صدای آمریکا: روز جمعه ۱۸ ژوئیه جان کری وزیر خارجه آمریکا با انتشار بیانیهای مطبوعاتی، از تمدید مذاکرات اتمی با ایران به مدت چهارماه دیگر خبر داد. ترجمه بیانیه را در زیر میخوانید.
«همان گونه که پرزیدنت اوباما و تمامی هیئت دولت تاکید کردهاند، ما خود را در قبال آزمون یکی از مهمترین اولویتهای جهان، یعنی تضمین اینکه ایران سلاح اتمی تولید نخواهد کرد – از طریق مذاکرات دیپلماتیکی که هم اکنون میان ما و شریکان بین المللیمان در جریان است -متعهد میدانیم.
این تلاش همان قدر که فشرده است، مهم هم هست. و ما در مدتی کم راه دشواری طی کردهایم. کمتر از یک سال پیش پرزیدنت اوباما و پرزیدنت روحانی رئیس جمهوری ایران، با یکدیگر گفتوگو کردند و کوشیدند لحظه دیپلماتیک جدیدی را بنیان گذارند. و من نخستین مذاکرات دو جانبه میان وزیر خارجه آمریکا و وزیرخارجه ایران را، برای تخستین بار در طی بیش از سه دهه، برگزار کردم.
از آن زمان، ما درگیر تلاشی فشرده و دائمی بودهایم – این بهترین فرصتی بوده که تاکنون برای حل صلح آمیز این مسئله داشتهایم. این فرصت از طریق برنامه اقدام مشترک که از پیشرفت برنامه اتمی ایران جلوگیری میکرد، و بخشهایی از آن را حتی به عقب میبرد، برای نخستین بار در مدت یک دهه، به دست آمد.
برنامه اقدام مشترک، تفاهمی شش ماهه بود که از ۲۰ ژانویه آغاز شد و موفقیتی آشکار نصیب ما کرد. ایران از زمان آغاز این برنامه به تعهدهای خود در زمینه خنثی کردن موجودی اورانیوم ۲۰درصد غنی شده خود عمل کرده و آن را به ۵ درصد رسانده است. سانتریفیوژ پیشرفتهای نصب نکرده، و قطعاتهای تازهای در نیروگاه اراک نصب یا آزمایش نکرده است. و در عین حال به بازرسیهای مکرر از تاسیساتش تن داده است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی به طور منظم تصدیق کرده که ایران به تمام این تعهدات عمل کرده است. در این میان، ما و شریکان گروه ۵+۱ و اتحادیه اروپا بنا بر توافق برنامه افدام مشترک، تحریم هارا در میزان محدودی لغو کردهایم. حال آنکه بخش وسیعی از تحریمها به قوت خود باقی ماندهاند.
همان گونه که روز دوشنبه در وین گفتم، بر من آشکار است که ما به پیشرفتهای ملموسی در مذاکرات جامع دست یافتهایم، اما هنوز شکافهای واقعی در برخی از حوزهها وجود دارد. امروز، ما پیشنویسی تدوین کردهایم که مسائل اصلی را دربر گرفته است اما هنوز تعدادی از پرانتزها و فضاهای سفید در متن آن وجود دارد.
ما باهم برای یافتن راه حلی بلندمدت که رسیدن پلوتونیوم به نیروگاه اراک برای ساختن بمب را مسدود کند، کار کردهایم. با هم در مورد فوردو، با هدفی دیگر و برای آنکه مطمئن شویم از آن برای ساختن سلاح هستهای استفاده نخواهد شد، کار کردهایم. با هم کار کردهایم تا تضمین کنیم موجودی اورانیوم کمتر غنی شده ایران به غنای بالا که برای بمب سازی به کار میرود، نخواهدرسید. و توافق کردهایم که هر توافق بلندمدت و فراگیر حتما همراه با بازرسیهایی پیشرفته و تدبیرهای حقیقت آزمایی باشد که از وضعیت موجود سیار فراتر رود- تدبیرهایی برای مطمئن ساختن ما که ایران درخفا قادر به ساختن بمب اتمی نخواهد بود، اهمیت مطلق دارد. زمینههای دیگری هم هست که در آنها پیشرفت داشتهایم. برخی به راستی بسیار مهم هستند. البته هنوز درباره همه این مسائل جا برای کار کردن و حل اختلاف وجود دارد. اما ما به راستی پیش رفتهایم.
با این همه هنوز شکافهای واقعی درباره مسائلی چون ظرفیت غنیسازی در تأسیسات غنیسازی نظنز وجود دارد. این مسئله بخش بسیار مهمی از هر توافق بالقوه فراگیر و جامع است. هنوز باید در این زمینه و زمینههای دیگر کارهای زیادی انجام دهیم.
دیپلماسی وقت میبرد. و برای تعیین اینکه میتوانیم از راههای صلح آمیز به هدفهای خود دست یابیم، به پشتکار و ثبات قدم نیاز داریم. پشت کردن دائم به تلاشهای دیپلماتیک، آن هم وقتی پیشرفتهای مهمی به دست آمده، به منزله آن است که خود را از قدرت دستیابی صلح آمیز به هدفهای خود و حفظ این اتحاد بینالمللی که بوجود آوردهایم، محروم کنیم. درحالی که روشن کردهایم نرسیدن به توافق، بهتر از توافق بد است، اما دورنمای بسیار واقعی دست یابی به توافقی خوب که هدفهای ما را برآوَرَد، مارا به زمان بیشتری نیازمند میکند.
در نتیجه، ما - همراه با اتحادیه اروپا، گروه ۵+۱ و ایران- تصمیم گرفتهایم که مهلت برنامه اقدام مشترک را تا ۲۴ نوامبر تمدید کنیم. که دقیقا یک سال پس از زمانی خواهد بود که مرحله اول توافق را در ژنو نهایی کردیم. این امر مهلت کوتاهی در اختیار ما میگذارد تا بتوانیم به کار برای نهایی کردن توافق فراگیر ادامه دهیم – که بر اساس پیشرفتهایی که تابه حال کردهایم و راهی که در آن قدم گذاشتهایم، معتقدیم میتوانیم دستیابی به آن را تضمین کنیم.
دراین مدت کوتاه، همه طرفها متعهدند به تعهدهای خود در برنامه اقدام مشترک پابند بمانند. در چهارماه آینده، ما از پیشرفت برنامه اتمی ایران در حوزههای کلیدی آن جلوگیری خواهیم کرد. به علاوه، ایران تعهد کرده است در چهارماه آینده در ارتباط با برنامه اتمی خود گامهایی منطبق با آنچه در برنامه مشترک موافقت کرده است بردارد. که غنیسازی ۵ درصدی اورانیوم و تعهد به اکسیده کردن ذخیرهها با غنای بالاتر را شامل میشود.
بر اساس برنامه اقدام مشترک، ایران نیمی از اورانیوم ۲۰ درصدی خود را رقیق کرد و بقیه را به اکسید تبدیل کرد. در این مهلتی که به وجود آمده، ایران تعهد کرده است قدمی فراتر بردارد و همه اورانیوم ۰ ۲ درصدی را به سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کند. تا پایان این مهلت، ۲۵ کیلوگرم از این ماده به سوخت تبدیل خوهد شد. پس از تبدیل اورانیوم ۲۰ درصدی به سوخت، استفاده از آن برای تولید سلاح، درصورت نقض تعهدات، بسیار دشوار است. دست زدن چنین اقدامی بیدرنگ از طریق بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی قابل کشف است و دلیلی روشن برای قصد ایران به تولید سلاح اتمی خواهد بود.
در عوض، ما به تعلیق تحریمها بر اساس توافق برنامه اقدام مشترک ادامه خواهیم داد و ایران به ۲ میلیارد و هشتصد میلیون دلار دارایی مسدود شده خود دسترسی خواهد یافت. این را هم روشن کنم، پولی که در این چهارماه به ایران داده میشود بیش از آنچه در شش ماه گذشته به دست آورده، نخواهد بود. و بخش عمده درآمد مسدود شده نفت ایران همچنان دسترس ناپذیر خواهد ماند. و نیز اینکه، مانند شش ماه گذشته تحریمها به قوت خود باقی خواهند ماند.
سرانجام اینکه هدف ما از تمدید مذاکرات این است که از پیشرفتهایی که تاکنون کردهایم نتیجه مطلوب بگیریم و درعین حال بهترین فرصت را برای موفقیت آمیز بودن نتیجه این روند به خود بدهیم. متوقف ماندن برنامه اتمی ایران در چهارماه آینده بسیار خطیر است. این امر هم در جهت منافع ما و هم در جهت منافع متحدان ماست. و همچنان که در این راه پیش میرویم با متحدان و با کنگره درباره این مسئله خطیر مشورت خواهیم کرد.
ما این کار را با درنظر گرفتن اینکه تاکجا میتوانیم برویم، و نه آنکه امیدواریم به کجا برسیم، انجام میدهیم. یک سال پیش، کمتر کسی پیش بینی میکرد ایران به همه تعهدهایی که در مرحله اول توافق داده است، عمل کند؛ و یا اینکه بتوانیم با هم بر سر یک توافق جامع بلندمدت، فعالانه مذاکره کنیم. اکنون، چهار ماه اضافی در پیش است تا مسیر این سفر دشوار دیپلماتیک تعیین شود. بیاییم همه از این فرصت استفاده کنیم و از مهلت اضافی در راه ساختن گزینههای بنیادی لازم برای رسیدن به توافقی جامع، که سراسرجهان را مکانی امنتر سازد، استفاده کنیم.»