ايران امروز

توليد گلاب و عطر به جاى ترياك

دويچه وله: سال گذشته يك شركت آلمانى ايده جالبى به نظرش رسيد: شايد كشاورزان افغانستان بتوانند به جاى ترياك گلاب و عطر گل سرخ توليد كنند. شاخه آلمان سازمان بين‌المللى مبارزه با گرسنگى از اين ايده استقبال كرد و به حمايت از پروژه‌اى در اين رابطه پرداخت.
درست يك سال پيش، كشاورزان ولايت ننگرهار شروع كردند به كاشتن بوته‌هاى گل سرخ پرعطر. اين بوته‌ها را از گرجستان، بلغارستان و رومانى وارد كرده بودند. هنوز دوره خواب اين گلهاى سرخ تيغ‌دار است و بايد منتظر ماند و ديد كه بوته‌هاى گل سرخ در بهار چه محصولى به بار خواهند آورد.
دو تا سه سال طول خواهد كشيد تا همه گل سرخها به اوج شكوفايى و باردهى خود برسند. البته همين تابستان برخى از بوته‌ها به گل نشسته بودند. چيزى كه به نظر نوربرت بورگر، مدير پروژه توليد گلاب و عطر گل سرخ در ننگرهار ، مايه اميد است. پروژه توليد گلاب و عطر پروژه‌اى است كه شاخه آلمان سازمان جهانى مبارزه با گرسنگى از آن حمايت مى‌كند تا بلكه بتوان به كشاورزان افغانستانى كه مجبور به كشت خشخاش براي توليد ترياك هستند، امكان ديگرى براى امرار معاش داد.
به گفته بورگر، مدير اين پروژه، مردم ولايت ننگرهار با شركت در اين پروژه نيرو و شهامت زندگى را بازمى‌يابند. در ننگرهار، كه در شرق افغانستان و در مرز پاكستان واقع شده است، خرابيها به اندازه جاهاى ديگر افغانستان نيست. بسيارى از شهروندان افغانستان كه زمانى روستاها و شهرهاى وطن خود را ترك كرده بودند، به موطن‌شان بازگشته‌اند و مشغول تعمير خانه‌هاى خود هستند.
حدود ۱۵۰ خانوار كشاورز هستند كه اميدوارند در بهار سال آينده گلستانى داشته باشند با گلهاى پرعطر صورتى و سرخ رنگ. تا كنون در اين منطقه ۲۲ هكتار از زمين را گل سرخ كاشته‌اند. سازمان همكاريهاى فنى آلمان هم از اين پروژه پشتيبانى مالى كرده است. اين سازمان هم از سوى اتحاديه اروپا وظيفه يافته است كه در پى پيدا كردن بديلهايى باشد كه بتوان جايگزين كشت خشخاش در افغانستان كرد.
قرار است در آينده زمينهاى وسيع‌ترى در افغانستان به گلزار تبديل شوند. به گفته نوربرت بورگر بهترين مكان براى كاشتن بوته‌هاى گل سرخ زمين‌هاى مرتفع هستند، كه در ارتفاع ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ مترى از سطح زمين قرار گرفته باشند. گل سرخ احتياج به آفتاب و هواى پاك دارد. كشاورزان افغانستان با آن آشنا هستند.
براى گرفتن اسانس از گل سرخ بايد گلبرگهاى آن را بين ساعت شش و ده صبح كند و به سرعت براى پروسه تقطير آماده كرد، وگرنه عطر آن از دست مى‌رود. در كشورهاى عربى و آسيايى، مثل ايران، گلاب طرفداران زيادى دارد. در اين كشورها هم گلاب از جمله در شيرينى‌جات و صابون و لوازام آرايش استفاده مى‌شود. در افغانستان نيز گلاب مصرف زيادى داشته است. اما هم اكنون مردم اين كشور نمى‌توانند به آسانى به آن دسترسى پيدا كنند. سازمان كمك به گرسنگان اميدوار است كه در خود افغانستان بتواند خريداران كافى براى اين محصول پيدا كند.
هنوز پرورش گل سرخ براى كشاورزان پديده‌اي جديد است. بسيارى از خانواده‌ها بر اثر سالها جنگ فقير شده‌اند و نمى‌دانند به جز كاشتن خشخاش، چه كنند. هم اكنون در افغانستان حدود ۱۳۱۰۰۰ هكتار زمين زير كشت خشخاش است. اما به گفته مسؤول پروژه توليد گلاب و عطر در افغانستان كشاورزان تا كنون از كاشتن گل سرخ استقبال فراوان كرده‌اند. انگار منتظر پيدا كردن امكانى بوده‌اند تا از كشت خشخاش رهايى يابند.