ایران هستهای- خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت یک بیانیه سیاسی کلی به همراه چند سند ضمیمه فنی از سوی ایران و ۱+۵ منتشر خواهد شد.
این گزارش توسط جرج جان و ماتیو لی از مبدا لوزان نوشته شده است.
متن کامل این گزارش در ادامه میآید:
***
مقامات دیپلماتیک اعلام کردند پس از یک مارتن شش روزه از مذاکرات هستهای با نتایج ضد و نقیض، ایران و شش قدرت جهانی روز سه شنبه آماده هستند تا برای اعلام توافق جهت ادامه مذاکرات در یک مرحله جدید با هدف دستیابی به توافق جامع تا پایان ماه ژوئن، بیانیهای کلی را صادر کنند.
به گفته این مقامات در کنار این بیانیه مشترک، اسنادی نیز منتشر میشود که در آنها به جزئیات تفاهمات اشاره شده و به طرفهای مذاکره اجازه میدهد که مدعی شوند پیشرفت به اندازهای بوده که در دور دیگری نیز گفتگوها صورت بگیرد.
مذاکرات برای کنترل برنامه هستهای ایران که بیش از یک دهه است ادامه دارد پیشتر تاکنون دو بار تمدید شده و مرحله بعدی به عنوان یک فاز جدید انجام خواهد شد چرا که اغلب طرفهای مذاکرات تمدید دوباره گفتگوها را منتفی دانستهاند.
یک مقام دیپلماتیک در این باره خاطر نشان کرد این بیانیه تا حدودی کلی است چرا که در آستانه مرحله جدید گفتگوها که هدف از آن دستیابی به توافق جامع تا پایان ژوئن است، اختلافات بین طرفهای مذاکره همچنان پابرجاست. یک مقام دیگر نیز اظهار داشت در اسناد دیگر مربوط به این توافق به طور طبیعی بیشتر به مسائل فنی پرداخته شده که در همان روز نیز منتشر خواهد شد. این دو مقام خواستند نامشان فاش نشود.
مقام دیپلماتیکی که اظهارات نخست را بیان کرده بود در ادامه تصریح کرد این اسناد در میان شش کشور، نهایی شده و این در حالی است که طرف ایرانی هنوز آنها را امضاء نکرده است.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه که روز دوشنبه لوزان را ترک کرد قرار است بار دیگر به این شهر سوییس بازگردد که این مسئله نشان دهنده رو به پایان بودن مذاکرات است. لاوروف روز دوشنبه لوزان را ترک کرد اما اعلام کرد در صورت قریب الوقوع بودن توافق، وی به این شهر برخواهد گشت.
وی در مسکو خطاب به خبرنگاران اظهار داشت: «چشم انداز این دور از مذاکرات بد نبود، و حتی میتوانم بگویم خوب بود».
پیشتر وزرای امور خارجه پنج کشور عضو گروه پنج بعلاوه یک به جمع جان کری و محمد جواد ظریف وزاری خارجه آمریکا و ایران پیوستند تا در مذاکرات برای دستیابی به تفاهم سیاسی جهت کنترل فعالیتهای هستهای ایران در قبال کاهش تحریمها، شرکت کنند.
جان کری و دیگر مذاکره کنندگان اظهار داشتهاند که طرفهای گفتگوها به پیشرفتهایی دست پیدا کردهاند و ایران نیز درخواستها برای کاهش بیشتر غنی سازی اورانیوم خود را در نظر دارد اما با این حال با مدت زمان لازم برای محدود کردن فناوری که میتواند منجر به ساخت تسلیحات اتمی شود، مخالف است. بنا بر اعلام مقامات دیپلماتیک، علاوه بر مسائل مورد اختلاف بر سر تحقیق و توسعه، اختلافات در مورد زمان بندی و شکل لغو تحریمها همچنان پابرجاست.
دولت اوباما میگوید هر توافقی که انجام شود، منجر به به طول انجامیدن زمانی خواهد شد که ایران برای ساخت تسلیحات هستهای به آن نیازمند است و این یعنی این زمان از دو یا سه ماه به دستکم یک سال خواهد رسید. با این حال منتقدان بر این باور هستند که چنین توافقی باعث خواهد شد فناوری هستهای تهران بدون نقص باقی بماند.
مقامات دیپلماتیک در لوزان خاطر نشان کردند طرفهای مذاکرات در خصوص محدود کردن غنی سازی اورانیوم ایران که میتواند در کلاهک هستهای از آن استفاده شود، به پیشرفتهایی دست یافتهاند.
غنی سازی اورانیوم یکی از اصلیترین نگرانیها در بیش از یک دهه تلاشهای بین المللی برای کنترل برنامه هستهای ایران بوده است. این در حالی است که مقامات غربی میگویند مهمترین مانع بر سر توافق دیگر مسئله غنی سازی نیست بلکه شیوه و مدت زمان محدودسازی تحقیق و توسعه تهران برای سانتریفوژهای پیشرفته و حرکت به سمت لغو تحریم هاست.
ایران در هفتههای اخیر خواسته خود مبنی بر غنی سازی ده هزار سانتریفوژ را به شش هزار سانتریفوژ کاهش داده است. مقامات بر این باور هستند که ممکن است تهران حتی به کمتر از این هم رضایت دهد.
ایران میگوید هدف این کشور از غنی سازی اورانیوم تنها مربوط به تولید انرژی، فناوی، صنعت و پزشکی میشود. با این حال بسیاری از کشورها از اینکه ممکن است ایران از این فناوری برای تولید اورانیوم درجه تسلیحاتی استفاده کند نگران هستند.
***
امریکا: تحریمهای شورای امنیت ۴ تا ۶ سال بعد تعلیق میشود
ایران هستهای- برخی خبرها از طرح زمان ۴ تا ۶ سال از سوی ۱+۵ به عنوان «دوره تمکین» یا «زمان پای بندی» حکایت میکند.
اطلاعات موجود نشان دهنده این است که ۱+۵ پیشنهاد کرده است که تحریمهای شورای امنیت و همچنین محدودیتهای اعمال شده بر برنامه تحقیق و توسعه را ۴ تا ۶ سال پس از آغاز اجرای توافق نهایی تعلیق کند.
طرف غربی نام این زمان را «دوره پای بندی» یا «دوره تمکین» گذاشته و معتقد است در زمانی کوتاهتر از این نمیتواند متقاعد شود که ایران واقعا به تعهداتش پای بند است.
غربیها برای دوره گام نهایی دوره زمانی ۱۳-۱۵ ساله را پیشنهاد دادهاند.
این در حالی است که ایران خواهان لغو کلیه تحریمها بلافاصله پس از آغاز اجرای توافق نهایی و همچنین عدم اعمال هرگونه محدودیت بر برنامه تحقیق و توسعه خود است.
دیپلماتها در تهران میگویند علت اینکه موضوع تحقیق و توسعه تا این حد مهم شده، فشار اسراییل است.
یووال اشتاینتیز وزیر امور راهبردی و اطلاعاتی کابینه نتانیاهو که مسئول پرونده ایران نیز هست دو روز قبل گفته بود از نظر اسراییل تحقیق و توسعه از همه مسائل روی میز مهمتر است. برخی منابع غربی از جمله خبرگزاری بلومبرگ این موضوع را تایید کردهاند.
کاخ سفید: در صورت عدم پیشرفت از مذاکرات هستهای خارج خواهیم شد
کاخ سفید اعلام کرد: مذاکره کنندگان امریکایی در صورت عدم پیشرفت در مذاکرات هستهای با ایران بر سر چارچوب توافق موقت وعده داده شده تا اواخر سه شنبه، این مذاکرات را ترک خواهند کرد.
به گزارش رویترز از واشنگتن، جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید گفت: امریکا مایل است ضرب الاجل خود را برای رسیدن به این توافق موقت تمدید کند در صورتی که مذاکرات ثمر بخش باقی بماند.
ولی ارنست گفت: «اگر ما نتوانیم به توافق سیاسی برسیم، آنگاه تا ۳۰ ژوئن منتظر نخواهیم ماند و از مذاکرات خارج خواهیم شد.»
پنج قدرت عمده جهان و ایران ضرب الاجل ۳۰ ژوئن را برای رسیدن به یک توافق جامع تعیین کردهاند که بموجب آن تهران ایجاد محدودیتهایی در برنامه هسته ایش را در ازای کاهش تحریمهای بین المللی خواهد پذیرفت.