شهلا لاهیجی، مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان که در اعتراض به مجوز نگرفتن کتابهای این انتشارات از سال ۱۳۹۱ در نمایشگاه بین اللملی کتاب تهران شرکت نمیکند به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران در خصوص وضعیت نشر در دولت حسن روحانی گفت: «من از سال ۹۳ تا کنون ۵۵ کتاب برای انتشار پیشنهاد دادم اما حتی یکی از آنها مجوز نگرفته است. ما به آقای روحانی رای دادیم که طبق شعارهایشان اوضاع فرهنگی را کمی سروسامان دهند اما ظاهرا اوضاع فرقی نکرده. حداقل در مورد من که اینطور است.»
خانم لاهیجی با بیان اینکه «یا من عنصر نامطلوبی هستم یا کتابهایم» به کمپین گفت: «مطمئنم که هیچکدام از ۵۵ کتاب مشکلی ندارند. یعنی دیگر پس از اینهمه سال کار خطوط قرمز را میشناسم و میدانم چه کتابهای را برای چاپ باید پیشنهاد دهم. تعدای از آنها توسط نویسندگان ایرانی نوشته شدهاند و تعدادی ترجمه هستند و برخی از آنها از نظر تئوری کتابهای بسیار مهمی در مورد مسائل مربوط به زنان هستند.»
این ناشر که بیش از ۳۰ سال سابقه فعالیت دارد و از سال ۱۳۹۱ در نمایشگاه بینالمللی کتاب شرکت نمیکند، گفت: «چرا باید شرکت کنم وقتی هنوز کتابها را بدون دلیل موجهی ممنوع میکنند. قول داده بودند که هیچ کتابی از نمایشگاه جمع نشود و غرفهای تعطیل نشود. اما باز هم غرفههای کتاب تعطیل شد و کتابها ممنوع شدند. من انتظار این اتفاقات را داشتم. از درآمد خوبی که از نمایشگاه عایدم میشد، گذشتم تا در جریان این بیحرمتیها نباشم.»
نمایشگاه کتاب امسال از تاریخ ۱۷ اردبیهشت ماه در محل مصلی تهران برگزار شد و به مدت ده روز ادامه دارد. با این حال طی دو روز اول ده عنوان کتاب در بخش داخلی و بینالمللی از سطح نمایشگاه جمع آوری شد. همچنین روز ۲۰ اردبیهشت ماه ۲۹ غرفه تعطیل شدند. هیات رسیدگی به تخلفات ناشران حاضر در نمایشگاه کتاب، علت تعطیلی این تعداد غرفه را «عرضه و فروش کتابهای سایر ناشران» از سوی آنها عنوان کرد.
از جمله کتابهایی که از سطح نمایشگاه طی چند روز اول جمع آوری شدند «منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری» نوشته فاطمه اختصاری، رمان «من و سیمین و مصطفی» نوشته شیوا ارسطویی، مجموعه شعر «به احترام سی و پنج سال گریه نکردن» سروده حامد ابراهیمپور و کتاب «چرا ملتها شکست میخورند» نوشته دارون عجم اوغلو و جیمزای. رابینسون که با ترجمه محسن میردامادی و محمد حسین نعیمیپور که هر فعال سیاسی هستند، منتشر شده است.
همچنین کتابی به زبان انگلیسی به نام «در آمدی انتقادی درباره خمینی» نوشته آرشین ادیب مقدم، استاد دانشگاه مطالعات شرقشناسی و آفریقا که توسط انتشارات کمبریج منتشر شده، ممنوع و جمع آوری شد.
شهلا لاهیجی در خصوص تعطیلی ۲۹ غرفه در طول یک روز به کمپین گفت: «این بهانه که میگویند آنها به دلیل اینکه کتابهای ناشران دیگر را میفروختهاند غیرموجه است. نهادی که کتابها را جمع کرده و غرفهها را بسته ربطی به وزارت ارشاد نداشته است. همه حرف ما این است که قانونی که خودتان در مورد نشر کتاب میگذارید خودتان هم اجرا کنید. وقتی مجوز به کتابی میدهید چرا باید آن را از نمایشگاه حذف کنید و یا غرفه را تعطیل کنید.»
در حالی ده کتاب طی روزهای اول نمایشگاه کتاب جمع آوری شد و بعدتر ۲۹ غرفه تعطیل شدند که علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز ۱۸ اردبیهشت ماه گفته بود همه ناشران امسال قادر به شرکت در نمایشگاه کتاب هستند. آقای جنتی با بیان اینکه سال ۱۳۹۱، ۵۰ ناشر ممنوع الورد به نمایشگاه کتاب وجود داشته، گفت امسال اما هیچ ناشری ممنوع الورود نیست.
همایون امیرزاده، مدیر کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران روز ۱۷ اردبیهشت ماه در گفتگویی با خبرگزاری مهر در مورد علت جمع آوری کتاب شعر «منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری» گفت از آنجا که تعدادی از شعرهای این کتاب از سوی برخی خوانندگان خارج از کشور خوانده شده، این کتاب جمع شده است.
منظور آقای امیرزاده از خوانندگان خارجی، شاهین نجفی بود که چند شعر از خانم فاطمه اختصاری را خارج از ایران خوانده است. با این حال علیرضا اسدی، مدیر نشر نیماژ در گفتگویی دیگر به خبرگزاری مهر گفت که شعرهای از خانم اختصاری که شاهین نجفی خوانده، در این کتاب نیامده است. این ناشر گفت تمام دغدغه آنها رعایت خطوط قرمز است.
علی فریدونی، مدیر کمیته نظارت محتوایی بخش بینالملل نمایشگاه کتاب تهران نیز در مورد دلیل جمع آوری تعدادی از کتابها در بخش بین اللملی اینطورگفت: «در این کتابها مواردی وجود داشت که به جعل عنوان «خلیج فارس» پرداخته بودند، همچنین برخی کتابها با محتوای ترویج فرقه گرایی و عرفانهای کاذب از سوی ناشران خارجی عرضه شده بود که آنها نیز جمع آوری شدند.»
در میان ۲۹ غرفهای که روز ۲۰ اردبیهشت ماه تعطیل شدند، غرفه انتشارات «حیان» و انتشارات «صبح فردا» به چشم میخورد. انتشارات حیان متعلق به مهدی خزعلی، فعال سیاسی و زندانی سابق است و همچنین مدیر انتشارات «صبح فردا» طبق نوشته وب سایت کلمه متعلق به آیت الله محمدرضا نکونام است که در دادگاه ویژه روحانیت پرونده دارد.