بی بی سی
تصرف شهر تکریت توسط داعش
از عراق گزارش میرسد که پیکارجویان دولت اسلامی عراق و شام، ‘داعش’، کنترل دومین شهر این کشور را نیز در دست گرفتهاند.
گزارش شده که کاروانی از جنگجویان داعش کنترل شهر تکریت، مرکز اداری استان صلاحالدین و زادگاه صدام حسین، را در دست دارند. داعش از روز دوشنبه شهر موصل در شمال عراق را نیز در تصرف دارد. گفته میشود داعش صدها زندانی را آزاد کرده و به این ترتیب نیروهایش تقویت شده است.
از عراق گزارش میرسد که پیکارجویان دولت اسلامی عراق و شام، ‘داعش’، کنترل دومین شهر این کشور را نیز در دست گرفتهاند.
گزارش شده که کاروانی از جنگجویان داعش کنترل شهر تکریت، مرکز اداری استان صلاحالدین و زادگاه صدام حسین، را در دست دارند. داعش از روز دوشنبه شهر موصل در شمال عراق را نیز در تصرف دارد.
گفته میشود داعش صدها زندانی را آزاد کرده و به این ترتیب نیروهایش تقویت شده است.
یک شاهد عینی به بی بی سی گفته است که مردان مسلح از چهار جهت مختلف وارد شهر تکریت شدهاند. بدین ترتیب نیروهای دولت اسلامی عراق و شام، که یک گروه افراطی با گرایشهای شدید ضد شیعی است، اکنون در ١٥٠ کیلومتری شمال بغداد هستند.
مقتدا صدر که قبلا رهبری یک گروه پیکارجوی شیعه را به عهده داشت، خواهان تشکیل واحدهایی برای دفاع از اماکن مذهبی در مقابل پیکارجویان سنی افراطی داعش شده است.
نوری مالکی، نخست وزیر عراق، گفته است که دولت به مقابله با شورشیان افراطی ادامه خواهد داد. او گفت با نیروهای نظامی که با فرار از شورشیان سبب پیشروی آنها شده اند، برخورد خواهد شد.
در همین حال، یک بمبگذار انتحاری بمب همراه خود را در منطقه شیعهنشین بغداد منفجر کرده که در این انفجار حداقل ۲۱ نفر کشته شده و ۴۵ نفر هم زخمی شدهاند. این بمبگذاری انتحاری در شهرک صدر روی داده است.
تصرف کنسولگری ترکیه در موصل
منابع محلی در شهر موصل پیشتر گفته بودند که شورشیان، کنسولگری ترکیه را در این شهر تصرف کردهاند. یک منبع در دولت ترکیه گفته است که ۴۸ نفر از جمله سرکنسول، نیروهای ویژه و چندین کودک گروگان گرفته شدهاند.
منابع دولتی ترکیه به خبرگزاری رویترز گفتهاند برای اطمینان حاصل کردن از امنیت جان کارکنان کنسولگری، تلاش هایی در جریان است.
شهر موصل روز دوشنبه به دست پیکارجویان افتاد و گزارش شده است که بیش از ٥٠٠ هزار نفر (بیش از یک چهارم جمعیت شهر) خانه و کاشانه خود را ترک کرده و به مناطق دیگری در عراق پناه برده اند.
***
آمریکا شرایط عراق را «بسیار وخیم» توصیف کرد
در واکنش به پیشروی نظامی داعش در بخشهایی از عراق، آمریکا بر ادامه حمایت از دولت این کشور تاکید کرده اما خواستار وحدت قومی و فرقهای برای مقابله با این بحران شده است.
با انتشار گزارشهایی از تصرف شهر موصل، مرکز استان نینوا توسط شبهنظامیان اسلامگرای گروه “دولت اسلامی عراق و شام” و گزارشهایی از پیشروی آنان در استان کرکوک، دولت آمریکا شرایط عراق را “بسیار وخیم” توصیف کرده است.
جن پساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده گفته است که تصرف موصل توسط شبهنظامیان داعش نشانگر وخیمتر شدن شرایط امنیتی عراق است.
نیروهای آمریکایی که با حمله نظامی سال ۲۰۰۳ وارد عراق شده بودند، در سال ۲۰۱۱ خاک این کشور را ترک کردند اما به ارسال مقادیر قابل ملاحظهای کمکهای نظامی و تسلیحاتی به دولت عراق ادامه دادند. با اینهمه، عراق همچنان دستخوش ناآرامی و ناامنی بوده و عملیات مسلحانه گروه داعش، که از آن با عنوان یک تشکل منشعب از شبکه القاعده نام برده میشود، یکی از چالشهای امنیتی عمده در عراق محسوب میشود.
اسلامگرایان عضو داعش در ابتدا به عنوان اعضای تشکل وابسته به شبکه القاعده فعالیت داشتند اما با بروز اختلاف بین این گروه و رهبری شبکه القاعده، از این شبکه جدا شدند تا هدف نهایی خود یعنی استقرار حکومت اسلامی و اجرای قوانین شرع در عراق و سوریه را دنبال کنند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا افزوده است که دولت ایالات متحده در هماهنگی با دولت نوری المالکی، نخست وزیر عراق و سایر مقامات و گروههای سیاسی آن کشور، از جمله مقامات دولت خودمختار اقلیم کردستان عراق، اوضاع را از نزدیک زیر نظر دارد.
برخی ناظران گفتهاند با توجه به عملکرد ضعیف واحدهای ارتش منظم عراق در برابر عملیات چریکی گروه داعش، یکی از راههای مقابله با این گروه استفاده از نیروهای کرد عراقی است. با توجه به چند دهه مبارزه چریکی کردهای عراق علیه دولت مرکزی که تا سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳ ادامه داشت، آنان احتمالا از تجربه و تخصص قابل توجهی برای متوقف کردن نفرات داعش برخوردارند.
برخی گزارشها حاکی از آن است که پیشمرگههای کرد به منظور جلوگیری از پیشروی نیروهای داعش در منطقه کرکوک، وارد عملیات شدهاند.
جن پساکی گفته است که دولت آمریکا به کمک نظامی به عراق ادامه میدهد و افزوده که در گذشته، ایالات متحده مقادیر قابل توجهی اسلحه و مهمات در اختیار عراق قرار داده که از جمله شامل هلیکوپترهای نظامی بوده است. روز گذشته گزارش شد که نیروهای داعش با تصرف فرودگاه موصل، تعدادی هلیکوپتر مستقر در این فرودگاه را نیز به غنیمت گرفتهاند.
خانم پساکی خواستار وحدت سیاسی و فرقهای در عراق شده و گفته است: “تردیدی نیست که تنها راه مقابله با بحران کنونی، وحدت تمامی گروهها و شخصیت های عراقی است و تنها از این طریق است که میتوان به موفقیت رسید.”
تشدید حملات اسلامگرایان داعش در حالی گزارش میشود که نوری المالکی در پی کسب اکثریت پارلمانی توسط گروههای شیعه در انتخابات ماه آوریل، همچنان در صدد تشکیل یک دولت ائتلافی است.
روز گذشته آقای مالکی از پارلمان عراق خواست تا برای مقابله با خطری که این کشور را تهدید میکند، در عراق وضعیت فوقالعاده اعلام شود. رئیس مجلس عراق تصرف موصل را فاجعه خوانده بود. براساس گزارشهای رسیده از عراق، با پیشروی نفرات داعش در نینوا، دهها هزار تن از ساکنان این منطقه، محل سکونت خود را ترک کرده و بسیاری از آنان عازم اقلیم خودمختار کردستان شدهاند.
با وجود اینکه نظام سیاسی عراق رسما یک نظام غیردینی و مبتنی بر کثرتگرایی قومی و مذهبی در این کشور است، اما از زمان سقوط صدام حسین تشکلهای وابسته به شیعیان که اکثریت جمعیت این کشور را تشکیل می دهند، در انتخابات پارلمانی پیروز شده و در راس حکومت قرار گرفتهاند. مخالفان نوری المالکی او را به فرقهگرایی و نادیده گرفتن حقوق اقلیت سنی عراق متهم میکنند.
این وضعیت باعث نگرانی اقلیت سنی های عراق شده که تا قبل از سقوط صدام حسین قدرت سیاسی را در اختیار داشتند. آنان نگران آن هستند که دولت مرکزی امتیازات سیاسی و اقتصادی کشور را منحصرا در اختیار شیعیان قرار دهد. برخی ناظران گفتهاند این وضعیت زمینه مساعدی را برای بهرهبرداری گروههای تندرو سنی فراهم آورده است. حتی گفته میشود که طرفداران رژیم سابق عراق نیز توانستهاند از شرایط کنونی سود ببرند و در گروههای مختلف تندرو نفوذ کنند.
در یکی دو سال اخیر، عملیات خشونت آمیز، از جمله بمبگذاری و حملات انتحاری، در عراق شدت گرفته و در بسیاری موارد مراکز و محلهای تجمع شیعیان هدف قرار گرفته است. با گسترش جنگ داخلی در سوریه، داعش به عنوان یک نیروی مخالف حکومت تحت تسلط علویان در آن کشور در عملیات نظامی علیه نیروهای بشار اسد شرکت داشته و بر بخشهایی از مناطق شرقی سوریه مسلط شده است.
هدف داعش وحدت سوریه و عراق و استقرار حکومت اسلامی در این بخش از خاورمیانه است.
موصل در یکی از مناطق نفت خیز عراق واقع شده اما به گزارش منابع نفتی، تحولات نظامی اخیر تاثیری فوری بر عرضه نفت ندارد زیرا منابع واقع در منطقه در دست بهره برداری نبوده است.