شرق: بیایید مسئله را از این پیچیدهتر نکنیم و بر حمام خون عراق و سوریه، صدای بازگشت جنگ سرد در شرق اروپا، احیای جنبش عدالتخواهی سیاهپوستان و هرچه تنگترشدن حلقه آزادیهای مدنی در ایالات متحده چشم بپوشیم. آنگاه فقط کافی است پیشتازی «دونالد ترامپ» در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا را نیز کناری بگذاریم تا با خیالی آسوده به این پرسش فکر کنیم که رؤیای آمریکایی چگونه هنوز زنده است.
این دستکم مدعای «میشل اوباما»، بانوی اول ایالات متحده است که در آخرین سخنرانی خود پیش از ترک کاخ سفید، زندگی خود و بسیاری از دیگر آمریکاییهای مهاجر و رنگینپوست را شاهدی بر استمرار رؤیای آمریکایی در گذر قرنها دانسته است؛ رؤیایی که به گفته او، اگرچه هیچگاه حتی در مخیله پدران بنیانگذار ایالات متحده نیز متضمن ریاستجمهوری فردی سیاهپوست نبوده؛ اما امروز شاهد سکونت خانوادهای سیاهپوست در کاخی سفید است که روزگاری نهچندان دور به دست بردگان سیاه ساخته شده است.
بانوی اول آمریکا که روز جمعه برای آخرین سخنرانی خود، فارغالتحصیلان سیتیکالج نیویورک، اولین دانشگاه دولتی ایالات متحده در منطقه سیاهپوستنشین «هارلم» را که برای ایجاد دسترسی خانوادههای فقیر و مهاجر به تحصیلات عالی بنا شده، مخاطب خود قرار داده بود، حکایت سختکوشی، استقامت و بخشندگی خانوادههای مهاجر و رنگینپوست آمریکایی را ستوده و آن را یادآور داستان زندگی خود دانست.
اوباما خاطرنشان كرد هر روز که در خانهای ساختهشده بهدست بردهها از خواب بلند شده و سپس به نظاره دختران جوان سیاهپوستش مینشیند که پیش از رفتن به مدرسه، با پدرشان، رئیسجمهور ایالات متحده خداحافظی میکنند، شاهد تکرار داستانی مشابه است؛ داستانی که شاید همین چند سال پیش بسیار دور از واقعیت مینمود؛ اما از منظر بانوی اول آمریکا، بدون شک میراث و ثمره بینش بنیانگذاران آن کشور و شاهدی زنده بر دوام رؤیای آمریکایی است که البته امروز از جهات بسیاری تهدید میشود.
میشل اوباما ضمن اشاره به آنکه تنوع و تفاوتهای جاری در جامعه آمریکایی امروزه برای برخی در حکم تهدیدی است که باید مهار شود، بدون نامبردن مستقیم از ترامپ، نامزد پیشتاز جمهوریخواهان در انتخابات ریاستجمهوری، اظهار كرد: «برخی به ما میگویند باید از کسانی که متفاوت هستند، بترسیم. باید به کسانی که با ما اختلاف نظر دارند، مشکوک باشیم. آنان بهگونهای رفتار میکنند که انگار تهمت و افترا و ناسزا میتواند جایگزینی پذیرفتنی برای مباحث جدی باشد. گویی بهجای خوشبینی و رواداری که همواره موتور پیشرفت ما بوده، این خشم و تعصب است که باید به رویه عادی ما بدل شود».
بانوی اول آمریکا در ادامه تأکید کرد: «اما ما اینجا در آمریکا هیچگاه تسلیم ترسهای خود نمیشویم. ما دیوار نمیسازیم تا اجازه ورود را از دیگران سلب کنیم؛ چراکه میدانیم عظمت ما همواره منوط به مشارکت و خدمات مردمانی بوده که در جایی دیگر به دنیا آمدهاند؛ اما به کشور ما پناه آورده و آن را خانه خود ساختهاند؛ مردمانی که نه انتظاری داشتهاند و نه امتیازی را برای خود مسلم میشمردند؛ مردمانی که به اندازه توان خود سخت کار کرده و سپس دست یاری به سوی دیگران دراز میکردند».
میشل اوباما البته اولین چهرهای نبود که سخنرانی فارغالتحصیلی دانشجویان آمریکایی را به مجالی برای انتقادات تند و تیز از دونالد ترامپ بدل كرده بود. از «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا، «الیزابت وارن»، سناتور دموکرات ایالت ماساچوست و «میت رامنی»، نامزد جمهوریخواهان در دوره پیشین انتخابات ریاستجمهوری تا ساکن کنونی کاخ سفید، همگی در سخنرانیهایشان از فارغالتحصیلان آمریکایی خواستهاند نسبت به عواقب رویکارآمدن احتمالی ترامپ بهشدت هوشیار باشند.
باراک اوباما روز چهارشنبه گذشته در جمع فارغالتحصیلان دانشگاه «راتگرز» درباره قدرتگرفتن سیاستمدارانی که هیچ ارزشی برای واقعیت قائل نیستند هشدار داده و تأکید کرد اگر رهبران ما بیاعتنا به منطق و دانش، حقایق را کوچک بشمرند و هیچگاه نیز برای تکرار ادعاهای خطای خود مؤاخذه نشوند، آنگاه باید مطمئن شویم که در مسیر افول و انحطاط قرار گرفتهایم.
رقابت حساس کلینتون و سندرز در کالیفرنیا
شرق: اگر «هیلاری کلینتون» در انتخابات کالیفرنیا از رقیب خود، «برنی سندرز»، شکست بخورد، به دلیل رأیدهندگانی مثل «ناللی پرز» است. «پرز» تجسم کسانی است که هیلاری کلینتون تلاش کرد آنها را به حمایت از خود وادارد؛ دختری ۲۴ ساله اصالتا لاتین که پیشتر بانوی اول سابق آمریکا را به عنوان زنی پیشگام در سیاست ستایش میکرد. اما روز سهشنبه و در رقابت درونحزبی دموکراتها در ایالت کالیفرنیا، او حامی برنی سندرز است. پرز که دانشجوی دانشگاه ایالتی کالیفرنیاست، در گفتوگو با رویترز به وعده سندرز برای بیمه درمانی و برداشتن شهریه دانشگاهها اشاره میکند و میگوید: «ما صدای خودمان را در او یافتهایم».
کالیفرنیا آخرین رقابت بزرگ در نبرد طولانی و پر فرازوفرود دموکراتها بر سر انتخاب نامزد نهایی است و نظرسنجیها از رقابت تنگاتنگ دو طرف در هفتههای اخیر حکایت دارد. بر اساس نظرسنجی مشترک دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و لسآنجلس تایمز، در ایالت کالیفرنیا سندرز ۴۴ درصد آرا را از آن خود میکند و با یک درصد اختلاف از کلینتون پیشی میگیرد. با این همه پیروزی سندرز راه را برای نامزدی او هموار نمیکند، مگر آنکه او بتواند هیلاری کلینتون را در تعداد ابرنمایندگان شکست دهد؛ امری که درحالحاضر بعید به نظر میرسد. اما بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که پیروزی سندرز به تصمیم او برای ماندن در رقابت انتخاباتی اعتبار میبخشد و در نهایت میتواند اهرمی برای تأثیرگذاشتن بر سیاستهای کلینتون و سهمخواهی در کابینه او باشد.
خبر پیشیگرفتن سندرز در نظرسنجیها در حالی مطرح میشود که خبرها از افزایش تعداد ثبتنامکنندگان برای شرکت در انتخابات کالیفرنیا حکایت دارد، خبری که میتواند موجب دلگرمی کمپین انتخاباتی سندرز و هواداران او باشد. بر اساس گزارشها، تاکنون نزدیک به ۱۸ میلیون رأیدهنده برای شرکت در انتخابات کالیفرنیا ثبتنام کردهاند که بالاترین میزان ثبتنام رأیدهندگان در انتخابات اولیه آمریکا بوده است.
در واقع ۷۲ درصد واجدان شرایط در این ایالت آماده شرکت در انتخابات روز سهشنبه هستند. سندرز در مبارزات انتخاباتی خود با هیلاری کلینتون بارها گفته است که یکی از کلیدهای موفقیت او، انرژیای بوده که در میان رأیدهندگان جدید و مستقل ایجاد کرده و کالیفرنیا در آستانه بهآزمونگذاشتن این نظریه برای آخرینبار است.
هواداران هیلاری کلینتون این روزها بیش از هر زمان دیگری از سندرز میخواهند که رقابتهای انتخابات درونحزبی را رها کند اما هواداران سناتور «ورمونت» در کالیفرنیا نظر دیگری دارند و همچنان امیدوارند. یکی از آنها که ۲۰ ساله است، به گاردین گفته است با حداقل دستمزد یعنی ساعتی ۱۰ دلار کار میکند و به باور او انتخاب سندرز بهترین فرصت برای پایاندادن به چنین وضعیتی است.
«لورنا کروز» که دانشجویی ۲۲ ساله است، هم میگوید روز سهشنبه به سندرز رأی میدهد، با این حال او اعتراف میکند که برخی از دموکراتها از ترس پیشیگرفتن «دونالد ترامپ» نامزد نهایی جمهوریخواهان، از نامزد دموکراتها به کسی رأی میدهند که به باور آنها برنده نهایی انتخابات ریاستجمهوری آمریکاست. به گفته لورنا، خانواده او با این ایده به هیلاری کلینتون رأی میدهند، چراکه فکر میکنند او در نهایت پیشتاز انتخابات خواهد بود.
شاید با همین ایده، هیلاری کلینتون با کسب یک پیروزی قاطع در جزایر «ویرجین»، موفق شد تمام هفت ابرنماینده این منطقه را به نام خود ثبت کند و یک قدم دیگر به سمت نهاییکردن نامزدیاش بردارد. او اکنون تنها به ۶۰ نماینده تا رسیدن به دوهزارو 383 نماینده موردنیاز برای قطعیشدن نامزدیاش نیاز دارد. آنطورکه حزب دموکرات اعلام کرده، کلینتون ۲/ ۸۴ درصد آرا را در این منطقه به خود اختصاص داده و سندرز تنها ۲/ ۱۲ درصد آرا را کسب کرده است.
بر اساس مقررات کمیته ملی دموکرات، یک نامزد باید حداقل ۱۵ درصد آرا را به خود اختصاص دهد تا بتواند نمایندهای را به نام خود ثبت کند. جزایر ویرجین، یکی از پنج سرزمین متعلق به ایالات متحده است که شهروندان آنها با وجود مشارکت در انتخابات درونحزبی، حق شرکت در انتخابات ریاستجمهوری نهایی را ندارند. هرچند تعداد نمایندههای بهدستآمده در این منطقه چندان زیاد نیست، اما با توجه به فاصله اندک کلینتون تا رسیدن به عدد دوهزارو ۳۸۳ نماینده، پیروزی در این منطقه برای وزیر خارجه اسبق آمریکا مهم تلقی میشود.
رقابت تنگاتنگ کلینتون و سندرز در کالیفرنیا، استراتژی انتخاباتی کلینتون را هم اندکی تغییر داد. او با آگاهی از حمایت بخش زیادی از مردم این ایالت از سندرز و به امید حمایت آنها از خود برای شکستدادن ترامپ، انتقادهای خود را به جای سندرز، بر ترامپ متمرکز کرد و از تجربههایش در امور امنیت ملی سخن گفت. اگرچه هنوز نمیتوان به طور قاطع هیلاری کلینتون را نامزد نهایی دموکراتها در کارزار انتخاباتی آمریکا دانست اما او بیش از هر زمان دیگری به تصاحب این جایگاه نزدیک شده است. هواداران کلینتون همین حالا هم او را رقیب ترامپ میبینند و از همین رو تنها سؤال و دغدغه آنها این است که آیا سناتور ورمونت برای شکستدادن ترامپ از رقیب کنونی خود حمایت میکند.