فرارو- در انتخابات سال ۹۲ اصلاح‌طلبان با میانه‌روها ائتلاف کرده و کناره‌گیری عارف زمینه را برای پیروزی حسن روحانی فراهم کرد در حالی که نامزدهای اصولگرا تا آخرین لحظه در عرصه باقی ماندند و البته شکست خوردند. به نظر می‌رسد این رویه بار دیگر در حال تکرار است و در حالی که اصلاح‌طلبان و میانه‌روها توانستند به لیست مشترکی برای شهر تهران برسند، اصولگرایان همچنان در برزخ وحدت و ائتلاف به سر می‌برند.
اگرچه لیستی با عنوان ائتلاف اصولگرایان منتشر شده است اما خیلی از اصولگرایانی که خارج از این لیست هستند همچون غفوری فرد، خوش چهره، کوچک زاده، بیادی، حسن سبحانی، شیخ الاسلام و ... عنوان کردند انصراف نمی دهند و به صورت مستقل یا در قالب لیست های دیگر در انتخابات شرکت می کنند. چنانکه خوش چهره صحبت از لیست ۱+۵ کرده و البته لیست صدای ملت علی مطهری که بسیاری از اصولگرایان جا مانده از لیست ائتلاف در آن حضور دارند نیز منتشر شده است.
آیا با تکرار روند آرایش اصولگرایان و اصلاح طلبان نتیجه انتخابات سال 92 تکرار خواهد شد؟
این انتخابات زایش جناح تحول خواه و محافظه کار را در پی خواهد داشت
دکتر مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با فرارو گفت: «نکته مهم در باب انتخابات در ایران توجه به بافت و متن انتخابات است. متن برآوردهای موجود نشان می دهد که گرایش به جهت گیری اصلاح طلبی با ستون فقرات اعتدال گرایی در جامعه ملی ما افزایش یافته است و حتی در حال تسری به هیات حاکمه است.»
وی ادامه داد: «به بیان دیگر آرام آرام مسیر متزلزل بافت موقعیتی سیاست در دهه اخیر در حال استحکام یابی مجدد است؛ چراکه گرایش به اعتدال گرایی و اصلاح طلبی در معنای اصلی کلمه تنها در باب حزبی و جناحی محدود نمانده است و به عنوان اصل حاکم بر رفتار سیاسی در حال بروز و ظهور است.»
وی افزود: «بر اساس این منطق باید گفت نگرانی در اصولگریان نیز به واسطه آگاهی نسبی به این بافت متن افزایش یافته است و به پیروی از آن سمت گیری جناح هایی از اصولگرایان به این بافت متن دیده می شود. از همین رو به واسطه این دانایی اولین شکاف در اصولگرایان چهره نشان داد و اکنون جناح نزدیک به رئیس قوه مقننه این سمت و سوی را تجربه می کند.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «همین بافت متن است که در آینده اصلاح گرایی و اصولگرایی را از متن به حاشیه خواهد راند و همانگونه که پیش بینی کرده بودم یک جناح تحول خواه و محافظه کار، جبهه های دوگانه را در آینده سیاسی ایران و در جریان شناسی سیاسی آن شکل خواهد بخشید.»
وی ادامه داد: «لذا در لیست اصلاح طلبان و اعتدالیون در چارچوب محور تحول خواهی شاهد ائتلاف هستیم و دو چهره معروف تحول خواه را (عارف و مطهری) در آن می بینیم و لذا جبهه‌ای که نام آن را تحول خواه گذاشته بودم نقطه عزیمت خود را انتخابات مجلس دهم پیدا کرده است.»
وی افزود: «اصولگرایان هم دیگر با نام اصولگرایی نخواهند توانست به ادامه راه خود امیدوار باشند لذا میانه روی شکل و محتوا خواهد پذیرفت و در برابر جبهه تحول خواهِ میانه رو و اصلاح طلب ما شاهد جبهه محافظه کاران خواهیم بود و در محافظه کاران نیز محافظه کاران میانه رو و تندرو در مجلس دهم از همدیگر تفکیک خواهند یافت.»
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: «ما شاهد هستیم بعد از سال ۹۲ و در استمرار آن جریان شناسی سیاسی جدیدی وارد ادبیات سیاست داخلی ایران شده است. لذا ائتلاف میان اصولگرایان به خاطر این بافت متن امکان پذیر نیست در حالی که این بافت متن با ائتلاف معتدلین و اصلاح طلبان کاملا سازگار است.»
مطهرنیا در پاسخ به این سوال که با این تفاسیر نتیجه انتخابات مجلس چه خواهد شد؟، گفت: «انتخابات دو لایه دارد: لایه ساختاری و لایه کارکردی. در لایه ساختاری به دلیل بحث احراز و عدم احراز صلاحیت ها از منظر کمّی اصولگرایان وضعیت بهتری دارند، اما از منظر کارکردی با توجه به بافت متنی که بیان شد وضعیت اصلاح طلبان و معتدلین مناسب تر است.»
وی ادامه داد: «لذا آنجا که سخن از انتخابات است و این انتخابات معطوف به رای مردم است قابل پیش بینی است که پیروزی با اعتدالیون و اصلاح طلبان خواهد بود؛ اما آنچه اصولگرایان را در انتخابات مجلس یاری و کمیت قابل توجهی از آنها را نیز وارد مجلس خواهد کرد بیش از رای مردم، ساختاری است که امکان حضور جدی آنها را در انتخابات آینده مجلس فراهم خواهد کرد.»
شانس لیست‌ها
اما حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با فرارو گفت: «تجربه سال ۹۲ برای اصولگرایان بسیار سنگین بود و اصولگرایان حداقل باید از اصلاح طلبان یاد بگیرند که یک لیست بدهند چراکه تعدد لیست شانس آنها را برای پیروزی در انتخابات کم خواهد کرد.»
وی ادامه داد: «لذا اگرچه ممکن است برخی دوستان اصولگرا به صورت مستقل یا در قالب لیست های دیگر وارد عرصه رقابت شوند اما به نظر می رسد اصولگرایان با یک لیست در انتخابات شرکت خواهند کرد.»
کنعانی مقدم در پاسخ به این سوال که آیا این تعدد لیست یا حضور مستقل نمی تواند موجب شکستن آرای اصولگرایان شود؟، گفت: «قطعا می شود و اگر دوستان انصراف ندهند و با لیست های متعدد در عرصه حضور یابند آرای اصولگرایان شکسته می شود و به جریان اصولگرایی صدمه می زند اما بعید است با عنوان اصولگرا شاهد لیست دیگری باشیم.»
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به این سوال که به هرحال این افراد شناسنامه اصولگرایی دارند و حضور آنها آرای اصولگرایان را می شکند، گفت: «اگر این انشقاق بوجود بیاید شکست اصولگرایان بر گردن این آقایان خواهد بود. به هر حال آنها یا از اول نباید فرایند ائتلاف را می پذیرفتد و وارد این فرایند نمی شدند یا وقتی پذیرفتند باید به نتیجه آن متعهد باشند. این درست نیست که وارد یک فرایند شد و چون نتیجه آن باب میل ما نبود از آن خارج شویم.»
وی ادامه داد: «البته من هم نسبت به ائتلاف نقد دارم و معتقدم اگر لیستی داشتیم که قابل دفاع بود و شخصیت های ارزشمندی فارغ از هرگونه جناح بندی ها در آن حضور داشتند حتی اگر رای هم نمی آوردند این حجت را داشتیم که لیست خوبی ارائه کرده ایم.»
کنعانی مقدم در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است ناشناخته بودن بسیاری از نامزدهای لیست اصلاح طلبان باعث شکست آنها شود؟، گفت: «خیر؛ چون اصلاح طلبان به صورت لیستی رای می دهند و آنها دارای تشکیلات و سازمان منسجمی هستند که می توانند در مدت کوتاهی آرای بسیاری جمع کنند؛ لذا حتی افراد ناشناخته لیست اصلاح طلبان نیز امکان رای آوری دارند.»
این فعال سیاسی اصولگرا درباره پیش بینی خود از نتایج انتخابات مجلس در شهر تهران گفت: «به نظر من در تهران ۵ اصلاح طلب خیلی جدی و ۵ اصولگرای خیلی جدی رای خواهند آورد و ۲۰ نفر باقی مانده نیز از لیست اصلاح طلبان و افراد میانه رو و معتدل خواهد بود.»