احمد منتظری، فرزند آیت الله حسینعلی منتظری روز چهارشنبه ۲۸ مهرماه در دادگاه ویژه روحانیت قم به دلیل انتشار فایل صوتی اعتراض قائم مقام وقت رهبری به اعدام های سال ۶۷ و با اتهام «اقدام علیه امنیت ملی و افشای اسرار نظام» محاکمه شد. او در گفت و گو با کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران ضمن رد این اتهامات، گفت که جلسه دادگاهش چهار ساعت طول کشیده و بدون وکیل مدافع در این جلسه شرکت کرده است.
فایل صوتی جلسه ۲۴ مرداد ۱۳۶۷ آیت الله حسینعلی منتظری، قائم مقام وقت آیت الله خمینی، با چند تن از مقامات عالی رتبه قضایی وامنیتی موسوم به «هیات مرگ» روز سه شنبه، ۱۹ مرداد ماه سالجاری در وب سایت و کانال تلگرام رسمی او منتشر شد. در آن زمان آیت الله منتظری قائم مقام رهبر جمهوری اسلامی بود و در این جلسه به جز او حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی، مصطفی پورمحمدی و ابراهیم رئیسی حضور داشتند. این چهار تن اعضای گروهی بودند که در مورد حیات و مرگ چندین هزار زندانی سیاسی تصمیم گیری کردند. این فایل صوتی بعد از انتشار، با درخواست وزارت اطلاعات از سایت آیت الله منتظری حذف شد اما احمد منتظری به دلیل انتشار آن به دادگاه ویژه روحانیت قم احضار شد.
مصطفی پورمحمدی در حال حاضر وزیر دادگستری دولت حسن روحانی است و ابراهیم رئیسی هم پس از درگذشت آیت الله واعظ طبسی با حکم رهبر جمهوری اسلامی به عنوان تولیت آستان قدس رضوی در مشهد منصوب شده است. از ابراهیم رئیسی همچنین به عنوان یکی از گزینه های احتمالی جانشینی آیت الله خامنه ای، رهبر فعلی جمهوری اسلامی، نام برده می شود.
احمد منتظری به کمپین بین المللی حقوق بشر گفت: «چندین جلسه احضار و بازجویی داشتیم که در نهایت به دادگاه امروز (چهارشنبه ۲۸ مهرماه) منجر شد. دادگاه با حضور نماینده دادستان برگزار شد و ۴ ساعت طول کشید. بعد هم گفتند خبرتان می کنیم. یعنی حکم را بعدا اعلام می‌کنند.»
او درباره روند برگزاری دادگاه و دفاعیات خود به کمپین گفت: «اصرار داشتند محتویات محرمانه بماند ولی آن چیزی که مشخص است اتهام اقدام علیه امنیت ملی بود که من دفاع کردم. گفتم نه چنین قصدی داشتم، نه چنین کاری کرده ام و نه قانونی وجود دارد که انتشار چنین فایل صوتی را اقدام علیه نظام بداند. اصرار داشتند که افشای اسرار نظام بوده در حالیکه در هیچ قانونی ما اصلا [عنوانی به نام] افشای اسرار نظام نداریم. افشای اسرار دولتی در قانون است که ما اصلا اسرار دولتی نداشتیم که بخواهیم افشا کنیم. علاوه بر آن چیزهایی که اسمش را افشا می گذارند در کتاب خاطرات آیت الله منتظری ثبت و منتشر شده است. بنابراین بعد از ۱۵ سال تکرار آن محتویات، اصلا مصداق افشا نیست و افشا در این مورد بی معنا است. چون افشا یعنی آدم سری را فاش کند ولی سری نبود که ما افشا کنیم، تکرار موارد مندرج در خاطرات آیت الله منتظری بوده منتهی این بار با صدای ایشان.»
احمد منتظری که بدون وکیل در دادگاه حضور یافته بود، به کمپین گفت: «دادگاه ویژه روحانیت قم اسامی ۴۲ نفر از وکلا را به من داد که من فقط باید از بین این ۴۲ نفر وکیل انتخاب کنم. من موفق نشدم از بین اسامی، کسی را که قابل قبول باشد انتخاب کنم. با دوستان هم مشورت کردم هیچ کس این افراد را نمی شناخت. اگر هم تعدادی را می شناختند تایید نمی کردند که در چنین پرونده ای وکیل باشند. من هم ترجیح دادم که بدون وکیل حاضر شوم چون وکلایی که بیرون از این چارچوب، خوش نام و از نظر فکری آزاد هستند و جرات دارند بیایند در چنین موردی دفاع کنند را دادگاه ویژه قبول ندارد.»
فرزند آیت الله منتظری در ادامه گفت: «چیزی که من روی آن اصرار دارم این است که قتل های سال ۶۷ چه حالا افشا شده باشد چه هر زمان دیگری، نظام باید مساله را مدیریت کند و به یک سرانجامی برساند. اینجور میان زمین و آسمان رها کردن و یک خلا اطلاعاتی به وجود آوردن باعث می شود کسانی که صاحب منافع هستند یعنی همان سازمان مجاهدین، آمارهای غلط و اغراق شده بدهند. اینکه آمارهای ۳۰ هزار و ۳۵ هزار می دهند و ممکن است در آینده هم آمار را بیشتر کنند این به خاطر خلا اطلاعاتی است که متاسفانه وجود دارد و اگر نظام جمهوری اسلامی مساله را شفاف کند و همانطور که آقای دکتر علی مطهری گفته یک هیات حقیقت یابی باشد که مساله را مشخص کند، تعداد را مشخص کند و اگر احیانا خلافی صورت گرفته جبران کند، گام بزرگی می شود در عظمت جمهوری اسلامی که بتواند چنین مساله ای را مدیریت و حل کند و به مردم جواب درستی بدهد. اینکه کتمان کنیم و هرکسی هرحرفی بزند بگوییم ساکت باش و او را متهم و محکوم بکنیم نه تنها مساله ای را حل نمی کند بلکه غامض تر و مشکل تر می کند.»
آیت الله حسینعلی منتظری در این فایل صوتی اعدام های مرداد ماه ۱۳۶۷ را جنایت می خواند و می گوید: «بزرگترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده و تاریخ ما را محکوم می کند به دست شما انجام شده و شما را در آینده جزو جنایتکاران در تاریخ می نویسند.» او می افزاید: «می خواهم ۵۰ سال دیگر برای آقای خمینی قضاوت نکنند و بگویند آقای خمینی یک چهره خونریز، سفاک و فتاک بود.»
مرداد و شهریور ماه سال ۱۳۶۷ بسیاری از زندانیان سیاسی در زندان های ایران به صورت دسته جمعی اعدام شدند. زندانیانی که عمدتا از اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق، گروههای چپ و فدائیان خلق بودند و اجساد اعدام شدگان در زندان های تهران به صورت دسته جمعی در گورستان خاوران در جنوب شرق پایتخت به خاک سپرده شد. بسیاری از این زندانیان در حالی با حکم آیت الله خمینی اعدام شدند که به گفته خانواده هایشان محکومیت های زندان داشتند. آمار دقیقی از میزان اعدام ها وجود ندارد اما از سوی مخالفان جمهوری اسلامی این آمار تا ۴ هزار و حتی ۵ هزار نفر هم اعلام شده است.
آیت الله حسینعلی منتظری، از مراجع تقلید شیعه بود که دی ماه ۱۳۸۸ درگذشت. او قائم مقام آیت الله خمینی، رهبر و بنیانگذار جمهوری اسلامی بود که در سال ۱۳۶۸ به دلیل اختلاف نظر شدید با آیت الله خمینی از جمله اختلاف نظر درباره اعدام زندانیان سیاسی از این مقام برکنار شد. کتاب خاطرات او که حاوی نامه نگاری با آیت الله خمینی در مخالفت با اعدام زندانیان سیاسی بود قبلا منتشر شده است اما این اولین بار است که فایلی صوتی از جلسه ای با حضور دست اندرکاران این اعدام ها منتشر می شود.
آیت الله منتظری در این جلسه همچنین گفته است: «من نه پسرخاله ام جزو منافقین(سازمان مجاهدین خلق) است که زندان باشد نه پسر عمویم و نه با اینها رفاقتی داشته ام. بیش از همه من از اینها ضربه خورده ام هم در زندان هم بعد از زندان. پسر مرا همین ها به شهادت رساندند بزرگان ما را همین ها به شهادت رساندند ولی آنچه که برای من مهم است آبروی اسلام و انقلاب و آینده کشور و آینده شخص آقای خمینی و اینکه تاریخ چگونه قضاوت می کند.»
او با ابراز نگرانی از آینده انقلاب و اسلام، در این فایل صوتی می افزاید: «می خواهم ۵۰ سال دیگر برای آقای خمینی قضاوت نکنند و بگویند آقای خمینی یک چهره خونریز، سفاک و فتاک بود و به نظر من بزرگترین جنایتی که از اول انقلاب تا حالا در جمهوری اسلامی شده است و در تاریخ ما را محکوم می کنند، این کاری است که به دست شما چهره‌های خوب و متدین در دستگاه قضایی انجام شده است. و شما را در آینده جزء جنایتکاران تاریخ می‌نویسند.»
بنابر فایل صوتی منتشر شده، آیت الله منتظری خطاب به حاضرین در جلسه ۲۴ مرداد ۶۷ می گوید: «شما با این کار خود دستگاه قضایی را زیر سوال بردید. چندین سال شخص آقای نیری، و قضات یکی را محکوم کرده به پنج سال یکی را محکوم کرده به شش سال ، یکی ده سال، یکی پانزده سال . اینکه ما بیاییم بدون اینکه فعالیت تازه‌ای باشد اینها را اعدام کنیم معنی‌اش این است که همه ما گه خوردیم، همه دستگاه قضایی ما غلط بود.»
وب سایت آیت الله منتظری در هنگام انتشار فایل صوتی این جلسه، اعلام کرد که فایل منتشر شده مربوط به جلسه آیت الله منتظری با حسینعلی نیری حاکم شرع وقت، مرتضی اشراقی دادستان وقت، ابراهیم رئیسی معاون وقت دادستان کشور و مصطفی پورمحمدی نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین است و بدون ویرایش منتشر شده است.
طی دو دهه گذشته موضوع رسیدگی به پرونده قتل‌های سال ۶۷، یکی از درخواست‌های جدی جامعه مدنی و فعالان حقوق بشر و خانواده‌های کشته‌شدگان بوده است اما مقامات ایرانی در دولت‌های مختلف از پاسخ گویی به این موضوع طفره رفته اند.