دویچه وله، ایسنا
نخست‌وزیر سابق اوکراین که با تصویب مجلس از زندان آزاد شده است، در میدان استقلال کی‌یف، برای هزاران نفر از هوادارانش سخنرانی کرد. گفته می‌شود ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور معزول، فراری است و قصد دارد به روسیه بگریزد.
یولیا تیموشنکو شامگاه جمعه ۲۲ فوریه (سوم اسفند) در حالی که روی صندلی چرخدار بود در میان فریادهای «یولیا، یولیا» با دستبند آبی و زرد که نشانه‌ی مخالفان است، در میدان استقلال کی‌یف حاضر شد.
نخست‌وزیر پیشین اوکراین به اتهام سوءاستفاده از اختیارات دولتی در زمان عقد قرارداد گازی با روسیه، در سال ۲۰۱۱ به هفت سال حبس محکوم شده و از آن زمان در زندان به سر برده بود.
خانم تیموشنکو ۵۳ ساله در میان در حدود ۵۰هزار معترض حاضر در میدان استقلال که از وی با فریادهای ‘’قهرمانان هرگز نمی‌میرند’’ استقبال کردند، گفت: «شما قهرمان هستید، شما بهترین اوکراینیها هستید».
این رهبر انقلاب نارنجی سال ۲۰۰۴ میلادی در حالی که اشک می‌ریخت افزود: «من کی‌یف را نشناختم، ماشین‌های سوخته، سنگرها و گل‌ها (که برای یادبود کشته‌شدگان گذاشته شده است)، اما این اوکراین دیگری است، اوکراین مردمان آزاد.»
پارلمان اوکراین روز شنبه ۲۲ فوریه با اکثریت قاطع آرا ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور وقت را از مقامش برکنار کرد. در کنار این تصمیم، برگزاری انتخابات زودرس در روز ۲۵ ماه مه به تصویب نمایندگان رسید.
پارلمان هم‌زمان حکم به آزادی یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر پیشین این کشور داد و اعلام کرد قانون اساسی کشور به‌زودی تغییر خواهد کرد.
تیموشنکو در بخشی دیگر از سخنرانی خود که حاضران را تحت تأثیر قرار داده بود خطاب به معترضان گفت: « تا زمانی که آنچه را می‌خواهید به دست نیاورده‌اید، میدان را ترک نکنید.»
وی افزود: «مبارزه شما برای آزادی، دموکراسی را برای یکی دیگر از جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق به ارمغان خواهد آورد.»
یولیان تیموشنکو پس از آزادی از زندان و پیش از حضور در میدان استقلال کی‌یف به خیابان گروشووسکی رفت تا دسته گلی برای ادای احترام به کشته‌شدگان در آنجا قرار دهد.
”یانوکوویچ قصد فرار به روسیه دارد”
ویکتور یانوکوویچ که روز شنبه (۲۲ فوریه) توسط مجلس اوکراین از سمت خود برکنار شد، همچنان خود را رئيس‌جمهور قانونی می‌خواند و می‌گوید علیه دولت‌اش کودتا رخ داده است. وی تصمیمات پارلمان اوکراین را نیز “راهزنی” خوانده بود.
یانوکوویچ که کی‌یف را ترک کرده و به نواحی شرقی اوکراین رفته، در گفت‌وگو با تلویزیون دولتی این کشور تصریح کرد که به دلیل آنچه وی ‘’اوباشگری، جنایت و کودتا’’ خواند، پایتخت را ترک کرده است.
در این میان، سخنگوی پارلمان اوکراین، از تلاش یانوکوویچ برای فرار به روسیه خبر داد. او افزود که رئیس جمهور معزول هم اینک در شهر دونتسک به سر می‌برد.
شامگاه جمعه خبرگزاری رویترز به نقل از خبرگزاری اینترفکس اوکراین گزارش داد که ماموران مرزی در دونتسک از پرواز هواپیمای حامل یانوکوویچ جلوگیری کرده‌اند.
در خبری دیگر این خبرگزاری گزارش داد که ماموران مرزی همچنین از فرار وزیر کشور دولت یانوکوویچ به خارج از این کشور ممانعت کرده‌اند.
پس از ترک پایتخت توسط یانوکوویچ، مخالفان ساختمان‌های دولتی و مقر ریاست جمهوری را بدون هیچ مقاوتی در اختیار گرفتند. پلیس نیز با معترضان اعلام همبستگی کرد. وزارت کشور اوکراین نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که از معترضان حمایت می‌کند.
در واکنشی دیگر ارتش اعلام کرد که در تحولات اوکراین دخالتی نخواهد کرد. یوری ایلین فرمانده نیروهای مسلح اوکراین گفته است: «به عنوان یک نظامی، هیچ دستوری برای خونریزی صادر نمی‌کند.»
واکنش‌های بین‌المللی
کاخ سفید با درخواست توقف خشونت‌ها در اوکراین و آغاز تلاش‌ها برای انجام اصلاحات دموکراتیک در این کشور اعلام کرد که واشنگتن حاضر به همکاری با مسکو و اتحایه اروپا برای حفظ ثبات و وحدت اوکراین است.
جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید در بیانیه‌ای گفت: اصل غیر قابل انکاری که تحولات و حوادث را در اوکراین هدایت کرد، باید این باشد که اوکراینیها خودشان آینده خود را تعیین کنند. ما از اقدام سازنده پارلمان اوکراین نیز قدردانی می‌کنیم و همچنان خواستار تشکیل فوری یک دولت وحدت ملی گسترده و تکنوکرات در ابن کشور هستیم.
کارنی گفت که آمریکا مخالف خشونت از سوی هرکدام از طرفین و خواهان مذاکرات دموکراتیک و کار براساس قانون اساسی اوکراین و از طریق نهادهای دولتی است.
به گفته وی آمریکا خواهان همکاری با متحدانش، روسیه و سازمان‌های اروپایی و بین‌المللی برای ایجاد اوکراینی دموکراتیک، مرفه، متحد و قوی است.
کاخ سفید در بیانیه خود آورده است: ما همواره از پایان خشونت‌ها و انجام تغییرات در قانون اساسی و ایجاد دولت ائتلافی و برگزاری انتخابات زودهنگام حمایت می‌کنیم و تحولات امروز ما را به این هدف نزدیک‌تر می‌سازد.
کارنی با مطرح کردن موضوع آزادی یولیا تیموشنکو از زندان، ابراز امیدواری کرد، وضع جسمی و روحی وی هر چه زودتر بهبود یابد و یادآور شد که تیموشنکو به زمان زیادی برای درمان پزشکی نیاز دارد.
در همین حال به گزارش خبرگزاری فرانسه، علاوه بر یانووکویچ که اقدام پارلمان کشورش در برکناری او را یک کودتا خواند، روسیه نیز به نوبه خود مخالفان اوکراین را به نقض الزامات توافق روز جمعه برای پایان دادن به بحران متهم کرد و در مورد تهدید علیه حاکمیت اوکراین هشدار داد.
در همین حال، کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌ای از آزادی یولیا تیموشنکو استقبال کرد و خواستار تشکیل دولتی جامع شد و از تمامی طرف‌ها درخواست کرد تا اتحاد این کشور را حفظ کنند.
اشتون گفت: اتحادیه اروپا انتظار دارد تا تمامی طرف‌ها در اوکراین مسوولیت‌پذیر باشند و هدفشان حفظ اتحاد، تمامیت ارضی، استقلال و حق حاکمیت کشورشان باشد. من از همه اوکراینیها می‌خواهم که تابع قانون و قانون اساسی باشند.
رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد که “راه‌حل پایدار” برای بحران اوکراین باید شامل اصلاح قانون اساسی، تشکیل دولت جدید جامع و ایجاد شرایطی برای برگزاری انتخابات دموکراتیک باشد.
وی همچنین عنوان داشت: آزادی تیموشنکو گامی رو به جلو است و اتحادیه اروپا کاملا به حمایت از روند سیاسی اوکراین متعهد است و به اصلاح شرایط در اوکراین کمک خواهد کرد.
از سوی دیگر، خوزه مانوئل باروسو، رئیس کمیسیون اروپا اعلام کرد که اتحادیه اروپا به اوکراین کمک مالی خواهد کرد.
فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه آلمان نیز از تشکیل دولت جدید در اوکراین استقبال کرده است.
اشتاین‌مایر در بیانیه‌ای گفته است: ما به همکاری با هر دولتی که در اوکراین “به درستی” تشکیل شده باشد و نماد اراده اوکراینیها باشد، متعهد هستیم. در چنین شرایط بحرانی، تمام طرف‌ها باید از مسوولیت‌های خود برای ساخت آینده اوکراین و حفظ اتحاد ملی آگاه باشد. نباید در این شرایط اقدامی انجام داد که تبعات ناخوشایند به همراه داشته باشد. انگلیس و آلمان توافق کرده‌اند تا از لحاظ مالی نیز به اوکراین کمک کنند. دولت انتقالی باید هرچه سریعتر تشکیل شود و قوانین قانون اساسی فعلی باید مبنای حقوقی تمام تصمیمات سیاسی باشد.
دولت چین نیز در واکنش به تحولات اوکراین خواستار “بی‌طرفی” جامعه بی‌المللی شده است. سخنگوی وزارت امور خارجه چین در بیانیه‌ای گفت: جامعه بین‌الملل باید موضعی عینی، متعادل و بی‌طرفانه در قبال تحولات اوکراین اتخاذ کند و این بحران باید از طریق رایزنی و مذاکره حل شود. تمام کشورها باید به یکدیگر و به تمامیت ارضی و حق حاکمیت احترام گذاشته و به احیای ثبات سیاسی و اجتماعی در اوکراین کمک کنند.
در همین حال، آنتون سیلوانف، وزیر دارایی روسیه در مصاحبه با خبرنگاران تاکید کرد که پس از تشکیل کابینه جدید در اوکراین، مسکو درباره اعطای بسته کمک مالی به این کشور تصمیم‌گیری خواهد کرد.
وی گفت: ما هفته گذشته درباره خرید دو میلیارد دلار اوراق قرضه اروپا با اوکراین گفت‌وگو کردیم اما شرایط سیاسی اخیر همه چیز را تغییر داد و مسکو تا تشکیل کابینه جدید در اواکراین صبر خواهد کرد و پس از آنکه رویکردهای جدید دولت کی‌یف مشخص شد، ما مجددا تصمیم‌گیری خواهیم کرد.