* حسن روحانی اولین سخنران نشست سران سیاسی و اقتصادی جهان بعد از خوشآمدگویی کلاوس شواب موسس مجمع جهانی اقتصاد بود.
* حوادث و تحولات شش سال اخیر در اقتصاد جهانی نشان داد که هیچ کس نمیتواند تنها زندگی کند. هیچ کشوری نمیتواند بیاعتنا به دیگران مسائل خود را حل کند و هیچ بنگاه اقتصادی نمیتواند بدون ایفای مسوولیت اجتماعی خود به رشد پایدار دست یابد.
* هیچ قدرتی نمیتواند سلطه خود را دائمی بداند. جهانی شدن این بار در شکل بحران جهانی اقتصادی نشان داد که همه ما در یک کشتی نشستهایم و اگر کشتیبانان خردمندی برنگزینم طوفان به همه ما آسیب میرساند.
* اجلاس سالانه مجمع جهانی اقتصاد برای جهان و حوزههای اندیشه و فکر فرصت مغتنمی است که با هماندیشی و تامل نسبت به مسائل مهم جهانی به بیان نگرانیهای و دل مشغولیهای خود پرداخته و با گفتوگو و تبادل نظر جریانی از اندیشه و فکر را در اداره بهتر جهان پدید آورند و من نیز از این منظر به این اجلاس مینگرم و امیدوارم بتوانم پیام دوستی، تعامل، همکاری و همزیستی صلحآمیز ملت خود را به شما رهبران، مسوولان،کارآفرینان و اندیشمندان که از سراسر جهان به این جا آمدهاید منتقل نمایم.
* دیدگاه من نسبت به مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دیدگاه اعتدال است و این درسی است که از اسلام آموخته و در زندگی سیاسی خود عمیقا تجربه کردهام و بر همین مبنا بود که تصمیم به حضور در انتخابات ریاست جمهوری گرفته تا بتوانیم اعتدال و تدبیر که ویژگی بارز ایرانیان و رمز موفقیت آنان در طول تاریخ بوده است در سطح کشور منطقه و جهان در حد توانم جاری سازم.
* همانطور که پیشبینی می کردم مردم خوب ایران را نیز همین مشی و مرام را برگزیده و اینک به حق، اجرا و تحقق آن را مطالبه میکنند. در منطقه و صحنه بین المللی گزینش ایرانیان با استقبال مواجه شد و نخستین آثار آن را در چند ماه حضور دولت تدبیر و امید مشاهده میکنید.
* اعتراضات گسترده مردمی در همه قارهها نشان داد که سیاستهای اقتصادی باید عدالت اجتماعی و منافع همگان را مدنظر قرار دهد تا به سود همه باشد و تنها سیاستها و نظامهایی پایدار خواهند ماند که به همه مردم سود برساند.
* جایگاه ایران اعتدالگرا را بر مبنای سیاستهای مدبرانه و امیدبخش در تصویر آینده اقتصاد جهانی بسیار فراتر از آنچه که پیشبینی شد میبینم از این رو در سیاستگذاریهای جاری نه فقط وضعیت امروز و آینده نزدیک بلکه چشمانداز بلند مدتی را در نظر دارم زیرا اقتصاد ایران بنیه و ظرفیتدار است که ظرف سه دهه آینده در زمره ۱۰ اقتصاد اول دنیا قرار گیرد و این هدفی است که در کلان برنامهریزیهای اقتصادی، سیاست داخلی و خارجی در پی آن بوده و برای تحقق آن قصد جدی دارم.
* در مدتی که مسوولیت دولت بر عهده دارم قصد دارم همه موانع سیاسی و اقتصادی را عمده را مهار نمایم چون اقتصاد ایران را نزدیکترین و با ظرفیتترین اقتصاد به همه اقتصادهای موفق نوظهور میبینیم وآینده را همراه و در کنار آنها ترسیم میکنم.
* در اینجا اعلام مینمایم یکی از ارکانهای نظری و عملی دولت من تعامل سازنده و بینالمللی است و بدون کار و فعالیت بینالمللی رشد کیفیت قابل تحقق نخواهد بود.
* در میان کشورهای در حال توسعه و همچنین در منطقه خاورمیانه ایران از بالاترین نرخ در شاخصهای توسعه انسانی برخوردار است و ما نهایت کوشش خود را به کار میبندیم تا این منبع عظیم ملی خود را در راستای توسعه کشور به کار گیریم.
* سیاست خارجی ایران نیز در مسیر بهرهبرداری وسیع از امکانات بین المللی برای توسعه اقتصادی ایران است و دولت من آمادگی کامل دارد تا به همه کشورهای همسایه در طیفی از مسائل از محیطزیست، پروژههای مشترک اقتصادی، توسعه تجارت، احقاق حقوق مردم فلسطین، جلوگیری از فاجعه انسانی در سوریه، امنیت خلیجفارس و مبارزه با تروریست و افراطیگری وارد تعامل شده و به قواعد مشترک عملی دست یابد.
* معتقدم صلح و امنیت خاورمیانه در گرو گسترش روابط اقتصادی، همکاریهای اجتماعی و فرهنگی و گردشگری و ارج نهادن به بخش خصوصی و همکاری نخبگان در سطح بینالمللی است.
* بحرانهای آغاز قرن بیست یک نشان میدهد که بهرهمندی اقتصادی برای تامین زندگی مردم کافی نیست. مردم در کنار اقتصاد به اخلاق و معنویت هم نیازمند هستند زیرا تکیه بر اقتصاد موجب مسابقه حرصآلود مصرف و نابودی منابع طبیعی میشود. اخلاق مشترک انسانی موجب پیوند انسانها شده و نظم و آرامش را ارتقا دهد.
* من به عنوان رییس جمهور آگاه هستم تا چه میزان ثبات رفتاری و سیاستگذاری در تصمیمگیریها مهم است. این اصول برای ما بنیادی است در حوزه سیاست خارجی ما همکاری منطقهای را در اولویت قرار دادهایم و قصد داریم همکاریهای عمیق با کشورهای ترکیه، عراق، افغانستان، پاکستان، روسیه کشورهای حوزه خلیج فارس و حوزه قفقاز و آسیای مرکزی را پیگیری کنیم و مبنا را بر بازگشایی مسیر اقتصادی و سیاسی قرار دهیم با کشورهای اروپایی نیز که از گذشته ارتباط تجاری داشتیم و با اجرای توافقنامه ژنو روابط ایران با اروپا به حالت عادی باز میگردد.
* انقلاب اسلامی ایران نتیجه مبارزه یک قرن آزادیخواهی ملت ایران بوده است اکنون نیز لازم است هیات حاکمه آمریکا خواستههای ایرانیان را بپذیرند. اکنون رابطه ایران و آمریکا وارد مرحله جدیدی شده است و برای اولین بار سیاستمداران دو کشور با یکدیگر تبادل نظر داشته و تصمیمی اتخاذ نمودند.
* منطقه در آتش ناامنی میسوزد هر چند کشور من به دلیل انسجام و مردم سالاری امنیت خوبی را تجربه میکند ولی ما نمیتوانیم از رنج همنوعان خود بیتفاوت باشیم اکنون باید بگویم تروریسم دامن آتشافروزان را میگیرد.
* این درست است که افراطیگری و خشونت، از لشکر بیکاران و گرسنگان، سرباز میگیرد؛ اما من بر این باورم که رویکردِ ریشهای در مبارزه با تروریسم، باید از توسعه همه جانبه آغاز شود. زیرا تنها با ارتقاء فرهنگی و ایجاد فرصتهای شغلی است که میتوان امید به آینده را جایگزین یأسهای انتحاری کرد، و ایمان به خدا را زمینهساز خدمت به انسانها، و نه نابودی آنها ساخت. اِشکال اساسی در حکمرانی حاکمان مستبد، این بوده که بیگانه از مردم، و تنها با اتکاء به بیگانگان، اقتصاد و جامعه را اداره کردهاند؛ و مردم که خود را سهیم در این مدیریت ندیدهاند بر این ستم شوریدهاند؛ و در این میان، سوداگران مرگ، از این خشم و شورش، طعمه برگرفتهاند.
* من اعتقاد دارم که امنیتِ جهان به امنیت منطقه خاورمیانه گره خورده است، و امنیتِ این منطقه با غفلت از مردم تأمین نمیشود. بنابراین برای امنیت جهانی، هم باید سخن مردم منطقه را شنید، و هم برای جامعه جوان این کشورها، شغل و آینده امیدبخش فراهم کرد. من به صراحت اعلام میکنم که راهِ امنیت، از فرهنگ و اخلاق و توسعه میگذرد.
* اگر بخواهیم همگان در ایجادِ امنیت بکوشند، باید احساس امنیت هم بنمایند؛ چرا که احساس عدم امنیت و محرومیت از حقوق، انگیزهای برای شوریدن بر نظام ناعادلانه است. بنابراین در ساماندهی جدیدِ جامعه جهانی، باید مطمئن شویم که همه ملتها، احساس فرصتِ برابر، برای توسعه اقتصادی و اجتماعی میکنند، و مسابقه را مسابقه منصفانه شایستگیها میبینند؛ و اگر برخی بازیگران، بیجهت از حضور در رقابت محروم شوند، در نهایت، همگان از استفاده حداکثری از تواناییها محروم ماندهاند. زیرا لازمه جامعه جهانی ایمن و توسعهیافته، برخورداری همگان از آزادی اقتصادی و حقِ تعیین سرنوشت سیاسی است؛ و هرگونه محدودیت و تحریم اقتصادی، به جای آنکه به تفاهم و امنیت مشترک کمک کند، واگراییها را تشدید خواهد کرد.
* پس اگر لازمه امنیت، توسعه است؛ لازمه توسعه هم، دسترسی به دانش و فنآوری است. و ایجاد مانع بر سر راه تحقیق و توسعه کشورها، بر بدبینیها و دشمنیها میافزاید؛ و در نهایت هم ناکام میماند. به همین دلیل است که ایران، در دنبال کردن برنامه هستهای خود، جز استفاده صلحآمیز از آن را نمیخواسته و نمیخواهد؛ و هیچ مانعی را نیز بر سر راه پیشرفت علمی خود نمیپذیرد. بر این مبنا، کسانی که تحت تأثیر القائات تبلیغاتی، هنوز تصور میکنند که ایران به دنبال اِعمال قدرت از طریق ایجاد رعب و تهدید، و یا دستیابی به تسلیحات هستهای است، با قاطعیت و صراحت اعلام میکنم که سلاح هستهای و توسل به زور، هیچ جایگاهی، در راهبردِ کلانِ امنیتِ ما نداشته، و ایران، هیچ انگیزهای برای چنین گرایشی ندارد. نگاهی به تاریخ هم، به وضوح نشان میدهد که ایران در سدههای اخیر، هرگز تهاجم و تجاوزی نداشته، و صرفاً و منحصراً، در برابر تهدیدات و تهاجماتِ مستقیم و غیرمستقیم، دفاع فعال کرده است؛ و آنچه ایران تا به حال بدان مبادرت ورزیده، با هدف پذیرش و تثبیت جایگاه تعیینکننده خود، در صلح و ثبات و امنیت منطقه، و موقعیت مؤثرش در همکاریهای بینالمللی بوده است.
* ایران هر زمان که تغییری ملموس و واقعی، در عدول از خصومتورزی دیگران مشاهده کند، متناسب با آن، پاسخِ مثبتِ مناسب خواهد داد. آنگونه که نمونه بارزی از این جهتگیری متناسب را در موضوع هستهای و تحولاتی که طی همین پنج ماه، که مسؤولیت اداره کشور را بر عهده گرفتهام، شاهد بودهایم. و تأکید میکنم آنچه که در مذاکرات اخیر به دست آمد، نتیجه ارادهای بود که دو طرفِ اصلی این نزاع، برای نیل به یک راهحل مرضیالطرفین، نشان دادند. طرفِ مقابل، پس از ده سال تأکید و اصرار بر موضعی غیرمنطقی و ناصحیح، در نهایت به این نتیجه رسید که ملت ایران، تحت هیچ شرایطی، از حقوق خود در دستیابی به فنآوری صلحآمیزِ هستهای، صرفنظر نخواهد کرد؛ و تداومِ بدبینیها، و اِعمال و تشدیدِ تحریمها، جز هزینههای مستقیم و غیرمستقیم برای همه طرفهای درگیر، حاصلی نخواهد داشت.
* این واقعنگری، روزنهای برای حل این بحران گشود، و طرفین با تلاش و جدیت، توانستند یک توافق اولیه را که شالوده و بنیادِ توافق جامع و نهایی خواهد بود، ترسیم و تأیید کنند. بنابراین آنچه در دست داریم، نه تنها یک توافقِ مقطعی و موقت در یک موضوع خاص نیست، بلکه پیشدرآمد و زمینهای برای توافق و تعاملات بعدی است و اگرچه اختلاف نظرات، با طرف مقابل کم نمیباشد، و برخی از آنها در واقع کهنه و مزمن شده و به سختی قابل رفعاند، اما منافع و زمینههای مشترک زیادی نیز وجود دارند که امنیت و ثبات جهانی، توسعه اقتصادی، حراست از محیط زیست، مقابله با خشونت و افراطگرایی، نمونههایی از این اهداف مشترک محسوب میشوند.
* پیشنهادِ «مقابله جهانی با خشونت و افراطیگری» (WAVE) که اینجانب به نمایندگی از ملت بزرگ ایران، در اجلاس اخیر مجمع عمومی سازمان ملل مطرح کردم، و با اجماع، به تصویب جامعه جهانی رسید، تکیه بر یک مبنای مشترک اخلاقی دارد، و آن اینکه، همه انسانها، از هر دین و نژاد و زبان و ملیت، در سرشتِ خویش، کرامت، رحمت و اعتدال را میپسندند، و از افراطیگری و کشتارِ بیگناهان و تجاوز به حقوق دیگران، بیزارند. پس بیاییم همه به این موج بپیوندیم، و در مقابلِ متجاوزانِ به حقوقِ مظلومان، بایستیم، و جهانی شدن را در تحقق اخلاق جهانی تجلی دهیم.
* مایلم بر این نکته نیز تأکید نمایم که من، بر مبنای اندیشه اعتدال، و استوار بر دینباوری، و تمسک به تعامل سازنده، به روابط دوستانه و پایدار با کشورها اندیشیده؛ و در چارچوبِ نظامِ تجاری چندجانبه، همواره معتقد به تعاملی برابر و منصفانه در حوزه اقتصادی بودهام.
در این حوزه، یکی از حلقههای پیوندِ امنیت و اقتصاد، امنیت انرژی است. نگاه جهان در این حوزه نیز از حساسیت ویژهای برخوردار است. در گذشته هم، گاهی همین حساسیتها، زمینهساز خشونتها، جنگها و کودتاها بوده است؛ در حالی که همین حوزه میتواند زمینه همکاریهای گسترده و پایدار باشد. بنابراین جمهوری اسلامی ایران، آمادگی دارد با تکیه بر ذخایر بینظیر انرژی خود، در یک همکاری مستحکم، براساس اصلِ منافعِ متقابل، در تأمینِ امنیتِ انرژی جهانی مشارکت سازنده کند و نهادسازی قابلِ اعتماد، برای مشارکتِ بلندمدت را آغاز کند.
* من نظراتم در این زمینه را لحظاتی پیش، در نشستی که با صاحبنظران و مدیرانِ حوزه انرژی داشتم، بیان کردم؛ و اینجا فقط تأکید میکنم که از دیدگاهِ جمهوری اسلامی ایران، امنیتِ تولید و عرضه انرژی، و حضور عادلانه و منصفانه، بر مبنای ضرورتهای ژئواستراتژیک کشورها، بزرگترین زمینهسازِ تبدیلِ انرژی، به عاملِ اصلی و پایدارِ صلح و ثبات است.
* مجدداً مایلم از پروفسور شواب بابت این دعوت تشکر کرده، و از همه حضارِ محترم دعوت نمایم که به ایران سفر کنند. حضار میتوانند با سفر به ایران همه زمینههای وسیعِ سرمایهگذاری و همکاری مشترکِ امنیتساز را، خود، مشاهده کنند؛ با بخش خصوصی و دولتی ایران تماس حاصل نمایند؛ با فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی آشنا شوند و از نزدیک، مهماندوستی ایرانیان را تجربه کنند؛ تا با هم به این واقعیت برسیم که تنها از طریقِ تعامل، همکاری، همفکری، فهمِ متقابل و رشدِ فنآوری صنعتی و اقتصادی است که میتوانیم برای مردممان زندگی بهتر فراهم کنیم، صلح را پایداری بخشیم، و جهانی عاری از خشونت و افراطیگری بسازیم.
منبع: ایسنا