شرق /علی ذهابی:
می‌گویند «تعامل» بخوانید «تقابل». از زمان رویکارآمدن حسن روحانی، اصولگرایان که تا پیش از این قدرت را به‌طور کامل در دست داشتند، همواره عنوان کردند که رویکرد ما در برخورد با دولت «تعامل»ی خواهد بود هرچند حالا داستان رنگ‌وبویی دیگر به خود گرفته است.
رییس‌جمهوری که روز سه‌شنبه در اجلاس روسای دانشگاه‌ها و مدیران پارک‌های علم و فناوری در دانشگاه شهید بهشتی سخنرانی می‌کرد در ارتباط با توافقنامه ژنو گفت: «چرا یک عده کم‌سواد بیایند حرف بزنند؟ استادان دانشمند ما، بزرگان دانشگاه ما چرا خصوصی حرف می‌زنند ولی به میدان نمی‌آیند.»؛ همین موضوع موجب شد تا برخی از اصولگرایان به صحبت‌های حسن روحانی به «تند»ی پاسخ دهند. واکنشی که البته بی‌ارتباط با محتوای سخنان روحانی بود زیرا آنان به جای نقد درونمایه و روح سخنان رییس‌جمهور ترجیح دادند در این مورد سکوت کرده و اغلب حملاتشان را به تک‌جملات روحانی یا «سبد»های کالایی معطوف کنند که دولت چند روزی است اقدام به توزیع آن در سراسر کشور کرده است. توزیعی که نحوه آن را رییس‌جمهوری مناسب ندانسته و دستور داده که در نحوه اجرای این کار، متصدیان امر، راهکار بهتر و ساماندهی‌شده‌تری را در پیش بگیرند.
در همین چارچوب، «کیهان» در سرمقاله‌ای به قلم حسین شریعتمداری در انتقاد از سخنان روحانی نوشت: «مبادا برخی از اطرافیان رییس‌جمهور محترم برای فرار از پاسخگویی خود در قبال بی‌تدبیری خسارت‌آفرین توزیع سبد کالا از اعتماد ایشان سوءاستفاده کرده و حمله تند و اهانت‌آمیز به منتقدان توافقنامه ژنو را به وی پیشنهاد کرده باشند، تا از این طریق، ماجرای یاد‌شده در واکنش منتقدان به اهانت رییس‌جمهور و معاون ایشان، به فراموشی سپرده شود!»
روزنامه «جوان» هم در یادداشتی مدعی شد: «هفت‌ماه از تغییر دولت گذشته و همچنان دولت و طیف حامی آنها به‌دنبال نقد گذشته‌اند و درحالی‌که سبد کالا به‌عنوان اولین کار خاص دولت یازدهم در حال اجراست، منتقدان بسیاری را به واکنش واداشته به نحوی که حتی رسانه‌های همسو و حامی دولت نیز ناگزیر برای از دست‌ندادن مخاطبانشان آن را مورد نقد قرار داده‌اند. این در حالی است که دولت به جای موضع‌گیری واضح مبنی بر قبول اشتباه در روش اجرا تاکتیک جدید فرار به جلو را پیشه کرده است و منتقدان خود را هدف قرار داده است.»
سرمقاله «وطن امروز» نیز ادعا کرد: «برخی البته معتقدند به آقای روحانی حق باید داد ... طرح توزیع سبد کالا در میان مردم که ظاهرا حتی بسیاری از اعضای کابینه هم با آن مخالف بوده‌اند، در حال تبدیل‌شدن به یک بحران مدیریتی است.»
مهرداد بذرپاش، نماینده تهران ضمن انتقاد از نحوه توزیع سبد کالا توسط دولت، گفت: «ما بی‌سوادیم؟ سواد شما هم در نحوه توزیع سبد کالا کاملا نمایان و مشهود بود و بهترین پاسخ به آقایان همین یک مصرع است که گفت: ادب مرد به ز دولت اوست.»
البته این سخن مدافع پیشین محمود احمدی‌نژاد افکارعمومی را بیش از هر چیز به یاد مناظره‌های انتخابات سال ۸۸ می‌اندازد. لطف‌الله فروزنده، معاون پارلمانی دولت احمدی‌نژاد، هم در واکنش به اظهارات روحانی گفت: «اگر کسی را قبول نداریم نباید وی را متهم کنیم تا فضای کشور منطقی باقی بماند. توافق هستهای توافق با دشمن است. هرچند به دولت اعتماد داریم اما به غرب اعتماد نداریم و باید در ادامه مذاکرات هوشمندانه و با دقت عمل کنیم.»
عبدالرضا داوری، از نزدیکان محمود احمدی‌نژاد در صفحه «فیس‌بوک» خود در پاسخ به مواضع روحانی نوشت: «جناب آقای دکتر روحانی عزیز! به شما قول می‌دهیم که ما منتقدان توافق ژنو -البته به غیراز آنچه مرقوم نموده بودید- خیلی کم‌سواد نیستیم. باور کنید که تا تصمیم کبری و کوکب خانم درس خوانده‌ایم. چون برای درک آنچه در ژنو روی می‌دهد همین میزان سواد کفایت می‌کند.»
فرامرز عظیمی، مسوول بسیج دانشگاه علوم قرآن و حدیث به سخنان رییس‌جمهوری انتقاد کرد و گفت: «دکتر روحانی نباید با طعنه و کنایه صحبت کنند و به صورت شفاف بگویند که منظورشان از اینگونه صحبت‌ها چیست؟»
پیش از این، بخش تندروی اصولگرایان در مجلس در اعتراض به توافقنامه «ژنو»، نامه‌ای نوشتند و شروع به جمع‌آوری امضا کردند. این نمایندگان در نامه خود به جای «ان‌پی‌تی» نوشته بودند «ام‌پی‌تی». اما نگاهی به مواجهه برخی از اصولگرایان با دولت تدبیروامید از ابتدای رویکارآمدن حسن روحانی تاکنون نشان می‌دهد «این قصه سر دراز دارد».
ابتدای کار دولت در زمان معرفی کابینه، اصولگرایان صدایشان را بلند کردند که دولت اعتدال باید در کابینه از تمام گروه‌ها بهره بگیرد، حالا بماند که یک در میان به رییس‌جمهوری گوشزد می‌کردند که حق ندارد از اصلاح‌طلبان در کابینه‌اش استفاده کند. نتیجه هم این شد که چهار وزارتخانه کار خود را بدون وزیر آغاز کردند و وزارت ورزش و جوانان بعد از گذراندن چهار پیچ از مجلس موفق به کسب رای اعتماد شد.
اولین سفر رییس‌جمهوری به نیویورک برای شرکت در نشست سالانه سازمان ملل و گفت‌وگوی تلفنی او با باراک اوباما رییس‌جمهوری آمریکا هم حرف‌وحدیث‌های بعدی را به همراه داشت. اما ماجرا به اینجا ختم نشد و مذاکرات ایران با 1+5 ایستگاه بعدی اعتراضات تندروهای جریان اصولگرا شد.
انتشار بیلبوردهای گسترده «صداقت آمریکایی» و حملات تند به تیم مذاکره‌کننده و درزکردن خبرهای کمیسیون امنیت ملی مجلس از جلسه نمایندگان با محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه و نهایتا تاختن به توافق نامه نهایی ژنو نشان می‌داد، دولت راه سختی در پیش خواهد داشت.
پایان مذاکرات مصادف شد با گزارش صدروزه رییس‌جمهوری، گزارشی که نشان می‌داد دولت بدون همکاری اصولگرایان، قدرت حل آن را ندارد. روحانی در گزارش خود به تورم بالای همراه با رکود بی‌سابقه اشاره کرد، به اینکه نقدینگی بالا و خزانه خالی دولتش را دچار مشکل کرده است.
روحانی از بدهی‌های برجامانده از دولت گذشته گفت. روحانی گفت حتی فکرش را نمی‌کرده تا این حد مشکلات کشور زیاد باشد. هرچند حالا روحانی مانده و جیب خالی و نیازهایی که نمی‌تواند بی‌پاسخ بگذارد.
به نظر می‌رسد منتقدان دولت هم یادشان رفته، قصه چه بوده و از کجا شروع شده است؛ انگار ترجیح می‌دهند از همین‌جا «داستان» اداره کشور را بخوانند. اما ایستگاه بعدی قطار اعتراضات به دولت بودجه سال ۹۳ بود. بودجه‌ای که پس از هشت‌سال «تاخیر» همواره دولت اصولگرای محمود احمدی‌نژاد این بار به موقع به بهارستان رسید. بودجه که به بهارستان رسید،
خبرها هم از استعفای جمعی نمایندگان برخی استان‌ها هم بالا گرفت. استعفاهایی که البته همگی پس گرفته شدند و به‌نظر خیلی از نمایندگان «نمایشی» بود. نمایندگان استان کردستان، خوزستان، لرستان و مازندران در اعتراض به نحوه توزیع بودجه استانی‌شان دولت را تهدید به استعفا کردند. حالا با گذشت حدود دو ماه از بررسی کلیات بودجه به تصویب رسیده است و باید دید این عقب‌نشینی کجا در اصلاح بودجه ۹۳ به دولت پاسخ داده خواهد شد.
مدتی است که با آمدن حسن روحانی هوای مدیریت کشور کمی «معتدل» شده است؛ اعتدالی که رییس‌جمهوری همواره بر آن تاکید دارد. روحانی بارها در صحبت‌هایش عنوان کرده است که جامعه از افراطی‌گری و تندروی خسته شده است و سعی کرده همه را به «تعامل» فراخواند.
هاشمی: دولت باید مقاومت کند
تندروی‌هایی که هاشمی‌رفسنجانی آن را غیرقابل‌تحمل نمی‌داند و به دولت توصیه می‌کند که «دولت باید مقاومت کند».
رییس مجمع‌تشخیص‌مصلحت‌نظام در گفت‌وگو با روزنامه جمهوری اسلامی گفته بود: «معلوم است اگر کسی که اوضاع کشور را خوب می‌دانسته وارد می‌شود، این جناح‌بندی‌ها را هم می‌دانسته و می‌دیده که قدرت اساسی، مجلس، قوه‌قضاییه، صداوسیما همراه او نیستند و نیروهای سطح بالایی که در تمام این مدت در سراسر کشور چیده شده‌اند، به این کارها رضایت ندارند.»
هاشمی گفته بود: «در حال حاضر عمده ابزار حکومت در اختیار جناحی است که سبک دولت جدید ازجمله رویکردهای اقتصادی دولت را نمی‌پسندند... حتی اگر هم بدبین نباشیم که تصور کنیم این مخالفت‌ها را فقط برای پست و مقام و قدرت می‌کنند، باید گفت تفکری دارند و بر تفکر خودشان ایستاده‌اند، ولی بحث این است که تفکر این عده نباید مزاحم یک دولت مشروع باشد.»
حمیدرضا جلایی‌پور در گفت‌وگو با «شرق»:
مخالفت با توافق «ژنو» را به «سبد کالا» سنجاق کرده‌اند
برخی گروه‌ها و چهره‌های اصولگرا واکنش‌های تندی به سخنان رییس‌جمهوری داشته‌اند، تحلیل شما از چنین رویکردی به دولت چیست؟
توافق «ژنو» یکی از کارهای برجسته و موثر دولت در شش‌ماه گذشته بوده است. چون دولت نهم و دهم کشور را از لحاظ سیاست خارجی به تونل تاریکی برده بودند که دو انتخاب بیشتر نداشته باشد؛ تسلیم یا رویارویی، حالا با توافق ژنو یک راه سوم پیدا شده که هم منافع ملی کشور را تامین می‌کند و هم عزتمندانه است.
برخی از منتقدان، ادبیات رییس‌جمهوری را هدف قرار داده‌اند...
تعبیر مخالفان «کم‌سواد»، تعبیر درستی نبود چون اصولا مخالفان با هر ویژگی باید بتوانند حرفشان را بزنند. به نظر من مکان سخنرانی رییس‌جمهوری جایی بود که ایشان بیشتر می‌توانست موضوع را بشکافد. البته در کشور عده‌ای هستند که خود را صاحب‌حق می‌دانند، استعداد ندارند و به صورت رانتی به دانشگاه‌ها هجوم آورده‌اند. مثل همان سه‌هزارنفری که در دوره احمدی‌نژاد به مقطع «دکترا» آمدند و جایگاه جوانان بااستعداد را در دانشگاه‌ها گرفتند، این یک ضایعه است.
چرا مخالفت با توافق «ژنو» به توزیع «سبد کالا» گره زده می‌شود؟
واقعیت این است که بخشی از تندروهای اصولگرا چون از یک طرف می‌بینند نتایج توافق «ژنو» درخشان است و مردم هم این را درک می‌کنند، نمی‌توانند بگویند ما مخالفیم، چون میان مردم وجهه خوبی ندارد و چهره آنان را خراب‌تر از گذشته می‌کند، بنابراین مخالفتشان را به «سبد کالا» سنجاق می‌کنند. در حالی‌که این مشکلات را دولت نهم و دهم و همین اصولگراها برای مردم به بار آورده‌اند و حالا دولت روحانی قصد جبران دارد و اگر کالایی را توزیع می‌کند و در این راستا مشکلاتی پیش می‌آید حتما ریشه آن در اقدامات دولت قبلی است.