ایران امروز: در انتخابات پارلمانی ترکیه حزب عدالت و توسعه کمتر از ۴۱ درصد آرا کسب کرد و اکثریت خود را در پارلمان از دست داد. حزب عدالت و توسعه دیگر نمیتواند به تنهایی دولت تشکیل دهد زیرا از ۵۵۰ کرسی پارلمان تنها ۲۵۸ کرسی بدست آورده است. پیروز اصلی انتخابات ۷ ژوئن ترکیه، حزب کردی دموکراتیک خلقهاست که ۱۳ درصد آرا را به دست آورد و با گذر از حد نصاب ۱۰ درصد، وارد پارلمان ترکیه شد.
انتخابات پارلمانی ترکیه که انتخاباتی تاریخی نام گرفته بود با مشارکت بسیار بالای مردم ترکیه برگزار شد. ۶/ ۸۶ درصد رایدهندگان ترکیه در این انتخابات شرکت داشتند که یکی از بالاترین مشارکتها درسطح جهان محسوب میشود. ۲۰ حزب در رقابتهای انتخاباتی شرکت داشتند اما تنها چهار حزب توانست به پارلمان راه پیدا کند.
با شمارش ۱۰۰ درصد صندوقهای رای، حزب حاکم عدالت و توسعه ۹/ ۴۰ درصد آرا را از آن خود کرده است. حزب کمالیست جمهوریخواه خلق ۲۵ درصد، حزب ناسیونالیست حرکت ملی ۳/ ۱۶ درصد و حزب کردی دموکراتیک خلقها ۱/ ۱۳ درصد آرا را به خود اختصاص دادهاند. دیگر احزاب شرکتکننده در انتخابات مجموعا ۷/ ۴ درصد را به دست آوردهاند.
شمار کرسیهایی که احزاب چهارگانه در پارلمان ترکیه تصاحب کردهاند به شرح زیر است:
حزب عدالت و توسعه ۲۵۸ کرسی
حزب جمهوریخواه خلق ۱۳۲ کرسی
حزب حرکت ملی ۸۰ کرسی
حزب دموکراتیک خلقها ۸۰ کرسی
نتایج انتخابات نشان میدهد که مردم ترکیه به خواست و آرزوی رجب طیب اردوغان برای کسب کرسیهای بیشتر برای تغییر نظام سیاسی این کشور پاسخ منفی دادهاند. پارلمان ترکیه ۵۵۰ نماینده دارد و برای تشکیل دولت نیازمند ۲۷۶ کرسی لازم است. بنابراین حزب عدالت و توسعه برای تشکیل دولت نیازمند ائتلاف با یک حزب دیگر است.
در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۱ حزب عدالت و توسعه ۴۹ درصد آرا را کسب کرده بود و هماکنون ۳۱۲ کرسی پارلمان را در اختیار دارد. به این ترتیب ۵۴ کرسی خود را از دست داده است.
حزب ناسیونالیست حرکت ملی هم موفقیت چشمگیری در انتخابات ۲۰۱۵ ترکیه به دست آورده است. این در انتخابات ۲۰۱۱ به ۵۲ کرسی دست یافته بود، اما این بار به ۸۰ کرسی دست یافت.
زنده باد دموکراسی
صلاح الدین دمیرتاش رهبر ۴۲ ساله حزب کردی دموکراتیک خلق در نخستین واکنش به نتایج انتخابات گفت با کسب این نتیجه بحث درباره تغییر نظام سیاسی از پارلمانی به ریاستی خاتمه یافت. دمیرتاش با اشاره به رای بالای مردم مناطق کرد نشین ترکیه به حزب کردی دموکراتیک خلق گفت آرای حزب حاکم در بسیاری از مناطق شرق ترکیه به صفر رسیده است.
این حزب ده کرسی از یازده کرسی شهر کردنشین دیاربکر را از آن خود ساخته است و حزب عدالت و توسعه تنها یک کرسی به دست آورده است. حزب عدالت و توسعه در انتخابات ۲۰۱۱ شش کرسی از دیاربکر به دست آورده بود.
همچنین کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوریخواه خلق ترکیه در واکنش به نتایج اولیه انتخابات اعلام کرد: با شیوهای دموکراتیک دوران حکومت زور و فشار را به پایان رساندیم و برنده این انتخابات همه ترکیه بود. به همه درود می فرستم؛ زنده باد دموکراسی.
احمد داوود اوغلو رهبر حزب حاکم و نخست وزیر ترکیه نیز در نخستین واکنش خود به نتایج انتخابات به هنگام ترک شهر زادگاه خود قونیه گفت: هیچ نگران نباشید رای و نظر مردم ترکیه درستترین نظر است. در برابر هیچ قدرتی سر خم کردن و تسلیم شدن معنا و مفهومی ندارد.
اتحادیه اروپا در بیانیهای مشارکت ۸۶ ردصدی مردم ترکیه در انتخابات روز یکشنبه را نشانی از “قدرت دموکراسی” در این کشور خوانده و ورود نمایندگان تمام احزاب اصلی سیاسی به پارلمان جدید را “مهم” ارزیابی کرده است.
ناظران سازمان امنیت و همکاری اروپا میگویند با چشمپوشی از برخی استثناها، انتخابات ۷ ژوئن ترکیه «بدون مشکل و پاک»برگزار شده است. در عینحال آنها از تبلیغات انتخاباتی حزب عدالت و توسعه و حضور بیامان اردوغان در این تبلیغات که مغایر قانون اساسی ترکیه است، انتقاد کردند.
اکنون ترکیه شانس آن را دارد که نشان دهد این کشور مهم و بهرغم همه تلاطمات سیاسی، قدرت نسبتا با ثبات در منطقه، دموکراسی را به خوبی درک کرده است.
انتخابات روز ۷ ژوئن به سیاستمداران ترکیه این ماموریت را داد که؛ با یکدیگر گفتگو کنید، شکافها را پر کنید و به جای اینکه به همدیگر فحش دهید به دور یک میز بنشنید. یک ائتلاف تشکیل دهید؛ که البته این به معنای تفاهم و سازش، جبران خطاها و توجه به نظرات اقلیتهاست.