گزارش «کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران»
احمد شهید روز دوشنبه ۱۷ مارس رسما گزارش اخیر خود را به شورای سازمان ملل ارائه کرد و بدنبال آن نمایندکان کشورهای مختلف در این مورد صحبت کردند.
احمدشهید گزارشگر ویژه حقوق بشر، روز دوشنبه ۲۶ اسفندماه ۹۲، به ارائه گزارش تفصیلی خود در خصوص موارد نقض حقوق بشر در ایران پرداخت و توضیحاتی را در این خصوص ارائه کرد. پس از او کشورهای عضو شورا و همچنین سازمانهای غیردولتی و نیز نمایندگان دولت ایران نقطه نظرات خود را نسبت به گزارش مطرح کردند.
در ابتدا احمدشهید به مدت ده دقیقه بیانیه خود را خواند و اعلام کرد که بارها خواسته است که به ایران برود اما به اجازه داده نشده است. اگر چه او گفت که با مقامات قوه قضاییه و وزارت خارجه در تماس و گفتوگو بوده است ولی این ملاقاتها منجر به سفر او به ایران نشده است.
آقای شهید در سخنان خود با ابراز نگرانی از وضعیت اعدام، ادعای مسوولین ایرانی برای توجیهی که برای تعداد بالای اعدام میآورند مورد چالش قرار داد و گفت که شمار بالای اعدام افرادی که مواد مخدر حمل میکنند، برخلاف قوانین بین المللی است.
او گفت که منشور حقوق شهروندی که توسط دولت آقای روحانی پیشنهاد شده است، در مسیر درستی است اما حقوق همه شهروندان ایرانی را برآورده نمیکند. او همچنین گفت که این منشور اعدام نوجوانان و مجازات اعدام را برای جرائمی غیرجدی ممنوع نکرده است. او سپس به ویژگیهای گزارش خود پرداخت.
بعد از او نماینده ایران به پاسخگویی در خصوص گزارش پرداخت که ۵ دفیقه برای پاسخ خود زمان داشت. او گفت که ما در زمان بحرانی در جهان زندگی میکنیم. او گفت جمهوری اسلامی ایران به صورت قانونی خود را متعهد به ترویج و حمایت از مکانیسمهای حقوق بشری سازمان ملل میداند.
او در خصوص گزارش احمدشهید گفت که اصل بیطرفی را نقض میکند. او بدون اینکه اشارهای به هیچ کدام از موادی که آقای شهید مورد نقد قرار داده بود، گفت که این گزارش پر از ادعاهای بیپایه است. او ادعا کرد که گزارش شهید به هیچ یکی از دستاوردهای ایران اشاره نکرده است، از جمله اینکه در ایران زنان بسیار تحصیل کرده هستند و در همه جنبههای زندگی حضور دارند. او گفت که ایران به گفتوگوی سازنده اعتقاد دارد و به همین خاطر به کمیتههای حقوق بشری گزارش و پاسخ داده است و همچنین علیرغم مخالفت شدید با دستور کار گزارشگر، ترتیب ملاقاتهایی را در ژنو و نیویورک داده است.
او گفت همچنین که آقای شهید توجه کمی به پیشنهادات و نکاتی که ایران در جواب خود مطرح است داده است و به همین جهت اصول بیطرفی را نادیده گرفته است. در خصوص مجازات اعدام او گفت که تنها برای مجازاتهای بسیار جدی، قتل، تروریسم، آدم ربایی و همچنین اتهامات موادمخدری مربوط به این موارد بوده است.
اظهارات نمایندگان کشورهای عضوشورای حقوق بشر
بعد از نماینده ایران، نمایندگان ۲۹ کشورو سازمان یونیسف در مورد گزارش شهید سخنرانی کردند. نمایندگان اتحادیه اروپا، سازمان یونیسف، آلمان، استرالیا، نروژ، بلژیک، نیو زیلاند، کانادا، فرانسه، ایرلند، مالدیو، مقدونیه، انگلیس، ایتالیا، ایلات متحده آمریکا، جمهوری چک، بوتسوانا و سویس از ماموریت و گزارش شهید حمایت و در مورد وضعیت موجود ابراز نگرانی کردند.
نمایندگان سوریه، سری لانکا، زیمبابوه، ونزوئلا، چین، ویتنام، روسیه سفید، پاکستان، سودان، کوبا، کره شمالی و برمه از مکانیسمهای کشوری انتقاد کرده و ادعا کردند ایران دستاوردهای مثبتی در زمینه حقوق بشر دارد. نماینده روسیه بدون ابراز جهت گیری خاصی در قبال گزارش، خواستار افزایش همکاری ایران و نمایندگان سازمان ملل شد.
سپس نمایندگان سازمانهای غیر دولتی، من جمله جامعه بین المللی بهاییان، سودویند و مرکز اروپایی برای قانون و عدالت درمورد وضعیت حقوق بشر در ایران ابراز نگرانی جدی کرده و از ماموریت شهید حمایت کردند. همجنین چندین نماینده سازمانهای همراه با هیات ایران به انتقاد از گزارش شهید پرداختند.
در پایان احمدشهید به برخی سوالات در مورد گزارش پاسخ داد. از جمله او در زمینه متدولوژی خود گفت که تنها منابع او خارج از کشور نیستند بلکه خیلی از افراد که او مصاحبه کرده قربانیان نقض حقوق بشر در داخل کشور هستند.
درخصوص همکاری با دولت ایران گفت که طی چند ماه گذشته روحیه همکاری بیشتر شده و گفت که کلید پیش رو همکاری است. او گفت که در خصوص رویههای مختلف ایران ۹ سال است که اجازه نداده اعضای سازمان ملل به ایران سفر کنند.
در آغاز گفتگوها، نماینده اتحادیه اروپا به اظهار نظر پرداخت. او قدردانی خود را نسبت به ادامه تلاشهای احمدشهید در خصوص ارائه گزارش خود مطرح کرد. او گفت که گزارش آقای شهید هم موارد قانونی و هم پروندههای متعدد نقض حقوق بشر را مطرح میکند. او گفت که برخی از قوانین کشور نقض میشود. او همچنین از افزایش سرسام آور شمار اعدامها انتقاد کرد و گفت این اعدامها برای «جرائم بسیارجدی» اجرا نمیشود. او گفت که اتحادیه اروپا نگران جدی تعداد زیاد زندانیان عقیدتی است. موضوع آزادی بیان، و محدودیتهای اقلیتهای قومی و مذهبی از جمله بهاییان از جمله مواردی بود که نماینده اتحادیه اروپا به آنها اشاره کرد. او از دولت ایران خواست که با احمد شهید همکاری کند.
نماینده سازمان یونیسف گفت که از بازنگری مجازات نوجوانان استقبال میکند. او مسوولیت جنایی سنی ۹ سال برای دختران و ۱۵ سال برای پسران را مورد انتقاد قرار داد. یونیسف از مراکز بازپروری نوجوانان و برنامههایی مانند اختصاص میز ویژه در پلیس برای سامان دادن به جرائم نوجوانان تشکر کرد.
نماینده آلمان در ادامه از احمدشهید تشکر کرد. او گفت که آقای روحانی قولهایی داده است ولی باید قدمهای مشخص برداشته شود. او نسبت به زندانی بودن وکلایی همچون عبدالفتاح سلطانی و همچنین حصر خانگی میرحسین موسوی و مهدی کروبی و زهرا رهنورد انتقاد کرد. عدم درمان پزشکی زندانیان عقیدتی بخصوص در پروندههای آیت الله بروجردی، حسین رونقی ملکی و همچنین رضا عابدینی در زندانها همچین مورد انتقاد اوقرار گرفت.
موضوع اعدام نوجوانان و شمار فزآینده اعدامها از جمله موارد دیگری بود که او مطرح کرد و از دولت ایران خواست که به اعدامهای در ملاء عام پایان دهد. وضعیت اقلیتهای قومی و مذهبی و اعدام دو ایرانی عرب در خوزستان از جمله موارد دیگری بودند که او از ایران خواست که در این حوزهها به نقض حقوق بشر خاتمه بدهد.
نماینده استرالیا همچنین نسبت به گزارش ابراز خوشوقتی و از گزارشگر تشکر کرد. او گفت که علیرغم برخی علائم مثبت، این کشور نگران تعداد زیاد اعدامها در ایران است. او گفت که بازداشتهای خودسرانه روزنامهنگاران، فعالان حقوق بشر و همچنین اقلیتهای قومی و مذهبی از موارد نگرانی استرالیاست. او خواستار آزادی همه زندانیان سیاسی شد. مجازاتهای غیرانسانی از جمله شلاق زدن و قطع اعضا همچنین از مواردی بود که از دولت ایران خواست به آن خاتمه بدهد.
سپس نماینده نروژ از گزارش شهید تشکر کرد. او گفت که وضعیت حقوق بشر در ایران نگرانی عمیق دولت نروژ را به همراه داشته است. موضوع اعدام و همچنین دادگاههای غیرعادلانه از جمله مواردی بود که او نسبت به آنها اشاره کرد. او گفت متاسفیم که هیچ تغییر و بهبود جدی در حوزه آزادیهای بیان و انجمن هابه وجود نیامده است. نقض حقوق اقلیتهای مذهبی و قومی از جمله موارد نگرانی نروژ اعلام شد.
نماینده سوریه در ادامه گفت که موضع سوریه این است که نباید اعضای سازمان ملل مورد حمله قرار بگیرند. او گفت که هیات او گزارش را مطالعه کرده است و متاسفانه خیلی از دستاوردهای ایران را نادیده گرفته و همچنین پیشنهادات ایران را هم نادیده گرفته است. او گزارش را طرفدارانه خواند. او گفت که از گزارشگر ویژه میخواهیم که به جای یک پاراگراف توضیح دهد که تاثیر تحریمها در زندگی مردم چه بوده است؟ او گفت که دستور کار ویژه کشوری، به شورا صدمه میزند و از شورا خواست که به دستورکار آقای شهید پایان دهد.
نماینده بلژیک گفت که از بیانیه اتحادیه اروپا به صورت کامل حمایت میکند. او گفت که این کشور نگران جدی وضع نقض حقوق بشر در ایران است. بازداشتهای خودسرانه به خاطر ارائه نظر افراد که شامل روزنامه نگاران فعالان حقوق بشر، فعالان اقلیتهای قومی و مذهبی است به گفته او خیلی گویای وضعیت است. او خواستار آزادی افرادی شد که به صورت مسالمت آمیز از حقوق خود استفاده کردهاند. او نسبت به اینکه از سال ۲۰۰۵ ایران اجازه حضور گزارشگران ویژه سازمان ملل را نداده است گلایه کرد.
نماینده نیوزیلند از گزارش احمدشهید حمایت کرد و گفت که این کشور خیلی از اینکه خیلی از وضعیت بهتر نشده و بلکه بدتر شده، ناامید شده است. موضوع اعدام از جمله محورهای عمده مورد اشاره او بود و گفت که از زمان آقای روحانی تعداد اعدامها بیشتر شده است. نماینده این کشور از دولت ایران خواست با مکانیسمهای حقوق بشر سازمان ملل همکاری کند.
نماینده سریلانکا با اشاره به قولهای آقای روحانی به حضور یکی از زنان در مقام معاونت ریاست جمهوری و به برخی از دستاوردهای ایران در حوزه زنان اشاره کرد. او گفت که گزارش دورهای کشورها مکان خوبی برای بررسی وضعیت حقوق بشر کشورهاست.
نماینده کانادا گفت که این کشور به صورت عمیقی نسبت به رفتار دولت ایران نسبت به شهروندان خودش نگران است. او اشاره به حرفهای جواد لاریجانی که گفته بود اعدامهای ایران «خدمتی به انسانیت» است را نگران کننده خواند. او از گزارش احمدشهید تشکر کرد و گفت از وسعت نقض حقوق بشر شوکه هستند. او از ایران خواست که با همه مکانیسمهای حقوق بشری سازمان ملل همکاری کند.
نماینده زیمباوه گفت که از دستور کارهای خاص کشوری حمایت نمیکند چرا که سیاسی است و توسط برخی کشورها مورد سوء استفاده قرار میگیرد. او گفت که مکانیسم یو. پی. ار بهترین روش برای بهبود وضعیت حقوق بشر کشورهاست.
نماینده ونزوئلا بعد از او گفت که کاملا با نماینده ایران هم عقیده هستند. او گفت که تحمیل دستور کار خاص کشوری را که کار کشورهای امپریالیستی را محکوم میکند. وی گفت چنین دستور کاری فریبکاری برای رسیدن به حقوق بشر است. او همچنین ادعا کرد که ایران بیمهابا خواستار همکاری با مکانیسمهای سازمان ملل بوده است و به توصیههای گزارش یو. پی. ار عمل کرده است. او در ادامه همچنان به دستور کار آقای شهید حمله کرد.
نماینده فرانسه گفت از گزارش اتحادیه اروپا حمایت میکند و نگران وضعیت حقوق بشر در ایران و ادامه نقض حقوق بشر است و از ایران خواست که با گزارشگر ویژه همکاری کند. او گفت آقای گزارشگر گزارش شما موجب نگرانی جدی ما است. مجازات سرسام آور اعدام و استفاده از اعدام در ملاء عام، نبودن دادرسی عادلانه و استفاده از مجازات اعدام برای طیف گستردهای از جرائم از جمله مواردی بود که او مطرح کرد. مساله فقدان آزادی بیان و تهدید آزادیهای انجمنی و همچنین فقدان آزادی اقلیتهای مذهبی مانند بهاییان، از جمله موارد دیگری بود که توسط نماینده فرانسه مطرح شد.
نماینده چین گفت که دولت چین از تلاشهای دولت تشکر میکند و میداند که دولت ایران با چالشهای مختلفی مواجه است. او خواستار همکاری سازنده با ایران با توجه به ملاحظات فرهنگی کشور شد.
نماینده کشور ایرلند پس از آن گزارش آقای شهید را مورد تقدیر قرار دارد. او گفت که نگران هستند که منشور حقوق شهروندی که توسط آقای روحانی ارائه شده است، قانون جدیدی نیست و این قانون همچنان قوانینی دارد که حقوق زنان و اقلیتهای مذهبی مانند بهاییها را نادیده میگیرد و همچنان از اعدام نوجوانان جلوگیری نمیکند. او نسبت به استفاده سرسام آور از اعدام ابراز نگرانی کرد. موضوع اقلیتهای مذهبی و قومی از جمله محور نگرانیهای این کشور بود. او پرسید که چطور جامعه بین المللی میتواند به ایران کمک کند که به تعهدات بین المللی خودش عمل کند.
نماینده کشور ویتنام گفت هیات او گزارش را خوانده است و گفت که تحولات مثبت به وجود آمده توسط دولت ایران را خوشامد میگوید. او گفت که امیدوار است که دولت به تلاشهای خودش ادامه بدهد و تحولات مثبتی رخ بدهد. او ایران را مورد تقدیر قرار داد که به تعهدات بین المللی خودش عمل میکند.
نماینده کشور مالدیو گفت که نسبت به همکاری ایران با سیستم سازمان ملل تشویق شده است و خواست این همکاریها بیشتر شده است. او نسبت به اینکه رییس جمهور ایران نسبت به موضوع حقوق بشر علاقه نشان داده و جزو دستور کارش است ابراز علاقه کرد. اگر چه نماینده مالدیو نسبت به بازداشتهای خودسرانه، محدودیتهای آزادی بیان، اعدامهای سرسام آور ابراز نگرانی کرد. او گفت که شورا باید به گزینههای جایگزین حمایت کند.
نماینده روسیه سفید گفت که حقوق بشر در چشم انداز جهانی باید بخشی از یک دیالوگ غیرسیاسی و سازنده باشد که بر مبنای احترام و دخالت نکردن در مسائل داخلی باشد. او گفت که در پنج سال گذشته مکانیسم یو. پی. ار خیلی سازنده برای حل مسائل موجود کنونی بوده است. او مکانیسم ویژه کشوری را جهت دار، سیاسی خواند. او ادعا کرد که این کشورها از گزارشهای گزارشگر برای توجیه کردن تحریمها استفاده کردهاند.
نماینده پاکستان هم از قدمهای دولت ایران برای حفاظت حقوق بشر تقدیر کرد و از نحوه انتخابات ریاست جمهوری و همچنین لایحه حقوق شهروندی که پیش نویس آن توسط دولت ایران مطرح شده تشکر کرد. او گفت که این کشور مخالف مکانیسم ویژه کشوری است و از مکانیسم گزارش یو. پی. ار حمایت کرد. او همچنین گفت که بهترین راه همکاری گفتوگو در مورد حقوق بشر به صورتی غیر سیاسی است.
نماینده مقدونیه نیز گزارش احمدشهید را مورد تقدیر قرار داد و نسبت به برخی از موارد نقض حقوق بشر از جمله اعدام و همچنین نبودن دادگاهها و دادرسیهای عادلانه ابراز نگرانی کرد. حقوق اقلیتها و نقض آن توسط ایران، استفاده از شکنجه، تبعیض اقلیتها، سرکوب و بازداشتهای خودسرانه از جمله دیگر مواردی بودند که نماینده مقدونیه مطرح کرد. او گفت که از دولت ایران میخواهد که اجازه بدهد که احمد شهید به ایران سفر کند.
نماینده انگلیس گفت که به صورت کامل از گزارش احمد شهید حمایت میکند و از او به خاطر گزارشش تشکر کرد. او گفت که از نقش گزارشگر ویژه حمایت میکند. او گفت که گزارش او با جزییات و دقیق است. وی همچنین گفت که از اینکه ایران با سازمان ملل همکاری نمیکند و اجازه نمیدهد که دکتر شهید به ایران برود ناامید هستند. به علاوه او از اینکه لحن ایران تغییر کرده ولی وضعیت حقوق بشر تغییر نکرده ابراز نگرانی کرد. موضوع اعدام برای جرائمی که از نظر قوانین بین المللی به عنوان «جرائم خیلی جدی» شناخته نمیشود ابراز نگرانی کرد. نماینده انگلیس هم به پیش نویس قانون حقوق شهروندی ارائه شده توسط آقای روحانی اشاره کرد که در آن حقوق اقلیتهای مدنی نادیده گرفته شده است. او همچنین گفت که اعدام اقلیتهای مذهبی مانند بهاییها و اقلیتهای دیگر ابراز نگرانی کرد.
ایتالیا هم از بیانیه اتحادیه اروپا حمایت کرد و از احمد شهید تشکر کرد. او از دولت ایران خواست که با دستور کار آای شهید همکاری کند. نماینده ایتالیا گفت در حوزه بازداشتهای خودسرانه، اعدام و آزادی بیان منتظر دیدن تغییرات محسوس است. او با قدررانی از تغییرات در قانون مجازات اسلامی، خواست که مشکلات جدی این قانون را برطرف کند.
نماینده سودان گفت که این کشور گزارش آقای شهید را خوانده است. او گفت که مطمئن هستیم که گفتوگو بهترین مکانیسم برای مقابله با چالشهای حقوق بشری است. او گفت در مکانیسمهای ویژه نگرانیهای کشور نباید نادیده گرفته شود. وی همچنین خواست که گفتوگوی سازندهای با ایران برای چالشهایی که در حوزه حقوق بشر وجود دارد انجام دهد و کمکهای تکنیکی لازم را در این زمینه انجام بدهد.
نماینده آمریکا گفت که علیرغم تغییر دولت ایران تغییری در وضعیت ایران به وجود نیامده است. او گفت ایران دومین زندان بزرگ روزنامه نگاران در جهان است. او با اشاره به روزنامه آسمان و بهار و توقیف آنها و همچنین پارازیت انداختن روی ماهوارهها از محدودیتهای آزادی بیان گفت. وضعیت اقلیتهای مذهبی و قومی و همچنین اعدام چندین شهروند کرد و همچنین اعدامهای دوفعال اهوازی در ماه ژانویه از جمله مواردی بود که به گفته وی مورد نگرانی آمریکاست. او خواستار آزادی سعید عابدینی شهروند ایرانی آمریکایی که به خاطر عقاید مذهبیاش در ایران است شد. او گفت مدافعان حقوق بشری، مانند عبدالفتاح سلطانی باید آزاد شوند. او از ایران خواست که اجازه بدهد که گزارشگر ویژه به ایران سفر کند و بتواند دستور کار خود دنبال کند.
نماینده کشور چک از گزارش آقای شهید حمایت کرد. او با قدردانی از دولت ایران برای همکاری با جامعه بین المللی گفت که کلمات باید تبدیل به عمل شود و بنابراین اجازه بدهد که احمدشهید به ایران سفر کند. او خواستار آزادی زندانیان سیاسی شود. حضور روزنامه نگاران، مدافعان حقوق بشر، فعالان دانشجویی و وکلا و همچنین بازداشتهای خودسرانه افرادی که به صورت مسالمت آمیز به فعالیت میپردازند از جمله موضوعات مورد نگرانی چک بود. او خواستار آزادی همه زندانیان سیاسی شد.
نماینده کوبا در ادامه گفت که وجود گزارشگر ویژه نمونه واضح مکانیسمهای تبعیض آمیز و دستورکارهای گزینشی است که برخلاف روحیه همکاری و گفتوگوی سازنده است. او گفت به دنبال انقلاب اسلامی این کشور هدف کشورهایی شده است که به دنبال تغییر رژیم است. او از تحولات مثبت ایران حمایت کرد.
فدراسیون روسیه کشور بعدی بود که از تحولات به وجود آمده توسط دولت ایران تشکر کرد. او خواستار یک گفتوگوی غیرسیاسی و سازنده با دولت ایران شد.
کره شمالی هم گفت که مکانیسم ویژه کشوری برخلاف روحیه همکاری است. او گفت که هر گونه تلاش برای دخالت در وضع داخلی برخلاف روحیه منشور سازمان ملل و استقلال کشورهاست. او گفت شورای حقوق بشر نباید مورد استفاده قرار بگیرد. از جمله دیگر کشورهایی که در خصوص گزارشگر ویژه به اظهار نظر پرداختند میتواند به کشور سوئیس، بوتسوانا و همچنین برمه اشاره کرد.
بیانیه سازمانهای غیردولتی
بعد از آن سازمانهای غیردولتی به خواندن بیانیه خود پرداختند. جامعه بین المللی بهایی اولین تشکل غیردولتی بود که درخصوص وضعیت حقوق بشر صحبت کرد. دایان علایی با اشاره به سخنان حسن روحانی در زمان انتخابات، به وضعیت بهاییان، از جمله بازداشت، خراب کردن خانه آنها و دیگر مشکلات انهاپرداخت. او گفت که ۷ رهبر بهایی به بیست سال زندان محکوم شدهاند و این از مصادیق بازداشت خودسرانه است. وی از آقای شهید پرسید آیا توانستهاید درخصوص این موضوعات صحبت کنید؟ او با اشاره به مرگ شهروند بهایی عطاء الله رضوانی در بندرعباس از وجود مصونیت که باعث میشود چنین اقداماتی همچنان ادامه داشته باشد انتقاد کرد.
حسن نائب هاشم، نماینده سازمان غیردولتی سودویند به نمایندگی از شش سازمان حقوق بشری گفت که حملات شخصی به هیچ وجه باعث تغییر وضعیت حقوق بشر ایران نمیشود. او با توجه به بازداشتهای خودسرانه روزنامه نگاران، فعالان حقوق بشر، وکلا و… گفت که بسیاری از این افراد از مشاوره حقوقی و دادگاه عادلانه محروم بودهاند. وی همچنین به موضوع اعدامها اشاره کرد و گفت که دستور کار آقای شهید باید تمدید شود.
مرکز اروپایی برای قانون و عدالت، گفت که علیرغم تغییر زبان دولت جدید ایران تغییری در دولت حسن روحانی انجام نشده است و باید برای هر حرفی عملی وجود داشته باشد. این انجمن از زندانی بودن سعید عابدینی شهروند ایرانی امریکایی نوکیش مسیحی انتقاد کرد و با شرحی از زندگی او خواستار آزادی او شد. او خواستار آزادی رضا عابدینی در زمان تعطیلات نوروزی شد.
یکی از سازمانهای غیردولتی همراه هیات دولتی ایران، به حمله به احمدشهید پرداخت و گفت که منابع مورد استفاده شده مجهول بودهاند. او با حمله به استفاده از مساله «محاربه» به عنوان «مبارزه با خدا» گفت که این مفهوم در گزارش آقای شهید به نادرستی تعبیر شده است.
دکتر گلشت پژوه از انجمن آسیبهای اجتماعی، با انتقاد از گزارش احمد شهید، گفت که بسیاری از بیماران ایرانی به خاطر تحریمهای غیرعادلانه ان خود را از دست دادهاند و گفت این بخش گزارش سهم کوچکی در گزارش خود دارد. او گفت چرا آقای شهید در وب سایت خود پرسشنامهای نگذاشته است که سازمانهای غیردولتی و ایرانیان نسبت به وضعیت تبعات و مشکلات خود را در این وب سایت بیان کنند.
در ادامه چندین سازمان غیردولتی دیگر نیز نظرات خود را بیان کردند.