ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Sat, 06.06.2015, 7:38
جنگل‌هایی که در بی‌تدبیری و نبود امکانات می‌سوزند

خرداد: در روزهای اخیر بيش از هزاران هکتار از جنگل‌های زاگرس در استان ايلام در آتش‌سوزی از بين رفته است. البته نابودی جنگل‌های کشور در اثر آتش‌سوزی اتفاق تازه‌‌ای نیست چه‌آنکه در هشت سال گذشته نیز بیش از ۱۴ هزار آتش‌سوزی در جنگل‌های کشور رخ داده و این داستان غم‌‌انگیز و فاجعه‌بار برای محیط زیست همچنان ادامه دارد. اما معلوم نیست چند هکتار دیگر از جنگل‌‌‌های کشور باید بسوزد تا مسئولان به عمق فاجعه پی‌ ببرند و چاره‌ای برای این بحران بیاندیشند.

به گزارش خرداد، برای چندمین بار پیاپی طی هفته‌های گذشته بخش مهمی از جنگل‌های استان ایلام در آتش سوخت. در همین زمینه حجت اله فتحی، معاون فنی منابع طبيعی ايلام به خبرگزاری ايسنا گفته است “با وجود مهار آتش در بيشتر قسمت‌های اين منطقه، قسمت‌هايی از آن همچنان می‌سوزد و نيروهای امدادی و مردمی در حال خاموش‌کردن آن هستند.”

مردم با چشمانی اشک‌بار آب بر آتش جنگل ایلام می‌ریزند

این در حالی است که آتش‌سوزی جنگلها در نبود حداقل امکانات برای مهار به بحرانی فاجعه‌بار برای محیط‌زیست کشور تبدیل شده است. به‌طوری که مديريت بحران استان ايلام نیز از مردم خواسته بود با به همراه داشتن ابزارهايی چون بيل و تبرزين برای کمک به مهار آتش به ياری نيروهای امدادی بشتابند. خبرگزاری ایسنا به نقل از مسوولان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری این استان نوشته است که “غرب کشور حتی یک بالگرد برای اطفای حریق جنگل‌ها ندارد.”بنابرگزارش‌ها، سالهای سال است که استان ایلام به دلیل توپوگرافی خشن خود و رشته‌های کبیر کوه در مواقع آتش‌سوزی امکانات لازم برای خاموش کردن آتش ندارد و مسئولان هرسال وعده برای مستقر شدن یک بالگرد در استان می‌دهند ولی کماکان از وجود بالگرد محروم است.

«مهدی نظری»، فعال زیست‌محیطی نیز در همین‌باره در گفت‌وگو با ایسنا گفته است: پیر و جوان، زن و مرد و کوچک و بزرگ با هر وسیله‌ای که توانستند و با چشمان اشک‌بار و پرغصه در حال خاموش کردن آتش‌سوزی بی‌سابقه جنگل‌های زاگرس هستند.

لکه‌ی سیاه بر دامنه زاگرس

مرد درختی ایران با اشاره به این‌که گرچه سوختن هزاران اصله درخت اتفاقی بسیار دردناک است که لکه‌ی سیاه آن تا سال‌ها بر دامنه زاگرس می‌ماند، گفت: متأسفانه به نظر می‌رسد بازهم بی‌احتیاطی انسانی موجب بروز این آتش‌سوزی گسترده شده است. شعله‌های آتش از همه‌ی زوایای شهر دیده می‌شد که همین امر موجب شد فضای غم‌انگیزی در شهر به وجود بیاید و مردم شاهد سوختن درخت‌هایی باشند که در این منطقه ارزش حیاتی دارند.

این فعال زیست‌محیطی با بیان اینکه باوجود خشک‌سالی‌های گسترده درختان بلوط و پوشش گیاهی زاگرس در حد توان خود کشور را در مقابل پدیده ریز گردها محافظت می‌کرد و چنین خسارتی غیرقابل‌جبران به نظر می‌رسد، خاطرنشان کرد: در آتش سوختن جنگل‌های عروس زاگرس یک خسارت ملی است از همین‌رو انتظار می‌رفت اقدامات پیشگیرانه‌ای می‌شد. به‌علت وزش باد گفته می‌شود امکان استفاده از بالگرد برای خاموش کردن آتش وجود ندارد.

مرتضی اکبرپور، معاون آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور نیز از تشکیل جلسه ستاد بحران درپی وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌های ایلام خبر داد و درباره آخرین وضعیت آتش‌سوزی جنگل‌های شلم گفت: در این خصوص سازمان جنگل‌ها و وزارت جهاد کشاورزی مسئولیت دارند و متولی اصلی هستند. سازمان مدیریت بحران نیز اقداماتی را در این خصوص انجام داده و بارها هشدارهایی را در این خصوص به متولیان امر داده بودیم. متاسفانه سازمان جنگل‌ها اقدام جدی در این خصوص نداشته و علیرغم اینکه بودجه و امکانات تا حدی در اختیار آنان قرار گرفته اما به خوبی از آن استفاده نشده است.

همچنین ناصر مقدسی قائم مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت‌وگو با ایسنا از دخیل‌بودن عوامل انسانی در آتش‌سوزی جنگل‌های ایلام خبر داد و گفت: به دلیل گرم بودن دمای هوا و کمبود بارش‌های فصلی بسیاری از جنگل‌های کشور در خطر آتش‌سوزی هستند و کوچک‌ترین بی‌احتیاطی سبب بروز حریق و وزش باد نیز باعث گسترش آن در جنگل‌های کشور می‌شود.

اما در حالی که مسوولان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مدعی در اختیارنداشتن بالگرد برای مهار این آتش‌سوزی هستند، قائم مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور مدعی است: با توجه به کوهستانی بودن منطقه بالگرد نیز در اختیار سازمان قرار گرفته است.

هشدار نسبت به احتمال آتش‌سوزی در جنگل‌های گلستان

همچنین به گفته مقدسی دمای هوا در گلستان به صورت بی‌سابقه‌ای به بیش از ۴۰ درجه رسیده و این دمای هوا با توجه به کمبود بارش‌ها تهدیدی برای جنگل‌های سوزنی برگ این منطقه که حدود ۷۰ هزار هکتار وسعت دارد، محسوب می‌شود که بر این اساس هشدارهای لازم داده شده و مسئولان استانی در حالت آماده باش قرار دارند.

وی اظهار کرد: برای تقویت یگان حفاظت جنگل‌ها و مراتع کشور به ویژه برای شرایط بحرانی مانند بروز حریق باید در چند بعد توسعه و گسترش مشارکت و همکاری مردمی و بین دستگاهی و دوم حل مشکل اعتبار و بودجه حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور اقدام اساسی انجام شود چرا که در حال حاضر فاصله زیادی بین مسئولیت‌ها و وظایف این سازمان با امکانات و بودجه آن وجود دارد.

آمار آتش سوزی در ایران

به گزارش خبرگزاری ایسنا و براساس آمار فائو، سرعت نابودی جنگل‌ها در ایران بسیار بالاست. در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر میزان نابودی مناطق جنگلی در اثر آتش‌سوزی، ایران در رتبه چهارم قرار دارد. در ایران هر سال شش هزار و ۵۰۰ هکتار از مناطق جنگلی در اثر آتش سوزی نابود می شود. این رقم معادل ۶۰ درصد کل مناطق جنگلی ایران است.

آتش‌سوزی در جنگل‌ها، چه عامل طبیعی و غیرانسانی داشته باشد و چه انسانی، نیازمند مدیریت است؛ مدیریت بحران. این مسئله در کشورهای اروپایی و یا برخی کشورهای آسیای شرقی که دارای جنگل‌های بسیاری بوده و طبیعتا آتش سوزی در آن ها بسیار است، قابل کنترل است. در این کشور ها تمهیداتی چون برج‌های دیده‌بانی و سیستم‌های پیشرفته اطفای حریق توانسته از گسترش آتش جلوگیری کند. اما شواهد نشان می‌دهد که در ایران و در مناطقی که ثابت شده تعداد آتش‌سوزی‌ها قابل توجه است حتی کوچک‌ترین وسایل برای ورود به عملیات اطفاء آتش نیز موجود نیست.

با توجه به اینکه منابع طبیعی از منابع حیاتی یک جامعه به حساب می‌آید و بایستی نسل به نسل منتقل شود باید با تدوین برنامه‌ای اساسی و جامع در جهت پیشگیری از وقوع حوادثی که منجر به از بین بردن این منابع غنی می‌شود گام برداشت و این، تنها و تنها و تنها زمانی صورت می‌گیرد که مسئولان مربوطه، نسبت به محیط زیست و تخریب آن حساسیت داشته باشند.