کلمه: عیسی سحرخیز، سراج‌الدین میردامادی، محمدصدیق کبودوند، سعید رضوی‌فقیه، حسین نورانی‌نژاد، کیوان مهرگان، هادی حیدری، نرگس محمدی، کاظم برجسته، احسان مازندرانی، آفرین چیت‌ساز، سامان صفرزایی، حسین شیخ‌آقایی، سعید پورحیدر، جیسون رضاییان و… تعدادی از روزنامه نگارانی هستند که در بندهای انفرادی یا عمومی زندان‌های کشور نگهداری می‌شوند.
این اسامی صرفا تعدادی از روزنامه‌نگاران دربند ایرانی هستند که در حال حاضر در حبس به سر برده و ایران را به سومین زندان بزرگ روزنامه‌نگاران جهان تبدیل کرده است. طی سال‌های گذشته صدها روزنامه نگار بازداشت شده و بیش از صد نفر از آنان نیز پس از صدور حکم در انتظار اجرای آن هستند و یا با تحمل مدت حبس، آزاد شده‌اند.
سازمان گزارشگران بدون مرز روز سه شنبه اعلام کرد که چین بزرگترین زندان روزنامه‌نگاران در جهان است و پس از آن، کشورهای مصر، ایران، اریتره و ترکیه قرار دارند.
بر اساس گزارش این سازمان حقوق بشری زندان‌های بزرگ جهان برای فعالان رسانهها با تعداد روزنامه‌نگاران زندانی چین: ٢٣، مصر: ٢٢، ایران: ١٨، اریتره: ١۵، ترکیه: ٩، بقیه جهان: ۶۶ اعلام شده است.
گزارشگران بدون مرز در گزارش سالیانه خود با اشاره به اینکه ترکیه رکورددار تعداد بازداشت روزنامه نگاران در سال جاری میلادی بوده است، نوشت: بازداشت شمار زیادی از روزنامه‌نگاران نشانگر از سرگیری سیاست سرکوب در ترکیه است.
بر اساس این گزارش، شمار خبرنگاران بازداشت شده در سال جاری میلادی ۱۵۳ تن بوده که نسبت به سال قبل از آن، ۱۴ درصد کاهش یافته است.
همچنین به گفته گزارشگران بدون مرز، سوریه در صدر کشورهای خطرناک برای روزنامه‌نگاران قرار دارد. و علاوه بر خبرنگاران حرفه‌ای در حال حاضر ۱۶۱ شهروند خبرنگار و ۱۴ کارمند رسانهها نیز در سراسر جهان پشت میله‌های زندان هستند.
در بخشی از این گزارش آمده است: تا این روز ١۵٣ روزنامه‌نگار، ١۶١ شهروند خبرنگار و ١۴ همکار رسانهها برای انجام وظیفه اطلاع رسانی خود در زندان بسر می‌برند. این تعداد نسبت به سال گذشته (١٧٨ روزنامه‌نگار، ١٧٨ شهروند خبرنگار ) کاهشی محسوس داشته است. امسال چین، مصر، ایران، ارتیره و ترکیه بزرگترین زندان جهان برای روزنامه‌نگاران هستند. در ایران برای چندمین بار موجی از بازداشت روزنامه‌نگاران به اتهام «شبکه جاسوسی» در اوائل ماه نوامبر به راه افتاد و یا ادامه بازداشت یکسال و نیمه جیسون رضاییان، گزارش‌گر روزنامه واشنگتن پست، نمونه‌هایی از رفتار با روزنامه‌نگاران هستند.
رضا معینی، مسئول بخش ایران و افغانستان در سازمان گزارشگران بدون‌مرز به یورونیوز می‌گوید: «تجربه دولت آقای خاتمی و دوران إصلاحات وجود دارد. در کشورهایی مثل ایران که درگیری‌های سیاسی از مناسبات دموکراتیک به دورند و به درگیری‌های جناحی منجر می شود، بدون شک روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه‌ای به دلیل اطلاع رسانی در خطوط مقدم چنین جبهه‌ای قرار می‌گیرند. این باعث می‌شود که آنان در جنگ قدرت قربانی شوند.»
این سازمان بین المللی مدافع حقوق روزنامه نگاران همچنین نسبت به سلامت نرگس محمدی، روزنامه‌نگار و سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر نیز اظهار نگرانی کرده است. در این گزارش یادآوری شده که «وی در اواخر ماه اکتبر در حالی که دستانش به تخت دستبند شده بودند در بیمارستانی در تهران بستری شد، ولی ده روز بعد برخلاف نظر پزشکان معالج به زندان بازگردانده شد. نرگس محمدی از ٢٠ خرداد تا ١١ تیرماه ١٣٨٩ را در زندان بسر برده بود که در مدت بازداشت بر اثر شوک عصبی به شدت بیمار شد.»
ایران؛ زندانی بزرگ برای روزنامه‌نگاران
به گزارش کلمه، روزنامه نگاران کشورمان امسال نیز مانند سال‌های گذشته در وضعیت ناامنی جدی به سر برده‌اند. گرچه بازداشت فله‌ای روزنامه نگاران از ۶ نفر تجاوز نکرده و مانند سال ۹۱ به حدود ۲۰ نفر نرسید، اما همان تعداد نیز پس از دو ماه همچنان در وضعیت بلاتکلیفی به سر می برند.
در شرایطی که وزرات اطلاعات دولت روحانی مدعی ایجاد وضعیت پایدار بود، سپاه با ورود جدی‌تری اقدام به بازداشت افراد خصوصا روزنامه‌نگاران کرده و پس از پرونده‌سازی، از تمام توان خود در قوه قضاییه برای صدور حکم و اجرای آن استفاده می‌کند.
عیسی سحرخیز، سراج‌الدین میردامادی، محمدصدیق کبودوند، سعید رضوی‌فقیه، حسین نورانی‌نژاد، کیوان مهرگان، هادی حیدری، نرگس محمدی، کاظم برجسته، احسان مازندرانی، آفرین چیت‌ساز، سامان صفرزایی، حسین شیخ‌آقایی، سعید پورحیدر و… تعدادی از روزنامه نگارانی هستند که در بندهای انفرادی یا عمومی زندان های کشور نگهداری می شوند.
روزنامه‌نگارانی که مانند سایر همکاران خود احتمالا پس از آزادی نیز فرصت مناسب برای بازگشت به حرفه‌ی خود را نخواهند داشت، زیرا که روزنامه‌ها و رسانهها همچنان تحت کنترل نیروهای امنیتی تنفس به شرایط حیات دارند.
عیسی سحرخیز
عیسی سحرخیز، فعال سیاسی و روزنامه نگار، آبان ماه امسال توسط ماموران سپاه بازداشت شد و از آن زمان در انفرادی دوالف سپاه و در اعتصاب غذا به سر می‌برد. وی پیش از این نیز در سال ۸۸ بازداشت و پس از تحمل پنج سال زندان مهرماه ۱۳۹۲ آزاد شد. او بخشی از دوران زندان قبلی خود را نیز به دلیل بیماری های متعدد در بیمارستان گذراند. سحرخیز پس از آزادی چون امکان فعالیت در روزنامه ها را نداشت در صفحه فیسبوک خود دیدگاه هایش را در خصوص مسائل اجتماعی و سیاسی می نوشت.
سراج‌الدین میردامادی
سراج‌الدین میردامادی در اردیبهشت ماه سال ۹۳ بازداشت و پس از شش ماه نگهداری در بند دو الف به بند هشت زندان اوین منتقل شد. این عضو اسبق شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت بلافاصله پس از بازگشت به ایران در مرداد ماه ۹۲ با توقیف گذرنامه و پرونده سازی امنیتی رو به رو شد. او که از جانبازان دفاع مقدس است و سابقه کار در روزنامه های جهان اسلام، توس، حیات نو و برخی سایت های خبری را در کارنامه خود دارد، به سه سال حبس تعزیری و دو سال ممنوع الخروجی از کشور محکوم شده است. او از ترکش‌های باقی مانده از دوران دفاع مقدس در ناحیه گردن خود رنج می برد.
محمدصدیق کبودوند
محمدصدیق کبودوند، روزنامه‌نگار، فعال حقوق بشر و رییس سازمان دفاع از حقوق بشر، تیر ماه سال ۱۳۸۶ بازداشت شد. او در دادگاه به اتهام اقدام علیه امنیت ملی از طریق تشکیل و اداره سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان به ده سال حبس و از بابت تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی از طریق ارتباط و مراوده با سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر و ارتباط و مکاتبه با شخص کوفی عنان دبیرکل سازمان ملل متحد و گفتگو با رسانه‌های عمومی به یکسال حبس و جمعاً به یازده سال حبس محکوم شد. حکم کبودوند در دادگاه تجدیدنظر به ده سال حبس کاهش یافت.
سعید رضوی‌فقیه
سعید رضوی‌فقیه عضو سابق شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، پس از سرکوب های انتخابات در سال ۸۸ به دلیل سخنرانی در یک نشست در همدان به اتهام جرایم امنیتی، از سوی دادگاه انقلاب تهران به یکسال حبس تعزیری محکوم شد. او که به خارج از کشور رفته بود، در اسفند ۱۳۹۲ پس از بازگشت به ایران برای گذراندن یک سال محکومیت به زندان رجایی شهر منتقل شد. رضوی‌فقیه پنج ماه پس از آنکه حکم یک ساله اش به پایان رسیده بود در دادگاهی به ریاست قاضی صلواتی به سه سال و نیم حبس دیگر محکوم شد.
حسین نورانی‌نژاد
حسین نورانی‌نژاد، روزنامه نگار سبز و فعال سیاسی اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ توسط سپاه بازداشت و نزدیک به دوماه دربند دوالف به سر برد. حسین نورانی‌نژاد در دی‌ماه ۹۳ به یک سال حبس تعزیری محکوم شد. وی اردیبهشت امسال برای اجرای حکم خود به زندان رفته و هم اکنون در بند ۸ زندان اوین به سر می برد. حسین نورانی‌نژاد پیش از این نیز در سال ۸۸ بازداشت و یک سال در بند ۳۵۰ زندان اوین بود، وی سال ۹۱ برای ادامه تحصیل به استرالیا رفته بود که در پروژه ی تهدید ایرانیان خارج از کشور، بازداشت و محکوم شد.
کیوان مهرگان
کیوان مهرگان، روزنامه نگار سبز شهریور ماه امسال به طور غیرمترقبه برای اجرای حکم یک سال حبس خود، در پرونده روزنامه شرق، بازداشت و به بند ۸ زندان اوین منتقل شد. مهرگان، آذر ماه سال ۸۹ در روزنامه شرق بازداشت و پس از نزدیک به دو ماه با قرار وثیقه آزاد شده بود. وی سال ۸۸ نیز بازداشت و پس از دو ماه با قرار وثیقه صد میلیون تومانی آزاد شده بود. این مستندساز همچنین در زمستان ۹۱ نیز در جریان بازداشت روزنامه نگاران دستگیر و پس از نزدیک به یک ماه آزاد شد.
هادی حیدری
آبان ماه امسال ماموران امنیتی با حضور در دفتر روزنامه شهروند، هادی حیدری را در حالی بازداشت کردند که هیچ توضیحی مبنی بر اینکه برای حیدری پرونده جدید تشکیل شده و یا بازداشت برای اجرای حکم است، ندادند. وی پس از بازداشت به بند ۸ زندان اوین منتقل شد. این کاریکاتوریست کشورمان اولین بار مهرماه سال ۸۸ در مراسم دعای کمیل بازداشت شد. دومین بار نیز در آذر ماه سال ۸۹ به همراه سه تن دیگر از جوانان مشارکت بازداشت و پس از دو هفته انفرادی در بند دوالف سپاه آزاد شد.
نرگس محمدی
نرگس محمدی، سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر و فعال حقوق بشر است که در مهرماه سال ۱۳۹۰ از سوی شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به اتهام اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی، عضویت در کانون مدافعان حقوق بشر و تبلیغ علیه نظام به ۱۱ سال حبس تعزیری محکوم شد. این رای در دادگاه تجدید نظر به شش سال حبس تغییر یافت. وی به دلیل شدت گرفتن بیماری مغز و اعصاب، در خردادماه سال ۱۳۹۲ با قرار وثیقه ۶۰۰ میلیون تومانی آزاد شد. اما بار دیگر در اردیبهشت امسال برای ادامه دوران محکومیتش به زندان اوین منتقل شد.
کاظم برجسته
خرداد ماه سال ۹۳ و همزمان با شدت گرفتن تهدیدهای اژه‌ای علیه ایرانیانی که قصد بازگشت به ایران را دارند، حکم غیابی ۵ سال حبس تعزیری کاظم برجسته از اعضای ستاد انتخاباتی میرحسین در سال ۸۸، که ۲۷ بهمن ماه سال گذشته بلافاصله پس از بازگشت به ایران در فرودگاه بازداشت و به بند ۳۵۰ اوین منتقل شده بود، تایید شد. پیش از آن نیز قاضی مقیسه درخواست “واخواهی” این زندانی سیاسی سبز را بدون تشکیل دادگاه رد کرده بود. واخواهی مرحله ای از دادرسی در جریان محاکمات غیابی است.
احسان مازندرانی
احسان مازندرانی آبان ماه امسال در منزل و توسط سپاه بازداشت شد. حکم بازداشت او از سوم شهریورماه از سوی دادسرای رسانه صادر شده بود. احسان مازندرانی فارغ التحصیل دانشکده خبر است که سال ۹۲ به سمت مدیرمسئولی روزنامه فرهیختگان رسید. او پیش از این نیز در اسفند ۹۱ در پی موج بازداشت روزنامه نگاران در دفتر روزنامه اعتماد بازداشت و پس از حدود سه هفته با سپردن وثیقه از بند ۲۰۹ زندان اوین آزاد شد. همان زمان وزارت اطلاعات اعلام کرد اتهام اغلب روزنامه نگاران بازداشتی ارتباط با بیگانگان بوده است.
آفرین چیت‌ساز
آفرین چیت‌ساز، روزنامه نگار روزنامه ایران، آبان ماه امسال توسط سپاه بازداشت شد. وی که یکی از بازداشتی های پروژه ی نفوذ است تاکنون در انفرادی به سر می برد و خبری از وضعیت وی گزارش نشده است. چیت‌ساز خبرنگار حوزه سیاست خارجی بود.
سامان صفرزایی
سامان صفرزایی، خبرنگار ماهنامه اندیشه پویا همزمان با بازداشت روزنامه نگاران با اسم رمز نفوذ، توسط سپاه بازداشت شده و تاکنون گزارشی از وی مخابره نشده است. وی یکی از روزنامه نگاران حوزه روابط بین‌الملل است.
حسن شیخ‌آقایی
حسن شیخ آقایی روز ۱۵ مهر در داروخانه خود در مهاباد بازداشت شد. وی مدیر سایت روانگه است که مطالبی به زبان‌های کردی و فارسی منتشر می‌کند و تمرکز آن روی مسائل مناطق کردنشین ایران است. حسن شیخ آقایی پیش از این و در جریان موج سرکوب مردم پس از انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۸۸ هم بازداشت شده بود. شیخ آقایی در آن مقطع از فعالان ستاد انتخاباتی میرحسین موسوی بود.
سعید پورحیدر
سعید پورحیدر زمستان سال ۹۳ پس از بازگشت به کشور بازداشت شد. او اردیبهشت ماه امسال از بند هشت اوین به زندان رجایی شهر کرج منتقل شد و در اعتراض به این انتقال، اعتصاب غذا کرد. سعید پورحیدر که دارای سابقه مطبوعاتی است، در سال ۱۳۸۹ به پنج سال حبس تعلیقی محکوم شده بود و سال گذشته پس از بازگشت به ایران، پرونده جدیدی برای وی تشکیل شد.