اعتراض به سریال سرزمین‌کهن در مناطق‌بختیاری‌نشین
به گزارش ایرنا، «تحریف واقعیت ها و بدنمایی علیه بختیاری ها» در سریال «سرزمین کهن»، در کانون اعتراض منتقدان قرار دارد که از مجلس شورای اسلامی تا عرصه خبری، کاربران فضای مجازی، پیام کوتاه بویژه در چهارمحال و بختیاری و اهواز را شامل می شود.
تاکنون تعداد زیادی از نمایندگان مجلس و مردم شهرهای بختیاری به سبب آنچه توهین به قوم بختیاری در این سریال عنوان شده است، به پخش آن اعتراض کرده‌اند. استاندار خوزستان پیش از ظهر روز شنبه ۲۶ بهمن، با حضور در جمع معترضین به پخش سریال “سرزمین کهن” در مقابل صدا و سیمای مرکز خوزستان، گفت: قوم بختیاری یکی از اقوام سرافراز و غیور کشورمان است و در طول تاریخ دلیری و شایستگی زنان و مردان آن همواره نمایان بوده است.
به گزارش ایسنا، عبدالحسن مقتدایی معترضان را به حفظ آرامش و طرح انتقادشان از مجاری صحیح دعوت کرد و افزود: مطمئن باشید انتقادهای وارده توسط ما و سایر مسوولان مرتبط در استان پیگیری و گزارش خواهند شد. وی خاطرنشان کرد: نباید به دست دشمن بهانه داد و نارضایتی ها باید به گونه ای درست و معقول مطرح شود. استاندار خوزستان ابزار امیدواری کرد که پیگیری ها نتیجه بخش خواهند بود و هر جا که توهینی صورت گرفته باشد، عاملین ملزم به عذرخواهی خواهند بود.
مقتدایی پیش از این نیز، صبح امروز در مراسم رژه مانور ارتقا امنیت استان گفت: اگر در رسانه ها اظهارنظری نسبت به آداب و رسوم و تاریخ بخشی از استان خوزستان صورت می گیرد، پشت آن هیچ منظور و غرضی نیست. انتظار ما این است که در استان شرایطی فراهم کنیم که همه مردم احساس امنیت کنند. گفتنی است تجمع کنندگان خواستار توقف پخش سریال “سرزمین کهن” و استعفای رییس سازمان صدا و سیما شدند.
چنین تجمعاتی، در برخی دیگر از شهرهای خوزستان همچون ایذه، مسجدسلیمان، دزفول، لالی و ... همچنین برخی شهرهای لرستان همچون الیگودرز برگزار شد و در این تجمعات اعتراضآمیز بنرها و پارچههای نوشته شده زیادی در دست مردم بود که اصالت قوم بختیاری را یادآوری کرده و خواستار شدند که مسوولان مربوطه صدای آنها را گوش دهند. آنها برخی از سکانسهای این سریال را بدنمایی علیه بختیاریها دانستهاند.
تجمع بختیاریها مقابل صدا و سیمای اصفهان
در پی اهانت به قوم بختیاری در فیلم تلویزیونی «سریال سرزمین کهن» بختیاری‌های مقیم اصفهان مقابل صدا و سیمای این استان تجمع کردند. به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، در پی پخش سکانسی از فیلم «سرزمین کهن» ساخته کمال تبریزی که در آن توهینی به ایل بختیاری‌های کشور انجام شده است، صبح امروز تاکنون تعدادی از بختیاری‌های ساکن اصفهان در مقابل ساختمان صدا و سیمای این استان دست به تجمع زدند.
به گزارش فارس، این اعتراض در حالی صورت می‌گیرد که در پی پخش فیلم «سرزمین کهن» که هفته گذشته از رسانه ملی پخش شد، بیان دیالوگی بین بازیگری در این فیلم موجب تبیین مسئله توهین به قوم بختیاری شده است؛ به همین منظور تعدادی از این قوم اعتراض خود را نسبت به این توهین علنی به صورت تجمع و ارسال پیامک به صورت گسترده در جامعه اعلام کردند.
در حالی اعتراضها به سریال کمال تبریزی ادامه دارد که این کارگردان سینما و تلویزیون به تازگی در پاسخ به برخی تحلیل و ارزیابی‌ها درخصوص قسمت‌های پخش شده این سریال تاریخی گفت: سرزمین کهن روایت مبارزه ملت ایران برای به بارنشستن انقلاب اسلامی است.کمال تبریزی با ابراز احترام به نقش همه اقوام کشور در مبارزات انقلاب اسلامی گفت: اسامی شخصیت‌های این سریال صرفا نام خانوادگی افراد است و اشاره‌ای به هیچ یک از اقوام غیور و دلاور کشور ندارد.
ديالوگ جنجال برانگيز سريال سرزمين کهن
موج اعتراضها در شبکه اجتماعی فیس‌بوک
با پخش سریال سرزمین کهن ساخته کمال تبریزی واکنش‌هایی نسبت به این سریال انجام شده است در این میان لرستانی ها و بختیاری بنا بر آنچه نامش را بی‌احترامی این سریال به این قوم بزرگ و آریایی ایرانی می نامند واکنش های شدید تری داشته‌اند ، دامنه این اعتراض ها به فیس بوک هم کشیده شده است
دختر لر در صفحه شخصی‌اش در این مورد اینگونه نوشته است:
به هر حال این سریال به روی آنتن رفت، ولی در همین آغاز کار به دلیل برخی دیالوگ‌ها که در این برنامه توسط بازیگران استفاده می‌شود، باعث ناراحتی برخی قومیت‌ها در کشور شده است، به گونه‌ای که هموطنان بختیاری‌مان برخی از دیالوگ‌های این فیلم را توهین به قوم بختیاری تلقی کردند؛ دیالوگ‌ها و جریان‌هایی که ظاهرا در ادامه با توهین‌های بیشتر به قوم بختیاری در این سریال ادامه پیدا خواهد کرد.
در داستان این سریال، نقش یک خانوادهٔ کاملاً منفی، نوکیسه، سلطنت‌طلب و فاسد به خانواده‌ای به نام «بختیاری» داده شده که به آزار و اذیت یک خانواده روشنفکر، وطن پرست و مظلوم به نام «اردکانی» می‌پردازند.
در بخش‌های گوناگون این سریال، علاوه بر خانواده بختیاری، از عنوان «بختیاریها» در یکسری دیالوگ‌های تند و زننده و تحریک‌آمیز استفاده می‌شود و بدین ترتیب آن خانواده نماینده فرهنگ و هویت قوم بختیاری معرفی می‌شود که در واقع یک «تعمیم قومیتی» است و بر خلاف زندگی مسالمت‌آمیز اقوام و روح تساهل قومی و موازین حقوق بشری موردنظر سازمان ملل و یونسکو و نقض تعهدات بین‌‌المللی صداوسیمای دولتی ایران است.
توقف پخش سریال «سرزمین کهن» با بالا گرفتن اعتراضها
به دنبال بالا گرفتن اعتراضات در شهرهای “بختیاری‌نشین” ایران نسبت به پخش یک سریال تاریخی با عنوان «سرزمین کهن» از تلویزیون دولتی ایران، سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی، پخش این سریال را پس از چهار قسمت، متوقف کرد.
سیدتقی سهرابی، “مدیرکل روابط عمومی سازمان صداوسیما”، شام‌گاه شنبه (۲۶ بهمن / ۱۵ فوریه) با اعلام این خبر به «باشگاه خبرنگاران» گفت که در هفته‌ی جاری، هیاتی از سوی عزت‌الله ضرغامی، رییس این سازمان جهت «گفتگوی مستقیم» با معترضان و مقامات محلی به این شهرها سفر خواهد کرد و پس از اعلام «نتیجه‌ی تحقیقات» این هیات، در خصوص ادامه پخش سریال «سرزمین کهن» تصمیم‌گیری خواهد شد.
در روزهای گذشته، هزاران نفر از شهروندان شهرهای ایذه، الیگودرز، لردگان، دزفول و مسجدسلیمان، در اعتراض به آنچه توهین این سریال به ایل بختیاری و شخصیت‌های برجسته‌ی این ایل، همچون سردار اسعد بختیاری می‌خوانند، تجمعات و تظاهرات مسالمت‌آمیزی را برپا کرده‌اند و در جریان آن، خواهان استعفای عزت‌الله ضرغامی، رییس سازمان صداوسیما شده‌اند.
در همین حال، ساعاتی پیش از اعلام توقف سریال «سرزمین کهن»، آقای ضرغامی، در نامه‌ای به علی دارابی، «معاون سیمای» خود، تذکراتی را در خصوص نحوه‌ی پخش این سریال به وی داده بود.
او در این نامه از جمله نوشته بود که «برابر دانستن نام خانوادگی بختیاری با قوم بختیاری در بعضی دیالوگ‌ها، ظرفیت برداشت‌های متفاوت از این نام خاص را به وجود آورده و موجب نگرانی و انتقاد هموطنان عزیز بختیاری ما شده است».
هم‌زمان، کمال تبریزی، کارگردان سریال «سرزمین کهن» نیز، در نامه‌ای به آقای دارابی، با تاکید بر این‌که «دست‌اندرکاران این سریال به هیچ‌وجه حتی در تصورات ذهنی خویش قصد کوچک‌ترین بی‌احترامی به ساحت مردم شریف و پرافتخار بختیاری را نداشته‌اند» نوشت: «چنان‌چه پخش قسمت‌های اولیه این مجموعه موجب رنجش خاطر هموطنان عزیز بختیاری شده است، مراتب عذرخواهی خود را اعلام می‌کنیم.»
گفتنی است در این سریال جنجالی، بازیگران مطرح سینمای ایران همچون شهاب حسینی، نیکی کریمی، محمدرضا فروتن، حسن پورشیرازی، ثریا قاسمی، پژمان بازغی، هنگامه قاضیانی، میترا حجار، پرویز پورحسینی، بیتا فرهی، هومن سیدی و… ایفای نقش کرده‌اند.
سایر عوامل این مجموعه تلویزیونی عبارتند از: مدیر تصویربرداری: محمدرضا سكوت، صدابردار:بهمن اردلان، طراح چهره‌پردازی: مجید اسكندری، مدیر هنری: مجید میرفخرایی، گروه تولید: مجید بذرباش، منوچهر رهنما و داوود جمشیدی، مدیر برنامه‌ریزی: مجید فاضلی، منشی صحنه: پانته‌آ پناهی‌ها، دستیار اول كارگردان: رضا بختیاری‌نیك، جلوه‌های ویژه:بهنام خاكسار، مجری دكور: مجید شهبازی و اصغر رحمانی،عكاس: زهرا مصفا.
این مجموعه تلویزیونی در ۴۰ قسمت ۴۵ دقیقه‌ای شده و داستان آن را «علیرضا طالب زاده» به نگارش درآورده است. «سرزمین كهن» تاریخ سال‌های ایران از سال ۱۳۲۰ به بعد است كه وقایع سیاسی، اجتماعی ایران را به تصویر می‌كشد.
سریال «سرزمین کهن» و تخریب هویت بختیاریها
مطلب زیر را آقای دكتر عزت اله عبدالهی نوروزی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه نوشته‌اند:
مقدمه:
در پی پخش قسمت هایی از سریال «سرزمین كهن»از شبكه سه كه در بخش های از آن دیالوگ هایی نامناسب، تند و زننده و تحریك آمیز پخش شد كه در ذهن بیننده تداعی گر توهین به بختیاری ها بود. دیالوگ هایی كه بین دو خانواده بختیاری و اردكانی در این سریال صورت می گیرد- ناخواسته و یا ناآگاهانه توسط نویسندگان سریال – اما در واقع تخریب هویت و توهین به بختیاری ها تلقی می شود و احساسات بختیاری ها را جریحه دار نموده است. لذا در همین راستا نكاتی را بیان می نمایم.
الف: نكاتی پیرامون سریال سرزمین كهن
۱- در این سریال نقش یك خانواده سلطنت طلب، فاسد، نوكیسه و وابسته به سفارت و كنسول انگلیس به خانواده بختیاری داده شده است كه در مقابل خانواده روشنفكر و وطن پرست اردكانی اقدام به آزار و اذیت و زورگویی می نماید.
۲- در این سریال خانواده مقابل(اردكانی) الفاظ ركیك، خارج از نزاكت و تندی به خانواده بختیاری نسبت می دهد و بدتر از این كه نام خانوادگی بختیاری جای خود را به «بختیاری » و « بختیاریها» به عنوان یك جمعیت می دهد.
۳- وا‍ژه بختیاری به عنوان نام خانوادگی این خانواده یك عنوان كلی است و در اذهان تداعی كننده قوم بختیاری است بنابراین، برداشت می شود یك تعمیم قومیتی است، كه می خواهد این خانواده را نماینده فرهنگ و هویت قوم بختیاری ها معرفی می كند.
۴- استفاده از عنوان بختیاری ها در دیالوگ های تند و زننده و تحریك آمیز، غیر حرفه ای، اختلاف افكنانه و دشمن شادكن می باشد.
۵- تصویری كه این سریال از بختیاری ارائه می دهد شاید درباره آن خانواده در سریال مدنظر باشد اما چرا باید رویكرد سریال به گونه ای باشد كه رفتار آن خانواده خاص به كل بختیاری ها نسبت داده شود.
۶- در مباحث جامعه شناختی اقوام و ایلات ساكن در ایران « نام خانوادگی» فراگیر و نشان دهنده ساختار، هویت و ویژگی های یك قوم هستند و افراد هویت، ریشه و اصالت خود را در نام خانوادگی جستجو می نمایند، چرا باید از نام خانوادگی مانند«بختیاری» برای یك خانواده كاملاً منفی و زورگو در دیالوگ ها استفاده شود؟
۷- معمولاً تصاویر و صحنه های مثبت و یا منفی در یك سریال تلویزیونی یا فیلم به صورت ناخواسته در ضمیر ناخودآگاه افراد حك می شوند و مخاطبان و بینندگان نسبت به نقش های مثبت و منفی اظهار عشق و علاقه و یا انزجار و تنفر می نمایند، لذا تخریب هویت قومی بختیاری ها در این سریال گناهی بزرگ و ظلمی مضاعف به 5 تا 6 میلیون بختیاری است كه می بایست فیلم نامه نویس، كارگردان و سایر دست اندركاران سریال سرزمین كهن، پاسخ گوی جریحه دار شدن احساسات آنان باشند.
ب :بهتر است دست اندركاران سریال سرزمین كهن و عوامل اجرائی صداو سیما بدانند كه:
- برخلاف تصویری كه سریال ارائه می دهد بختیاری ها قومی نجیب و ریشه دار هستند كه در پهنای گسترده ای در جنوب غربی ایران و زاگرس میانی سكونت دارند، از جمله اقوام اصیل ایرانی كه دارای پیشینه كهن تاریخی و فرهنگی اند و همواره در كنار سایر اقوام ایرانی همزیستی مسالمت آمیز داشته اند.
- فرهنگ بختیاری ها نشأت گرفته از فرهنگ اصیل ایرانی، گویش و لهجه آنان نزدیك ترین گویش به زبان پارسی میانه و پهلوی است و از جمله قدیمی ترین اقوام آریایی اند كه در فلات ایران ساكن شدند و اولین تمدن های ایرانی نظیر عیلام در منطقه كنونی بختیاری شكل گرفته است.
- همواره در كنار سایر اقوام ایرانی پاسدار هویت ایرانی و مدافع این مرزوبوم بوده و در این راه جانفشانی كردند و دغدغه تمامیت ارضی ایران را داشته اندو به این كار خود نیز افتخار نموده اند.
- بختیاری ها مردمانی شیعه، دین باور و دارای رسومات ارزشی پایدارند كه ارزش های دینی در میان آنان از جایگاه بسیار ارزشمندی برخوردار است. عمومیت داشتن مذهب تشیع در بین بختیاریها و محبت اهل بیت در بین آنان حكایت از پیوند عمیق و ناگسستنی بین آنان و تشیع است.
- برخلاف دیالوگ های سریال سرزمین كهن، بختیاری ها به صفاتی نظیر غیرت، سلحشوری، شجاعت و رشادت و ایستادگی در مقابل ظلم و زورگویی معروفند و ایستادگی سرداران بختیاری در مقابله با طاغوت و تقدیم شهدای فراوان خود بهترین گواه بر این ادعاست.
- بختیاریها در طول تاریخ اثبات نموده اند كه نه تنها هرگز با حكومت های فاسد و زورگو همراهی نكرده اند بلكه همواره در مقابله با استبداد وظلم مقاومت كرده اند، حضور غیرقابل انكار آنان در مبارزه با استبداد صغیر، انقلاب مشروطه و فتح تهران و همراهی آنان با نادرشاه افشار در بیرون راندن ازبك‌ها و افغان‌ها از ایران، همراهی آنان با انقلاب و حضور در جنگ و تقدیم هزاران شهید در دفاع از اسلام و ایران بیانگر ظلم ستیزی و آزادیخواهی آنان است.
- بختیاریها دلاورمردان و شیرزنانی هستند كه در پهنه ی طبیعی و دشواری‌های سیاسی و حوادث مرگبار همیشگی روزگاران مقاومت و پایداری كرده اند و خدنگ وار در بستر تاریخ و زندگی نسلی پس از نسلی زیسته و سرافراز مانده اند. و با این پیشینه و ویژگی های شایسته و سزاوار این تخریب ها و توهین ها نیستند.
ج: انتظارات
انتظار است مسئولان و دلسوزان جامعه اجازه ندهند با این قوم سرافراز تاریخ این گونه برخورد نمایند. هجمه های مكرر به حیثیت و هویت بختیاری و خطاب نمودن قوم با عزت بختیاری با القاب ناپسند شایسته سیمای جمهوری اسلامی نمی باشد.
انتظار است اگر این تخریب ها و توهین ها ناخواسته و ناآگاهانه صورت گرفته است، نسبت به اصلاح آن در بخش های بعدی سریال اقدام شود.
عذرخواهی صداو سیما و دست اندركاران سریال به دلیل تخریب هویت قومی بختیاری كوچكترین انتظاری است كه می تواند التیامی بر احساسات جریحه دار شده آنان باشد
