرمز برای توقف قطارها را رد کرد و گفت: سیستم ترمز قطار جلویی به دلیل برودت هوا قفل شده بود. به همین دلیل قطار در ایستگاه توقف کرده بود.
متن استعفای مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران
بسمه تعالی
جناب آقای دکتر آخوندی
وزیر محترم و فرهیخته راه و شهرسازی
با سلام و عرض ادب و احترام و ضمن تسلیت کشته شدن جمعی از هموطنان عزیز و زوار امام رضا (ع) در سانحه قطار هفت‌خوان، از آن جایی که علیرغم کلیه تمهیدات فنی راه‌اندازی شده در این مسیر که جزو پیشرفته‌ترین سیستم‌های دنیا می‌باشد، به واسطه خطای چند نفر از نیروهای این شرکت این حادثه دلخراش به وقوع پیوست لذا با توجه به مسئولیت‌های اجتماعی مدیران و به احترام افکار عمومی و به خصوص خانواده‌های داغدار این عزیزان بدین‌وسیله استعفای خود را تقدیم می‌دارم. امیدوارم خداوند غفار و بازماندگان این سانحه به خصوص مردم عزیز تبریز اینجانب را عفو فرمایند و مطمئن باشند که نیروهای خدوم آنان در راه‌آهن همه تلاش خود را برای ارتقاء ایمنی این سیستم ادامه خواهند داد.
محسن پورسیدآقایی
مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران»
استعفای مدیرعامل راه‌آهن از سوی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی پذیرفته شده است.
در نامه پدیرش استعفا از سوی عباس آخوندی خطاب به پورسیدآقایی آمده است:
جناب آقای دکتر پورسیدآقایی
مدیرعامل محترم شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران
با استعفای مورخ ۰۹/۰۶/ ۹۵ جنابعالی که نشان از حس مسئولیت اجتماعی شما در برابر افکار عمومی است موافقت می‌نمایم. قطعا حادثه تصادم دو قطار در صبحگاه روز جمعه ۹۵/۰۹/۰۵ در مسیر سمنان - دامغان حادثه‌ای بسیار تلخ و جانکاه بود که طی آن تعدادی از خانوارهای عزیز و هم‌وطن آذری داغدار شدند.
خانوارهایی که در این پاییز سرد به عشق زیارت حضرت رضا (س) بار سفر بسته بودند، زندگی شیرنشان دچار خزان شد. افزون بر این این حادثه دردناک ، روح و روان مردم شریف ایران را نیز آزرده ساخته است. اینک این اقدام شما به عنوان یک کار مسئولانه و به منظور همدردی با مردم شریف ایران در تاریخ حوادث ایران ثبت خواهد شد.
اینجانب نیک می‌دانم که در این دوران که دولت در تنگنای سخت اقتصادی و در خشکسالی منابع مالی قرار دارد، جنابعالی، سایر مدیران و کارکنان سخت‌کوش و زحمت‌کش راه‌اهن از هیچ کوششی برای توسعه صنعت ریلی کشور فروگذار نکرده‌اید. در این ارتباط گزارش‌های توسعه شبکه ارتقا و بهبود زیر ساخت‌های فرسوده، بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات و خودکاری‌سازی تا سطح وسیعی از سیستم سیر و حرکت، بهره‌برداری و ایمنی قطارها و همچنین نوسازی نوگان، به طور مداوم در اختیار مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. لیکن چه می‌توان کرد که اینک تمام آن موفقیت‌ها تحت الشعاع این حادثه غمبار قرار گرفته است. در هر صورت باید، آنچه در توان داریم بکار گیریم و با بکارگیری تمام ظرفیت دولت و همچنین تمام ظرفیت علمی و حرفه‌ای در جهت ارتقا و ایجاد ایمنی صد در صدی بکوشیم.
یاد و خاطر نیک شما همواره در اذهان همکاران و من ارجمند باقی خواهند ماند.
عباس آخوندی
***
توضیحی هولناک برای تصادف مرگبار سمنان
رییس کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن با بیان این که سیستم CTC حرکت قطار مشهد - سمنان را متوقف کرده بود، گفت: سیستم CTC درست عمل کرده و لوکوموتیوران با اجازه از متصدی CTC اقدام به خاموش کردن سیستم و حرکت به صورت دستی کرده است.
حسین عاشوری درباره جلسه امروز این کمیسیون با حضور معاون اول رییس‌جمهوری اظهار کرد: در این جلسه گزارش اولیه حادثه‌ای که توسط این کمیسیون با حضور در محل حادثه و جمع‌آوری اسناد و مدارک تهیه شده بود مورد بررسی قرار گرفت.
وی با اشاره به محرز شدن خطای انسانی در این حادثه گفت: به دلیل تردد بالا در مسیر محل حادثه این مسیر به سیستم مکانیزه کنترل قطار مجهز بود که اجازه سرعت بیش از حد مجاز را به لوکوموتیوران نمی‌دهد و اگر در مسیر چراغی قرمز باشد، مانع از حرکت قطار می‌شود.
رییس کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن با بیان این که قطار مشهد - تبریز در ساعت ۶:۳۲ به دلیل نقص فنی در لاین متوقف شد، اظهار کرد: قطار دوم حدود شش کیلومتر قبل از قطار اول با قرمز شدن چراغ ایستاد اما پس از مدتی لوکوموتیوران با متصدی CTC تماس گرفته و اجازه می‌خواهد که سیستم مکانیزه لوکوموتیو را خاموش کرده و به صورت دستی حرکت کند.
عاشوری افزود: ساعت ۷ صبح زمان تعویض شیفت متصدی CTC بوده و نفراتی که در بخش کنترل هستند موظفند در صورت بروز هرگونه مساله مهم آن را در دفاتر ثبت کنند.
وی با بیان اینکه متصدی جدید بدون توجه به این که قطاری در مسیر متوقف است، اجازه حرکت به صورت دستی را به قطار مشهد - سمنان می‌دهد و راننده لوکوموتیو نیز با بخش کنترل تردد قطارها برای گرفتن مجوز اصلی و نهایی تماس نمی‌گیرد. طبق قوانین راه‌آهن، لوکوموتیوران باید پس از دریافت مجوز اولیه با بخش کنترل تردد حرکت قطارها با استفاده از بیسیم تماس می‌گرفت ولی متاسفانه لوکوموتیوران این کار را نکرد و با همان مجوز اولیه سیستم مکانیزه را خاموش کرده و قطار به حرکت درآمد.
به گفته عاشوری با توجه به فاصله‌ای که دو قطار از هم داشتند سرعت قطار دوم از صفر تا نقطه‌ای که به قطار بعدی برخورد می‌کند به ۱۳۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد. اگر چه این قطار مجاز بوده تا ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت نیز برود و از طرفی چون قطار اول سر قوس متوقف شده و دو طرف آن نیز تپه بوده است لوکوموتیوران قطار دوم موفق شده تنها هشت ثانیه قبل ترمز قطار را بکشد.
وی درباره نتایج بررسی این گزارش گفت: بررسی‌ها به استناد مکالمات ضبط شده و سیستم مکانیزه انجام شده اما واقعیت امر این است که برای بررسی دقیق‌تر ماجرا و مشخص شدن مقصران که تقریبا حدود ۱۰ نفر در این فرآیند نقش داشتند باید هر کدام مورد بازجویی قرار گیرند و دفاعیات آنها نیز شنیده شود.
رییس کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن در پاسخ به این سوال که متصدیان شیفت اول CTC نقص فنی قطار اول و توقف آن را در دفاتر ثبت کرده بودند یا خیر، گفت: در این زمینه دو مدرک وجود دارد که یکی از مدارک نشان می‌دهد که مورد ثبت شده اما مدرک دیگر هنوز به دستمان نرسیده است.
عاشوری گفت: موضوعی که محرز شده این است که سیستم CTC درست عمل کرده و قطار را متوقف کرده است اما قطار به صورت دستی راه افتاده و خطای انسانی در این زمینه رخ داده است.