هم‌زمان با سومین سالگرد حبس خانگی “رهبران جنبش سبز”، آقایان ميرحسين موسوی و مهدی کروبی، و خانم زهرا رهنورد، مراسمی در آمستردام هلند توسط گروهی از حامیان جنبش سبز برگزار شد.
در این مراسم آقایان دکتر اردشیر امیرارجمند، مشاور ارشد مهندس موسوی (از پاریس)؛ دکتر محمدتقی کروبی، کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل و فرزند مهدی کروبی (از لندن)؛ و عیسی سحرخیز، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی (از تهران) به‌صورت آنلاین؛ و آقایان مصطفی خسروی، فعال جنبش سبز و عضو شورای سیاست‌گذاری سازمان دانش آموختگان ایران؛ بهروز خلیق، مسئول هیئت سیاسی ـ اجرائی سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) و حسن یوسفی اشکوری، فعال ملی ـ مذهبی و نواندیش دینی و پژوهشگر تاریخ، به‌صورت حضوری شرکت داشتند و به طرح دیدگاه‌های خود در مورد ادامه بازداشت خانگی رهبران جنبش سبز پرداختند.
سحرخیز: مطالبه‌ی راهبردی و ملی
مراسم با کلیپ شعر “می هراسند” از سروده های خانم صدیقه وسمقی آغاز شد. سپس عیسی سحر خیز، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی ساکن ایران از طریق اسکايپ به ایراد سخنرانی پرداخت. سحرخیز با اشاره به چگونگی نگاه به موضوع حصر گفت: “موضوع حصر عزیزانمان خانم رهنورد، آقایان موسوی و کروبی باید به عنوان یک راهبرد اساسی مطرح باشد و پیگیری‌های لازم هم صورت بگیرد. اگر ما این دوستان را به فراموشی بسپاریم و این خواسته و مطالبه ملی را کنار بگذاریم و از آقای روحانی نخواهیم که پی گیر این مسئله باشد در زمینه های دیگر هم مسلما شکست خواهیم خورد”.
سحرخیز ادامه داد که “باید توجه کنیم که آقای روحانی و تیم همراه ایشان، خواست این را دارند که رفع حصر صورت بگیرد.”
امیرارجمند: ادامه حصر، معضلی برای حاکمان
دومین سخنران جلسه اردشیر امیرارجمند، سخنگوی شورای هماهنگی راه سبز امید بود که از پاریس از طريق اسکايپ به جمع پیوست. امیرارجمند ضمن قدردانی از زحمات همه کسانی که در برپائی مراسمی از این دست مشارکت و همکاری و همراهی می کنند، تاکید بر چند نکته را ضروری دانست. وی گفت: “نخست آن که فراموش نکنیم حبس خانگی رهبران جنبش سبز، اقدامی غیرقانونی است و مخالف با ابتدائی ترین حقوق شهروندی است و اکنون تبدیل به یک معضل مهم برای مقامات عالی کشور شده است.”
امیرارجمند در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به طرح این سئوال که “اگر رفع حصر اتفاق بیفتد چه اتفاقی خواهد افتاد؟” این پرسش را بی مورد خواند و گفت: “این سئوال نباید ایجاد خوف بکند، نباید آقایان از آن بترسند. هیچ کس در کشور دنبال ایجاد تنش نیست. آنهائی که در کشور هستند و معترض هستند و همچنین تمام آنهائی که از جنبش سبز در خارج از کشور دفاع می کنند منافع ملی را بر منافع شخصی و گروهی مقدم می دانند.”
این استاد حقوق تصریح کرد: “منافع شخصی و منفعت طلبی شخصی و کوتاه نظری و تا حدودی نفسانیات باعث شده رفع حصر به تأخیر بیفتد. امیدواریم که این مسئله پایان بگیرد و شاهد آزادی آقایان موسوی و کروبی و خانم رهنورد و دیگر زندانیان سیاسی باشیم.”
خسروی: رفع حصر و گذار به دموکراسی
مصطفی خسروی فعال جنبش سبز سخنران بعدی بود. وی ضمن اعلام گرامی‌داشت ۱۱۱۰ روز مقاومت و ایستادگی رهبران جنبش سبز و همچنین زندانیان سیاسی در سال های اخیر، گفت: “امروز مسئله حصر جدای از بعد انسانی و حقوق بشری آن، که دفاع از حقوق اولیه و قانونی سه انسان آزاده است، یک بعد سیاسی و مدنی دارد که پرداختن به آن می تواند فرایند گذار به دموکراسی در ایران را تسریع بخشد.”
خسروی افزود: “حصر آقایان موسوی، کروبی و خانم رهنورد حصر مطالباتی است که در سال های گذشته چه در کف خیابان ها و چه در مجامع سیاسی و مدنی ایران ابراز شده، به بیان دیگر، در انتخابات ۸۸، بسیاری از مطالبات جامعه مدنی از کمپین های انتخاباتی و اقایان موسوی و کروبی بیان شد که این مطالبات بعد از ۲۲ خرداد به شکل دیگری در بیانیه ها و کنش های جمعی جنبش سبز نیز دیده می شد اما حاکمیت با به حصر و حبس کشاندن رهبران این جنبش تلاش کرد تا مطالباتی که آنان نمایندگی اش را بر عهده داشتند نیز از عرصه عمومی محو کرده و این گونه صورت مسئله را پاک نماید.”
وی تاکید کرد: “باید نهادهای مدنی و سیاسی در ایران تمام تلاش خود را به‌کار بندد و رفع حصر را از این منظر که رفع حصر از کف مطالبات برزمین مانده جنبش های مدنی ایران (زنان - کارگران- دانشجویان و ...) است پیگیری کرده و آن را به خواستی عمومی و ملی تبدیل کنند.”
خلیق: زنده بودن و تداوم جنبش سبز
دومین سخنران حضوری جلسه بهروز خلیق، مسئول هیئت سیاسی ـ اجرائی سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) بود. خلیق بعد از تقدير از استقامت و پايداری خانم رهنورد و آقايان موسوی و کروبی در مقابل فشارهای حکومتگران، به وضعيت پرونده حبس رهبران جنبش سبز پرداخت و گفت که این پرونده روی ميز آقای خامنه ای است و او به رغم اينکه رفع حصر به يک مطالبه عمومی تبديل شده است، هم چنان از آزادی آن سه تن سرباز می زند.
وی دليل این برخورد رهبر جمهوری اسلامی را “زنده و پويا بودن جنبش سبز” ارزیابی کرد و افزود: “آقای خامنه ای به شدت نگران حضور خيابانی جنبش سبز بعد از آزادی آن سه تن است.”
خلیق تاکید کرد: “شاخصه زنده و پويا بودن جنبش سبز به مطالبات دمکراتيک گروه های وسيعی از جامعه، به حضور نيروهای اجتماعی جنبش که از هر فرصتی بهره گرفته و خواسته های خود را مطرح می کنند و به ايستادگی چهره های شاخص جنبش برمی گردد. زندان ها از فعالان اين جنبش پر است.”
این فعال سیاسی تصریح کرد: “جنبش سبز، جنبش تحول طلبی است که پای اصلی آن در جامعه و گروه های اجتماعی و پای ديگر آن در درون حکومت قرار دارد.”
یوسفی اشکوری: تغییرات در ساختار حقیقی و حقوقی
سخنران بعدی مراسم حسن یوسفی اشکوری، فعال ملی ـ مذهبی و نویسنده و محقق بود. وی گفت: “اگر بتوان خواست و مطالبه اصلی مردم ایران را در طول حداقل بیست سال اخیر در عنوان «تغییر» خلاصه و برجسته کرد، می توان گفت اکثریت ملت ایران خواهان تغییرند و اقلیتی مخالف این تغییر هستند. هرچند در هر دو گروه اکثریت و اقلیت جریان هایی قرار دارند که رادیکال و محافظه کار و میانه شمرده می شوند.”
اشکوری توضیح داد: “تغییرخواهان را می توان از براندازان نظام جمهوری اسلامی تا تحول خواهان محافظه کار طالب تغییرات محدود در ساختار حقیقی و یا حقوقی و اصلاح‌طلبی درون سیستمی و رادیکال‌های جدی تر در محدودة قانون اساسی و فراتر از آن شناسایی کرد. اقلیت راست که فعلا حاکم است نیز در دو گروه میانه و افراطی در عرصه حضور دارند.”
وی همچنین گفت: “مراد از تغییر نیز تغییر مثبت در ساختار حقوقی (قانون اساسی) و یا ساختار حقیقی (حاکمان و مجریان قانون) است. یعنی تغییرات قانونی و رفتاری به سود اصول دموکراتیک و احیای حقوق مردم و رفع هر نوع تبعیض قانونی و عملی.”
کروبی: رفع حصر و خروج ایران از بحران
در ادامه، محمدتقی کروبی، دکترای حقوق بین الملل و فرزند مهدی کروبی از طریق اسکايپ به ایراد سخن پرداخت. وی در صحبت خود حصر و حبس رهبران جنبش اعتراضی را مجازات سلیقه ای صاحبان قدرت دانست که برخلاف اصل قانونی بودن جرم و مجازات اعمال شده است. او با اشاره به قانون اساسی و سایر قوانین و مقررات جاری کشور اعمال مجازات بدون طی کردن مراحل دادرسی را امری غیرقانونی و خارج از صلاحیت مقامات از صدر تا ذیل نظام دانست.
محمدتقی کروبی در ادامه صحبت اش به سخنان نسنجیده، متفاوت و بعضا نادرست مقامات حکومتی اشاره کرد و آن را نشانه آشفتگی و کلافگی آنان در قبال این رفتار غیرقانونی دانست. وی در رابطه با ورود شورای عالی امنیت ملی به پرونده حصر رهبران جنبش سبز، تصریح کرد که حصر و حبس مجازات غیرقانونی اصحاب قدرت بوده درحالی‌که مطابق قانون اساسی حکم به مجازات و اجرای آن تنها باید از طریق دادگاه صالح و به موجب قانون صورت گیرد. وی تاکید کرد: “اگر قانون ملاک باشد احدی حق دستور و یا اعمال مجازات بر دیگری را ندارد.”
او افزود: “پدرم ٣٠ ماه در ساختمان امن اطلاعات محروم از حقوق اولیه نظیر هوای آزاد و آفتاب، زندانی بود که نتیجه آن آسیب های شدید جسمی و چند عمل سنگین جراحی بوده است.” وی ادامه داد: “به نظر من بحث ورود شورای عالی امنیت ملی به پرونده حصر از دو بعد حقوقی و سیاسی حائز اهمیت است. اگر سه سال حصر غیرقانونی کروبی و موسوی و رهنورد را مجازات بدانیم که اتفاقا از نوع مشدده آن هم بوده، باید اذعان کنیم که این شورا به لحاظ حقوقی صلاحیت کار قضایی نداشته و ندارد.”
محمدتقی کروبی توضیح داد: “اصل ١٧٦ قانون اساسی سه وظیفه برای این شورا در نظر گرفته که عبارتند از تعیین سیاست های دفاعی و امنیتی، هماهنگ نمودن فعالیت ها و سپس بهره گیری از امکانات برای مقابله با تهدیدات. پرواضح است که این شورا صلاحیت قضایی، بازداشت و یا اعمال مجازات را نداشته و نخواهد داشت. اما به لحاظ سیاسی این ورود ممکن است برای خارج کردن حاکمیت از فعل اشتباه و غیرقانونی سه سال پیش باشد. در اینصورت اشکال حقوقی ما کمافی السابق پابرجاست اما برای خروج کشور از بحران موجود از پایان پذیرفتن این فعل غیرقانونی استقبال می کنیم.”
کروبی در پایان سخنانش تاکید کرد که آقای کروبی بارها خواستار حضور در دادگاهی علنی شده تا ضمن پاسخ دادن به اتهام های چندساله حکومت از چرایی وضعیت اسفبار امروز کشور، سخن بگوید. وی اظهار امیدواری کرد که دولت منتخب مردم با تحولی اساسی در وزارت اطلاعات بتواند قدم های جدی تری در تبدیل فضای امنیتی حاکم به فضای سیاسی بردارد.
در ادامه برنامه، سخنرانان به سئوالات مطروحه از جانب حضار پاسخ گفتند. گفتنی است این مراسم با حضور چند ده نفر از علاقمندان به جنبش سبز برگزار شد.
پیش از این، مراسم اعتراضی مشابهی در شهرهای پاریس، واشنگتن، کلن، وین، گوتنبرگ و برلین برگزار شده بود.